Ludwik Lambert

Отрывок из книги

Honoré de Balzac

Bardzo młodo umieszczono Honorjusza w kolegjum w Vendôme. Wierny obraz lat tam spędzonych znajdziemy w tej powieści Ludwik Lambert . Chłopiec licho się uczył, robił wrażenie jakby nieobecnego duchem, natomiast czytał masę i bez wyboru, plondrując bibljotekę Ojców. Niebawem zaczął pisać, to niefortunne poematy wierszem, to rozprawy filozoficzne na tematy o wiele przerastające wiek chłopca. W rezultacie zapadł na zdrowiu, na rodzaj przekrwienia mózgu, tak iż zaniepokojona matka pospieszyła go odebrać. Miał wówczas piętnaście lat.

.....

Wspominam o tych szczegółach, gdyż nie są one obojętne dla dzieł Balzaka: ten pośpiech, z jakim „odwalał” je nieraz aby dopełnić podjętych zobowiązań i odpisać z góry pobrane honorarja, zaciążył niekiedy nad ich artystyczną stroną. Wiele nierówności, wiele skaz wynikło może z tego powodu. Stosunki wydawnicze były zresztą wówczas dość liche; bezprawne belgijskie przedruki współzawodniczyły z legalnie wydaną książką i uszczuplały dochody pisarza.

Toteż, raz po raz, zniecierpliwiony zbyt powolną drogą do upragnionej fortuny, Balzac rzucał się w przedsiębiorstwa, w ktorych bystrość i trafność sądu mięszały się z chimerycznemi fantazjami pisarza. Pewnego dnia puścił się na Sardynię, doszedłszy z jakichś poszlak, że tam się muszą znajdować pokłady srebra niewyczerpane niegdyś przez Rzymian. Oczywiście wydał dużo pieniędzy, czasu i sił, i wrócił z niczem, ktoś inny zaś podjął tę myśl która była trafna. Toż samo na owym pomyśle wydawniczym, na którym Balzac zbankrutował, następca jego zrobił majątek. Próbował nowych sposobów wyrabiania papieru (Cierpienia wynalazcy) . Za jedną z dróg do szybkiego zrobienia majątku uważał Balzac teatr; raz po raz, dobierając sobie przygodnych współpracowników, próbował zdobyć sukcesy sceniczne, ale wciąż doznawał zawodu; dopiero po jego śmmierci jedyna jego sztuka posiadająca większą wartość, Mercadet zyskała powodzenie. To znów roił o karjerze politycznej, o poselstwie; będąc w wojnie ze światem dziennikarskim (Stracone złudzenia, Córka Ewy) założył własny tygodnik, bardzo bojowy, ale musiał go poniechać wobec jednomyślnego bojkotu, jakim nań odpowiedziała oficjalna prasa. I zawsze po tych nieudanych próbach wracał do swego dzieła i w niem znajdował to, czego daremnie szukał gdzieindziej. Ale i tu — mimo olbrzymiej sławy i popularności — nie osiągnął w pełni uznania do jakiego miał prawo: kilkakrotnie stawiał swą kandydaturę do Akademji, i za każdym razem poniósł zupełną porażkę, otrzymując jeden lub dwa głosy!

.....