Реклама. ООО «ЛитРес», ИНН: 7719571260.
Биринчи қисм. ИККИНЧИ ТУҒИЛИШ
Телефонга раҳмат
“Чарм тўп” Ўзбекистонда туғилган
Зилзила: “Чоржўй қаҳрамони”
“Қайси кафтимдаги тупроқ афзал?”
“Тўқиб бахт куйини ва бахтсизлик куйини”
“Спорт журналисти”
Ғирромлик неча ёшдан бошлаб ўргатилади?
Елена – Лола опа
Фёдоровнинг кўз ёшлари
Денгизларда чўмилган “қаҳрамон”
Жазо ва ундан кейинги ғирромликлар
Чойхона “чемпионлари”
Қишлоқдаги уруш ваҳми
Фантастика остонасида
Фантастиканинг ватани – Шарқ!
Мужмал баҳо
Тилла балиқча
Махфий гап
Пўкиллаган чилдирма ва нўноқ доирачи
Ўзбекистонда хизмат кўрсатган яхши одам
Қиёмат қарз
Иснод
Иккинчи қисм. БИР ЙИЛЛИК ТАНАФФУС
Тўрва-халтани елкага осиб
Меҳрсиз халқлар дўстлиги
Қудуғини излаган шоир
Таржимонликка кириш
Мактуб ёзганмисиз?
Учинчи қисм “ИСЁН”ДАН ВОЗ КЕЧИЛДИ
“Дилпора” вафо қилмагач…
Қарз қутулар, хотин ёнга қолар
“Тошкентдан гапирамиз”…
Москва – Тошкент
Ўликни тирилтиргувчи дўст меҳри
Қайнонамнинг маҳзун чеҳраси
Иван Ефремовнинг шогирди
Тўртинчи қисм “ГУЛИСТОН” САБОҚЛАРИ
Катта мактаб
Ўлган биродарининг гўшти
Тўйдан олдин ноғора
“Чархпалак”нинг пойдевори
Ҳамма гап ўша “лекин”да…
“Ғафур Ғуломчасига ёзувчи шоир”
Собир
Бешинчи қисм. ОТ АЙЛАНИБ ЯНА ҚОЗИҒИНИ ТОПГАНДА
Беназир шодиёна
“Учлик” орасида
Олтинчи қисм “БИР ХЎРСИНИҚ БИЛАН ЭСЛАДИМ”
Сел
Анъанавий услубдан Ғарб сари…
Еттинчи қисм. ЮЛДУЗЛИ ТУНЛАР, ЗАҲМАТЛИ КУНЛАР
Улуғлик кетидан қувма
Фалакнинг инъоми
Энг инжиқ ёзувчи
Бўш вақтингиз борми?
Саёз асарларнинг туғилишлари тарихидан
“Девона”нинг тақдири
Камина ҳал қила олмаган муаммо
Қайтар дунё
Саккизинчи қисм. ҚИСҚА МУДДАТЛИ ВАЗИФАЛАР
Вилоят муҳити
“Уй қамоғи”нинг натижаси
Чала қолган “Шайтанат”
Саҳна ортидаги гаплар
Қайтиш
Алвидо… болалик
Бидъат нима, хурофот нима?
Тўққизинчи қисм. ЭНГ УЗОҚ ДАВОМ ЭТГАН ҲАЛОВАТСИЗЛИК
Етимча муовин
Чақирилмаган меҳмон
Демократиями ёки анархия?
Энг улуғ хизмат
Тарихга доғ бўлиб тушган икки фожиа
“Сўнгги ўқ”
Хоразмча ашула завқи
Ўнинчи қисм. БУ ДУНЁ САОДАТИ
Бир қарич яқин борган эдим
Асадбек яшашга ҳақлими?
Сўнгсўз ўрнида
Шаъби арус
Агар кундузи ишламаганимда ҳаётим тарихидаги олти саҳифа бўш қолмаса-да, нурсиз бўлиши аниқ эди. Шу боис энди иккинчи туғилишимга доир баённи давом эттираман. Илк ҳикоям нашр этилган 1960 санасини баъзан “иккинчи туғилган йилим”, десам-да, бу унчалик тўғри эмас. Болалигида адабиётга ҳавас қилиб неча-неча дафтарни шеърларга тўлдирган, ҳатто асарлари матбуот юзини кўрганлар кўп. Афсуски, уларнинг барчалари ҳам ижод йўлида бардавом бўлмайдилар. Қаердадир, кичик тошга қоқилиб, бу ёғига юргилари келмай қолади. Бошқа ижодкорларнинг фикрини билмайман, аммо ўзим бу белгини инкор этаман-да, иккинчи туғилиш кунини матбуотда иш бошлаган кунимга кўчираман. Чунки бу ҳаётимдаги узоқ йиллар давом этган ишончли йўлга чиқиб олган куним эди. Шукурким, бу йўлда тўхташ, ортга қайтиш бўлмади. Тўғри, барчасига қўл силтаб кетиш нияти уч-тўрт мартамикин пайдо бўлди, лекин тақдир ёзуғи бунга йўл қўймади, шекилли. Бу ҳақда ўрни келганда сўз айтарман.
Болалар газетаси таҳририятида иш бошлаш каминани бахтиёрлик булутига олиб чиқиб, қувонч боғлари узра сайр қилдирса-да, “ҳисобчилик” вазифам ғоят зерикарли эди. Менга пробирка ювишдан ҳам оғирроқ туюлди. Таҳририятга ҳар куни камида уч юзта хат келарди. Хатларни битта-битта очишим, ўқишим, мазмунига қараб бўлимларга ажратишим, катта дафтарга ёзишим, сўнг бўлим мудирига топшириб, имзо қўйдириб олишим, хатга ўз вақтида жавоб қайтарилишини талаб қилишим шарт эди. Бўлим ходими жавоб мактубини бергач, уни хатжилдга жойлаб, юборилиш манзилини ёзиш ҳам каминанинг вазифаси эди. Қимирламай ўтириб ишласам ҳам кечгача зўрға улгурардим. Энг кўп мактуб адабиёт бўлимига келарди. Кейинчалик бу бўлимда ҳам ишлаганман. Ёш шоирлардан келган хатларга жавоб ёзишдан чарчардим. Сирожиддин Саййид, Тоҳир Қаҳҳор каби шоирлар “Ўқувчилик йилларимиз сиздан мактуб олиб қувонганмиз”, деб ҳозиргача гапиришади. Раҳматли Муҳаммад Юсуфнинг шеърини газетада бериб, кейин Совет Иттифоқи фаол ёш мухбирларининг кенгашига, Қримга, Қора денгиз бўйидаги сўлим “Артек” оромгоҳига юборганмиз.
.....
Таҳририят жойлашган улкан бинонинг ўнг қўлтиғида ғарибгина чойхона бўларди (Ҳозир унинг ўрнига ҳашаматли ошхоналар тушган). Аниқроғи, бу ер гунг-соқовларнинг клуби эди. Тор ҳовлининг ўртаси ҳовуз, атрофга стол-стуллар қўйилган. Чойхонанинг патир нон ёпувчи новвойхонаси, чўзма лағмон пиширувчи ошхонаси ҳам мавжуд эди. Ёшларни булар ўзига тортмасди, оҳанрабо каби тортувчи куч, чойхонага кираверишдаги кичик дўконда эди. Дўконда ароғу коньякларнинг турфа хили кўзни ўйнатиб турарди. Лекин ёшларнинг унга етишишлари сал қийин бўлгани учун арзон мусалласлар билан қаноатланишарди. Чўзма лағмонга 60–70 тийин сарфланарди. Қорин тўярди, аммо шоирларнинг “қулфи дили” очилмай қоларди. Шу боис 50–60 тийиндан тўпланиб, бир вакил Хадрага жўнарди. Пешинга яқин бу ерда нархи тўрт тийиндан бўлган, ҳозир “гумма” деб, у пайтда киноя билан “думба-жигар” деб аталувчи сомса сотиларди (русча номи “собачья радость” эди). 4–5 сомса билан қорин тўярди. Демак, 20–30 тийиндан сомсага сарфланса, қолгани мусалласга етарди. Агар мусаллас диллар қулфини очишга ожизлик қилса-ю, чўнтакда пул қолмаган бўлса, фожиа эмас, дўкондор марҳаматли киши эди, ичкиликни насияга бериб, дафтарига ёзиб қўярди. Қайсидир ижодкор қалам ҳақи олса, насия дафтарини очишга ҳожат бўлмасди.
Бу сатрларни ўқиб, “ижодкорлар фақат майхўрлик қилар экан”, деган фикрга борган бўлсангиз, янглишдингиз. Бу ерда ғийбат йўқ, балки адабиёт ҳақида, асосан шеърият ҳақида суҳбатлар, ҳатто баҳслар бўларди. Абдулла Ориповнинг тилла балиқ ҳақидаги машҳур шеъри айнан шу ерда, ҳовуздаги балиққа қараб тўқилган экан.
.....