Praca bez sensu

Отрывок из книги

Każdemu, kto wolałby zrobić ze sobą

coś użytecznego.

.....

Czepialscy zapewne zgłoszą zastrzeżenia i tutaj. Mogą zapytać: niby jakim sposobem moglibyśmy się dowiedzieć, co w głębi duszy myśli sobie większość osób pracujących w jakiejś branży? Odpowiedź brzmi: oczywiście nie ma na to sposobu. Nawet gdyby możliwym było przeprowadzenie ankiety wśród lobbystów lub konsultantów finansowych, nie ma jasności co do tego, ilu udzieliłoby szczerych odpowiedzi. Kiedy w przytoczonym na początku tej książki eseju wyrażałem się skrótowo o bezużytecznych branżach, zakładałem, że lobbyści i konsultanci finansowi zdają sobie na ogół sprawę z własnej bezużyteczności, a wręcz, że wielu z nich, o ile nie wszystkich, prześladuje świadomość, że światu nie ubyłoby nic cennego, gdyby ich miejsca pracy po prostu zniknęły.

Mogłem się mylić. Możliwe, że korporacyjni lobbyści i konsultanci finansowi autentycznie wyznają teorię wartości społecznej, zgodnie z którą ich praca jest nieodzowna dla zdrowia i bogactwa narodu. Możliwe, że w związku z tym śpią spokojnie, pewni, że ich praca jest błogosławieństwem dla wszystkich dookoła. Nie wiem, ale przypuszczam, że prawdopodobieństwo takiego myślenia jest proporcjonalne do wysokości miejsca zajmowanego w łańcuchu pokarmowym, ponieważ jest jakiś pozór prawdy ogólnej w tym, że im więcej szkód dana kategoria obdarzonych władzą ludzi wyrządza światu, tym więcej potakiwaczy i propagandzistów zbiera się wokół nich i dostarcza im dowodów na obronę ich postępowania. Tym większe również prawdopodobieństwo, że przynajmniej część tych u władzy im uwierzy[24]. Wydaje się, że korporacyjni lobbyści i konsultanci finansowi odpowiadają za nieproporcjonalnie dużą część krzywd na świecie (a przynajmniej krzywd wyrządzanych w wyniku wykonywania obowiązków zawodowych). Być może naprawdę muszą się zmuszać do wiary w to, co robią.

.....