Домострой
Реклама. ООО «ЛитРес», ИНН: 7719571260.
Оглавление
Народное творчесто. Домострой
ГЛАВА 1. НАКАЗАНИЕ ОТЦА К СЫНУ
ГЛАВА 2. КАКО ВЕРОВАТИ ХРИСТИАНАМ ВО СВЯТУЮ ТРОИЦУ, И ПРЕЧИСТУЮ БОГОРОДИЦУ, И КРЕСТУ ХРИСТОВУ И СВЯТЫМ НЕБЕСНЫМ БЕЗПЛОТНЫМ СИЛАМ[1] И ВЕЛИКОМУ ВО ПРОРОЦЕХ ИОАННУ ПРЕДТЕЧИ[2] И ВСЕМ СВЯТЫМ И ЧЕСТНЫМ[3] ИХ МОЩЕМ ПОКЛОНЯТИСЯ
ГЛАВА 3. КАКО ТАЙНАМ БОЖЬИМ ПРИЧАЩАТИСЯ И ВЕРОВАТИ ЯКО БУДЕТ В0СКРЕСЕНИЕ МЕРТВЫМ, И СТРАШНАГО СУДА ЧАЯТИ, И КАКО КАСАТИСЯ СВЯТЫНИ ВСЯКИЯ
ГЛАВА 4. КАКО ЛЮБИТИ ГОСПОДА ОТ ВСЕЯ ДУША; ТАКОЖ И БРАТА СВОЕГО И СТРАХ БОЖИЙ ИМЕТИ И ПАМЯТЬ СМЕРТНУЮ
ГЛАВА 5[1] КАКО ЦАРЯ ИЛИ КНАЗЯ ЧТИТИ И ПОВИНОВАТИСЯ ИМ ВО ВСЕМ И ВСЯКОМУ ВЛАСТЕЛЮ ПОКАРЯТИСЯ И ПРАВДОЮ СЛУЖИТИ[2] ВО ВСЕМ И К БОЛШИМ, И К СРЕДНИМ[3], И К СКОРБНЫМ И МАЛОМОЩНЫМ, И КО ВСЯКОМУ ЧЕЛОВЕКУ, КАКОВУ БЫТИ, И СЕБЕ О ВСЕМ ВНИМАТИ
ГЛАВА 6. КАКО ЧТИТИ ДЕТЕМ ОТЦА ДУХОВНАГО И ПОВИНОВАТИСЯ ИМ ВО ВСЕМ
ГЛАВА 7[1] КАКО СВЯТИТЕЛЬСКИ ЧИН ПОЧИТАТИ ТАКОЖ И СВЯЩЕНИЧЕСКИЙ И МНИШЕСКИЙ[2] И ПОЛЗОВАТИСЯ ОТ НИХ; О ВСЯКИХ СКОРБЕХ ДУШЕВНЫХ И ТЕЛЕСНЫХ ИЗВЕЩАТИСЯ
ГЛАВА 8[1] КАКО ВРАЧЕВАТИСЯ ХРИСТИАНОМ ОТ БОЛЕЗНЕЙ И ОТ ВСЯКИХ СКОРБЕЙ[2], ЦАРЕМ И КНЯЗЕМ И ВСЯКИМ ЧИНОВНИКОМ, И СВЯТИТЕЛЬСКОМУ ЧИНУ, И СВЯЩЕННИЧЕСКОМУ И МНИШЕСКОМУ, И ВСЕМ ХРИСТИЯНОМ
ГЛАВА 9[1] КАКО ПОСЕЩАТИ В МОНАСТЫРЕХ, И В БОЛНИЦАХ, И В ТЕМНИЦАХ И ВСЯКОГО СКОРБНАГО
ГЛАВА 10[1] КАКО К ЦЕРКВАМ БОЖИИМ И В МОНАСТЫРИ С ПРИНОШЕНИЕМ ПРИХОДИТИ
ГЛАВА 11[1] КАКО ДОМ СВОЙ УКРАСИТИ СВЯТЫМИ ОБРАЗЫ И ХРАМ[2] ЧИСТ ИМЕТИ
ГЛАВА 12[1] КАКО МУЖУ С ЖЕНОЮ И ДОМОЧАДЦЫ В ДОМУ СВОЕМ МОЛИТИСЯ БОГУ
ГЛАВА 13[1] КАКО В ЦЕРКВИ МУЖУ И ЖЕНЕ МОЛИТИСЯ, И ЧИСТОТА ХРАНИТИ И ВСЯКОГО ЗЛА НЕ ТВОРИТИ
КАКО ПОДОБАЕТ ХРИСТИЯНОМ КРЕСТИТИСЯ И ПОКЛОНЯТИСЯ ИКОНАМ[1]
ГЛАВА 14[1] КАКО СВЯЩЕННИКОВ[2] В ДОМ ПРИЗЫВАТИ И МОЛИТИСЯ БОГУ
ГЛАВА 15[1] КАКО КОРМИТИ ПРИХОДЯЩИХ В ДОМУ СВОЕМ СО БЛАГОДАРЕНИЕМ
ГЛАВА 16[1] КАК КОРМИТИ И ОДЕВАТИ СЛУГ
ГЛАВА 17[1] КАКО ДЕТЕЙ СВОИХ ВОСПИТАТИ ВО ВСЯКОМ НАКАЗАНИИ И СТРАХЕ БОЖИИ
ГЛАВА 18[1] КАКО ДЩЕРИ ВОСПИТАТИ И С НАДЕЛКОМ ИХ ЗАМУЖ ДАТИ
ГЛАВА 19[1] КАКО ДЕТИ УЧИТИ И СТРАХОМ СПАСАТИ
ВЕЛИКАГО ВАСИЛИЯ КЕСАРИЙСКАГО ПОУЧЕНИЕ ЮНОШАМ
ГЛАВА 20[1] КАК ДЕТЯМ ОТЦА И МАТЕРЬ БЕРЕЧИ И ПОВИНОВАТИСЯ[2] ИМ ВО ВСЕМ
ГЛАВА 21[1] ПОХВАЛА МУЖЕМ[2]
КАКО ВСЯКОМУ ЧЕЛОВЕКУ РУКОДЕНИЕ НАЧАТИ[1] И ВСЯКОЕ ДЕЛО ДЕЛАТИ БЛАГОСЛОВЯСЬ[2]
ГЛАВА 23[1] НАКАЗАНИЕ[2] МУЖУ И ЖЕНЕ И ДЕТЕМ[3] КАКО ЛЕПО БЫТИ
ГЛАВА 24[1] КАКОВЫ ЛЮДИ ДЕРЖАТИ И КАКО О НИХ ПРОМЫШЛЯТИ, ВО ВСЯКОМ УЧЕНИИ В БОЖЕСТВЕННЫХ ЗАПОВЕДЕХ И ДОМОВНЕМ СТРОЕНИИ
ГЛАВА 25[2] АЩЕ МУЖ САМ НЕ ТВОРИТ И НЕ УЧИТ[3] НА ДОБРО И ЗА ТО СУТ[4] ОТ БОГА ПРИИМЕТ; АЩЕ САМ ТВОРИТ ДОБРО И ЖЕНУ И ДОМОЧАДЦЕВ УЧИТ, МИЛОСТЬ ОТ БОГА ПРИИМЕТ
ГЛАВА 26[1] О НЕПРАВЕДНЕМ ЖИТИИ
ГЛАВА 27[1] О ПРАВЕДНОМ ЖИТИИ
ГЛАВА 28[1] КАКО ЖИТИ ЧЕЛОВЕКУ[2] СВОЙ ЖИВОТ
ГЛАВА 29[1] АЩЕ КТО СЕБЯ НЕ РАЗСУДЯ ЖИВЕТ
ГЛАВА 30[1] КАКО ПОУЧАТИ МУЖУ СВОЯ ЖЕНА[2] БОГУ УГОДИТИ И МУЖУ СВОЕМУ НАРОВИТИ[3], КАК ДОМ СВОЙ[4] СТРОИТИ И ВСЯКАЯ ДОМАШНЯЯ ПОРЯДНЯ И РУКОДЕЛИЕ ЗНАТИ, И СЛУГ УЧИТИ, И САМОМУ ДЕЛАТИ
ГЛАВА 31[1] ДОБРЫЯ ЖЕНЫ РУКОДЕЛЬНЫЯ ПЛАТЬЕ[2] И ВСЕ БЕРЕЖНО[3] И ЧТО КРОИТИ И ОБРЕЗКИ И ОСТАТКИ БЕРЕЖНО БЕРЕЧИ
ГЛАВА 32[1] ВСЯКАЯ ПОРЯДНЯ ДОМАШНЯ ДЕРЖАТИ ИЛИ ЧЕГО ЛУЧИТСЯ В ЛЮДЕХ ПОПРОСИТИ ИЛИ СВОЕ В ЛЮДИ ДАТИ
ГЛАВА 33[1] КАК ПО ВСЯ ДНИ ГОСУДАРЫНИ ДОЗИРАТИ У СЛУГ ВСЕГО И ДОМАШНИЯ ПОРЯДНИ И РУКОДЕЛЬЯ; САМОЙ ЕЙ О ВСЯКОМ БЕРЕЖЕНИИ И СТРОЕНИИ
ГЛАВА 34[1] КАК СЛУГ НАКАЗЫВАТИ[2] В ЛЮДИ ПОСЫЛАТИ[3] С ТЕМ И НЕ ПЕРЕГОВАРИВАТИ
ПОВЕСТЬ ОТ СТАРЧЕСТВА О ТОМ ЖЕ
ГЛАВА 35[1] ПО ВСЯ ДНИ ЖЕНЕ С МУЖЕМ СПРАШИВАТИСЯ О ВСЕМ, И СОВЕТОВАТИ[2] КАК В ЛЮДИ ХОДИТИ И К СЕБЕ ПРИЗЫВАТИ И С ГОСТЯМИ ЧТО БЕСЕДОВАТИ
ГЛАВА 36[1] ЖЕНАМ НАКАЗ И ПЬЯНСТВЕ И ПЬЯНОМ ПИТИИ И СЛУГАМ ТАКОЖЕ; И О ПОТАИ НЕ ДЕРЖАТИ НИЧЕГО НИГДЕ[2]; И У СЛУГ ЛЖИ И КЛЕВЕТЫ НЕ СЛУШАТИ; И БЕЗ УПРАВЫ ИХ НЕ ДЕРЖАТИ; И КАК НАКАЗЫВАТИ ГРО3ОЮ ЖЕНУ, ТАКОЖ И КАК В ГОСТЕХ БЫТИ И ДОМА У СЕБЯ УСТРАИВАТИ ВО ВСЕМ
ГЛАВА 37[1] КАКО ПЛАТИЕ ВСЯКОЕ ЖЕНЕ НОСИТИ И УСТРАИВАТИ
ГЛАВА 38[1] КАК СОСУДЫ ВСЯКИЕ И ВО ВСЕМ[2] УСТРОЕНО ДЕРЖАТИ, И КАК[3] ИЗБНАЯ ПОРЯДНЯ ДЕРЖАТИ[4], ГОСУДАРЮ СЛУГ УЧАТИ И МУЖУ НАД ЖЕНОЮ ТОГО НАДЗИРАТИ И УЧИТИ И СТРАХОМ СПАСАТИ
ГЛАВА 39[1] КАК ЗАПАС[2] КУПИТИ ПОТРЕБНАЯ У КОГО СЕЛ НЕТ; И ВСЯКОЙ ДОМАШНЕЙ ОБИХОД И В ЛЕТЕ, И В ЗИМЕ ДЕРЖАТИ И ДОМА ЖИВОТИНА ВСЯКАЯ ВОДИТИ, И ЕСТВА, И ПИТЕЕ ДЕРЖАТИ ВСЕГДА
ГЛАВА 40[1] А ТОЛКО МУЖ ПРИПАСЕТ В ГОДУ ВСЯКАГО ЗАПАСУ И ПОСТНАГО[2] И ПОТОМУ УСТРОИТИ
ГЛАВА 41[1] КАК ОГОРОД И САДЫ ВОДИТИ
ГЛАВА 42[2] В СЕНИЦАХ СЕНО И В КОНЮШНЯХ ЛОШАДИ, И НА ДВОРЕ ЛЕСОВОЙ И ДРОВЯНОЙ ЗАПАС УСТРОИТИ И ВСЯКАЯ ЖИВОТИНА
ГЛАВА 43[1] САМОМУ ГОСУДАРЮ ИЛИ КОМУ ПРИКАЖЕТ ЗАПАС ВСЯКОЙ И ТОВАР КУПИТИ[2]
ГЛАВА 44[1] КАК ДВОРОВАЯ ТЯГЛЬ[2] ПЛАТИТИ, ИЛИ С ЛАВКИ ПОЗЕМЬ, ИЛИ С ДЕРЕВНИ ПОДАТЬ И ДОЛЖНИКАМ ДОЛГИ ПЛАТИТИ
ГЛАВА 45[1] УКАЗ[2] КАК ДЕРЖАТИ[3] ВСЯКОЙ ЗАПАС ПРЕНЕЙ[4] В КАДЕХ, И В БОЧКАХ, И МЕРНИКАХ, И ВО ТЧАНЕХ, И В ВЕДЕРЦАХ: МЯСО И РЫБА, КАПУСТА, ОГУРЦЫ, СЛИВЫ, И ЛИМОНЫ, ИКРА, РЫЖИКИ И ГРУЗДИ
II[1]
ГЛАВА 31. КАК ВСЯКОЕ ПЛАТЬЕ КРОИТИ И ОСТАНКИ И ОБРЕЗКИ БЕРЕЧИ
ГЛАВА 41[1] СЕБЕ НА ОБИХОД КУПАТИ ВСЯКОЙ ТОВАР ЗАМОРСКОЙ, И ИЗ ДАЛЬНЫХ ЗЕМЕЛЬ
ГЛАВА 46. КАК ЧЕЛОВЕКУ ЗАПАСНОЕ ПИТИЕ ДЕРЖАТИ ПРО СЕБЯ И ПРО ГОСТЬ И УСТРОИТИ ТО ПРИ ЛЮДЕХ
ГЛАВА 47[1] ТОМУ ЖЕ ПИВОВАРЕНОЙ НАКАЗ: И КАК ПИВО ВАРИТИ И КАК МЕД СЫТИТИ, И ВИНО КУРИТИ
ГЛАВА 48[1] У ПОВАРОВ, И У ХЛЕБНИКОВ И ВЕЗДЕ ВСЯКОЙ ПОРЯДНИ КЛЮЧНИКУ ДОЗИРАТИ
ГЛАВА 49[1] МУЖУ С ЖЕНОЮ СОВЕТОВАТИ, КАК КЛЮЧНИКУ ПРИКАЗАТИ О СТОЛОВОМ ОБИХОДЕ, И О ПОВАРНЕ, И О ХЛЕБНЕ
ГЛАВА 50[1] КЛЮЧНИКУ ПРИКАЗ КАК ПИР ПРИЛУЧИТСЯ
ГЛАВА 51. НАКАЗ ОТ ГОСУДАРЯ КЛЮЧНИКУ: КАК ЕСТВА ПОСТНАЯ И МЯСНАЯ ВАРИТИ, И КОРМИТИ СЕМЬЯ В МЯСОЕД И В ПОСТ
ГЛАВА 52. В ЖИТНИЦАХ И В ЗАКРОМЕХ О БЕРЕЖЕНИИ
ГЛАВА 53. В СУШИЛЕ ТАКОЖ СМОТРИТИ
ГЛАВА 54. В ПОГРЕБЕ И НА ЛЕДНИКЕ ВСЕГО БЕРИЧИ
ГЛАВА 55. А В КЛЕТЕХ, И В ПОДКЛЕТЕХ, И В АНБАРАХ УСТРОИТИ ВСЯКАЯ ПОРЯДНЯ КЛЮЧНИКУ ПО ГОСУДАРЕВУ НАКАЗУ
ГЛАВА 57[1] В ПОВАРНЯХ И В ХЛЕБНЯХ И В ДЕЛОВЫХ ИЗБАХ УСТРОИТИ ДЕЛАНОЕ[2]
ГЛАВА 58. НА ПОГРЕБЕХ И НА ЛЕДНИКЕХ, И В ЖИТНИЦАХ, И В СУШИЛЕХ, И В АНБАРЕХ И В КОНЮШНЯХ ЧАСТО ГОСУДАРЮ СМОТРИТИ
ГЛАВА 59. СЛУГАМИ ГОУДАРЮ СМЕТЯСЯ ВО ВСЕМ ПОТОМУ ИХ ЖАЛОВАТИ[1]
ГЛАВА 60. О ТОРГОВЫХ И О ЛАВОЧНЫХ ЛЮДЕХ, ПОТОМУ ЖЕ СЧЕТ С НИМИ ЧАСТО ДЕРЖАТИ[1]
ГЛАВА 61. КАК ДВОР СТРОИТИ, ИЛИ ЛАВКА, ИЛИ ДЕРЕВНЯ ИЛИ АНБАР
ГЛАВА 64[1] ПОСЛАНИЕ И НАКАЗАНИЕ ОТТО ОТЦА К СЫНУ
III[1]
Глава 65. КНИГИ ВО ВЕСЬ ГОД КАК В СТОЛ ЕСТВЫ ПОДАВАТЬ[2]
IV[1]
ИН ПЕРЕВОД
УКАЗ КАК ДЕЛАТИ МУКА КРУПИЧАТАЯ
ИН ПЕРЕВОД С ВЕЛИКА ДНИ
ИНОЙ ПЕРЕВОД С ВЕЛИКА ДНИ[1]
УКАЗ СВАДЕБНОМУ ЧИНУ[1]
Отрывок из книги
Подобает убо всякому христианину по Бозе жити, в православной вере християнской. Первое убо: от всея душа и от всего помышления и всеми чювствы, теплою верою веровати во имя Отца и Сына и святаго Духа в неразделимую Троицу; и в воплощение Господа нашего Исуса Христа сына Божия веруй. Рождьшую его матерь – Богородицу нарицай; Кресту же Христову с верою покланяйся, яко на том, всем человеком[4] спасение содела Господь; иконе же Христове, и пречистой его матери, и Святым небесным безплотным силам, и всем святым честь верою воздавай; яко самем любовь[5] в молитве ее глаголи, и поклонение твори, и на помощь к Богу призывай их; мощи ж Святых с верою целуй и покланяйся им.
Воспомянем святых мужей страдания Бога ради и много различных недуг и болезней терпения со благодарением, не презывающе к себе ни чародеев, ни кудесников, и волхвов, ни зелейников и никаких бесовских чарований, но все упование возлогающе на Бога и со благодарением[30] терпяще, очищения ради грехов своих и вечных благ наслаждения, яко долготерпеливый Иов и нищый Лазарь, иже пред враты богатого на гноищы лежал, гноен и червми ядом; а ныне на лоне Авраамле почивая и якож Симеон столпник сам гноя тело свое, червьми кипя. И мнози праведнии, от века Богу угодивше, всякими болезньми и различными недуги страждуще, со благодарением терпяще спасения ради душа своея, и жизни ради вечныя; и теми скорбьми внидоша в царство небесное. Мнози богатии и убозии, християнского рода, во всяких чинех княжеска и болярска, и священническаго и мнишеского, много различными болезньми и недуги страждуще, и всякими одержими бываху скорбьми и обиды, Бога ради терпяще, и у Бога милости просяще, и милости[31] чающе и милосердный Господь многоразличныя милости на рабы своя излияет и исцеление дарует, и грехов свобождает, и от скорби спасает овых от животворящих крестов, и от чюдотворных икон святых и образов Христовых и Богородичных и Архангельских и всех Святых мощей, и от освящения воды, и от масленаго освящения и от молебнаго соборнаго пения, и на божественных литургиях и на всенощном предстоянии во святых Божьих церквах, и во святых честных монастырех, и в чюдотворных местех, и в дому, и на пути, и на водах и везде; призывающе верою Господа Бога и пречистую Богородицу и их угодников милость получающе, здравие телеси и душам спасание. Мнози искончашася в тех недузех и в тяжких болезнех и в различных скорбех, теми очистишася от грехов, и жизнь вечную получиша. Вонмем себе опасно и подражаем тех житию и терпению, и поревнуем святых отец житию, пророком и апостолом, святителем и мучеником, и преподобным уродивым Христа ради, и святым женам и православным царем, и князем и священническому, и мнишескому чину и всем христианом Богу угодившим[32] от века: како в житии сем скорбми пострадаша Христа ради, ова постом и молитвами и всяким долготерпением, гладом и жаждею, наготою и мразом, и солнечным сжением, поруганием и оплеванием и всякими укоризнами и биением и мучением различных мук от нечестивых царей Христа ради усекаеми, и огнем сожигаеми, и зверми снедаеми, и камением побиванием, и в водах потопляеми, и в вертепех и в пустынях, и в пропастях земных скончавшихся, во юзах, и в темницах заключаеми, и пленении и всякия терпеша скорби и труды различная муки их кто исповееть – яко же кто повестует святое писание; и сих ради различных страданий и всяких мук како возмездие прияша от Христа в сем веце и в будущем вечных благ наслаждение, – их же око не виде и ухо не слыша и на сердце человеку не взыде – яже уготова Бог любящим Его. Како прославляются ныне, якож церковь Божья вопиет. Мы же убо тех святых молим и на помощь призываем к Богу молитися о нас; и, от тех чюдотворных образов и честных мощей целбу получаем. Поревнуем тех святых житию и страданию со благодарением и долготерпением; такову жь благодать от Бога обрящем.
.....
О волшбах и о обавницех 6-го собора правило 61.
Иже последуют пагубным обоянием и к волхвом или ко обавником[37] ходят, или в дом свой тех призывают, хотяще уведети неизреченная; такоже и кормяще, и храняще медведи, или иная некая псы и птицы ловчии на ловление и на глумление и на прельщение простейших человек или в получаи[38] веруют и в родословие: рекше в роженицы, и во обояние, по звездословии иже глаголет облаки гонящеи: таковая творящим повеле собор 6 лет запрещение даяти; яко же за 4 лета да стоят[39] с верными и тако сподобятся божественных даров; аще неисправни[40] будут и по запрещении, еленских сих хитростей неостанутся от церкви везде всячески да отженутся. О волхвех же и обавницех[41] рекоша Богоноснии[42] отцы церковнии учителие; паче же инех Иоанн Златоуст[43], яко волшествующе и обавление творяще, аще и святая Троица имя нарицающе[44], аще и знамение честнаго креста Христова творя[45], бегати оть них подобает и отвращатися. Иже во Акире[46] и правило 24: волшествующе[47] и обычаю язычных последьствующе вводяще[48] в домы своя на испытания, потвор или на требление, законом запрещение примут 6 лет по заповеданным степенем; рядом 3 лета внутрь, пребывание вне церкви 2 лета; молитвы без просфиры и комкания[49]. Аще кто к волхвом или обавником[50], или зелейником, или другим таковым себе вдаст, и сия призывает в дом свой; да открыют и поведят ему о них же желание имать; или очаровану ему бывшу, обрести: хотя таковое смыти[51] яко злом злее[52] исцеляя, – 3 лета да припадает и за 2 лета да стоит с верными токмо молитва с ними приобщая[53]; и тако по сконьчании пяти лет причастится святых тайн.
.....