Читать книгу Złoto nie rdzewieje. Jak inwestować w złoto? - Daniel Tokarz - Страница 2

Bezpłatny fragment książki

SPIS TREŚCI

Spis treści 3

Wstęp 7

Co to jest złoto? 11

Krótka historia złota 15

Najstarsze złoto przetworzone przez człowieka 17

Lidyjski szekel 18

Złote statery, aureusy, solidy, dinary 20

Hyperpyrony, floreny, dukaty 22

Franki, dolary, ruble, marki, korony 24

Prawo Kopernika--Greshama i psucie pieniądza 27

Oprocentowanie realne, oprocentowanie nominalne 30

Dlaczego warto inwestować w złoto? 34

Złoto jest pieniądzem lepszym od tradycyjnej waluty, ponieważ zachowuje swoją wartość 35

Złoto jest lepsze od waluty cyfrowej 36

Złoto jest nośnikiem historii i łączy nas z innymi kulturami 37

Złoto należy do safe haven 37

Złoto łatwo zrozumieć i jest zgodne z zasadą KISS (keep it simple, stupid) 38

Złoto jest praktycznie niezniszczalnym aktywem 39

Złoto jest łatwe w transporcie, a jego zakup ma charakter globalny 39

Złoto jest odporne na technologie i tzw. blackouty, czyli awarie zasilania na większym obszarze 40

Złoto oznacza ogromne korzyści podatkowe 40

Powszechne wykorzystanie złota 41

Złoto inwestycyjne ma niski spread w porównaniu z innymi metalami szlachetnymi 41

Złoto jest łatwe w przechowywaniu 41

Niska bariera wejścia w inwestycję i łatwość zakupu 42

Walory estetyczne i namacalność fizycznego złota 42

Anonimowość i odporność na wywłaszczenie przez rząd 43

Stabilność inwestycji 43

Wady złota 44

Rodzaje pieniądza 47

Uncja trojańska 52

Próba złota, karat 53

Cena złota 57

Kupno złota 59

Od czego zależy cena złota? 66

Złoto – jaki produkt wybrać? 69

Monety bulionowe i obiegowe 72

Krugerrand 78

Amerykański Orzeł – American Eagle 80

Amerykański Bizon – American Buffalo 82

Kanadyjski Liść Klonowy – Maple Leaf 82

Australijski Samorodek (Kangur) – Australian Gold Nugget (Kangaroo) 84

Australijski Lunar – Australian Lunar 85

Wiedeńscy Filharmonicy – Vienna Philharmonic 86

Chińska Panda – Chinese Panda 87

Libertad 87

Bielik (Orzeł Bielik) 89

Dawne monety obiegowe – junk gold 90

Złote dukaty i czworaki z nowego bicia 94

Sztabki złota 95

Tabliczki złota, surwiwalówki 98

Biżuteria 101

Gold Accumulation Program (GAP). Programy oszczędnościowe w złocie 104

Nie wszystko złoto, co się świeci – podrobione złoto 106

Przechowywanie złota 113

Sprzedaż złota 122

VAT, PIT i PCC, czyli jak kupić i sprzedać złoto bez podatków 130

Jak samemu stworzyć lokatę strukturyzowaną zabezpieczoną złotem 135

Analiza rynku złota i prognozowanie przyszłości 138

Papierowe złoto 144

Porównanie złota do kryptowaluty 148

Jak samemu wypłukiwać złoto? 152

Zakończenie 155

© Copyright by Daniel Tokarz 160

Wstęp

Urodziłem się w Głuchołazach – osadzie górniczej, która wydobycie złota na skalę przemysłową rozpoczęła w XIII wieku naszej ery. Był to jeden z najbogatszych obszarów złotonośnych na Śląsku – w okolicznych kopalniach wydobyto około 2800 kg czystego złota1. Sam już w wieku kilkunastu lat miałem okazję wypłukiwać drobinki złota, choć w Polsce należy to traktować bardziej jak hobby lub produkt turystyczny niż możliwość zarobku. Dzisiaj, zaopatrzony w profesjonalną płucznię, mogę to robić znacznie bardziej efektywnie. Jednak nie ta możliwość wzbudziła we mnie największą fascynację tym niesamowitym kruszcem.

W 1985 roku kilka kilometrów od mojej miejscowości po czeskiej stronie zapadła się ziemia nad gigantyczną komorą górniczą, w której pozyskiwano złoto. Powstała Żebraczka – zapadlisko wielkości stadionu piłkarskiego i głębokości około 70 metrów. Na ścianach tej ogromnej dziury odsłoniły się szyby górnicze, których całkowita długość szacowana jest na ponad 100 kilometrów. Mimo że znaczny teren wokół zapadliska ogrodzono płotem, mało świadomy zagrożeń dostałem się do środka wraz z przyjacielem.

Pozostałości po urządzeniach górniczych, charakterystyczny zapach kopalni i drewniane drabiny zrobiły na mnie piorunujące wrażenie. Ile istnień ludzkich pochłonęło to miejsce i jak duży głód złota musiał towarzyszyć górnikom, aby na tak niebezpiecznym terenie z użyciem prymitywnych narzędzi stworzyć ten ogromny kompleks?

Trudno uwierzyć, że do pracy pod ziemią angażowano dzieci, które skończyły zaledwie siedem lat, a długość życia przeciętnego górnika zwykle nie przekraczała trzydziestu kilku lat. Aby zrozumieć skalę przedsięwzięcia, warto w serwisie YouTube zobaczyć krótki film – Gold Mine Dream Jump (2012), w którym grupa śmiałków wykonuje niezwykle spektakularne skoki w jednej z komór wewnątrz tej właśnie kopalni.

Chociaż opisywana sztolnia kilkadziesiąt lat temu została wyłączona i stała się muzeum2, gorączka złota tak naprawdę wciąż trwa w innych częściach globu.

W RPA codziennie tysiące robotników zjeżdża do kopalni na głębokość nawet 4 km. To właśnie pod Johannesburgiem znajduje się największa koncentracja złota na świecie. Chętnych nie brakuje, a spora część zainteresowanych jest odrzucana w procesie kwalifikacji – ich organizmy nie podołają pracy w tak wysokiej temperaturze i przy tak dużej wilgotności.

Co roku wielu z nich traci życie. Część osób nawet na kilka miesięcy nielegalnie zapuszcza się w nieczynne kopalnie lub porzucone szyby, aby na własną rękę odnaleźć trochę kruszcu. Najtrudniejsze są dla nich momenty wchodzenia i wychodzenia z nielegalnych lub nieczynnych kopalni; wtedy istnieje największe ryzyko, że zostaną złapani przez ochronę lub wojsko. Ponieważ po jakimś czasie ich skóra staje się szara, lokalne społeczności nazywają ich duchami.

W połowie 2009 roku z jednej kopalni w RPA wydobyto 61 ciał mężczyzn3, którzy udusili się w nieczynnym szybie, gdy próbowali nielegalnie pozyskiwać złoto.

Obecnie przeczesuje się praktycznie cały świat, aby wyrwać ziemi możliwie największą ilość złotego kruszcu. Tym wysiłkom towarzyszy świadomość, że prawdopodobnie kiedyś złoto się skończy. Próg rentowności wydobycia zmienia się w zależności od cen kruszcu na giełdach międzynarodowych. Kiedy ceny rosną, coraz więcej podmiotów na całym świecie podejmuje próby wydobywcze. Przy spadających cenach porzucają mniej zasobne tereny i czekają na czasy, kiedy złoto znowu osiągnie szczyt.

Po drugiej stronie mamy rynek i stronę popytową, którą zapewniają biżuteria, złoto inwestycyjne czy przemysł. Banki narodowe największych gospodarek świata chętnie gromadzą złoto, mając świadomość roli, jaką może odegrać w przyszłości.

Całkiem dobrze na tym tle wypada również Polska. W lipcu 2019 roku NBP ogłosił, że nasze zasoby wzrosły o 125,7 ton (do 228,6 ton)4. Co ważne, znaczną część swojego złota, bo aż 100 ton o wartości 18 mld, potajemnie (ze względów bezpieczeństwa) sprowadzono do Polski.

Jak pokazują podane przykłady, zainteresowanie złotem nie maleje. Podczas prób wydobycia złota ludzie podejmują spore ryzyko. Kawałek blaszki z tego metalu, który dumnie jest nazywany sztabką, o wadze 31 gramów i wymiarach 4 na 2 cm i grubości

2 mm wart jest blisko 6000 zł.

Dlaczego tak się dzieje? Ponieważ złoto to pieniądz, który nie jest wyniszczany przez nieograniczony dodruk i inflację. Prawdziwy pieniądz to informacja5, która jest miernikiem wartości rzeczy i usług. Manipulowanie i zwiększanie ilości tradycyjnych pieniędzy nie zwiększa wartości rzeczy, tylko zaburza proces informacyjny. Kiedy mamy wrażenie, że ceny produktów i usług rosną, najczęściej tak naprawdę maleje wartość pieniądza. Wyniki inflacji, która z czasem przeradza się w hiperinflację, najlepiej obrazują zdjęcia z 1923 roku: Niemcy pchają taczki wypełnione papierowymi markami, za które chcą kupić kawałek chleba. Trudno to sobie wyobrazić, ale w tamtym czasie palenie w piecu walutą było tańsze niż zakup drewna opałowego. Myślisz, że podobny scenariusz nie może się powtórzyć? W Wenezueli podczas napadu na bank złodzieje wynieśli tylko sprzęt biurowy; pieniądze spalili6, bo w czasie hiperinflacji nie miały praktycznie żadnej wartości.

Dlatego posiadanie złota to nie tylko bezpieczna przystań na wypadek zawirowań w gospodarce, lecz także oznaka zamożności. W tytule książki zawarłem zarówno właściwość chemiczną złota, jak i prawdę ekonomiczną, ponieważ złoto już od czasów starożytnych zachowuje swoją wartość.

Jeżeli interesuje Cię zakup złota lub już je posiadasz – gratuluję! Moim zdaniem wybrałeś jedno z najlepszych ubezpieczeń w historii człowieka – ubezpieczenie w postaci złota. Na kartach tej książki utwierdzę Cię w dokonanym wyborze i podpowiem, jak inwestować w złoto w sposób zoptymalizowany i najbardziej bezpieczny.

Dlaczego warto inwestować w złoto?

Większość ekonomistów i przedsiębiorców przychylnie patrzy na złoto; traktuje je jako niezbędny element w portfelu inwestycyjnym. Jednak inwestowanie w metale szlachetne ma również przeciwników. Do najbardziej znanych osób, które uważają złoto za słabą inwestycję, należy Warren Buffett. Wielokrotnie podkreślał, że w dłuższej perspektywie akcje przedsiębiorstw dają lepszy zwrot kapitału niż metale szlachetne. To właśnie jemu przypisuje się słowa: „Złoto wykopujemy w Afryce lub w innym miejscu, następnie stapiamy je, wykopujemy kolejną dziurę, zakopujemy ponownie i płacimy ludziom, aby pilnowali tej dziury. Nie ma to żadnej użyteczności. Każdy, kto z Marsa patrzyłby na zachowania człowieka z Ziemi, drapałby się po głowie”7.

Warto odnotować, że Buffett jako inwestor giełdowy miał trochę szczęścia. Gdyby urodził się w innym miejscu, które nie odniosło takiego sukcesu gospodarczego lub wręcz zbankrutowało, nikt dzisiaj by o nim nie słyszał.

Dodatkowo cena złota przez długi okres była sztucznie utrzymywana na stałym poziomie, podczas gdy rynek akcji mógł swobodnie się rozwijać. Z tych powodów bezpośrednie porównanie złota do rynku akcji w XX i XXI wieku jest mało precyzyjne.

Poza tym jeżeli cały swój kapitał angażujesz na rynku finansowym, a nawet w akcjach jednego przedsiębiorstwa, możesz stracić 100% kapitału. Złoto nigdy w historii nie odnotowało nawet przybliżonej straty. Oczywiście inwestowanie całego portfela w zakup złota również nie jest najlepszym rozwiązaniem; bardziej chodzi o dywersyfikację i ubezpieczenie portfela na wypadek wystąpienia różnych scenariuszy rynkowych, w szczególności tych negatywnych.

W dalszej części książki przyjrzymy się pozostałym zaletom złota oraz przeanalizujemy jego wady.

 Złoto jest pieniądzem lepszym od tradycyjnej waluty, ponieważ zachowuje swoją wartość

Złoto zachowuje swoją wartość przez długi czas. Ford wyprodukowany 100 temu kosztował około 40 uncji złota. Dzisiaj za 40 uncji złota również możesz kupić samochód dobrej klasy. O ile zwykły pieniądz może być drukowany w dowolnej ilości, o tyle podaż złota jest skończona. Skutkiem stałego dodruku pieniądza jest inflacja. Rządy państw celowo wywołują inflację, aby zmniejszyć poziom realnego zadłużenia. Na tym prostym fakcie tracą osoby, które posiadają gotówkę, ale w dłuższym okresie zyskują posiadacze złota.

 Złoto jest lepsze od waluty cyfrowej

Analogicznie w nieskończoność możemy wytwarzać walutę cyfrową. Nawet jeżeli kryptowaluta zakłada ograniczoną podaż, teoretycznie zawsze mogą powstać jej kolejne lub zupełnie nowe wersje. Zagrożeniem zarówno dla złota, jak i dla waluty cyfrowej jest konkurencyjny pieniądz fiducjarny emitowany przez rząd.

Historia pokazała, że rządy mogą prawnie ograniczać lub wręcz zabraniać posiadania złota lub kryptowalut, jednak nawet w tak negatywnym scenariuszu łatwiej wyobrazić sobie „nielegalne” przetrzymywanie złota niż posługiwanie się w internecie cyfrową walutą.

Złoto w postaci fizycznej oznacza również pewnego rodzaju detoks technologiczny. Remanent sztabek czy zwykłe oglądanie kolekcji złotych monet nie wymagają od nas zasiadania przed komputerem.

Warto zaznaczyć, że prawo szariatu zabrania muzułmanom posługiwania się niefizycznymi aktywami narażonymi na spekulację. Dlatego najbardziej znana kryptowaluta – bitcoin – jest w tamtych rejonach źle postrzegana.

Ciekawym rozwiązaniem jest wprowadzenie kryptowaluty zabezpieczonej złotem – mimo że rozwiązuje to problem płatności na całym świecie, wciąż pozostaje pytanie, czy w czasie rynkowej burzy podmiot obsługujący tę kryptowalutę odda nam jej ekwiwalent w postaci złota.

 Złoto jest nośnikiem historii i łączy nas z innymi kulturami

Złoto było dostępne na Ziemi długo przed powstaniem na niej życia. Można się spodziewać, że będzie istniało także wtedy, kiedy życia na Ziemi już nie będzie.

Przedmioty wykonane ze złota przekazują nam opisy wydarzeń czy wizerunki królów, którzy rządzili w różnych częściach świata. Przykładowo z nierozgrabionego grobowca Tutanchamona wydobyto blisko 40 ton złota8. Wiele eksponatów (na przykład sarkofag z czystego złota) można podziwiać w Muzeum w Kairze.

Obecnie na złotych monetach są wybijane wizerunki osób zasłużonych dla ludzkości oraz ważniejsze wydarzenia, dlatego inwestowanie w złoto czy hobby numizmatyczne nie tylko ma aspekt inwestycyjny, lecz także popularyzuje wiedzę historyczną. Gdyby z jakiegoś powodu życie na Ziemi przestało istnieć, taki sposób zapisu informacji o historii ludzkości przetrwałby najdłużej.

 Złoto należy do safe haven

Złoto należy do safe haven, czyli bezpiecznej przystani na czas kryzysu lub recesji. Do aktywów safe haven zaliczamy takie, które są nieskorelowane lub ujemnie skorelowane z rynkiem.

Kiedy rynek giełdowy się załamie, złoto najprawdopodobniej nie będzie podlegało korekcie (w tym wypadku będzie nieskorelowane), a nawet odnotuje wzrosty (będzie ujemnie skorelowane). Wartość aktywów należących do safe haven nie powinna spaść do zera – bez względu na okoliczności rynkowe. Prawdopodobny jest scenariusz, w którym spółka giełdowa bankrutuje, a jej akcje nie mają żadnej wartości i powodują, że tracimy cały zainwestowany kapitał. Z drugiej strony trudno sobie wyobrazić, aby wartość złota spadła do zera.

Moim zdaniem do safe haven oprócz złota czy twardych walut powinniśmy zaliczyć inwestowanie w wiedzę i umiejętności. Wykonywanie zróżnicowanych usług czy posiadanie odpowiednich informacji również są wymienialne na inne dobra – bez względu na stan rynku.

 Złoto łatwo zrozumieć i jest zgodne z zasadą KISS (keep it simple, stupid)

Już Albert Einstein mówił, że wszystko trzeba robić na tyle prosto, na ile to możliwe, ale nie prościej. Później ta zasada – nazwana zasadą KISS – została wykorzystana przez marynarkę wojenną Stanów Zjednoczonych w projektowaniu możliwie najprostszych rozwiązań w samolotach, tak aby każdy mechanik mógł je naprawić.

Zasada KISS może dotyczyć inwestycji. Natknąłem się na polską odmianę tego skrótu: rozwiązanie idiotoodporne/inwestycja idiotoodporna. Być może nazwa budzi pewne kontrowersje, ale oddaje charakter inwestowania w złoto: bez względu na to, kto kupi fizyczny kruszec (przy założeniu, że będzie to prawdziwe złoto bez wartości numizmatycznej), trudno mu będzie stracić większość środków.

Gdy kupujemy akcje, musimy sprawdzić wiele wskaźników, między innymi sprawozdanie finansowe. Gdy inwestujemy w nieruchomość, badamy stan techniczny, otoczenie i aspekty prawne. Czyste złoto to pierwiastek. Jeżeli jest prawdziwe, nie musisz go badać pod względem jakości. Nie ma innych odmian ani właściwości, samo w sobie też nie wymaga poważnej analizy. Dlatego to jedna z najprostszych inwestycji.

 Złoto jest praktycznie niezniszczalnym aktywem

Złoto nie rozpuszcza się w wodzie ani nie ulega korozji. Ma również tę przewagę nad srebrem, że nie pokrywa się patyną. Złoto możesz zakopać w ogródku – po latach ktoś je odkopie właściwie w takim samym stanie. Złota jako pierwiastka nie niszczą pożar, woda czy czas – w przeciwieństwie do innych aktywów, takich jak: nieruchomości (z wyjątkiem gruntów), dzieła sztuki, biznesy, towary czy pieniądze.

 Złoto jest łatwe w transporcie, a jego zakup ma charakter globalny

Wyobraź sobie, że z powodu klęski żywiołowej lub konfliktu zbrojnego musisz opuścić swój dom i większość posiadanych rzeczy. Wiem, scenariusz wydaje Ci się skrajnie nieprawdopodobny, jednak w takich sytuacjach Twoje nieruchomości czy waluta mogą całkowicie stracić na wartości ze względu na lokalny charakter.

Złoto ma charakter globalny, dlatego z największym prawdopodobieństwem ten składnik swoich zasobów będziesz mógł zachować. W tym względzie złoto ma również przewagę nad srebrem: obecnie 1 mln zł to zaledwie 5 kilogramowych złotych sztabek, które zmieścisz w plecaku. Ta sama wartość wyrażona w srebrze to ponad 300 kilogramowych sztabek, które znacznie trudniej transportować, schować czy przewieźć przez granicę.

 Złoto jest odporne na technologie i tzw. blackouty, czyli awarie zasilania na większym obszarze

Złoto nie potrzebuje zasilania. Ponieważ fizycznej wersji złota nie możemy umieścić w świecie cyfrowym, kruszec jest również odporny na ataki hakerskie. Dzięki złotu możesz uniezależnić się od instytucji finansowych oraz systemów elektronicznych.

W czasach kiedy akcje, środki pieniężne, a nawet akty zakupu nieruchomości bazują na cyfrowych zapisach danych, złoto pozostaje odporne na niedoskonałości systemu. Brak zasilania, przepełnienie baz danych czy brak dostępu do internetu mogą nas odciąć od zasobów. Złoto można uznać za aktywo, które działa w trybie offline.

 Złoto oznacza ogromne korzyści podatkowe

Przy odpowiedniej legalnej optymalizacji zyski ze sprzedaży złota nie będą obciążone podatkami VAT, CIT i PIT. Temat ten zostanie rozwinięty w dalszej części książki.

 Powszechne wykorzystanie złota

Złoto jest wykorzystywane w elektronice (płyty główne komputerów, telefony komórkowe), medycynie (testy medyczne) czy kosmetyce. Największy popyt na złoto generuje produkcja biżuterii.

 Złoto inwestycyjne ma niski spread w porównaniu z innymi metalami szlachetnymi

Spread (czyli różnica między ceną kupna a ceną sprzedaży) na poziomie od 3–6% to wartości nieosiągalne w porównaniu ze srebrem czy z platyną. Z drugiej strony nie jest to tak atrakcyjny spread jak w wypadku walut lub inwestycji w akcje, gdzie ze względu na obroty pośrednik może sobie pozwolić na znacznie niższą marżę.

 Złoto jest łatwe w przechowywaniu

Złoto jako surowiec jest łatwe w przechowywaniu (dla przeciwwagi wyobraź sobie magazynowanie ropy lub towarów spożywczych, które po określonym czasie tracą ważność). Dodatkowo mała objętość złota i skupienie wartości pozwalają na łatwą kontrolę i fizyczną namacalność inwestycji.

 Niska bariera wejścia w inwestycję i łatwość zakupu

Małe porcje złota są dostępne już za kilkadziesiąt złotych. Zakup nieruchomości – nawet przy kredycie i wkładzie własnym – wymaga dysponowania stosunkowo dużymi kwotami. Zakup złota jest niezwykle prosty, może być anonimowy i wiąże się z łatwiejszą procedurą niż nabycie nieruchomości czy akcji, do których potrzebujesz rachunku maklerskiego.

 Walory estetyczne i namacalność fizycznego złota

Przy zachowaniu pewnych zasad ostrożności możesz oglądać i dotykać złote monety, zwłaszcza gdy są to monety bulionowe. Ostrożność należy zachować przy monetach kolekcjonerskich i monetach w biciu lustrzanym, których można dotykać jedynie w bawełnianych rękawiczkach. Aby na złotych monetach nie pozostawić odcisków palców, trzymaj je za rant (bok). Z racji dużej kowalności czystego złota należy uważać, aby nie spadły na ziemię (dlatego monety i sztabki najlepiej oglądać nad jakąś miękką powierzchnią). O miękkim podłożu pamiętaj w trakcie wykonywania testów dźwiękowych monet, co szerzej zostanie opisane w dalszej części książki.

W przeciwności do złota wyroby inwestycyjne ze srebra w ogóle nie powinny być wyjmowane z hermetycznego opakowania, ponieważ pokrywają się patyną.

Brak możliwości kontaktu fizycznego z przedmiotem inwestycyjnym dotyczy też świata cyfrowego. Akcje, obligacje czy kryptowaluty nie mają obecnie fizycznej postaci i pozostają jedynie zapisem cyfrowym.

 Anonimowość i odporność na wywłaszczenie przez rząd

Pewnie słyszałeś powiedzenie, że pieniądze lubią ciszę. Porcje fizycznego złota możemy kupować i przechowywać zupełnie anonimowo. W wypadku większości aktywów rząd na wiele sposobów może ograbić nas z majątku. Likwidacja OFE, podatek katastralny czy podatek w emeryturach (czyli naszych pieniądzach, od których już wcześniej zapłaciliśmy podatek) to tylko przykłady tego, jak nigdy nienasycona hydra państwowa wchłania wszystkie owoce naszej pracy, często nie dając niczego w zamian. Gdy anonimowo kupujesz złoto, ukręcasz łeb hydrze, ponieważ trudno będzie jej się dobrać do Twojego majątku.

 Stabilność inwestycji

Po zakupie akcji, kryptowalut czy zagraniu na rynku forex możesz obudzić się z pustym portfelem. W wypadku fizycznego złota jest to praktycznie niemożliwe (trudno sobie wyobrazić, aby cena złota spadła do zera). Przykładowo ceny akcji ArtGo Holdings (firmy produkującej marmur i notowanej na giełdzie w Hongkongu) spadły dzisiaj (tj. 21.11.2019 roku) o 98%. Tylko z tej jednej spółki w ciągu dosłownie dwóch godzin wyparowało ponad 5 mld dolarów.

 Wady złota

Jak każde aktywo czy forma inwestycji złoto ma również wady.

Najważniejsze z nich:

 łatwość kradzieży (możliwość późniejszego przetopienia złota uniemożliwia jego identyfikację);

 niektórzy inwestorzy uważają złoto za niepraktyczny relikt przeszłości, a jego cenę za niewspółmierną do zastosowań;

 złoto może już nigdy nie wrócić do tradycyjnej roli pieniądza, a obecnie część jego ceny dyskontuje taką możliwość (czyli cena złota jest wyższa, ponieważ część inwestorów uważa, że złoto w przyszłości znowu będzie tradycyjnym pieniądzem);

 złoto samo w sobie nie wytwarza przychodu (w przeciwieństwie na przykład do spółek dywidendowych czy nieruchomości). Jeżeli kupimy ziemię pod uprawę, po stu latach będziemy mieli zarówno nieruchomość, jak i coroczne profity w postaci płodów rolnych. Jeżeli kupimy kilogram złota, po stu latach nadal będziemy mieli kilogram złota i nic więcej. Czyli zakup złota ma w pewnym sensie spekulacyjny charakter; liczymy na to, że za jakiś czas ktoś zapłaci nam za złoto więcej, niż płacimy za nie w momencie zakupu, przy czym nie wytwarza żadnej wartości;

 złoto nie tylko nie przynosi żadnego pożytku, lecz także może generować negatywny przychód (musimy na przykład opłacać koszty jego przechowywania czy ubezpieczenia);

 złoto w postaci fizycznej nie jest optymalne do spekulowania w odniesieniu do krótkiego odcinka czasu ze względu na spread, czyli różnicę między ceną kupna a sprzedaży. Dlatego przy inwestowaniu w złoto należy przyjmować dłuższe przedziały czasowe. Do spekulacji lepiej nadają się złoto papierowe lub inne instrumenty finansowe (typu akcje);

 złoto ma negatywne konotacje, kojarzy się ze strachem. Im większy strach, tym wyższa cena złota. Z drugiej strony złoto w jakimś sensie stanowi ubezpieczenie od strachu. Ten fakt mogą wykorzystywać mniej rzetelni dilerzy – wzbudzanie strachu może utorować drogę do łatwiejszej sprzedaży złota;

 recycling złota zbliża się do 100%, przez co nie działa efekt ograniczonej podaży i całkowitego wyczerpywania się surowca, który mógłby windować jego cenę. Część złota wykorzystana na przykład w sztuce czy wartościowych numizmatach nie zostanie przetopiona, ponieważ wartość historyczna tych przedmiotów jest znacznie większa niż wartość czystego kruszcu;

 złota nie możemy wycenić inwestycyjnie. Nieruchomość czy przedsiębiorstwo mogą przynosić określony przychód, a my na tej podstawie możemy prognozować jego wartość. Jeżeli przeciętny czas zwrotu z nieruchomości wynosi 10 lat, a wybrana nieruchomość generuje przychód na poziomie 100 000 zł rocznie, to – przyjmując w dużym uproszczeniu – wartość nieruchomości możemy określić na 1 mln zł. Złoto nie podlega takiej wycenie;

 złota fizycznego nie możemy wykorzystywać do płatności elektronicznych (w przeciwieństwie do kryptowalut);

 w kosmosie występuje praktycznie nieograniczona ilość złota. Już teraz NASA planuje ekspedycję na asteroidę Psyche9, na której znajdują się ogromne ilości wartościowych pierwiastków, w tym również złota. Jeżeli technika rozwinie się na tyle, że dojdzie do wydobycia złota na innych ciałach niebieskich, można się spodziewać zupełnego załamania rynku metali szlachetnych.

Być może zdziwił Cię fakt, że w książce o inwestowaniu w złoto znalazło się tyle jego negatywnych cech. Zapewniam Cię jednak, że praktycznie każde aktywo zawiera elementy ryzyka. Znajomość tych zagrożeń powoduje, że stajesz się bardziej świadomy, a konstrukcja Twojego portfela inwestycyjnego jest odporna na zróżnicowane scenariusze rynkowe.

Na rynku najczęściej działa zasada premii za ryzyko, która polega na tym, że przy ponoszeniu większego ryzyka zwrot z inwestycji może być znacznie bardziej atrakcyjny. Pod tym względem fizyczne złoto zdecydowanie możemy obecnie zakwalifikować jako instrument bezpieczny, ale przez to z mniejszym potencjałem do zysków. Jeżeli szukasz instrumentów bardziej agresywnych, rozważ zakup akcji firm wydobywających lub poszukujących złoto. W tym wypadku skala wzrostów, ale również spadków, jest zwykle znacznie większa niż wahania cen fizycznego złota.

© Copyright by Daniel Tokarz

Autor: Daniel Tokarz

Tytuł: Złoto nie rdzewieje

Podtytuł: Jak inwestować w złoto

Projekt graficzny okładki i makiety: Katarzyna Buk

Skład i łamanie: Katarzyna Buk | 27pixeli.com

Redakcja i korekta: Elżbieta Sokołowska | korektelka.pl

ISBN druk: 978-83-61362-55-5

ISBN e-book: 978-83-61362-56-2

ISBN audiobook: 978-83-61362-57-9

Szczecin 2020

Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośnikach filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji.

Wszelkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi lub towarowymi ich właścicieli.

Uwaga: informacje zawarte w tej publikacji nie stanowią doradztwa inwestycyjnego ani prawnego, tylko prezentują doświadczenie i opinie autora. Przed podjęciem jakiejkolwiek decyzji inwestycyjnej lub innego przedsięwzięcia biznesowego skorzystaj z doradztwa profesjonalnych podmiotów oraz sprawdź obowiązujące przepisy prawa.

Autor dołożył wszelkich starań, aby wiedza zawarta w publikacji była jak najwyższej jakości, jednak nie zna sytuacji finansowej i środowiska, w którym działają poszczególne podmioty. Zmieniające się prawo i sposoby jego interpretacji mogą dezaktualizować przedstawione informacje.

1 Primke R., Szczerepa M., Szczerepa W., Żądza Złota, Warszawa, 2008, s. 28.

2 Postovni stola, sztolnia pocztowa (kilkaset metrów od Żebraczki) – średniowieczna kopalnia złota z urządzeniami górniczymi udostępniona turystom w 2018 roku. Lokalizacja: granica polsko-czeska, droga Złote Hory – Hermanowice. W okolicy warto również zobaczyć skansen Zlatorudne Młyny i przejść szlakiem edukacyjnym Zlatohorska Hornicka Stezka, który przebiega w okolicy dawnych kopalni, zapadlisk i miejsc płukania złota.

3 Zob. https://fakty.interia.pl/swiat/news-rpa-z-kopalni-zlota-wydobywaja-kolejne-zwloki,nId,860936. Data dostępu: 27.01.2020.

4 Zob. https://www.rmf24.pl/ekonomia/news-polskie-zloto-wrocilo-z-anglii-tajna-operacja-banku-centraln,nId,3354100. Data dostępu: 25.11.2019.

5 Glider G., Standard złota w epoce pieniądza cyfrowego. Informacyjna teoria pieniądza. Warszawa, 2015, s. 22.

6 Zob. https://www.polsatnews.pl/wiadomosc/2019-03-13/pieniadze-lezaly-na-ulicy-po-napadzie-na-bank-w-wenezueli-cenniejszy-okazal-sie-sprzet-biurowy/. Data dostępu: 30.11.2019.

7 Zob. https://quoteinvestigator.com/2013/05/25/bury-gold/. Data dostępu: 17.10.2019.

8 Sylwestrzak H., Złoto w przyrodzie i w dziejach, Warszawa, 1997, s. 28.

9 Zob. https://pl.sputniknews.com/gospodarka/2019062910649621–Sputnik–asteroida–psyche–mineraly–wydobycie–zagrozenie–rynek–krach/. Data dostępu: 10.02.2020.