Читать книгу Consolatio Philosophae - Boethius - Страница 3

carmina qui quondam studio florente peregi,

flebilis heu maestos cogor inire modos.

ecce mihi lacerae dictant scribenda Camenae

et ueris elegi fletibus ora rigant.

5 has saltem nullus potuit peruincere terror,

ne nostrum comites prosequerentur iter.

gloria felicis olim uiridisque iuuentae,

solantur maesti nunc mea fata senis.

uenit enim properata malis inopina senectus

10 et dolor aetatem iussit inesse suam.

intempestiui funduntur uertice cani

et tremit effeto corpore laxa cutis.

mors hominum felix, quae se nec dulcibus annis

inserit et maestis saepe uocata uenit.

15 eheu, quam surda miseros auertitur aure

et flentes oculos claudere saeua negat!

dum leuibus male fida bonis fortuna faueret

paene caput tristis merserat hora meum;

nunc quia fallacem mutauit nubila uultum

20 protrahit ingratas impia uita moras.

quid me felicem totiens iactastis, amici?

qui cecidit, stabili non erat ille gradu.

haec dum me cum tacitus ipse reputarem querimoniamque lacrimabilem stili officio signarem astitissemihi supra uerticem uisa est mulier reuerendi admodum uultus, oculis ardentibus et ultra commumemhominum ualentiam perspicacibus, colore uiuido atque inexhausti uigoris, quamuis ita aeui plena foretut nullo modo nostrae crederetur aetatis, statura discretionis ambiguae. nam nunc quidem adcommunem sese hominum mensuram cohibebat,nunc uero pulsare caelum summi uerticis cacumineuidebatur; quae cum altius caput extulisset ipsum etiam caelum penetrabat respicientiumquehominum frustrabatur intuitum. uestes erant tenuissimis filis subtili artificio indissolubili materiaperfectae, quas, uti post eadem prodente cognoui, suis manibus ipsa texuerat; quarum speciem, uelutifumosas imagines solet, caligo quaedam neglectae uetustatis obduxerat. harum in extremo margine Πgraecum, in supremo uero Θ legebatur intextum atque inter utrasque litteras in scalarum modumgradus quidam insigniti uidebantur, quibus ab inferiore ad superius elementum esset ascensus.eandem tamen uestem uiolentorum quorundam sciderant manus et particulas quas quisque potuitabstulerant. et dextra quidem eius libellos, sceptrum uero sinistra gestabat.

quae ubi poeticas Musas uidit nostro assistentes toro fletibusque meis uerba dictantes, commotapaulisper ac toruis inflammata luminibus: quis, inquit, has scenicas meretriculas ad hunc aegrumpermisit accedere, quae dolores eius non modo nullis remediis fouerent, uerum dulcibus insuperalerent uenenis? hae sunt enim quae infructuosis affectuum spinis uberem fructibus rationis segetemnecant hominumque mentes assuefaciunt morbo, non liberant. at si quem profanum, uti uulgo solitumuobis, blanditiae uestrae detraherent, minus moleste ferendum putarem -- nihil quippe in eo nostraeoperae laederentur -- hunc uero Eleaticis atque Academicis studiis innutritum? sed abite potius, Sirenes usque in exitium dulces, meisque eum Musis curandum sanandumque relinquite. his illechorus increpitus deiecit humi maestior uultum confessusque rubore uerecundiam limen tristisexcessit. at ego, cuius acies lacrimis mersa caligaret nec dinoscere possem quaenam haec esset muliertam imperiosae auctoritatis, obstupui uisuque in terram defixo quidnam deinceps esset acturaexspectare tacitus coepi. tum illa propius accedens in extrema lectuli mei parte consedit meumqueintuens uultum luctu grauem atque in humum maerore deiectum his uersibus de nostrae mentisperturbatione conquesta est:

heu, quam praecipiti mersa profundo

mens hebet et propria luce relicta

tendit in externas ire tenebras

terrenis quotiens flatibus aucta

5 crescit in immensum noxia cura!

hic quondam caelo liber aperto

suetus in aetherios ire meatus

cernebat rosei lumina solis,

uisebat gelidae sidera lunae

10 et quaecumque uagos stella recursus

exercet uarios flexa per orbes

comprensam numeris uictor habebat;

quin etiam causas unde sonora

flamina sollicitent aequora ponti,

15 quis uolat stabilem spiritus orbem

uel cur hesperias sidus in undas

casurum rutilo surgat ab ortu,

quid ueris placidas temperet horas

ut terram roseis floribus ornet,

20 quis dedit ut pleno fertilis anno

autumnus grauidis influat uuis

rimari solitus atque latentis

naturae uarias reddere causas:

nunc iacet effeto lumine mentis

25 et pressus grauibus colla catenis

decliuem que gerens pondere uultum

cogitur, heu, stolidam cernere terram.

sed medicinae, inquit, tempus est quam querelae. tum uero totis in me intenta luminibus: tune ille es, ait, qui nostro quondam lacte nutritus, nostris educatus alimentis in uirilis animi robur euaseras? atquitalia contuleramus arma quae nisi prior abiecisses inuicta te firmitate tuerentur. agnoscisne me? quidtaces? pudore an stupore siluisti? mallem pudore, sed te, ut uideo, stupor oppressit. cumque me nonmodo tacitum sed elinguem prorsus mutumque uidisset, ammouit pectori meo leniter manum et: nihil, inquit, pericli est, lethargum patitur, communem illusarum mentium morbum. sui paulisper oblitusest. recordabitur facile, si quidem nos ante cognouerit; quod ut possit, paulisper lumina eius mortaliumrerum nube caligantia tergamus. haec dixit oculosque meos fletibus undantes contracta in rugam uestesiccauit.

tunc me discussa liquerunt nocte tenebrae

luminibusque prior rediit uigor,

ut cum praecipiti glomerantur sidera Coro

nimbosisque polus stetit imbribus

5 sol latet ac nondum caelo uenientibus astris

desuper in terram nox funditur;

hanc si Threicio Boreas emissus ab antro

uerberet et clausum reseret diem

emicat et subito uibratus lumine Phoebus

10 mirantes oculos radiis ferit.

haud aliter tristitiae nebulis dissolutis hausi caelum et ad cognoscendam medicantis faciem mentemrecepi. itaque ubi in eam deduxi oculos intuitumque defixi, respicio nutricem meam, cuius abadulescentia laribus obuersatus fueram, Philosophiam. et quid, inquam, tu in has exsilii nostrisolitudines, o omnium magistra uirtutum, supero cardine delapsa uenisti? an ut tu quoque me cum reafalsis criminationibus agiteris? -- an, inquit illa, te, alumne, desererem nec sarcinam quam mei nominisinuidia sustulisti communicato te cum labore partirer? atqui Philosophiae fas non erat incomitatumrelinquere iter innocentis. meam scilicet criminationem uererer et quasi nouum aliquid accideretperhorrescerem? nunc enim primum censes apud improbos mores lacessitam periculis essesapientiam? nonne apud ueteres quoque ante nostri Platonis aetatem magnum saepe certamen cumstultitiae temeritate certauimus eodemque superstite praeceptor eius Socrates iniustae uictoriammortis me astante promeruit? cuius hereditatem cum deinceps Epicureum uulgus ac Stoicum ceteriquepro sua quisque parte raptum ire molirentur meque reclamantem renitentemque uelut in partempraedae traherent, uestem quam meis texueram manibus disciderunt abreptisque ab ea panniculistotam me sibi cessisse credentes abiere. in quibus quoniam quaedam nostri habitus uestigiauidebantur, meos esse familiares imprudentia rata nonnullos eorum profanae multitudinis erroreperuertit. quodsi nec Anaxagorae fugam nec Socratis uenenum nec Zenonis tormenta, quoniam suntperegrina, nouisti, at Canios, at Senecas, at Soranos, quorum nec peruetusta nec incelebris memoriaest, scire potuisti. quos nihil aliud in cladem detraxit nisi quod nostris moribus instituti studiisimproborum dissimillimi uidebantur. itaque nihil est quod ammirere si in hoc uitae salocircumflantibus agitemur procellis, quibus hoc maxime propositum est, pessimis displicere. quorumquidem tametsi est numerosus exercitus spernendus tamen est, quoniam nullo duce regitur sed erroretantum temere ac passim lymphante raptatur. qui si quando contra nos aciem struens ualentiorincubuerit, nostra quidem dux copias suas in arcem contrahit, illi uero circa diripiendas inutilessarcinulas occupantur. at nos desuper irridemus uilissima rerum quaeque rapientes securi totiusfuriosi tumultus eoque uallo muniti quo grassanti stultitiae aspirare fas non sit.

quisquis composito serenus aeuo

fatum sub pedibus egit superbum

fortunamque tuens utramque rectus

inuictum potuit tenere uultum,

5 non illum miniaeque ponti

uersum funditus exagitantis aestum

nec ruptis quotiens uagus caminis

torquet fumificos Vesaeuus ignes

aut celsas soliti ferire turres

10 ardentis uia fulminis mouebit.

quid tantum miseri saeuos tyrannos

mirantur sine uiribus furentes?

nec speres aliquid nec extimescas,

exarmaueris impotentis iram;

15 at quisquis trepidus pauet uel optat,

quod non sit stabilis suique iuris,

abiecit clipeum locoque motus

nectit qua ualeat trahi catenam.

sentisne, inquit, haec atque animo illabuntur tuo an ὄνος λύρας ? quid fles, quid lacrimis manas?Ἐξαύδα μὴ κεῦθε νόῳ . si operam medicantis exspectas, oportet uulnus detegas. -- tum ego collecto inuires animo: anne adhuc eget ammonitione nec per se satis eminet fortunae in nos saeuientisasperitas? nihilne te ipsa loci facies mouet? haecine est bibliotheca, quam certissimam tibi sedemnostris in laribus ipsa delegeras, in qua me cum saepe de humanarum diuinarumque rerum scientiadisserebas? talis habitus talisque uultus erat, cum te cum naturae secreta rimarer, cum mihi siderumuias radio describeres, cum mores nostros totiusque uitae rationem ad caelestis ordinis exemplaformares? haecine praemia referimus tibi obsequentes? atqui tu hanc sententiam Platonis ore sanxistibeatas fore res publicas si eas uel studiosi sapientiae regerent uel earum rectores studere sapientiaecontigisset. tu eiusdem uiri ore hanc sapientibus capessendae rei publicae necessariam causam essemonuisti, ne improbis flagitiosisque ciuibus urbium relicta gubernacula pestem bonis ac perniciemferrent. hanc igitur auctoritatem secutus quod a te inter secreta otia didiceram transferre in actumpublicae amministrationis optaui. tu mihi et qui te sapientium mentibus inseruit deus conscii nullumme ad magistratum nisi commune bonorum omnium studium detulisse. inde cum improbis grauesinexorabilesque discordiae et, quod conscientiae libertas habet, pro tuendo iure spreta potentiorumsemper offensio.

quotiens ego Conigastum in imbecilli cuiusque fortunas impetum facientem obuius excepi, quotiensTrigguillam regiae praepositum domus ab incepta, perpetrata iam prorsus iniuria deieci, quotiensmiseros quos infinitis calumniis impunita barbarorum semper auaritia uexabat obiecta periculisauctoritate protexi! numquam me ab iure quis ad iniurium quicquam detraxit. prouincialium fortunastum priuatis rapinis tum publicis uectigalibus pessumdari non aliter quam qui patiebantur indolui.cum acerbae famis tempore grauis atque inexplicabilis indicta coemptio profligatura inopiaCampaniam prouinciam uideretur, certamen aduersum praefectum praetorii communis commodiratione suscepi, rege cognoscente contendi et ne coemptio exigeretur euici. Paulinum consularemuirum, cuius opes Palatinae canes iam spe atque ambitione deuorassent, ab ipsis hiantium faucibustraxi. ne Albinum consularem uirum praeiudicatae accusationis poena corriperet, odiis me Cyprianidelatoris opposui. satisne in me magnas uideor exacerbasse discordias? sed esse apud ceteros tutiordebui, qui mihi amore iustitiae nihil apud aulicos quo magis essem tutior reseruaui. quibus autemdeferentibus perculsi sumus? quorum Basilius olim regio ministerio depulsus in delationem nostrinominis alieni aeris necessitate compulsus est. Opilionem uero atque Gaudentium cum ob innumerasmultiplicesque fraudes ire in exsilium regia censura decreuisset cumque illi parere nolentes sacrarumsese aedium defensione tuerentur compertumque id regi foret, edixit uti ni intra praescriptum diemRauenna urbe decederent notas insigniti frontibus pellerentur. quid huic seueritati posse astruiuidetur? atquin eo die deferentibus eisdem nominis nostri delatio suscepta est. quid igitur, nostraeneartes ita meruerunt an illos accusatores iustos fecit praemissa damnatio? itane nihil fortunam puduit siminus accusatae innocentiae at accusantium uilitas?

at cuius criminis arguimur summam quaeres. senatum dicimur saluum esse uoluisse. modumdesideras? delatorem, ne documenta deferret quibus senatum maiestatis reum faceret, impedissecriminamur. quid igitur, o magistra, censes? infitiabimur crimen, ne tibi pudor simus? at uolui necumquam uelle desistam. fatebimur? sed impediendi delatoris opera cessauit. an optasse illius ordinissalutem nefas uocabo? ille quidem suis de me decretis uti hoc nefas esset effecerat. sed sibi sempermentiens imprudentia rerum merita non potest immutare nec mihi Socratico decreto fas esse arbitroruel occuluisse ueritatem uel concessisse mendacium. uerum id quoquo modo sit, tuo sapientiumqueiudicio aestimandum relinquo. cuius rei seriem atque ueritatem, ne latere posteros queat, stilo etiammemoriaeque mandaui. nam de compositis falso litteris, quibus libertatem arguor sperasse Romanam, quid attinet dicere? quarum fraus aperta patuisset si nobis ipsorum confessione delatorum, quod inomnibus negotiis maximas uires habet, uti licuisset. nam quae sperari reliqua libertas potest? atqueutinam posset ulla! respondissem Canii uerbo, qui cum a Gaio Caesare Germanici filio conscius contrase factae coniurationis fuisse diceretur: `si ego', inquit, `scissem, tu nescisses'. qua in re non ita sensusnostros maeror hebetauit ut impios scelerata contra uirtutem querar molitos, sed quae sperauerinteffecisse uehementer ammiror. nam deteriora uelle nostri fuerit fortasse defectus, posse contrainnocentiam quae sceleratus quisque conceperit inspectante deo monstri simile est. unde haud iniuriatuorum quidam familiarium quaesiuit: `si quidem deus', inquit, `est, unde mala? bona uero unde, sinon est?' sed fas fuerit nefarios homines, qui bonorum omnium totiusque senatus sanguinem petunt, nos etiam, quos propugnare bonis senatuique uiderant, perditum ire uoluisse. sed num idem depatribus quoque merebamur? meministi, ut opinor, quoniam me dicturum quid facturumue praesenssemper ipsa dirigebas, meministi, inquam, Veronae cum rex auidus exitii communis maiestatis crimenin Albinum delatae ad cunctum senatus ordinem transferre moliretur, uniuersi innocentiam senatusquanta mei periculi securitate defenderim. scis me haec et uera proferre et in nulla umquam mei laudeiactasse; minuit enim quodam modo se probantis conscientiae secretum, quotiens ostentando quisfactum recipit famae pretium. sed innocentiam nostram quis exceperit euentus uides; pro ueraeuirtutis praemiis falsi sceleris poenas subimus. eccuius umquam facinoris manifesta confessio itaiudices habuit in seueritate concordes ut non aliquos uel ipse ingenii error humani uel fortunaecondicio cunctis mortalibus incerta summitteret? si inflammare sacras aedes uoluisse, si sacerdotesimpio iugulare gladio, si bonis omnibus necem struxisse diceremur, praesentem tamen sententia, confessum tamen conuictumue punisset; nunc quingentis fere passuum milibus procul muti atqueindefensi ob studium propensius in senatum morti proscriptionique damnamur. o meritos de similicrimine neminem posse conuinci!

cuius dignitatem reatus ipsi etiam qui detulere uiderunt; quam uti alicuius sceleris ammixtionefuscarent, ob ambitum dignitatis sacrilegio me conscientiam polluisse mentiti sunt. atqui et tu insitanobis omnem rerum mortalium cupidinem de nostri animi sede pellebas et sub tuis oculis sacrilegiolocum esse fas non erat. instillabas enim auribus cogitationibusque cotidie meis pythagoricum illudἕπου θεοῷ . nec conueniebat uilissimorum me spirituum praesidia captare, quem tu in hancexcellentiam componebas ut consimilem deo faceres. praeterea penetral innocens domus,honestissimorum coetus amicorum, socer etiam sanctus et aeque ac tu ipsa reuerendus ab omni noshuius criminis suspicione defendunt. sed -- o nefas! illi uero de te tanti criminis fidem capiunt atquehoc ipso uidebimur affines fuisse maleficio quod tuis imbuti disciplinis, tuis instituti moribus sumus.ita non est satis nihil mihi tuam profuisse reuerentiam nisi ultro tu mea potius offensione lacereris. atuero hic etiam nostris malis cumulus accedit quod existimatio plurimorum non rerum merita sedfortunae spectat euentum eaque tantum iudicat esse prouisa quae felicitas commendauerit; quo fit utexistimatio bona prima omnium deserat infelices. qui nunc populi rumores, quam dissonaemultiplicesque sententiae, piget reminisci; hoc tantum dixerim ultimam esse aduersae fortunaesarcinam quod, dum miseris aliquod crimen affingitur, quae perferunt meruisse creduntur. et egoquidem bonis omnibus pulsus, dignitatibus exutus , existimatione foedatus ob beneficium suppliciumtuli. uidere autem uideor nefarias sceleratorum officinas gaudio laetitiaque fluitantes, perditissimumquemque nouis delationum fraudibus imminentem, iacere bonos nostri discriminis terrore prostratos, flagitiosum quemque ad audendum quidem facinus impunitate, ad efficiendum uero praemiis incitari, insontes autem non modo securitate uerum ipsa etiam defensione priuatos. itaque libet exclamare:

o stelliferi conditor orbis,

qui perpetuo nixus solio

rapido caelum turbine uersas

legemque pati sidera cogis,

5 ut nunc pleno lucida cornu

totis fratris obuia flammis

condat stellas luna minores,

nunc obscuro pallida cornu

Phoebo propior lumina perdat

10 et qui primae tempore noctis

agit algentes Hesperos ortus

solitas iterum mutet habenas

Phoebi pallens Lucifer ortu.

tu frondifluae frigore brumae

15 stringis lucem breuiore mora,

tu cum feruida uenerit aestas

agiles nocti diuidis horas.

tua uis uarium temperat annum,

ut quas Boreae spiritus aufert

20 reuehat mites Zephyrus frondes,

quaeque Arcturus semina uidit

Sirius altas urat segetes:

nihil antiqua lege solutum

linquit propriae stationis opus.

25 omnia certo fine gubernans

hominum solos respuis actus

merito rector cohibere modo.

nam cur tantas lubrica uersat

Fortuna uices? premit insontes

30 debita sceleri noxia poena,

at peruersi resident celso

mores solio sanctaque calcant

iniusta uice colla nocentes .

latet obscuris condita uirtus

35 clara tenebris iustusque tulit

crimen iniqui.

nil periuria, nil nocet ipsis

fraus mendaci compta colore.

sed cum libuit uiribus uti,

40 quos innumeri metuunt populi

summos gaudent subdere reges.

o iam miseras respice terras,

quisquis rerum foedera nectis!

operis tanti pars non uilis

45 homines quatimur fortunae salo.

rapidos, rector, comprime fluctus

et quo caelum regis immemsum

firma stabiles foedere terras.

haec ubi continuato dolore delatraui, illa uultu placido nihilque meis questibus mota: cum te, inquit, maestum lacrimantemque uidissem ilico miserum exsulemque cognoui; sed quam id longinquum essetexsilium, nisi tua prodidisset oratio, nesciebam. sed tu quam procul a patria non quidem pulsus es sedaberrasti ac, si te pulsum existimari mauis, te potius ipse pepulisti; nam id quidem de te numquamcuiquam fas fuisset. si enim cuius oriundo sis patriae reminiscare, non uti atheniensium quondammultitudinis imperio regitur, sed εἷς κοίρανός ἐστιν, εἷς βασιλεύς , qui frequentia ciuium nondepulsione laetetur, cuius agi frenis atque obtemperare iustitiae libertas est. an ignoras illam tuaeciuitatis antiquissimam legem qua sanctum est ei ius exsulare non esse quisquis in ea sedem fundaremaluerit? nam qui uallo eius ac munimine continetur, nullus metus est ne exsul esse mereatur; atquisquis inhabitare eam uelle desierit pariter desinit etiam mereri. itaque non tam me loci huius quamtua facies mouet nec bibliothecae potius comptos ebore ac uitro parietes quam tuae mentis sedemrequiro, in qua non libros sed id quod libris pretium facit, librorum quondam meorum sententiascollocaui. et tu quidem de tuis in commune bonum meritis uera quidem, sed pro multitudine gestorumtibi pauca dixisti. de obiectorum tibi uel honestate uel falsitate cunctis nota memorasti. de sceleribusfraudibusque delatorum recte tu quidem strictim attingendum putasti, quod ea melius uberiusquerecognoscentis omnia uulgi ore celebrentur. increpuisti etiam uehementer iniusti factum senatus. denostra etiam criminatione doluisti, laesae quoque opinionis damna fleuisti. postremus aduersumfortunam dolor incanduit conquestusque non aequa meritis praemia pensari in extremo Musaesaeuientis, uti quae caelum terras quoque pax regeret, uota posuisti. sed quoniam plurimus tibiaffectuum tumultus incubuit diuersumque te dolor ira maeror distrahunt, uti nunc mentis es, nondumte ualidiora remedia contingunt. itaque lenioribus paulisper utemur, ut quae in tumoremperturbationibus influentibus induruerunt ad acrioris uim medicaminis recipiendam tactu blandioremollescant.

cum Phoebi radiis graue

cancri sidus inaestuat,

tum qui larga negantibus

sulcis semina credidit

5 elusus Cereris fide

quernas pergat ad arbores.

numquam purpureum nemus

lecturus uiolas petas

cum saeuis Aquilonibus

10 stridens campus inhorruit;

nec quaeras auida manu

uernos stringere palmites

uuis si libeat frui ;

autumno potius sua

15 Bacchus munera contulit .

signat tempora propriis

aptans officiis deus

nec quas ipse cohercuit

misceri patitur uices .

20 sic quod praecipiti uia

certum deserit ordinem

laetos non habet exitus.

primum igitur paterisne me pauculis rogationibus statum tuae mentis attingere atque, ut qui modus sittuae curationis intellegam? -- tu uero arbitratu, inquam, tuo quae uoles ut responsurum rogato. -- tumilla: huncine, inquit, mundum temerariis agi fortuitisque casibus putas an ullum credis ei regimeninesse rationis? -- atqui, inquam, nullo existimauerim modo ut fortuita temeritate tam certamoueantur, uerum operi suo conditorem praesidere deum scio nec umquam fuerit dies qui me ab hacsententiae ueritate depellat. -- ita est, inquit nam id etiam paulo ante cecinisti hominesque tantumdiuinae exsortes curae esse deplorasti; nam de ceteris quin ratione regerentur nihil mouebare. papaeautem, uehementer ammiror cur in tam salubri sententia locatus aegrotes. uerum altius perscrutemur; nescio quid abesse coniecto. sed dic mihi, quoniam deo mundum regi non ambigis, quibus etiamgubernaculis regatur aduertis? -- uix, inquam, rogationis tuae sententiam nosco, nedum ad inquisitarespondere queam. -- num me, inquit, fefellit abesse aliquid, per quod uelut hiante ualli robore inanimum tuum perturbationum morbus inrepserit? sed dic mihi, meministine quis sit rerum finis quouetotius naturae tendat intentio? -- audieram, inquam, sed memoriam maeror hebetauit. -- atqui scisunde cuncta processerint. -- noui , inquam, deumque esse respondi. -- et qui fieri potest ut principiocognito quis sit rerum finis ignores? uerum hi perturbationum mores, ea ualentia est, ut mouerequidem loco hominem possint, conuellere autem sibique totum exstirpare non possint. sed hoc quoquerespondeas uelim: hominemne te esse meministi? -- quidni, inquam, meminerim? -- quid igitur homosit poterisne proferre? -- hocine interrogas, an esse me sciam rationale animal atque mortale? scio, etid me esse confiteor. -- et illa: nihilne aliud te esse nouisti? -- nihil. -- iam scio, inquit, morbi tui aliamuel maximam causam; quid ipse sis nosse desisti. quare plenissime uel aegritudinis tuae rationem ueladitum reconciliandae sospitatis inueni. nam quoniam tui obliuione confunderis et exsulem te etexspoliatum propriis bonis esse doluisti; quoniam uero quis sit rerum finis ignoras, nequam hominesatque nefarios potentes felicesque arbitraris; quoniam uero quibus gubernaculis mundus regaturoblitus es, has fortunarum uices aestimas sine rectore fluitare: magnae non ad morbum modo, uerumad interitum quoque causae. sed sospitatis auctori grates quod te nondum totum natura destituit.habemus maximum tuae fomitem salutis ueram de mundi gubernatione sententiam, quod eam noncasuum temeritati sed diuinae rationi subditam credis; nihil igitur pertimescas, iam tibi ex hac minimascintillula uitalis calor illuxerit. sed quoniam firmioribus remediis nondum tempus est, et eammentium constat esse naturam ut quotiens abiecerint ueras, falsis opinionibus induantur, ex quibusorta perturbationum caligo uerum illum confundit intuitum, hanc paulisper lenibus mediocribusquefomentis attenuare temptabo, ut dimotis fallacium affectionum tenebris splendorem uerae lucis possisagnoscere.

nubibus atris

condita nullum

fundere possunt

sidera lumen.

5 si mare uoluens

turbidus Auster

misceat aestum,

uitrea dudum

par que serenis

10 unda diebus

mox resoluto

sordida caeno

uisibus obstat,

quique uagatur

15 montibus altis

defluus amnis

saepe resistit

rupe soluti

obice saxi

20 tu quoque si uis

lumine claro

cernere uerum,

tramite recto

carpere callem:

25 gaudia pelle,

pelle timorem

spemque fugato

nec dolor adsit,

nubila mens est

30 uincta que frenis

haec ubi regnant.