Реклама. ООО «ЛитРес», ИНН: 7719571260.
Рэчаіснае з ірэальным
Калі прарэзваюцца рожкі
Чакай, чакай…
Сучасная назва Мідзілі
Грошы ёсьць дакумэнт
Босьнія і Герцагавіна, або Эўропа вялікіх фараонаў
Шкельцы, шкельцы…
Баль
Крыві не павідна быць відна
Дамачкі сярэдніх гадоў
Тры калёны
Словы, якіх я чакаю. Берасцейскія апавяданні
1. Дзе тут Руская вуліца?
2. Дождж у маі
Тацяна Янаўна і яе агава
Спецыяліст па рамантыцы
Блёкпост
І. Самазабойца
2. Дым, дым
Зроблена рукамі Альбіны Юдчыц
Пастка для крата
Пачатак
Політэхнічная акадэмія
Зноў на дачы
Дзень дыплёмнага праектаваньня
Тарас Сьлёзка
Размова
Я на сьцяжыне вайны
Бо я цябе кахаю…
Сыход у зямлю запаветную
З імем Наталкі Бабінай я ўпершыню сутыкнуўся ў 1998 годзе, калі ў першым нумары новага часопісу з назвай «ARCHE» прачытаў апавяданне «Баль», хоць для «літаратаркі родам зь Берасьцейшчыны, якая піша пабеларуску і па-ўкраінску» (такія біяграфічныя зьвесткі суправаджалі тэкст апавядання) гэта была ўжо ня першая публікацыя. Побач з «Балем» у тым «ARCHE» – згустку нетрывіяльнай літаратуры і якаснай аналітыкі – былі зьмешчаны творы пераважна новых для мяне аўтарак: Марыі Роўды, Евы Вежнавец, Вольгі Караткевіч. Першае ўражаньне ад такой канцэнтрацыі выдатных тэкстаў неўзабаве сьцьвердзіла мяне ў перакананьні, што нарэшце ў нашай літаратуры будзе пераадолена засільле празаікаўмужчын. Перакананьне засталося: у беларускую літаратуру прыходзяць усё новыя і новыя аўтаркі, шкада толькі, што ні Вежнавец, ні Роўды, ні Караткевіч як літаратарак даўнавата не чуваць. Затое чуваць Бабіну.
Наталка Бабіна ходзіць пратаптанымі або мала ходжанымі ў нашай літаратуры сьцежкамі. Яна сьмела пераносіць дзеяньне ў самыя аддаленыя куткі зямной кулі, дзе сама магла ніколі ня быць (Курдыстан, Босьнія, Эквадор, Чачэнія), пры гэтым не баіцца, калі нешта прагучыць ня надта праўдападобна – часы чыстага рэалізму даўно мінулі. Не цураецца ня дужа папулярны ў нас жанр дэтэктыву насычаць сацыяльнапалітычнымі рэаліямі сёньняшняга жыцьця. У творах, дзеяньне якіх адбываецца пераважна ў Менску, яна робіць усё смялейшыя крокі па стварэньні новае ўрбаністычнае міталёгіі, прымушаючы дзеяньне адбывацца ў абсалютна канкрэтных і вядомых усім менчукам мясьцінах (Палітэхніка, Камароўка, Старажоўка, кавярня «На ростанях»…). Такая канкрэтыка, пазнавальнасць робіць творы жывейшымі. Прыгадваю, зь якім захапленьнем я некалі прачытаў праскі гатычны раман Мілаша Урбана «Сем храмаў», а потым выправіўся на прагулку па Празе і радасна пазнаваў: ага, вось на гэтым мосьце вісеў труп бабулькі, а на прыступках гэтага касьцёла быў знойдзены мужчына з нажом у сьпіне. Асабіста я ніколі ня быў у менскай Палітэхнікі, але, далібог, некалі выпраўлюся паглядзець, дзе ж гэта ў Яніну страляў Андрэй Накрый-Мяне-Андаракам з «Пасткі для крата». Перакананы: пісаць так і трэба каб экскурсаводы некалі маглі распавядаць турыстам: гэты дом (вуліцу, раён, кавярню…) апяяў у сваім вядомым творы беларускі пісьменьнік/-ца…
.....
– Навошта ж жаніцца з такой, ад якой потым уцякаць?
– Пытаньне не да мяне… Колькі сябе помню, кахаў суседзкую дзяўчыну. Яшчэ з тае пары, як разам у пяску сядзелі, потым у школе вучыліся. Вырашылі пажаніцца, як толькі скончым школу. Рыхтаваліся да вясельля. Вечарам вёз я сваю Гэлю ў клюб на танцы на матацыкле. Яна нахінулася, каб паправіць раменьчык на басаножку, а я якраз павяртаў, і яна далася галавой аб каменны слуп. Бяз шлему ехала… Ты мо й чула пра гэты выпадак. У нас у Радашкавічах тады толькі і мовы пра тое было. А мяне ад сьмерці выратавала турма. Мяне ж пасадзілі. Каб застаўся дома, то зрабіў бы сабе нешта, бо перад вачыма ўсё стаяла відовішча: яе расколатая галава і паўшар’і мазгоў… А ў турме памерці не дадуць, – ён міжволі крануў шнар на твары. – Так што на пахаваньні мяне не было, ляжаў у турэмным шпіталі. Словам, яна памерла, а я – не. З дому зьехаў, працаваў у Менску на будоўлі, потым у інстытут паступіў. А з Гэляй адзін час нават размаўляў, яна прыходзіла, голас яе чуў. Потым мінулася… А як інстытут скончыў, пайшоў працаваць, маці пачала чапляцца – жаніся ды жаніся, я хутка памру, а ты адзін прападзеш, як муха. Эма была вельмі непадобная да Гэлі, непрыгожая, нягеглая, старалася ўдаваць зь сябе дзелавую, а ў твары, у вачах штосьці такое няшчаснае. Але пасьля шлюбу яна перамянілася. У сілу ўвайшла. Закруціла ўсё пасвойму: тры гады, што мы пражылі разам, былі трыма гадамі грошай. Грошы, грошы, грошы. Кожная капейчына на ўліку, кожная павінна прыносіць прыбытак, і ня дай Бог купіць, прыкладам, газету – бо гэта ж немаведама якая трата…
.....