Бадиият жозибаси

Оглавление

Группа авторов. Бадиият жозибаси

Кириш

I фасл. Маънавий санъатларнинг сеҳрли олами

I БОБ. Сўзнинг кўпмаънолигига асосланган бадиий санъатлар

Ийҳом санъати

Иттифоқ санъати

Махласнома

Тажнис санъати

Талмеҳ санъати

Китобий талмеҳлар

2-БОБ. Билиш – қиёс ва ўхшатишдан бошланади

Сифатлаш. Тансиқ ас-сифат санъати

Ташбеҳ санъати

Муғолата санъати

Маснуъ санъати

Истиора (Метафора)

Тадбиҳ санъати

Тафреъ санъати

3-БОБ. Муболаға – балоғат демакдир

Муболаға санъати

Ружуъ санъати

Мухтамил аз-зиддайн санъати

4-БОБ. Бадиий асослаш омиллари – ҳайрат манбаи

Ҳусни таълил санъати

Ҳусни ибтидо санъати

Ирсоли масал

Таҳдис санъати

Таъбир санъати

Тақсим санъати

Фахрия санъати

Тақсир санъати

5-БОБ. Нур ва соялар ўйини

Муламмаъъ санъати

Тазод (Қаршилантириш)

Муқобала санъати

6-БОБ. Уйғунлик – маънавий баркамоллик омили

Лаф ва нашр санъати

Таносиб санъати

7-БОБ. Жонлантириш – образлилик омили

Ташхис санъати

Баҳор айёмида

Интоқ санъати

Иккинчи фасл

Лафзий санъатларнинг турфа дунёси

I БОБ. Сўз такрорларига асосланган бадиий инжулар

Мукаррар санъати

Тасдир санъати

Тасбеъ санъати

Қайтариқ санъати

Такрир санъати

Тадриж санъати

Қадимги қимизчилар қўшиғи

Илтизом санъати

Тарди акс санъати

Акс санъати

2-БОБ. Мисра ва байт такрорларига асосланган санъатлар

Радди матлаъ санъати

Раддул байт санъати

Раддул банд санъати

3-БОБ. Хушжаранглилик яратувчи омиллар

Тарсеъ санъати

Ҳожиб

Радиф санъати

Қофия санъати

Ҳусни қофия санъати

Мукаррар қофия

Мусаллас қофия

Тирак қофия

Ички қофия

Мураббаъ қофия

Раддул қофия

Зулқофиятайн санъати

Хатқофия санъати

Қофия унсурлари

Музораа санъати

Тажзия санъати

Тавзеъ (Аллитерация) санъати

Илтифот санъати

Нидо санъати

III фасл. Ҳарфий санъатлар жозибаси

Истихрож санъати

Қалб санъати

Отрывок из книги

“Санъат” сўзи тор маънода бадиий санъатни, яъни сўзга мансуб санъатни билдиради. Бу сўз (сунъ) моҳиятида яратиш, бунёд этиш, янгидан пайдо қилиш тушунчалари яширинган бўлиб, кенг маънода ҳамма касб-ҳунарга доир намунали ютуқ маъносини ифодалайдики, адабиётга ҳам ана шу маъно-тушунча доирасида хизмат қилади. Яъни у бадиий санъат, бу дегани – бадиийликни яратувчи унсурдир. Бадиият биринчи ўринда маъно-мазмун, умуман фикрга тегишлидир. Шунинг учун санъатларнинг маънавий тури етакчи бўлиб ҳисобланади. Маънавий санъатларнинг бадиий матнга бағишлайдиган фазилатлари шунчалик кўпки, уларни жуда қисқартирганимизда қуйидаги манзарани кузатишимиз мумкин. Маънавий санъатлар:

• матнга кўп маънолилик бағишлайди;

.....

Ватан оворадурман, дўстонидан адашганман.

Ватансиз бенаводурман, маконидан адашганман,

.....