Wariacje Tischnerowskie

Отрывок из книги

Dla każdego i po coś

Martin Buber,

.....

A oto jeszcze jeden dowód aktualności i świeżości analiz Tischnera. Dziś za dogmat uchodzi twierdzenie, że religia – co w Polsce oznacza przede wszystkim katolicyzm – zniewala i pęta ludzi. Tymczasem krakowski kapłan mówi coś zupełnie przeciwnego: odkrycie wolności leży u podstaw chrześcijaństwa. Źródłem zaś wyzwolenia jest łaska. A co, jeśli chrześcijaństwo wciąż wydaje się człowiekowi opresywne, jeśli – jak on sądzi – krępuje jego wolność? „Jeżeli czujesz się w religii istotą zniewoloną – pisze Tischner – to rzuć tę religię, bo ona nie jest twoją religią prawdziwą, bo jest w gruncie rzeczy zabobonem, a nie religią. Religia, wiara, łaska niesie ze sobą doświadczenie wolności. Wolności służącej, wolności obowiązkowej, wolności związanej – niemniej jednak wolności”[13].

Jeśli Tischner tak mocno opowiada się po stronie wolności, to dlatego, że wielkość Boga na tym polega, iż wobec Niego człowiek niczego nie musi, ale wszystko może. Bóg nie przychodzi do człowieka jako tyran, który zmusza go do tego lub owego. „Człowiek nie jest wolny wobec kromki chleba, kiedy jest głodny” – powie krakowski ksiądz. „Kiedy mu się chce pić, nie jest wolny wobec szklanki wody. Kiedy mu się chce spać, traci wolność i zasypia. Musi spać, musi pić, musi jeść. Ale wobec Boga niczego nie musi”[14]. Tylko wobec Boga wszystko mogę, choć niczego nie muszę.

.....