Wielki renesans. Chińska transformacja i jej konsekwencje

Отрывок из книги

Dlaczego Chiny?

Część I. Transformacja

.....

W przekonaniu Chińczyków mandat Niebios rzeczywiście chwiał się w posadach. Albowiem w końcu lipca w nieodległym od Pekinu, położonym niemal równie blisko stolicy jak i portowego Tianjinu (Tiencin), mieście Tangshan doszło do dewastującego trzęsienia ziemi. W powszechnym przekonaniu takie klęski żywiołowe niosły zapowiedź wielkich trzęsień politycznych. Miasto dosłownie zostało zmiecione z powierzchni ziemi. Przez ponad trzy lata nie było tam dostępu, wjazdu do tej strefy zakazano. Gdy po wielu staraniach i naleganiach trafiłem do niej pod koniec 1979 roku, jako bodaj pierwszy z obcokrajowców, zamiast miasta ujrzałem zaorane pole (późniejszego pomnika-mauzoleum ofiar jeszcze wtedy nie postawiono). Naoczna obserwacja potwierdzała tezę, że całe miasto zniknęło, a wraz z nim odeszło 242 tysiące ofiar śmiertelnych (było też ponad 160 tysięcy rannych). Później, po latach, plastycznie to pokazał całkiem udany, choć w końcówce mocno melodramatyczny film reżysera Feng Xiaoganga Wielkie trzęsienie ziemi (Da Dizhen).

Mao Zedong, który w maju i czerwcu 1976 roku przeszedł ataki serca, a od dawna cierpiał na chorobę Parkinsona (według jego osobistego lekarza, dr. Li Zhisui, na tzw. chorobę Lou Gehriga, prowadzącą do postępującego paraliżu i zaburzeń mowy), zmarł 9 września 1976 roku. W Chinach skończyła się epoka. Osadzony już wtedy na stanowiskach Hua Guofeng, pod nieobecność przebywającego po demonstracjach Qingming w areszcie domowym Deng Xiaopinga, chcąc podnieść swój prestiż i wpływy, nie bacząc na wolę zmarłego, podjął pierwszą decyzję: budowy Mauzoleum na placu Tiananmen, mimo przyjętego kolektywnie w połowie lat 50. postanowienia członków najwyższych władz, by ich ciała po śmierci kremować. Przez blisko rok plac Tianamen otoczony był wysokim, ponad trzymetrowym drewnianym płotem, na dodatek tak szczelnym, co miałem możliwość sam sprawdzić, że nie było między deskami żadnych szpar. Nikt nie wiedział, jak budowany na placu budynek ma wyglądać, bo żadnej makiety oczywiście publicznie nie pokazano.

.....