Chwała Rzymu

Отрывок из книги

Pamięci poety

José-Marii de Here­dia,

.....

Uczeni nie bez racji kwe­stio­nują histo­rycz­ność wyda­rzeń przed­sta­wio­nych w źró­dłach lite­rac­kich. Sta­ro­żytni dzie­jo­pi­so­wie sta­rali się robić jak naj­lep­szy uży­tek z mate­ria­łów, jakimi dys­po­no­wali; gdy natra­fiali na luki infor­ma­cyjne, ule­gali poku­sie wypeł­nia­nia ich tym, co wyda­wało im się wia­ry­godne. Naj­więk­szy z nich, Liwiusz, był w rów­nej mie­rze uczo­nym, co arty­stą i jego monu­men­talne, wie­lo­to­mowe dzieło Ab urbe con­dita (Od zało­że­nia mia­sta) ma cechy dobrej powie­ści histo­rycz­nej. Jest to zna­ko­mity pisarz, ale nie zawsze godny zaufa­nia prze­wod­nik.

Zda­rza się, że dzi­siejsi bada­cze prze­cho­dzą samych sie­bie. Odrzu­cają wyda­rze­nia, ponie­waż są one dla racjo­nal­nie myślą­cego czło­wieka po pro­stu nie­praw­do­po­dobne – musiały więc zostać zmy­ślone. Nie­stety histo­ria zna wiele nie­praw­do­po­dob­nych zda­rzeń. Wynika to z samej natury ludz­kich spraw.

.....