Читать книгу Dagiti tattao ti Indonesia - Андрей Тихомиров - Страница 1

Dagiti moderno nga Indonesiano a tattao ket dagiti Javanese, Sunds, Madurun, Malayo ti Brunei, Indonesia, Malaysia ken Singapur, Miningkabau, Boogie, Makassar, Batak, Balinese ken dadduma pay. Ti isu met laeng a grupo ket mangiraman kadagiti pagsasao dagiti tattao a Filipino: Tagals, Visayas, Iloks, Bikols, Banjars, Ifugao, kdpy kas maysa nga agwaywayas nga estado, ngem ibilangna daytoy a paset ti Republika ti Tattao ti Tsina) – gaoshan , Chams iti akin-abagatan a Bietnam ken Cambodia, Malagasy ti Madagascar (Malgashes). Dagiti pagsasao nga Austronesio ket insasao pay babaen ti kaaduan kadagiti tattao ti Indonesia. Gagangay met dagiti pagsasao nga Austronesio kadagiti tattao ti Oceania. Dagitoy ket dagiti nadumaduma a tattao ti Melanesio kadagiti sumagmamano a lugar ti Baro a Guinea ken ti Arkipelago ti Bismarck (Papua Baro a Guinea), dagiti Is-isla Solomon, Vanuatu, Baro a Caledonia, Fiji, dagiti tattao a Mikronesio ti Caroline, Marshall ken dagiti dadduma pay nga isla, dagiti tattao ti Polinesio ti Tonga, . Samoa ken adu pay nga arkipelago .

Iti moderno a kaibuksilan, amin dagiti tattao nga agsasao kadagiti pagsasao ti pamilia ti pagsasao a Malayo-Polinesio, a nasaknap iti ruar ti Arkipelago ti Malayo, ket naikaykaysa kadagiti Indonesiano. Kadagiti obra dagiti antropologo, ti termino nga "Indonesio" ket naipakat saan laeng nga iti populasion ti Indonesia, ngem pay iti kaaduan a kadaanan a populasion ti Abagatan a daya nga Asia (a maikuyog ti termino a "Vedda-Indonesio"). Ti katutubo a populasion dagiti isla ti Indonesia, ti Peninsula ti Malayo ket buklen a nangruna dagiti tribu ken nasionalidad ti Malayo, a gapu iti daytoy ket napanaganan ti arkipelago iti Malayo.

Gapuna, ti konsepto ti "Malay" ket mangiraman ti naiduma a pannakaawat, daytoy ti dati a gagangay a nagan para kadagiti tattao ti Abagatan a daya nga Asia, nga agsasao kadagiti pagsasao ti sanga ti Indonesia, dagitoy ket etniko a komunidad idiay Malaysia, Indonesia (kangrunaan iti isla ti Kalimantan ken Sumatra), Tailandia, Singapur Brunei , Daya a Timor. Ti Tetum (Tetun) ket ti pagsasao nga Austronesio dagiti Tetum, ti pagsasao ti estado ken maysa kadagiti dua nga opisial a pagsasao ti Daya a Timor, agraman ti Portuges.

Segun iti kita ti pulida, dagiti Malayo ket tagikua dagiti akin-abagatan a Mongoloid, a paset ti komplikado ti puli ti Abagatan nga Asia, a nasaknap met idiay Indotsina. Iti pisikal a langa ti populasion ti Malayo kadagiti tengnga a rehion dagiti isla, adda dagiti sumagmamano a tampok ti kadaanan a populasion – dagiti Negroid ken Vedda.

Manipud maika-15 a siglo Nagbalin ti Islam a kangrunaan a relihion kadagiti prinsipado ti Indonesia; Nagsaknap ti Brahminismo, Budismo ken Kristianidad. Kadagiti Dayak, Batak, ken Minangkabau, naitalimeng pay laeng dagiti kadaanan a narelihiosuan a pammati: pammati kadagiti espiritu, kulto dagiti inapo, nakalasat a porma ti totemismo, ken shamanismo.

Ti kangrunaan a trabaho dagiti Malayo iti adu a siglo ket ti agrikultura (ti pagay, dawa, kamote, palma ti niog, mani, prutas), mula a goma, tubo, kape ken kayo ti cinchona, ken maimulmula ti tabako. Natalon ti daga babaen ti arado, a naarado kadagiti karabaw. Napateg ti akem ti panagkalap iti baybay ken karayan iti ekonomia. Iti panaganup kadagiti agnanaed kadagiti nasulinek a lugar wenno naiputputong nga isla, maus-usar pay laeng ti sumpitan, maysa a kawayan a blowgun, agingga ita. Nabayagen a napataud dagiti nadumaduma nga aramid: ti panagaramid kadagiti orihinal a barko – prau, panagkitikit iti kayo, panagabel, panagabel kadagiti basket ken sombrero, panagdamili, panagproseso iti metal, ken nangruna ti panagaramid kadagiti pug-aw nga addaan iti kasla dalluyon a kurbado a tadem – kris . Agserbi pay laeng a pagtaengan dagiti rektanggulo a balay a kawayan nga adda kadagiti sarukod nga addaan iti nangato nga atep iti garami. Ti pakabigbigan a kawes dagiti Malay ket ti sarong, maysa a nalawa ken atiddog a lupot a nabalkot iti luppo. Agpada nga agsuot dagiti lallaki ken babbai kadagiti sweatshirt nga akikid ti manggasna.

Nadumaduma a kita ti folk fine arts (arkitektura, artistiko a panagabel, alahas), oral a daniw, musika, sala ken teatro ket nakadanon iti nangato a panagrang-ay kadagiti Malayo.

Ti katutubo a populasion ti Is-isla Filipinas ket naibagbaga babaen dagiti tallo a nangruna nga antropolohiko a kita: ti akin-abagatan a Mongoloid a Malay a kita (Tagals, Visayas, kdpy.), kalalainganna ti kadakkelna, atiddog ti ulona, diretso ti buokna a Mongoloid a kita, ngem gangani nga awan ti zpicanthus, a kondisional a maawagan Nasapa nga Indonesiano (Ifugao, kdpy.), a pakairamanan ti kaaduan a populasion ti moderno a Filipinas, ken kurang ti kadakkelda, kulot ti buokna a Negroid (aeta, kdpy.). Iti etniko, nupay kasta, ti populasion ti moderno a Filipinas ket nalabes a heteroheno.

Ti panagidilig a lingguistika ken ti panagbangon ti lingguistiko a henealohiko a pannakaidasig ket napateg unay para iti pannakaawat kadagiti isyu ti etnogenesis (ti nagtaudan dagiti tattao). Iti panagrang-ay dagitoy a parikut, malaksid kadagiti antropologo, etnograpo ken lingguista, dagiti sientista ti adu a dadduma pay nga espesialidad ket nairaman, a mairaman dagiti historiador a mangad-adal kadagiti naisurat a monumento, dagiti heograpo ken dagiti arkeologo, a ti suheto ti panagadalda ket dagiti tedda dagiti aktibidad ti ekonomia ken kultura dagiti nagkauna dagiti tattao.

Bayat ti panawen ti naladaw, wenno akinngato, a Paleolitiko (Daan a Panawen ti Bato), a nagpaut iti sumagmamano a pinullo a ribu a tawen ken nagpatingga iti agarup a 16-15 ribu a tawenen ti napalabas, dagiti tattao ti moderno a sebbangan ket natibker a nakasursurodan iti maysa a naipangpangruna a paset ti Asia ( malaksid kadagiti adayo nga amianan ken nangato a rehion ti bantay) , amin nga Africa ken gistay amin nga Europa, malaksid kadagiti makin-amianan a rehion, a naabbungotan idi kadagiti glacier. Iti isu met laeng a panawen, ti Australia ket napagnaed manipud iti bangir ti Indonesia, ken kasta met ti Amerika, a sadiay dagiti immuna a tattao ket simrekda manipud iti Amianan a daya nga Asia babaen ti Lingsat Bering, sakbayna ket adda idi ti isthmus iti lugarna, adda pay dagiti pammaneknek a ti Abagatan nga Amerika ket napagnanaedan manipud iti sikigan ti Antarctica, sakbayna mabalin met nga adda dagiti isla wenno akikid nga isla nga isthmuse. Segun ti hipotesis ti "primitibo a lingguistiko a panagtultuloy", nga insingasing babaen ti Sobiet nga etnograpo a ni S.P. Tolstov, idi rugrugi ti pakasaritaanna, ti sangatauan ket nagsasao kadagiti adu a pagsasao, a nabatad nga in-inut a nangipasa ti maysa iti sabali kadagiti kabangibang a teritorio ken nangbukel, no ar-arigen, ti maymaysa panagtultuloy.network (“lingguistiko a panagtultuloy”).