Реклама. ООО «ЛитРес», ИНН: 7719571260.
1. Шпага. Менск. Імпэрыя
2. Ты. Рэўнасьць. Хімэры
3. Марцінкевіч. Ідылія. Здрада
4. Астрог. Караткевіч. Плаха
5. Імя. Забавы. Абуховіч
6. Лётчыкі. Прынцы. Удавы
7. Джойс. Вакзалы. Настаўнікі
8. Букіністы. Гатэлі. Адсутнасьць
9. Рэчы. Дотыкі. Сьмерць
10. Колас. Кангрэс. Грыбы
11. Багдановіч. Амбіцыі. Вэрлен
12. Мова. Салавей. Тэатр
13. Вежа. Бярозы. Фройд
14. Кава. Шамякін. Абшчапіт
15. Могілкі. Помнікі. Спакуса
16. Магіла Нестара Махно
17. Сталін. Радзіма. Абдымкі
18. Немцы. Кебабы. Чорны
19. Не хацім. Ня любім. Не паедзем
20. Кастусь. Марыська. Флябэр
21. Плошча. Камуна. Быкаў
22. Каляндар. Стральцоў. Сена
23. Вуліцы. Вершы. Вяртаньне
24. Падарункі. Птушкі. Пустэча
25. Барадулін. Пахмельле. Трава
26. Жабы. Дзеці. Рабінзоны
27. Паравоз. Паштоўкі. Папугайчыкі
28. Адамчык. Туман. Калёна
29. Танкі. Пампіду. Бог
30. Набокаў. Пашпарты. Какаін
31. Інтэрнэт. Акула. Сьцягі
32. Гайнэ. Бульба. Немцы
33. Неба. Зямля. Глобус
34. Акудовіч. Балота. Дыскурс
35. Пароль. Вялікдзень. Хадановіч
36. Зіма. Шупа. Тамтэй
37. Хвалі. Вальжына. Морт
38. Кафка. Фурункул. Бясцэнак
39. Ты. Маналёг. Марта
40. Героі. Гуглы. Галубы
Жанр гэтай кнігі, назву якой даў радок Пімена Панчанкі, насамрэч вызначыць даволі складана. “Бэзавы і чорны” – вялікае эсэ пра вобраз Парыжу ў беларускай літаратуры, ад ХІХ стагодзьдзя да нашых дзён. Пры ахвоце яго можна ўспрымаць таксама як гід (а хутчэй, антыгід) па Парыжы для тых, каму цікава зьвязаць прыгожае пісьменства з канкрэтнымі месцамі францускай сталіцы. Часам аповед нагадвае раман, часам – падарожны дзёньнік. Адзін з разьдзелаў кнігі – гэта паўнавартаснае апавяданьне пад назвай “Магіла Нестара Махно”. У гэтай эстэцкай кнізе багата асабістага, балючага, суб’ектыўнага – усяго таго, чым жывіцца літаратура ва ўсе часы, а таксама шмат арыгінальных цытатаў. Сярод аўтараў, творы якіх згаданыя ў “Бэзавым і чорным”: Дунін-Марцінкевіч і Акудовіч, Шамякін і Янка Маўр, Адам Глобус і Кастусь Акула, Хадановіч і Быкаў, Вальжына Морт і Куляшоў… А таксама такія беларускія пісьменьнікі, як Джойс, Кафка, Набокаў і Гайнэ.
Пакласьці пад ялінку?.. Так, ялінкі ўжо стаялі ў сваіх цесных ганаровых кутах, побач з тэлевізарам і сэрвантам, які таксама ўвесь час нешта паказваў. Маму, тату, наша няхітрае жыцьцё, нашу фамільную парцаляну – і тую самую ялінку. Так, ялінкі даўно стаялі ва ўсіх кватэрах, і на кожнай падрыгвалі і паблісквалі цацкі, як падвескі Ганны Аўстрыйскай. Але што да самога Раства, тут трэба быць асьцярожным. Ні пра якае Раство, а пагатоў заходняе, буржуазна-каталіцкае, у нас тады нават ня згадвалі. У сюжэце і пэрсанажах неверагоднай Каляднай гісторыі пра Збаўцу я разьбяруся толькі гадоў празь дзесяць, а да гэтага буду проста абыякава прапускаць у кніжках словы “Раство”, “Хрыстос”, “пакутнік”, “цуд”. Яны будуць падавацца адзнакамі загранічнага кніжнага стылю: хрэн ведае, да чаго яны і што значаць, але гучыць прыгожа. Галоўнае, каб не заміналі інтрызе.
.....
Той, хто зьехаў, заўжды будзе здраднікам. Не для мужыкоў, не для слуг – для аўтара, які сам зьехаць ня можа і ня хоча. Магчыма, баіцца – найперш таго, што зробіцца нікім. Што ягоныя вадэвільчыкі нікому ня будуць патрэбныя. Што давядзецца вяртацца – грэшнікам, які каецца, здраднікам, які паспытаў лёгкага парыскага багета. Не, няхай галытня – затое свая.
Рэўнасьць і зайздрасьць рухаюць чалавекам, які кляне ўцекача і сьмяецца з эмігранта. Зайздрасьць да свабоды, рэўнасьць да будучыні. Яму і ў галаву не прыходзіць, што бегчы можна ад культурнай “галытні”, ад галытні і цеснаты “патрыятызму”, ад галытні і задухі памкненьняў.
.....