Jak Polska zbawiała świat. Mesjasze i prorocy

Отрывок из книги

Spis treści

Karta tytułowa

.....

To wyznanie wiary nie przeszkodziło księdzu się ożenić i prowadzić świeckiego trybu życia; lecz inne głosy, nawet prawosławne, w „złotym wieku” XVI nie odbiegały od katolickich. Hetman nadworny, wyznawca prawosławia, Roman Sanguszko pisał do króla Zygmunta Augusta, że dla szlachty Rzeczpospolita to „rozkoszny a święty kraj prawie”[37]. Zdanie to nie wynikało z chęci schlebiania królowi, lecz z głębokiego przekonania o „świętym kraju” – i to w przededniu zawarcia unii lubelskiej w 1569 r., tworzącej Rzeczpospolitą Obojga Narodów.

Stanisław Orzechowski zsumował teorie i przekonania szlachty o świętym państwie sarmackim cieszącym się bożą opieką, z najlepszym ustrojem politycznym, z którego inne kraje powinny brać przykład. Mówił papieżnik (katolik) do ewangelika: „To jednak na koniec wiedz, że królestwa żadnego na świecie nie masz, które by te dwie rzeczy pospołu miało, które ma Polska. Pierwsza rzecz jest, że samo tylko polskie królestwo jest, któremu król się nie rodzi. Druga rzecz jest, że w samej tylko Polszce prawo tak królowi jako poddanemu rozkazuje”. Ustanowienie tych wolnościowych praw Orzechowski przypisał „wysokiemu rozumowi” przodków – i było w tym sporo racji.

.....