Читать книгу Хрэст на свабоду - Пашкевіч Алаіза - Страница 1

На усходзе красна неба.

Нас ня дзівіць – так і трэба!

Кроў ракамі льецца ў мора,

Салдат гіне там ад гора

Без кашулі і бяз хлеба.

Нас ня дзівіць – так і трэба!

Гоняць сына, гоняць мужа,

Мы слухаем цара дужа.

З душы б’ецца скарга ў неба,

А мы маўчым – так і трэба!

Жандар стрэле, казак б’ецца,

У народа спіна гнецца

Ад налогаў з солі, хлеба,

А мы плацім – так і трэба!

Ў Пецярбурзе зьмерлі людзі:

Ім прашылі куляй грудзі,

Бо то зь песьняй і з алтарам

Пайшлі з папом перад царам.

А цар сыпнуў, як бы зь неба,

Тысяч куляў – так і трэба.

Дурняў хрысьціць на свабоду.

Цар навуку даў народу,

Паказаў ім, як бы зь неба,

Што больш цара не патрэба!

Тагды Гапон у грамаду

Бяжыць, крычыць: «Трэба ладу,

Трэба шроту, бомбаў, стрэльбаў,

Трэба біць нам гэтых шэльмаў.

Трэ злізаць усіх міністраў,

Бюракратаў, антыхрыстаў».

Чую яшчэ голас з неба,

Што цара павесіць трэба!

3 той пары Масква, Варшава,

Рыга, Вільня, Бак, Лібава,

Беларусь, Літва, Расея

Гоняць вон цара-зладзея!

Народ чуе голас зь неба,

Што больш цара не патрэба!

Бомба – трах. Сяргей у шматы,

Мірскі бяжыць аж дахаты,

Цар у страху, сенат млее,

Беданосцаў аж хварэе…

Кладуць сеткі, каскі, бляхі.

Найбольш страшаць – гэта ляхі:

Ціха колюць, цэльне стрэляць,

Так, як жыта, чарцей мелюць.

Народ чуе голас зь неба,

Што больш цара не патрэба.

I песьні заціхлі, і сьмеху ня відна,

I дзеці старэнькімі сталі.

I ноты вясёлы музыкам браць стыдна,

Радасны струны парвалі.

I фарбы артыстаў смутна рысуюць,

I цені ясны зьміраюць.

I вершы паэты з жалем рыфмуюць,

I сэрцы кроўю сплываюць.

Не такое цяпер мора,

Не такі у хвалях шум:

Цяпер бурна, страшна мора!

Хваля поўна дзікіх дум.

Мора вуглем цяпер стала,

Мора з дна цяпер гарыць,

Мора скалы пазрывала,

Мора хоча горы змыць.

Мора злуе, крэпнуць хвілі,

Зь дзікім шумам бераг рвуць;

Гром грыміць за вёрсты-мілі,

З мора брызгі ў неба б’юць.

Мейсцам хваля стогнам рыкне,

Мейсцам плач сарвецца з губ,

Мейсцам бераг болем ікне,

Гром грыміць у тысяч труб.

Мора зброіцца палкамі,

Шум русалак разбудзіў,

Запаліўся смок агнямі,

Неба чорны гнеў пакрыў.

Бог сярчае: злая бура

Псуе вельмі сьвяты сон.

Б’ецца, рвецца ўся натура,

Аж дрыжыць нябесны трон.

Трон дрыжыць, ня сьпяць прарокі,

Бог склікае сьвяты сход;

А там радзяць, што аблокі

Мусяць штурм пусьціць у ход.

Бой пачаўся. Войска Бога

Залпам паліць ў горды хвіль…

Мільён згіне, – нова змога

Расьце крэпка праз сто міль.

Растуць сілы мора злога,

У размаху відзен гарт.

Не адступяць войскі Бога…

Бой пачаўся не на жарт.

Такі бой вякамі жджэцца,

Такі бой гігантаў дасьць,

Ў такім баю толькі грэцца,

Ў такім баю толькі пасьць.