Читать книгу Die Meissner-kliniek - Ena Murray - Страница 3

1

“Ek wens jy wil liewer afsien hiervan, Elke. Ag, my kind, maak dit werklik soveel saak waar jy gaan praktiseer? Jy is nou so goed gekwalifiseer, elke kliniek sal jou met oop arms ontvang. Jy kan en sal ’n goeie dokter wees – enige plek op aarde. Hoekom moet dit nou juis die Meissner-kliniek wees?”

Voordat sy nog die laaste vraag gestel het, ken die moeder egter die antwoord so goed soos haar dogter. Haar dogter het jare lank gestudeer en in ’n spesifieke rigting gespesialiseer om een einddoel te bereik: die Meissner-kliniek. Om volwaardig lid te word van die Meissner-mafia, soos die res van die mediese wêreld spottend na die span dokters van die kliniek verwys.

Sielsbekommerd kyk die ouer vrou na haar dogter; haar dogter met die egte Meissner-koppigheid. Sy is vas van voorneme om haar lidmaatskap van die Meissner-mafia te ontvang, buig of bars. Sy het pas afgestudeer in die pediatrie en sy is oortuig dat sy die volste reg het om nou haar plek langs die beroemde en bekwame dokters in die kliniek in te neem. Net . . .

“Mamma, ek is jammer.” Haar dogter val haar somber gedagtegang met verskonende stem en oë in die rede. “Dit was met een doel voor oë dat ek al die jare so hard gewerk het, en Mamma het dit tog geweet. Ek het moeite gedoen om met ompaaie uit te vind in watter rigting die kliniek ’n tekort aan personeel het, en ek was baie gelukkig dat dit in die rigting was waarin ek belanggestel het.”

Haar ma sug gelate. “Al het hulle ook in watter rigting personeel gekort, sou jy daarin gaan spesialiseer het, want jy is behep met die Meissner-kliniek. Ek het nog altyd gehoop dat jy intussen tot nugterheid sou kom, Elke. Ek bedoel dit nie as ’n verwyt nie – ek is trots op jou en op wat jy bereik het – maar as dit alles net om die Meissner-kliniek gegaan het, weet ek nie of al die opoffering die moeite werd was nie. Miskien was dit dalk selfs tevergeefs, want ek het ’n gevoel jy is die een dokter wat nie in die Meissner-kliniek ’n plek gaan vind nie.” Dis nou haar beurt om haar dogter verskonend aan te kyk. “Ek is jammer, my kind. Ek wil nie ’n demper op jou toekomsdrome plaas nie, maar ek wil ook nie sien dat jy jou aan onnodige seerkry gaan blootstel nie. Jou oupa het jou pa se naam uit die geslagsregister van die Meissners geskrap. Jou pa en sy nageslag bestaan nie meer vir Albert Meissner nie. Hy gaan jou nie aanvaar nie, Elke!”

“Mamma . . .” Elke neem vinnig langs haar ma plaas, kyk haar dringend aan. “Wil Mamma werklik vir my sê dat Oupa ná byna dertig jaar nog so bitter is dat hy sy eie kleindogter die deur sal wys? Sy kleindogter wat ’n volwaardige kinderarts is? As ek vandag voor hom kan gaan staan en vir hom sê: ‘Oupa, my pa het jou teleurgestel, maar hier is ek nou, jou eie kleindogter, en ek het in jou voetspore gevolg.’ Ek kan nie glo dat hy my summier die deur sal wys nie! Ek is immers ’n Meissner, vlees van sy vlees en bloed van sy bloed. Trouens, ek is sy naaste bloedverwant, nader as al die ander wat in die kliniek werk.”

Haar ma knik, ’n bitter trek om haar mondhoeke. “Ja, my kind, maar in daardie bloed waarna jy verwys, is meer as fanatieke familietrots. In daardie bloedstroom loop ’n dik stroom verbittering en onvergewensgesindheid. Nee, hy voel nog net so sterk oor wat destyds gebeur het asof dit gister was.”

Elke frons skerp. “Hoe weet Mamma?”

Sy is verplig om te bieg. “Ek het, toe jy verder wou gaan studeer, my trots in my sak gesteek en vir jou oupa geskryf en gevra of hy jou nie finansieel kan help nie.” Sy sien die skok in haar dogter se oë en skud haar kop. “Jy wou so bitter graag gaan spesialiseer en ons het nie die geld gehad nie! Moenie vir my kwaad wees nie, asseblief!”

Elke laat haar ooglede ’n oomblik sak. Arme Mamma! Om vandag as ’n volwaardige spesialis voor Albert Meissner te kan gaan staan, het baie opoffering geverg, en nie net van haarself nie. Ook van haar ma . . .

“Wat . . . het hy geantwoord?” vra sy gedemp.

“Hy het nie geantwoord nie.” Hul oë ontmoet. “Hy het hom nie eens verwerdig om te antwoord nie.”

Skielik lê die trane in Elke se blou oë. “Nou verstaan ek eers regtig . . .”

“Wat verstaan jy?”

“Hoekom Mamma toe met daardie ou man gaan trou het. Dit was om geld in die hande te kry om vir my studie te kan betaal! O, Mamma!” Sy sien die erkenning in haar ma se oë en haar hart krimp saam van liefde en hartseer en skaamte. “Jy het dit net vir my gedoen! Ek . . . ek is sonder woorde . . .”

Maar albei onthou daar was daardie tyd baie woorde. Woorde van woede en teleurstelling wat uit die jong mond gespat het. “Wat wil Ma met so ’n ou man maak?” is brutaal gevra. “Sy een voet is klaar in die graf!” Haar ma se flou verskoning dat sy bang is vir die eensaamheid, het die dogter summier verwerp. “Watter geselskap kan so ’n ou man vir Ma wees? En moenie vir my kom vertel Ma is lief vir hom nie. Dis twak!”

Sy het stil geantwoord: “Daar is meer dinge as liefde op die aarde, Elke. Liefde is die grootste, sal altyd wees. Maar tussen my en Joachim lê daar ook mooi dinge – dinge soos kameraadskap, respek, waardering. Ons het mekaar nie lief soos wat twee mense wat gaan trou mekaar behoort lief te hê nie, maar daar is baie ander maniere van liefhê. Die gevoel wat uit respek en waardering gebore word, is in hierdie jare van ons lewens veel meer werd.”

“Mamma is nie in dieselfde ouderdomsgroep as hy nie! Hy is minstens dertig jaar ouer as Ma . . .”

“Vyf-en-twintig,” het sy gekorrigeer. “Ek is jammer jy voel so daaroor, Elke, want ek gaan met hom trou. Jy sal dit net moet aanvaar.” Sy het haar dogter met versluierde oë aangekyk. “As jy enige ander rede behalwe ouderdomsverskil kan opper hoekom ek nie met Joachim du Plessis moet trou nie, sal ek luister. Anders . . .”

“Mamma, jy weet mos ek kan nie. Oom Joachim is ’n gawe man, ’n heer. Dis ten minste gerusstellend. Maar . . .Ag, Ma, los dit, asseblief! Jy is nog pragtig, nog jonk . . . Miskien kom daar iemand op die toneel en dan is jy gebind aan ’n ou man wat reeds halfpad dood is!” Sy het haar ma vraend aangekyk. “Dit laat my dink . . . Was daar nooit iemand in al hierdie jare met wie Mamma die pad kon saamstap nie?”

Haar ma het net stil geglimlag. “Ek was te besig vir sulke dinge!”

En Elke het geweet dis die waarheid. Te besig om ’n dogter met ’n droom te finansier om tyd te hê vir haarself en haar eie behoeftes. Dierbare, wonderlike, onselfsugtige Mamma!

Hóé onselfsugtig besef sy vandag eers. “Ek het reg, nè, Mamma? Dis ter wille van my dat jy met oom Joachim gaan trou het.”

Die moeder sug, erken: “Ja, my kind. Ons was baie eerlik met mekaar. Ek het geld nodig gehad om jou te help en Joachim het iemand nodig gehad om hom te versorg op die laaste skof. Maar ek was nooit spyt dat ek met hom getrou het nie, Elke. Hy was altyd ’n heer en ek is dankbaar dat ek aan sy sy kon wees tot op die end. In die paar jaar wat ek sy vrou was, het daar ’n baie mooi verhouding tussen ons ontwikkel. Ek kon werklik opregte trane oor hom ween toe hy dood is. Ek het ’n dierbare, wonderlike vriend verloor. Hy het sy deel van die ooreenkoms nagekom. Hy het jou studie betaal en genoeg vir my nagelaat sodat ek rustig verder kan lewe,” glimlag sy. “Al wat ek nog graag wil hê en vra, is dat jy nou jou plekkie in die son vind, my kind.”

“En dis nie in die Meissner-kliniek nie?”

“Nee. Ek dink nie so nie.”

Dis lank stil. Elke se stem is pleitend toe sy die stilte verbreek: “Mamma, hierdie droom is al soveel jare deel van my. Ek kan dit nie nou sommer net prysgee nie! Asseblief, verstaan dit! Maar baie dankie, Mamma. Baie dankie vir . . . alles . . . en dit sluit die volle span van my leeftyd in. Daar is baie wat ek nie raakgesien het nie, baie waarvan ek nie eens weet nie. Maar daar is ook baie wat ek wel raakgesien het. En vandag weet ek van die heel grootste opoffering. Ek kan maar net sê: Albert Meissner self sou nie ’n beter vrou vir sy seun en ’n beter moeder vir sy kleinkind kon kies nie.”

Albei pare se oë blink. “Maar dit was oor my dat hy sy seun uit die huis gejaag het.”

“Nee. Dis nie heeltemal korrek nie, Mamma. Hy het Pappa weggejaag en as sy seun onteien omdat Pappa nie ’n dokter wou word nie.”

“Dit was net die helfte van die rede, Elke. Ek het jou in daardie stadium reeds verwag. Miskien sou hy jou pa later teruggeneem het of miskien sou jou pa later maar besluit het om tog in sy pa se voetspore te volg. Maar toe het hy met ’n vrou en ’n kind gesit en . . . die brûe was agter hom verbrand; die hekke finaal gesluit. Dit was vir my ’n baie groot skok toe jy my die dag sê jy wil net een ding word, en dis ’n dokter. Ek sou liewer dat jy ’n ruimtevaarder word, enigiets, net nie ’n dokter nie.”

“Maar Mamma het nooit in my pad gestaan nie. Inteendeel, jy het jou alles gegee sodat ek my ideaal kon verwesenlik.”

“Ja, my kind. Want ek wou nie dieselfde fout begaan as Albert Meissner nie. Hy wou jou pa met mag en mening dwing om ’n dokter te word terwyl hy in sy hart ’n kunstenaar was. Ek wou jou nie dwing om iets anders te word terwyl ek weet jy is in murg en been ’n dokter nie, al het ek geweet jy gaan eendag voor ’n toe deur te staan kom.”

“En ons het vandag daardie eendag bereik?”

“Ek dink so.”

Tog is daar nie volle oortuiging in haar stem nie. Want die ander kant is ook moontlik – en Marlene weet nie of sy miskien vir die alternatief banger is nie. Dit kan ook gebeur dat Albert Meissner sy kleindogter gaan aanvaar en dan gaan sy, die moeder, haar verloor. Want dit is wat Albert Meissner en sy kliniek met al die dokters doen. As jy eers verbonde is aan die Meissner-kliniek, is jy net een ding: ’n toegewyde dokter. Jy leef en slaap en eet kliniek. Albert Meissner, ook bekend as Godfather, sorg daarvoor. Geen wonder dat hy die bynaam gekry en die res as die Meissner-mafia bekend begin staan het nie. Albert Meissner regeer die kliniek en die wêreld wat hy daarbinne en daaromheen geskep het, soos ’n jaloerse, besitlike diktator. Dit is sy selfgeskepte aardse koninkryk waar hy die enigste en opperste gesag is. Dié wat nie doen soos hy sê nie, het geen toekoms daar nie. Dié wat die geringste mens­like feilbaarheid openbaar, word die deur gewys. Dié wat nie bereid is om onder sy heerskappy te staan nie, verdwyn net uit die Meissner-kliniek. ’n Harde man met genadelose standaarde, maar een van die briljantste medici wat hierdie land nog opgelewer het. En dis in dié wêreld waarin haar dogter, haar enigste, nou tot elke prys wil instap en haar regmatige plek opeis.

Daarom kan die moeder, hoewel innig jammer vir haar kind, ook dankbaar wees dat die ongenaakbare aartspatriarg ook nie maklik vergewe en vergeet nie . . . indien ooit. Sy enigste seun het hy nooit vergewe nie.

“Mamma, ek kan nie sommer nou net omdraai en wegstap nie. Ek moet ten minste probeer.”

Die ouer vrou knik. “Wat beplan jy? Hoe wil jy te werk gaan?”

“Ek . . . ek het gedink ek moet hom sommer net trompop loop. Ek bedoel, voor hom gaan staan, sê wie ek is en dat ek ’n kinderspesialis is . . . en dan maar kyk wat gebeur.”

Die moeder laat haar ooglede sak, diepe jammerte vir haar slim en geleerde kind in haar hart. Want sy kort ervaring . . .ervaring van haar oupa Meissner. Die enigste Meissner wat sy ooit geken het, was haar pa, en dié was nooit in hart en siel ’n Meissner nie. Hy het na sy moeder geaard – saggeaard, kunssinnig. Nou dink Elke sy sal met daardie paar towerwoorde ’n leeftyd se verydeling en teleurstelling en bitterheid wegvee uit ’n hart waarop ’n harde kors deur die jare gegroei en verdik het. Haar arme kind.

“Ek gaan reguit na sy huis toe ry en my saak stel. As Oupa my die deur wys, sal ek maar weer dink.” Sy kyk haar ma fronsend aan. “Daar is nie eintlik iets anders wat ek kan doen nie, is daar? Mamma sê self hy wou nooit Pappa se telefoonoproepe beantwoord nie en hy het nie eens op Mamma se brief geantwoord nie. Om te bel of te skryf gaan my nêrens bring nie. Maar as ek voor hom staan, kan hy my nie ignoreer nie. Hy sal my moet raaksien en na my moet luister.”

“Wanneer wou jy gaan?” vra die moeder oorwonne en bêre die sug in haar hart onhoorbaar weg.

“Hoe gouer hoe beter. Ek het ’n toekoms om te beplan. Hoekom nie vanmiddag nie? Ja, hoekom nie vanmiddag al gaan nie?” Sy verwag nie ’n antwoord op haar vraag nie en die moeder swyg. “Sal . . . sal Mamma saamgaan?”

“Goed. Maar ek gaan nie saam in nie. Ek dink nie my teenwoordigheid sal jou saak bevorder nie.” Maar ek sal daar wees om jou stukkies bymekaar te maak en terug te bring wanneer jy daar uitkom, my kind, voeg sy stilswyend by.

Soos alles aangaande Albert Meissner indrukwekkend is, is sy landgoed ook geen uitsondering nie. Die ou herehuis met sy sierlike gewels en sy blommende malvas in koperbeslaande vate op die ruim stoep en die koel skaduwees van die akkerbome, sien die moeder nou vir die tweede keer in haar lewe en die dogter vir die eerste keer. Nie die opstal of die kliniek wat op dieselfde landgoed staan, is van die hoofpad af sigbaar nie.

Elke se oë is groot van bewondering: “Dis . . . pragtig, Mamma! Ek weet Mamma het dit aan my beskryf, maar ’n mens moet dit self sien om dit na reg te waardeer. Dis soos uit ’n storieboek of uit ’n rolprent!” Sy sug in ekstase. En dis haar plek van oorsprong! Sy ry teen ’n slakkegang nader, wil meer tyd hê om alles in te drink en vra skielik: “Waar kom Oupa aan sy geld? Alles – die landgoed en die kliniek – moes ’n fortuin gekos het!”

Haar ma se stem is droog en sy is duidelik nie so beïndruk met die uiterlike vertoon wat voor hulle uitstrek nie. “Jou oupa het sy fortuin uit aandele gemaak. Die regte beleggings op die regte tyd. Daar is gesê dat hy ’n ewe briljante ekonoom as medikus sou gewees het. Albert Meissner het ’n geniale brein. Dit moet selfs sy grootste vyand toegee.”

Elke blik haar ma vinnig aan, maar laat haar laaste sin sonder kommentaar verbygaan. Daar is ook baie bitterheid aan haar ma se kant. Dit is nie net Albert Meissner wat nie maklik vergeet en vergewe nie.

Sy bly ’n oomblik onseker agter die stuur sit. ’n Mens kom nie sonder ’n afspraak hierheen nie, dit besef sy. Maar sy sou tog vergeefs probeer het om ’n afspraak te maak. Dus . . . Sy druk die deur oop en klim doelgerig uit.

“Sterkte, my kind. Elke, onthou net een ding: Jy het niks waaroor jy jou hoef te skaam nie. Moenie kruip nie.” Marlene se stem is gedemp.

Elke kyk haar ma met sagte oë aan, maar haar stem is vasberade: “Ek dink nie dis iets wat ’n Meissner sommer doen nie, Mamma. Ek is nie van plan om te pleit of te kruip nie.”

Haar ma was verniet bekommerd. Elke kom nie verder as die voordeur nie. Toe die deur op die gehamer van die deurklopper oopgaan, kyk sy teen ’n rankerige, bleek vrou vas. As sy net ’n swart rok met ’n wit kantvoorskoot aangehad het, sou sy gelyk het asof sy saam met die opstal uit die Van der Stel-era dateer, flits dit deur Elke se gedagtes.

“Ja?”

Dit klink nie verwelkomend nie. Elke sluk, hou haar stemtoon beleef: “Ek sou graag vir dokter Meissner ’n oomblik wou spreek, asseblief.”

“Jy het nie ’n afspraak nie.”

Elke antwoord met ’n stem wat onwillekeurig ietwat verkil: “Nee, maar ek is seker hy sal my wil sien.”

“Wie is jy?”

Dit word al moeiliker om haar stemtoon onder beheer te hou. “Is dokter Meissner beskikbaar?” is haar weervraag.

“Waaroor wil jy hom spreek?”

Wie is die onbeskofte ou mens? wonder Elke en voel hoe haar bloed al vinniger begin pols. “Dit het te doen met die kliniek,” antwoord sy onwillig. Sy gaan beslis nie haar persoonlike besonderhede aan hierdie ou heks uitblaker nie!

“Soek jy werk?”

Dit kan Elke nie skeel as haar irritasie nou deurskemer nie. “Soort van . . .”

“Dan moet jy na die kliniek gaan. Hulle sal jou daar help. Dokter Meissner word nie meer met sulke dinge belas nie.”

Die deur begin toeswaai en Elke sê nou openlik woedend: “Wag ’n bietjie! Ek éis om dokter Meissner te sien!”

Die kil oë deurboor haar behoorlik. “Hy is in die bed ná ’n hartaanval en geen besoekers word toegelaat nie. Ook as hy gesond is, ontvang hy niemand sonder afspraak nie. Tot siens, juffrou!” Die deur klap beslis toe.

Marlene volg haar dogter se gestalte toe sy aanstap voordeur toe, en haar moederhart wil breek van liefde, trots en jammerte. Sy moet glimlag terwyl sy die patroontjie, wat met sulke vasberade treë wegstap, agternakyk. Elke lyk allesbehalwe na ’n volwaardige gekwalifiseerde spesialis! Sy sal Albert Meissner nie juis kan verkwalik as hy Elke nie glo wanneer sy haar saak aan hom stel nie. As haar dogter maar háár lengte en houding gehad het, maar toe erf sy haar ouma aan vaderskant se tekort aan lengte en haar byna petite liggaamsbou. Elke lyk soos ’n fyn Dresden-poppie wat met hoepelrok en kantsambreeltjie op ’n kaggelrak hoort. Maar daar eindig die ooreenkoms ook met ’n Dresden-poppie. Die glimps van koper in die geel hare wat weerbarstig op die skouers krul en die flits in die blou oë vertel jou dat sy al die parmantigheid besit wat eie is aan klein mensies. Die parmantigheid wat hulle van kleins af aanleer om hulself te handhaaf teen die langer en indrukwekkender lede van hul spesie. Haar nommer twee-skoentjies trippel nou die trap op en met ingehoue asem wag Marlene saam met haar dogter dat die deur moet oopgaan. Dis vir Marlene duidelik dat daar ’n argument by die voordeur ontstaan en sy weet nie of sy bly of ontsteld daaroor moet wees nie. Sy is nie verbaas toe die deur in haar dogter se gesig toegaan voordat dié nog ’n voet oor die drumpel kon sit nie. Selfs op hierdie afstand kan sy sien dat dit iemand meer formidabel as Elke sal wees wat by daardie hekserige poortwagter van Albert Meissner sal verbykom.

“So ’n ou feeks! Praat met my asof ek sommer enige . . . enige hierjy is!”

“Het jy haar nie gesê jy is ’n Meissner nie?”

“Nee. Hoekom sal ek? Dit het niks met haar te doen nie.”

“Miskien is dit die kodewoord wat toegang tot die Meissner-woning sal verleen.” Ten spyte daarvan dat sy simpatie het met haar dogter se teleurstelling, kan sy ook nie help om te glimlag nie. Nou lyk Elke nog minder na wat sy werklik is. Die blou oë blits, die wange is rooi van verontwaardiging en daardie moedswillige sproete op die wipneus het al weer baldadig onder die laag poeier uitgekruip. Regtig! As sy self nie geweet het Elke is ’n volleerde dokter en al nege-en-twintig nie, sou sy sweer sy is pas uit matriek! Sy ruk haar mondhoeke reg en vra: “Wat sê die ou mens?”

Elke praat haar na, stywe nekkie en kop in die lug: “ ‘Wie is jy? Soek jy werk?’ Verbeel jou! Wie sou sý wees? Sou Oupa weer ná Ouma se dood getrou het? Regtig, dan moet hy al begin kinds word. G’n mens kan smaak vir háár hê nie!”

“Ek weet nie. Ek weet niks van jou oupa af ná jou pa se dood nie. Miskien is hy weer getroud. Of miskien is dit sy privaat sekretaresse. Hoekom sê sy kan jy hom nie sien nie?”

“Hy lê glo met ’n hartaanval en geen besoekers word toegelaat nie.”

Marlene se glimlag het heeltemal verdwyn. “Is dit erns­tig?”

“Sy het my nie tyd gegee om te vra nie. Ek weet nie. Ek weet nie eens of dit ooit die waarheid is nie.” Elke frons bekommerd. As haar oupa nóú iets moet oorkom, miskien moet sterf voordat sy met hom kon gepraat het . . . “Mamma, ek moet uitvind hoe ernstig dit is. As dit die waarheid is . . . Oupa kan nie nou sterf nie . . .” Haar ma knik. Ja, dit sal ’n harde slag vir haar kind wees. “Ek gaan kliniek toe ry. Hulle sal my daar kan sê hoe ernstig sy toestand is as hy regtig ’n hartaanval gehad het.”

Dis stil tussen hulle op pad kliniek toe, elkeen bly met haar eie gedagtes besig.

Vir die moeder is dit haas onmoontlik om iets so mens­liks soos ’n hartaanval met Albert Meissner te assosieer. Sy onthou hom soos sy hom daardie dag die eerste en die enigste keer ontmoet het. Sy het eindelik toegelaat dat Fritz haar ompraat om sy ouers te gaan ontmoet. Sy onthou die indrukwekkende persoonlikheid, die bonkige gestalte en die deurvorsende oë toe sy aan hom voorgestel is. Hy was so heeltemal die teenoorgestelde van Fritz. Laasgenoemde was ook lank en sterk, maar met ’n fyner liggaamsbou. Sy pa het soos Tafelberg langs hom vertoon. Die klein, fyn vroutjie langs hom kon sy haar kwalik voorstel as die rysige man se vrou. Tog het sy Fritz in haar geëien. Dis van haar dat Fritz die sagtheid om die mondhoeke, die teerheid in die oë en die fyn kunstenaarshande geërf het.

Die groot dokter het dadelik belangstelling in haar verloor toe hy hoor sy volg ’n kursus in beeldende kuns. Vir sulke tydverkwisting het hy nie tyd nie, het dit duidelik deurgekom. Terwyl hy sy seun weggelei het om mediese sake met hom te gesels, was dit Fritz se moeder wat die verskrikte jongmeisie in die teenoorgestelde rigting gelei en haar belangstellend na haar kursus uitgevra het, later met groot beskeidenheid ’n paar van haar eie etse gewys het.

“Maar dis goed! Dis baie goed, mevrou!” het Marlene uitgeroep.

Die ouer dame het geglimlag, maar om haar mondhoeke het ’n hartseertrekkie geskuil. “Ek is bly jy hou daarvan. Ek doen dit maar net as . . . as ek ’n bietjie eensaam voel. Albert is die meeste van die tyd by die kliniek. Ek mis Fritz geweldig vandat hy op universiteit is. Hoe gaan dit met hom daar, Marlene?” Die sagte oë het haar vas aangekyk en sy kon nie jok nie.

“Mevrou, u moet hom maar liewer self vra.”

“Hy is nie gelukkig met sy kursus nie.”

“Nee.”

“Ek weet. Hy wil nie ’n dokter word nie. Ek wens ek kon hom help, maar . . . dis eintlik heeltemal ondenkbaar dat Albert se seun nie in sy voetspore sal volg nie. Fritz sal moet besluit. Miskien moet jy hom help, Marlene.”

“Ek?”

“Julle is lief vir mekaar. Ek kan dit sien. Julle twee moet goed oor die toekoms besin. Dis baie jare wat voorlê en ’n mens kom by ’n punt waar jy nie meer kan omdraai nie. Dis nie maklik om die vrou van ’n Meissner-dokter te wees nie.” Steeds met die sagte gloed in die oë het sy voortgegaan: “My man se hele wêreld draai net om die kliniek. Daar bestaan kwalik ’n ander wêreld of ’n ander lewe vir hom . . . Ek weet nie of Fritz dit sal kan volhou nie.”

“Hoekom . . . hoekom praat u nie self met hom hieroor nie, mevrou?” het sy gewaag om te vra.

“Ek durf my seun nie teen wat sy vader van hom verwag, beïnvloed nie. Dit sal baie dislojaal van my wees. Maar ek is lief vir my kind. Ek wil hom gelukkig sien. Dis moeilik . . . baie moeilik.”

Toe hulle daardie middag terugry kampus toe, kon Marlene nie stilbly nie. “Fritz, besef jy jou ma kon ’n kunstenares geword het as sy haar ten volle wou toespits op haar skilderwerk? Daardie etse van haar is fantasties vir een wat geen opleiding ontvang het nie.”

“Ek weet. Ek het dit al die jare vermoed, maar Pa het dit nog altyd afgemaak as ’n prentjiemakery. Vir hom is daar niks anders op hierdie aarde belangrik behalwe die mediese wetenskap en die Meissner-kliniek nie.”

“Ek dink sy is dierbaar, en al verdwyn sy byna totaal as mens in jou pa se teenwoordigheid, sal ek honderd maal liewer met haar oor die weg kom as met hom. Ek is jammer, Fritz, maar jou pa maak my bang. Hy is te oorweldigend.”

Maar Fritz het verstaan. “Verstaan jy nou hoekom ek net nie die moed bymekaar kan skraap om hom te sê ek wil nie ’n dokter word nie? Ek is van my babadae af met die idee gevoer, Marlene. Van kleins af is ek vertel dat ek eendag die hoof van die Meissner-kliniek sal wees, dat my voete sy spore deur die sale en gange en teaters sal volg. Hy sal ’n hartaanval kry as ek hom moet vertel sy drome en ideale gaan nie bewaarheid word nie.”

Maar dit was nie Albert Meissner wat die hartaanval gekry het nie. Dit was sy klein vroutjie. Fritz is ontbied en in die paar oomblikke wat hy en sy moeder alleen was, het sy dringend met hom gepraat.

“Ek het eenkeer ’n gedig deur Graham Loveridge gelees. Hy noem dit ‘Realization’. Op die end daarvan sê hy:

So many years wasted trying

to be something I couldn’t be;

so many years wasted worrying

before this thought came to me:

I must live my life for me!

“Fritz, dis jóú lewe. Doen daarmee wat jy wil. Sorg net dat jy, wanneer jy op die end daarvan kom, nie jou kop in skaamte hoef te laat sak nie. Maar dis joune, aan jou gegee, vir jou gebruik. Jy kan jou drome verwesenlik; jy kan jou ideale bereik.”

Hy het sy kop geknik, die moederhand styf vasgehou. “Ek wil van ballet my beroep maak, Ma.” Hy het die verbasing in haar oë gesien en vir haar geglimlag. Albei het die dag onthou toe die jong seun na sy ma gekom en gesê het hy wil balletklasse loop. Sy het haar toestemming gegee en sonder dat dit ooit geopper is, het albei geweet dit sou ’n geheim tussen moeder en seun bly. Albert Meissner moes nooit daarvan uitvind nie. “Ek loop nou nog deeltyds klas, Ma. Ek voel dis wat ek wil doen.” Sy stem was pleitend.

Die moeder het geknik, gerusstellend oor sy hand gestreel. “Dan gaan doen jy dit, my seun.”

Maar hy moes eers by sy pa verbykom . . .

“Jy wil gaan dáns?” Daar was soveel onuitspreeklike verstomming in die vraag dat Fritz nie dadelik kon antwoord nie. Toe het die volle besef van wat sy seun hom aan die vertel was, getref. “Jy wil vir die res van jou lewe op jou toontjies gaan rondtrippel en stywe houtpoppe in die lug rondgooi? Jý? Mý seun?”

“Pa . . .”

“Dis jou ma se invloed hierdie! En daardie nooi wat jy hier aangebring het! Beeldende kunste!” Albert Meissner het hardop gesnork. Veragting en minagting het uit hom gestraal. “Jy is Fritz Meissner: Die toekomstige hoof en eienaar van die Meissner-kliniek! Dis wat jy gaan wees en niks anders nie! Jy gaan ’n skalpel hanteer, nie halfkaal vroumense in die lug ronddra nie! Jy gaan in die kliniek se gange rondhardloop om lewens te red, nie soos ’n verwyfde ding op verhoë rondtrippel nie! Jy gaan nie weer daardie Marlene-vroumens sien nie en ek wil . . .”

“Dis my lewe, Pa . . . en ek gaan daarmee maak wat ek wil, nie wat Pa sê nie. En ek gaan nie van Marlene afstand doen nie. Ek gaan met haar trou. Sy verwag reeds my kind.” Sy pa het soos ’n kolos van graniet voor Fritz gestaan. “Pa . . . Ek is jammer, Pa! Verstaan tog . . .”

“Stil!” ’n Vinger het na die deur gewys. “Trap! Jy is nie meer ’n Meissner nie! Ek het nie meer ’n seun nie! Jou naam word vandag uit die geslagsregister van die Meissners geskrap. Trap!”

Marlene sluit haar oë teen die geweld van die emosies wat hierdie herinneringe bring. Moeilike jare het gevolg. Fritz het ’n paar keer probeer om telefonies met sy pa te praat, maar tevergeefs. Albert Meissner het net geweier om na die telefoon te kom. Sy moeder is ’n rukkie later oorlede en hy het na die begrafnis gegaan. Weer het Albert Meissner sorg gedra dat daar geen toenadering was nie. Intussen moes hy vir homself en ’n verwagtende vrou sorg. Alle finansiële hulp was afgesny. Marlene moes haar kursus staak en het met illustrasies vir tydskrifte en uitgewers die pot op ’n manier aan die kook gehou, maar dit het bars gegaan. Al troos wat daar was, was hul liefde vir mekaar, hul dogtertjie wat later gebore is en die feit dat Fritz tog besonder vinnig opgang begin maak het en reeds redelik bekend was in die balletwêreld. Maar geld was maar weinig.

Marlene sug nou saggies by haarself en die herinneringe wek ’n weemoedige verlange na daardie swaarkryjare. Dit was eintlik wonderlike jare. Dit was nie alles net swaarkry nie. Daar was genoeg lekkerkry tussendeur geweef, wat dit alles die moeite werd gemaak het.

En toe gebeur die tragedie. Fritz gly tydens ’n balletopvoering op die verhoog en val met sy kop teen ’n pilaar wat deel van die dekor was. Bloeding op die brein, weke se bewusteloosheid en uiteindelik die dood. ’n Jong, belowende ster aan die ballethorison het verskyn, geskyn . . . en net so vinnig weer verdwyn. Moeder en dogter het agtergebly om alleen verder die mas op te kom.

Net deur bitter harde werk en deursettingsvermoë het Marlene Meissner vir haarself ’n plek in die kunswêreld oopgebeur. Sy het al gewilder geword as illustreerder en dit het finansieel begin makliker gaan. Maar daar moes steeds opgeoffer, afgeknyp en baie spaarsamig met geld gewerk word, want haar dogter het van jongs af ’n droom gehad: sy wou dokter word. Niks anders nie.

Gelukkig was Elke ’n baie intelligente kind en het goed gepresteer en met behulp van beurse en met wat haar ma kon vermag – hoe, sou net sy alleen weet – kon Elke haar studie voltooi. Maar dit was nie genoeg vir die klein, fyn Meissner nie. Sy moes spesialiseer sodat haar oupa haar net nie die deur kan wys wanneer sy die dag voor hom gaan staan en haar regmatige plek in die Meissner-kliniek opeis nie.

Ten einde raad is trots en verbittering in die sak gesteek en ’n smeekbrief aan Albert Meissner geskryf – waarop hy hom nie eens verwerdig het om te antwoord nie. Die enigste alternatief was om Joachim du Plessis se huweliksaanbod te aanvaar. Elke het as kinderarts gekwalifiseer soos sy wou en Joachim is oorlede en hier sit ma en dogter nou weer voor dooiemansdeur.

Marlene bring haar gedagtes terug na die hede toe haar dogter die motor voor die bekende en byna wêreldberoemde kliniek tot stilstand bring.

Hulle sit dit in stilte en beskou. ’n Mens sal eerder dink dis ’n luukse en baie eksklusiewe privaat hotel wat hier tussen die malse natuurskoon van die Boland nestel. Net soos by die eienaar se privaat woning lê ook hier nie ’n klip uit sy plek nie. Albert Meissner is ’n perfeksionis en alles wat syne is, is so na aan perfeksie as wat dit op hierdie aarde moontlik is. En hy verwag ook perfeksie van die personeel wat tussen hierdie mure werk.

Marlene kyk haar kind bekommerd aan. Ag, sal die liewe Here tog nie gee dat Elke liewer nou omdraai en vergeet van hierdie plek nie! Maar haar opregte gebed gaan nie beantwoord word nie, vertel die blink oë haar. Daar straal ’n trots en besitlikheid uit die blou oë wat die moeder amper skok. Haar kind is totaal begogel!

“Ek gaan hier inkom. Ek gaan hier inkom, Mamma! Dis waar ek hoort!” Sy sluk om haar emosies onder beheer te kry. “En geen witgesig ou heks of koppige ou man gaan my hier uithou nie!” Haar blik dwaal liefkosend oor alles, haar stem is laag: “Ek het van hierdie plek gedroom. Vandat ek die eerste keer gehoor het Albert Meissner is my oupa, het hierdie plek deel van my geword. En vandat ek dit die eerste keer gesien het, was dit vir my asof dit reeds aan my behoort.” Sy kyk nou glimlaggend na haar ma. “Onthou Mamma nog daardie dag? Dit was ’n laatherfsmiddag toe ek jou eindelik kon oorreed om my die Meissner-kliniek te kom wys.”

“Ja, ek onthou.” En ek was nog nooit spyter oor iets wat ek gedoen het nie, dink sy stil.

“Die prentjie het daardie dag in my wese ingesink. Dit was altyd by my. Veral wanneer dit bars gegaan het. Ook in my eksamentyd het ek hierdie prentjie voor my opgeroep en vir myself gesê: Jy kan! Jy is ’n Meissner en jy gaan eendag in die Meissner-kliniek werk. Jy kan! En dan, op ’n wonderlike wyse, het die regte antwoorde by my opgekom!”

Marlene maak die deur oop. Niks wat sy verder kan sê, sal haar kind van haar plan laat afsien nie. Sy kan maar liewer kopgee. “Kom ons gaan drink ’n koppie tee in die restaurant. Ek is nou dors.”

Dis ’n ruim restaurant wat hulle oomblikke later binnestap. Hoewel dit onder private bestuur is, voldoen dit getrou aan die hoë standaarde wat hier gestel word. Dis nie bloot net ’n restaurant nie. Dis ook ’n soort wagkamer vir familie en vriende wat siekes kom besoek. Dis ook ’n gesellige rusplek waar ’n koppie tee gedrink kan word terwyl personeel oor die een of ander geval besin. Dit is dus nie snaaks om heelwat witgeklede persone by die tafeltjies te sien nie. Daar is verpleegsters in hul smetlose wit uniforms – Albert Meissner is nog van die ou soort wat glo ’n verpleegster dra wit en niks anders nie – en dokters met hul doktersjasse aan. En dan is daar besoekers met bekommerde oë oor ’n geliefde wat êrens in hierdie gebou veg om te bly lewe.

Elke soek ’n hoektafel vir hulle uit sodat sy almal en alles goed kan waarneem. ’n Besonder aantreklike meisie in ’n wit doktersjas oorkant haar en ’n man, ook in ’n doktersjas, trek Elke se aandag.

“Kyk daardie meisie daar oorkant, Mamma. Sy trek dadelik die oog, nè? Dis nou hoe ’n dokter moet lyk.”

Die ma glimlag. Haar kort gestalte en haar dogtertjiegesig het Elke al bitter swaar laat kry en bly ’n steen des aanstoots. Dwarsdeur haar universiteitsjare het haar medestudente haar “Baba” genoem, natuurlik tot groot ergernis van die wipneus. En dit het al dikwels gebeur dat mense wat hulle ontmoet, net nie wil glo dat sy werklik ’n volwaardige dokter is nie. “Ag nooit! Julle terg nou! Sy lyk soos ’n eerstejaartjie,” is al onomwonde gesê, sodat Elke eendag boosaardig laat hoor het: “Ek sal van nou af met al my grade en sertifikate om my nek rondloop!”

Marlene kyk in die rigting waarheen Elke beduie en stem saam. “Ja. Sy vertoon baie goed.” Die kelnerin huiwer langs hul tafel en sy glimlag vriendelik na haar op. “Twee koppies tee, asseblief. Ag, net ’n oomblik, asseblief. Wie is daardie dame, die een in die doktersjas?”

“O, dis dokter Julene Meissner. Godfather se kleindogter.”

“Godfather?” vra Marlene verbaas.

“Ja. U weet, dokter Albert Meissner aan wie die plek behoort. Sy kleindogter.”

Ma en dogter se oë ontmoet verskrik. Hulle het seker verkeerd gehoor.

“Jy sê sy is Albert Meissner se . . . se kleindogter? Sy eie bloedkleindogter?” vra Elke ongelowig.

Die kelnerin kyk haar effens verbaas aan. “Ja. Sy is glo sy enigste kleinkind. Hy het mos net een seun gehad, en dié het glo ’n danser geword of so iets. Maar toe kom sy dogter darem terug om by haar oupa oor te neem.” Sy kyk vlugtig na die oorkantste tafel en laat haar stem sak. “Sy is nie baie gewild nie. Vreeslik bewus daarvan dat sy Godfather se kleinkind is en natuurlik ook sy enigste erfgenaam. Sy maak al klaar asof die plek aan haar behoort. Net twee koppies tee? Niks te ete nie? Ons het lekker . . .”

“Nee. Nee, dankie.” Ma en dogter se oë haak in ongeloof vas.

“Ma . . .?” Marlene antwoord nie en Elke vra amper fluisterend: “Het Ma gehoor wat die meisie sê? Dat . . . dat daardie vrou . . .”

“Ek het gehoor, my kind. Ek het gehoor, ja . . . maar my brein wil dit nie registreer nie.”