Kwantowa dusza. Połączenie nauki i religii w fizyce kwantowej

Отрывок из книги

Wszystkie religie, sztuki i nauki są gałęziami tego samego drzewa.

– Albert Einstein

.....

Widzieliśmy też tę radość z własnych odkryć, to niepohamowane parcie do badania naszego świata, żeby jeszcze lepiej go zrozumieć i przez to przybliżyć się bardziej do prawdy o naszym bycie u naszego ojca/teścia, fizyka Wernera Heisenberga. Kiedy pytaliśmy go, co właściwie wyraża jego mechanika kwantowa, próbował nam to wyjaśnić odpowiednio do naszych zdolności poznawczych. Czasami kończył swoje tłumaczenia radośnie wypowiadanym zdaniem: „Tak zajrzałem trochę Panu Bogu przez ramię”. I robienie tego, zbliżanie się nieco w ten sposób do prawdy, było dla niego bardzo ważną częścią składową jego życia. Rzadko chodził ze swoimi dziećmi do kościoła, a kiedy one pytały go, czy nie wierzy w Boga, mówił: „To nie jest takie proste”. Wtedy tłumaczył nam, że jego wyobrażenie Boga coraz bardziej zdąża w nieco bardziej abstrakcyjnym kierunku, i pozostaje kompasem jego życia. Poza tym w kręgu znajomych naszego ojca poznawaliśmy oczywiście również osoby, które pracowały nad naukami stosowanymi i były przepełnione silnym pragnieniem, żeby zrobić coś dla ludzi, dla ich dobrobytu i zdrowia. Również dla tych osób było to sensem i przez to mocnym oparciem w ich życiu.

To doświadczenie było ważnym impulsem, który sprawił, że w mojej książce (F.M.) Das Versagen der Religion (Zawodność religii) przedstawiłem także doświadczanie, obserwację i badanie natury jako jedne z głównych możliwości znalezienia wewnętrznego sensu i zorientowania się w wartościach. To przekonanie zostało wzmocnione przez książkę Griszki i Igora Bogdanowa: Reise zu der Stunde Null. Die Ursprünge des Universums (Stuttgart 2008) (Podróż do godziny zero. Początki wszechświata). Zostały w niej zacytowane wyznania i wypowiedzi wielu fizyków czy astronomów jako świadectwo tego, jak bardzo można odnieść ich naukę do wręcz religijnego wewnętrznego sensu. Na przykład Albert Einstein wyraził się tak: „Człowiek zyskuje przekonanie, że w prawach rządzących wszechświatem objawia się duch – duch, który znacząco przewyższa człowieka i wobec którego musimy wyglądać mizernie w obliczu naszych skromnych mocy”. Albo: „Kosmiczne religijne uczucie jest najsilniejszym i najszlachetniejszym motywem badań naukowych”. Podobnej oceny dokonał alzacki fizyk atomowy i zdobywca Nagrody Nobla Alfred Kastler: „Dla mnie jako fizyka absurdalna jest myśl, że wszechświat powstał w sposób «przypadkowy»”1. Nie trzeba przy tym wykonywać zawodu przyrodnika. Sama obserwacja natury może prowadzić do gwałtownych przeżyć, które wydają się wskazywać na pewną transcendencję i nadają sens życiu. Jest to wyraźne na przykład w wypowiedzi pewnego teologa: „Słońce! Żadnego dźwięku w bezgranicznym bezmiarze. Z wyjątkiem pieśni Słońca, którą nie uszy, ale oczy słyszą. (…) Jak łatwo zrozumieć, że starożytne ludy widziały w Słońcu bóstwo (…) Niektórzy chrześcijanie, którzy uważają Słońce za ciało niebieskie i nic więcej, wydają się większymi poganami niż ci starożytni, którzy upadali przed nim na kolana”2. Także na przykład francuski kompozytor Claude Debussy na początku XX wieku był naznaczony zupełnie nie kościelno-chrześcijańskimi, ale silnie odnoszącymi się do natury uczuciami religijnymi. Czasami był tak oszołomiony przez obserwowanie barwnych zachodów słońca, że prowadził z niebem nad sobą przypominający modlitwę dialog, i miał powiedzieć kiedyś, że natura jest jego religią. Znamy również malarki i malarzy, którzy nie wierzyli w tradycyjny sposób w osobowego boga, ale malowanie wyjątkowo pięknego krajobrazu traktowali jak pewnego rodzaju nabożeństwo, które nadawało ich życiu sens.

.....