Читать книгу Ανδρομάχη - Euripides - Страница 6

ΑΙ ΑΥΤΑΙ – ΕΡΜΙΟΝΗ

(Η Ερμιόνη εισέρχεται επιδεικτικώς ενδεδυμένη και ομιλεί με υπεροψίαν)

ΕΡΜΙΟΝΗ

Τα πλούσια χρυσά στολίσματα της κεφαλής και τους κεντημένους πέπλους, δεν έλαβα ούτε από τον Αχιλλέα ούτε από τον Πηλέα, αλλά τους είχα προίκα αφ' ότου έφθασα εδώ από το σπίτι μου, από την Λακωνικήν γην της Σπάρτης, γιατί μου τα είχε χαρίση ο πατέρας μου ο Μενέλαος μαζί με άλλην προίκα, γι' αυτό έχω το δικαίωμα να είμαι ελευθερόστομος. Σε σας λοιπόν αυτά τα λόγια λέγω. Συ όμως, αν και είσαι δούλη και σε κατέκτησαν ως λάφυρον, θέλεις να διώξης εμέ από το σπίτι μου και να γίνης κυρία. Και με τα φάρμακά σου έκαμες τον άνδρα μου να με μισήση και όλη μου η γαλήνη εχάθη. Διότι είναι τρομερά η ψυχή των γυναικών της Ασίας εις το να βρίσκουν αυτά τα μέσα. Αλλ' απ' αυτά θα σε εμποδίσω εγώ και εις τίποτε δεν θα σε ωφελήση αυτό το ιερόν της Νηρηίδος. Ούτε ο βωμός ούτε ο ναός θα σε προστατεύουν, αλλά θ' αποθάνης. Εάν δε κανείς θεός ή θνητός θέλη να σε σώση, πρέπει πρώτον να παραιτήσης τας πριν ιδέας σου και να πέσης ταπεινή εις τα πόδια μου, και να περιποιηθής το σώμα μου και να μου χύνης μέσα από χρυσά αγγεία δροσερόν νερόν του Αχελώου και να εννοήσης ποίοι είναι εκείνοι κοντά εις τους οποίους ζης. Διότι αυτά εδώ δεν είναι ούτε του Έκτορος ούτε του Πριάμου, ούτε έχεις τον χρυσόν που είχες άλλοτε. Εδώ είναι πόλις Ελληνική. Εις τόσην αναίδειαν έφθασες, δυστυχισμένη, ώστε ετόλμησες να πάρης άνδρα εκείνον του οποίου ο πατέρας εσκότωσε τον σύζυγόν σου και έκαμες παιδιά με τον κύριόν σου. Έτσι είσθε σεις όλοι οι βάρβαροι. Ο πατέρας παίρνει σύζυγον την κόρην του και το παιδί την μητέρα, και η κόρη τον αδελφόν, οι φίλτατοι δε μεταξύ των επιβουλεύονται ο ένας τον άλλον και αλληλοσκοτώνονται. Αυτάς τας συνηθείας έφερες και να τας κρατήσης διά τον εαυτόν σου· μη τας μεταδώσης δε και εις ημάς. Ημείς δεν θεωρούμεν καλόν ένας άνδρας να έχη δύο γυναίκας, αλλά και οι δύο σύζυγοι να αποβλέπουν εις ένα έρωτα, εάν θέλουν να ζουν καλά.

ΧΟΡΟΣ

Ζηλότυπον είναι το φύλον των γυναικών εκ φύσεως, και προ πάντων δυσμενές, όταν δύο γυναίκες έχουν ένα άνδρα.

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ

Αλλοίμονον! Κακόν είναι εις τους ανθρώπους η νεότης και μάλιστα όταν δεν την διευθύνη η δικαιοσύνη. Εγώ φοβούμαι μήπως, επειδή είμαι δούλη σου, με εμποδίση αυτό να ομιλήσω, μολονότι έχω πολλά δίκαια, εξ άλλου δε, αν κρατήσω την γλώσσαν μου, μήπως βλαφθώ επίσης διά την σιωπήν μου. Διότι οι μεγαλοφρονούντες δεν ακούουν ευχαρίστως τα λόγια των υποδεεστέρων. Αλλά δεν θ' αφήσω τον εαυτόν μου να νικηθή από αδυναμίαν. Αλλά ειπέ μου συ, ω νέα, ποία αίτια θα σε πείσουν τάχα να διεκδικήσω με σε τα δικαιώματα του νομίμου γάμου; Μήπως άρά γε η πόλις της Λακεδαίμονος είναι μικροτέρα από την πόλιν των Φρυγών, μήπως η τύχη μου είναι ανωτέρα της δικής σου, ή μήπως τουλάχιστον είμαι ελευθέρα; Ή στηριζομένη εις την νεότητα και εις την ωραιότητά μου και εις το μέγεθος της πατρίδος μου και εις τους φίλους μου θέλω να καταλάβω αντί σού το σπίτι σου; τι τάχα, μήπως ζητώ να γεννήσω εγώ αντί σού παιδιά, τα οποία θα είναι και δούλα όπως εγώ και θ' αυξάνουν την δυστυχίαν μου; Ή άραγε, αν συ δεν γεννήσης παιδιά, θ' ανεχθή η Φθία να βασιλεύσουν τα δικά μου; Με αγνοούν οι Έλληνες, και διά τον Έκτορα, και άγνωστος τους είμαι και ούτε γνωρίζουν ότι ήμουν βασίλισσα των Φρυγών. Δεν είναι λοιπόν τα φάρμακα μου που κάμνουν τον άνδρα σου να σε αποστρέφεται, αλλά φαίνεται ότι συ δεν γνωρίζεις να τον περιποιηθής. Διότι αυτό είναι το φίλτρον της γυναικός· όχι η καλλονή της αλλά τα προτερήματά της ευχαριστούν τους άνδρας. Συ δε, μόλις ολίγον πειραχθής, ομιλείς με υπερηφάνειαν διά την πατρίδα σου και περιφρονείς την Σκύρον. Δείχνεις συ τον πλούτον σου μέσα εις τους πτωχούς και ο Μενέλαος είναι δι' εσέ μεγαλύτερος από τον Αχιλλέα. Αυτά κάμνουν τον άνδρα σου να σε αποστρέφεται. Πρέπει η γυναίκα, και αν πάρη άνδρα κακόν, να υπομένη και όχι να συναγωνίζεται μαζί του εις υπερηφάνειαν. Εάν ήσουν εις την σκεπασμένην με χιόνια Θράκην και είχες άνδρα βασιλέα, ο οποίος θα εμοιράζετο με πολλάς την κλίνην του, θα τας εσκότωνες όλας; Και από το αχόρταστον πάθος σου θα ύβριζες όλας τας γυναίκας; Αυτό είναι αισχρόν αν και ημείς αισθανόμεθα αυτήν την ασθένειαν περισσότερον από τους άνδρας, εν τούτοις προσπαθούμεν να την μετριάζωμεν. Ω φίλτατε Έκτωρ, πώς ενθυμούμαι ότι, αν κάποτε η Κύπρις σου ενέπνεεν αδυναμίαν, εγώ την υπέφερα και πολλάκις έδωκα τον μαστόν μου εις τα νόθα παιδία σου, διά να μη σε πικράνω. Με αυτήν την συμπεριφοράν είλκυα προς εμέ τον άνδρα μου. Ενώ συ φοβείσαι μην εγγίση έστω και μια σταλαγματιά δρόσου τον άνδρα σου. Πρόσεξε μήπως περάσης εις το πάθος προς τον άνδρα ακόμη εκείνην που σ' εγέννησε. Τα παιδιά των κακών μητέρων, αν έχουν νουν, πρέπει ν' αποφεύγουν, τα καμώματα των μητέρων των.

ΧΟΡΟΣ

Δέσποινα, όσον είναι δυνατόν, προσπάθησε να συμφιλιωθής μαζί της.

ΕΡΜΙΟΝΗ

Πώς; κάνεις την φρόνιμην με τα λόγια σου, και με κατηγορείς εμένα ως μη σώφρονα;

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ

Αυτό δεν φαίνεται τουλάχιστον από τα λόγια που είπες.

ΕΡΜΙΟΝΗ

Η σκέψις σου ας μη γίνη ιδική μου σκέψις.

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ

Είσαι νέα και όμως ομιλείς περί αισχρών.

ΕΡΜΙΟΝΗ

Συ δεν τα λέγεις, αλλά όσον ημπορείς τα κάνεις.

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ

Δεν ημπορείς να υποφέρης με σιωπήν όσα σου εμπνέει ο έρως σου;

ΕΡΜΙΟΝΗ

Μήπως αυτά δεν είναι πάντοτε η πρώτη σκέψις της γυναικός;

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ

Όταν τα μεταχειρίζεται, καλά. Ειδεμή είναι αισχρά.

ΕΡΜΙΟΝΗ

Εις την πόλιν που κατοικούμεν δεν έχομεν τους νόμους των βαρβάρων.

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ

Κ' εκεί θεωρούνται κακά όσα κακά είναι κ' εδώ.

ΕΡΜΙΟΝΗ

Σοφή είσαι, σοφή. Αλλ' όμως πρέπει ν' αποθάνης.

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ

Βλέπεις πώς σε κυττάζει το άγαλμα της Θέτιδος;

ΕΡΜΙΟΝΗ

Μισεί η θεά την πατρίδα σου εξ αιτίας του φόνου του Αχιλλέως.

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ

Η Ελένη ήτο η αιτία του φόνου του, η μητέρα σου, όχι εγώ.

ΕΡΜΙΟΝΗ

Θα σπρώξης ακόμη περισσότερον τας ύβρεις σου εναντίον μου;

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ

Ιδού, σιωπώ και ράβω το στόμα μου.

ΕΡΜΙΟΝΗ

Απάντησε εις εκείνο διά το οποίον ήλθα.

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ

Σου απαντώ ότι δεν έχεις νουν όσον πρέπει.

ΕΡΜΙΟΝΗ

θα φύγης από αυτό το αγνόν τέμενος της θαλασσίας θεάς;

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ

Νεκρά βεβαίως. Εάν όμως δεν αποθάνω, δεν θα το αφήσω ποτέ.

ΕΡΜΙΟΝΗ

Αυτό είναι πλέον αποφασισμένον και δεν θα περιμείνω την επιστροφήν του συζύγου μου.

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ

Ούτε εγώ όμως έως τότε θα παραδοθώ εις σε.

ΕΡΜΙΟΝΗ

θα βάλω φωτιά και θα σ' αναγκάσω χωρίς να ανησυχήσω προς χάριν σου.

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ

Άναψε λοιπόν την φωτιά· οι θεοί θα τα ιδούν αυτά.

ΕΡΜΙΟΝΗ

Και εις το σώμα σου θα προξενήσω τους πόνους που φέρνουν τα τρομερά τραύματα.

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ

Σφάξε με, χύσε το αίμα μου εις τον βωμόν της θεάς. Εκείνη θα σε τιμωρήση.

ΕΡΜΙΟΝΗ

Ω γέννημα βάρβαρον και ω σκληρόν θράσος, περιφρονείς τον θάνατον; Αλλά εγώ έχω το μέσον να σε κάμω ν' αφήσης με την θέλησίν σου το μέρος αυτό. Έχω τον τρόπον να σε πείσω. Αλλ' ας κρατήσω τα λόγια μου, να γίνουν γρήγορα πράγμα. Κάθησαι καλά εδώ· αλλά και αν με μολύβι είσαι κολλημένη εις το έδαφος, πάλιν εγώ θα σε εκτοπίσω, πριν να έλθη ο υιός του Αχιλλέως, εις τον οποίον έχεις τόσην πεποίθησιν.