Poczucie samoskuteczności jako moderator wpływu afektu na wykonanie zadań

Отрывок из книги

Niniejsza książka opiera się ściśle na pracy doktorskiej napisanej w Uniwersytecie Wrocławskim pod kierunkiem Pani Profesor Kingi Lachowicz-Tabaczek. Pragnę złożyć serdecznie podziękowania Pani Promotor pracy, Pani Profesor Kindze Lachowicz-Tabaczek, oraz Paniom Recenzentkom. Jest mi niezmiernie miło prezentować ten tekst. Jeszcze raz serdecznie dziękuję.

Sceptycy, jeśli chodzi o sztukę życia, oferowali w zasadzie jeszcze mniej od stoików. Oni również preferowali spokój, a więc wyzbycie się afektu, jednak – w przeciwieństwie do stoików – wątpili także w ludzkie poznanie. Natomiast Platon w swej myśli o afekcie proponował ujęcie zasadniczo zbieżne ze stoickim, postulując, że „namiętności” stanowią prymitywny, zwierzęcy system reakcji, który zniekształca rozumowy osąd (Forgas, 2006).

.....

Ta ostatnia poprzedzała w filozofii antycznej nurt koncentracji na człowieku i skupiała się na środowisku. Podobnie rzecz się miała w behawioryzmie, gdzie zjawiska subiektywne, takie jak afekt i poznanie, jako nieobserwowalne, nierzadko znajdowały się z założenia poza sferą zainteresowania badaczy (por. Skinner, 1995). Człowiek zaś był poznawany przede wszystkim przez pryzmat swego funkcjonowania w środowisku.

Dominację behawiorystów w latach pięćdziesiątych XX wieku przełamała rewolucja kognitywna. Wówczas jednakże przypominało to tę przemianę myśli antycznej, w ramach której zarzucono filozofię przyrody. Jej miejsce zajęły wtedy ujęcia filozoficzne skoncentrowane na człowieku, lecz jednocześnie deprecjonujące jego sferę afektywną i jej wpływ na poznanie (jak np. stoicyzm). Podobieństwo do tych właśnie ujęć filozoficznych można znaleźć we wczesnej psychologii poznawczej, która zastąpiła behawioryzm skoncentrowany na funkcjonowaniu człowieka w środowisku. W ramach wczesnej psychologii poznawczej sprowadzano bowiem procesy psychiczne człowieka głównie do jego aparatu poznawczego, a w afekcie, jeśli był on w ogóle wzmiankowany, upatrywano jedynie czynnika zakłócającego procesy poznawcze. Stoicy, którzy zastąpili greckich filozofów przyrody, prezentowali zbliżone podejście – afekt utożsamiali z błędnym sądem, a za ściśle człowieczy uznawali tylko logos.

.....