Читать книгу Dżuma - Dr Med. Władysław Janowski - Страница 3

Wstęp

Na początku wieku bieżącego dżuma przypomina nam się z róż­nych stron kuli ziemskiej. Znane już wpierw z prasy ogólnej i z sze­regu odnośnych wiadomości w „Zdrowiu" (str. 146, 147 i 225 z r. b.) fa­kty wybuchania jej w różnych częściach świata, a nadto rozniesione w ostatniej chwili wiadomości o wybuchu dżumy w Kaplandzie, na wyspach Filipińskich, w Singapoure (Malakka), w porcie Sidney (Australia) i o ponownemu wzmożeniu się jej w Bombaju, w którym za­biła w ciągu ostatnich 2 tygodni prawie 1900 osób, kładą na nas obowiązek zaznajomienia czytelników „Zdrowia" z tą ciężką choro­bą. Szereg pokoleń lekarskich w Europie nie ma, na szczęście, swego doświadczenia w tej sprawie. Wyjątek stanowią byli członkowie różnych komisji, wysyłanych dla zbadania dżumy w Azji w ciągu ostatnich lat sześciu. Wielu z nich napisało cenne prace teoretyczne o dżumie, które wyjaśniły sposób jej powstawania i wskazały pewne sposoby walki z nią. Ale monografia, opracowująca dżumę wszech­stronnie, zarówno ze strony teoretycznej, jak i z obchodzącej nas tu głównie praktycznej, istnieje z ostatnich czasów tylko jedna. Auto­rami jej są Muller i Póch z Wiednia, z których pierwszy, jak wiadomo, padł sam ofiarą dżumy. Napisana jest ona przez autorów, obeznanych z dżumą doskonale teoretycznie i praktycznie, i uwzględnia doświadczenie kliniczne i teoretyczne nietylko samych autorów, ale i in­nych najnowszych pojedynczych badaczów dżumy oraz całych komisji naukowych, które w ciągu lat ostatnich nad dżumą w Azji pracowały. Dlatego też punktem wyjścia w napisaniu niniejszego szkicu o dżu­mie jest wymieniona praca. Uwzględniamy tu jeszcze niektóre spostrzeżenia z dawnej literatury i fakty, zdobyte w nauce po uka­zaniu się książki Mullera i Pocha, a nadto dział o zapobieganiu opieramy i na własnemu doświadczeniu, zdobytym podczas panowania cholery w Warszawie.

Cały rodzaj walki z dżumą jest tego rodzaju, iż wymaga za­poznania się z nią i gruntownego przejęcia się zasadami tej walki całego społeczeństwa, głównie zaś w sferach jego inteligentnych. Od pomocy, okazywanej państwom przez społeczeństwo zależy cały wynik wysiłków pierwszych w tym kierunku. Sądzimy więc, że niniejsza rzecz o dżumie, jako obejmująca w krótkości całość nauki o niej, przyda się nietylko lekarzom, ale i szerszym kołu inteligencji. Braliśmy to pod uwagę przy opracowaniu artykułu, i dla­tego właśnie omawiamy szeroko działy o przyczynie powstawania dżu­my, o warunkach, wpływających na jej wybuch i rozwój, oraz o wal­ce z nią, zwięźlej zaś opisujemy objawy kliniczne, w których szcze­góły, naukowo ciekawe, ale praktycznie mniej ważne, pominęliśmy.