Читать книгу Acı həyat. Roman - Fatma Ahmed kızı Nabieva - Страница 2

Fatma Əhməd qızı, Balakən rayonunun Püştətala sovetliyində anadan olmuşam. Qamış tala kəndində böyümüşəm. Atam göndolov Əhməd, Balakən rayonunda dağ kəşviyyatı idarəsində, uzun müddət can həkimi olaraq çalışıb. Anam Alqayeva Şahizər, oxuduğum Qaravəli orta kənd məktəbində, iftidayi sinif Müəlliməsi olaraq, 30 ildən çox çalışıb. Ailəmiz 5 bacı, 2 qardaşdan ibarətdir, mən evimizin ən kiçik evladıyam. Balakən rayonunun Katex kəndində, ailə qurmuşam. Bir evladım var, uzun illərdir Russiyanın Tomsk şəhərində yaşayıram. Harda yaşadığımdan asılı olmayaraq, yaşadığım yerə və İnsanlarına sayğı duyuram. Hər zaman sadəliyə və düzgünlüyə üstünlük verməyi xoşlayıram. Fəvvarit sözüm, İNSAN OL.

Hər insanın yaşadığı ömürü elə bir hekayədir, bəziləri haqda gözəl bir kitab yazmaq olar. Bəzi İnsanların isə, həyat hekayələri belədir, qəmli və kədərli. Hamını eyni təbəqədə ifadə etmək, təssüflər olsun ki, qeyri mümkündür. Həyat kimini güldürür, kimini isə üzər – ağladar, o gözəl ürəyini vaxtsız incidər.

Mələk orta məktəbini əla qiymətlə bitirməyinə baxmayaraq, azacıq xalı catmamışdı və, unverstetə qəbul ola bilməmişdir. Yazıq qızın ailəsi imkansız olduğuna görə, pulluyada yazılmamışdı. Mələk kənt yerində böyümüşdü, cox sadə işgüzar və, tərbiyəli qız idi. Yazıq üzgün – fikirli, addımlayırdı yolun kənarı ilə. Havada elə qaralmışdı ki, sanki yazıq qızın gizlin ürəyinə axan göz yaşlarına ortaq olmaq istəyirdi damçıları ilə. Birdən şimşək çaxdı, göy guruldadı. Mələk kiçikliyindən ildırımdan – tufandan qorxan idi. Evlərinə tez catmaqçün yolunu qısaldaraq, çöllük sahədən getməyə qərara gəldi. Hər dəfə ildırım çaxdığında, yazığın ürəyi sanki yerindən qopacaqdı, cox həyəcanlanırdı. Qaçaraq yoldan kənara kecib, sahəyə tərəf addımladı və sahəyə kecdi. Biraz getmişdi, uzaqdan çöllük sahədən görürdü yağış gəlirdi. Çiskindən o tərəfləri görmək mümkün deyildi. Mələk bir anlıq dayanıb baxdı, az sanyələr ərzində özünü isladacaq yağışa tərəf. Az vaxdan yağış yetişib, yazığı damcıları ilə qucaqlayaraq isladıb kecdi. Mələk buralarda böyüyüb boya – başa çatdığından, yaxşı tanıyırdı çöllüyün yolunu – cığırını. Artıq batıb islanmışdı, yazıq üzüntüsündən elə – beldə yorğundu. Dərindən nəfəs alıb, islanmış üzünü silib addımlamağa başladı. Qarşıda itin hürən səsini duydu, sevindi. Mələk bilirdi bu sahədə yaşlı bir tanıdıqları kişi, hər zaman qoyun mal – qara otarırdı. Mələkdə bu sahədən tez – tez keçdiyindən, çoban kişinin itləri qızı tanıyırdılar. Birdən it hürə – hürə gəldi. Mələk iti dostum deyə səsləndiyində, it quyruğunu bulayaraq qaçıb gəlib, qızın üstünə tullanaraq oynaşmağa başladı. Mələk-itə: of dostum üstümü palçıq etdin, başını sığalladı. İt şıltaqlanıb yenə hobbanıb düşərək, ayaqlarını üstünə qoyub tanıdığını və, gördüyünə sevindiyini ifadə etdi. Mələk itin başını sığallayaraq oxşadı, gəl dostum bilirsən mən ildırımı sevmirəm, qaçaq burdan. Mələk bir anlıq dərdini unudub, uşaq kimi itin yanınca qaçmağa başladı. İtdə gah qızı ötür, gahda qayıdıb üstünə tullanaraq, yenə üstünü palçıqlayıb öndən qaçırdı. Mələk zarafatla – itə: dostum məni oxşatın daş – kömür mədənində çalışanlara. Əlindəki çantasını başına tutub qaçırdı ki, çoxda batmasın.

Gəlib coban kişinin yatdığı talvarın yanına çatıb, altdan yuxarı baxıb səslədi. Murad dayı burdasınızmı? səs gəlmədyinçə öz – özünə, yəqin yazıq Murad dayıda batıb. Of bu yağışda qoyunların dalıycamı çıxmış. İt hürə – hürə başqa tərəfə qaçdı getdi, çiskindən – yağışdan heçnə görsənmirdi. Mələk nərdivanla talvara dırmandı. Əlini atıb nərdivanın son pilləsindən talvara keçmək istədiyində, kiminsə qolunu üzünə qoyub yatdığını görüb, dayanıb baxdı. Yatan cavan oğlandı idi, Mələk birinciydi onu burda görürdü. Oğlan hec tələsmədən, qolunu üzündən götürüb Mələyə baxdı. Mələk biraz şaşqın halda, – oğlana: Murad dayı yoxmu burda? oğlan yerində oturub üzünə əlini cəkib, – Mələyə: yoxdur. Mələk oğlanın özündən razı birisi olduğunu danışığından anladı. Birazda əsəbləşdi belə deməsinə – oğlana: sən kimsən? buralarda görmədim daha öncə səni. Oğlanın özünə təs – tərs baxdığını görüb, – oğlana: dilinimi unutdun? sual verdim, kimsən sən. Murad dayının yerində nə işin var? danışığınada fikir ver. Oğlan əsəblə, – Mələyə: səndənmi soruşacam harda nə işimin olub – olmadığını? səndə öz danışığına fikir ver. Mələk biraz şüphəli baxışlarla baxıb nə isə demək istəyirdi, Murad kişi səslədi, qızım Mələk. Mələk yuxardan aşağı batmış kişiyə baxdıb gülümsədi. Can Murad dayı səndə mənim kimi batmısan, of gəl əynini dəyiş xəstələnərsən. Kişi gülümsəyərək, – Mələyə: qızım mən alışqanam illərdir belə islanmaqlara. Məndən narahat olma, qalx üstə batırma özünü, məndə indi gəlirəm. Mələk dönüb gözlərini qıyaraq, əsəblə oğlana baxdı. Yuxarı çıxıb heç oğlanı saymadan, keçib talvarda döşəkçədə oturdu. Talvar çoxda geniş deyildi. Oğlan ayağını uzadıb oturduğuna görə, – oğlana: biraz yığcam otur, hamıya yer olsun. Oğlan başını narazılıqla sirkələyib, bardaş qurub oturmağa çalışdı, alınmadı. Əlləri ilə dizlərini qucaqlayıb oturaraq, Mələyə əsəblə baxdı. Anlaşılırdı kənt uşağı olmadığı. Az vaxdan kişidə qalxdı yuxarı, gəlib əyləşdi.Batmış papağını başından çıxarıb kənara qoyub, Mələyə baxıb gülümsədi. Mələk tez termuzu götürüb kişiyə isti cay süzdü, götürüb fincanı uzatdı. Kişi götürüb gülümsəyərək, təşəkkür etdi, sağol qızım. Bax belə yağışda isti çayın yeri bşqadır. Özünədə süz qızım, sən hardan belə gəlirdin? Mələk yalandan gülümsəyib, – kişiyə: rayona getmişdim, alacaq şeylərim vardı. Kişi anladı, artıq yazıq qızı üzmək istəmədi soruşub. Başını qatmaqçün, – Mələyə: bax bizim yaramaz yenə üstünü palçıqlamış. Mələk üstünə baxıb gülümsəyərək, – kişiyə: dostumdur o mənim, bir şey olmaz. Sizin yağışda birinci batmadığınız kimi, məndə üstümün batmasına alışdım artıq, birinci deyil. Götürüb özünədə termuzdan çay süzüdü. Oğlana məhəl qoymadan, üzgün baxışlarla baxdı dışarda yağan yağışa. Anladı bu kimdisə kişinin tanıdığıdır, soruşmadıda.

Mələyin anası dışarı baxıb, – ərinə: Davud, qızım görəsən yoldamı qaldı bu yağışda? of qızım. Əri gülümsəyərək, – arvadına: yəqin yenə sahədən kecmiş, yolu qısa olsun deyə. Murad dayıyla talvarda oturub çay icirlər çoxdan. Narahat olma sən, yağış kəsdiyində gələcək. Anası narahat və, üzgün görsənirdi. Əri dərindən nəfəs alıb – arvadına: bax Roza belə durub qızın qalan ürəyinidə üzmə, nə edək alınmadı. Bilirəm qız pərişan oldu o qədər hazırlaşmışdı, bəzən atalığımdan utanıram evladımın qarşısında. Özüdə üzgün baxışlarla kənara baxdı, arvadı anlayırdı əri xəcalət çəkirdi. Atasıda çox xəcalət çəkirdi, qızını pulluda oxuda bilmədiyiçün. Arvad – ərinə: düz deyirsən, dünyanın sonu deyil ki? asma səndə suratını. Əri üzgün baxışlara baxaraq, kefsiz masadan çay finçanını götürüb içdi.

Mələk çayını bitirib, – kişiyə: yağış yavaşıdı mən evə qaçım. Kişi gülümsəyərək, – Mələyə: qızım bu mənim başqa şəhərdə yaşayan böyük nəvəmdir, adı Səlimdir. Mələk hər zaman oldüğü kimi, ürəyində söz gizlədə bilən deyildi. Hər şeyi olduğu kimə üzə deməyi xoşlayandı, kişidə bunu yaxşı bilirdi. Mələk oğlana baxmadan, – kişiyə: nəvən olsada, sizə oxşamamış mərəfətindən. Oğlan əsəblə baxdı, – Mələyə: sən nə haqla mənimlə belə danışırsan? sən mənim mərəfətsizliyimimi gördün. Babası sanki anlamışdı, Mələyin nəvəsinə belə deyəcəyini. Nəvəsi görməsin deyə, kənara baxıb gülümsədu. Mələk – oğlana: qolunu üzünə qoyub burda leş düşüb yatmağından anlamaq cətin deyildi. Qalxıb babana yardım etdib azacıq səndə islansaydın, tərifə layiq olardın. Oğlan nə isə demək istəyirdi, babası imkan vermədi. Səlim, Mələk qızım kimsəyə arxadan söz deyən deyil. Hər zaman səhvi olanın, səhvini üzünə deyən cəsarətli qızımdır o mənim. İşarə etdi ki sussun, qıza kobut cavab qaytarmasın. Səlim – Mələyə: elə axıllıydın gəlib yardım edərdində. Mələk – Səlimə: xəbər verdilər nəvəsi gəlmiş babasına, ona görə gecikdim Səlim bəy. Xəbər verənlər demədilər, şəhərdən gəlib burda rahat – rahat yatdığını. İnan bilsəm gələrdim, hec şüphən olmasın. Biz az belə yağışlarda islanmadıq, qorxumuz yoxdur bəzilərinin kimi. Səlim babasının özünə baxdığını gördüyündə, özünü zor tutdu ki, Mələyi açılamamaqçün. Mələk ayağa qalxıb, nərdivandan biraz enib – kişiyə: Murad dayı dəyiş paltarını xəstələnərsən. Kişi razılığını bildirərək gülümsəyib, – Mələyə: tamam qızım, narahat olma. Mələk nərdivanın yarısından tullandı yerə. Yuxardan oğlanın özünə necə tərs – tərs heyif cıxacaq baxışlarla baxdığını görüb, iti sələdi, dostum. İt qaçıb gəldi, çatan kimi yenə tüllanaraq ayaqlarını qoyub palcıqladı üstünü. Mələk üstünə baxıb, birdən itin başından tutub burnundan öpdüyündə, oğlanın ürəyi bulandı. Tez üzünü turşudub kənara baxdı. Babası Mələyin xasiyyətinə bələd idi, nəvəsinin diksindiyini görüb qəh – qəhə cəkib güldü. Mələk itlə oynaya – oynaya getdi. Səlim – babasına: başdan xarab olduğu anlaşılır, babası gülərək gözlərini silib, – nəvəsinə: səhvin var gözəl nəvəm. Mələk cox gözəl ürəkli qızdır, həmdə mərd. Səlim anladı babası özünə işarə edirdi, yardım etmədiyiçün. Səlim – babasına: guya bilmirsəndə burdan niyə enmədiyimi. Nə var burda bilmirəm, yanımızada gəlməkdən imtina edirsən. Nəyinə lazımdır bu çətin işlər sənin? babası narazılıqla başını sirkələyib, – nəvəsinə: anlamırsan məni. Mən şəhərdə yaşaya bilmərəm. Mən buralarda böyüyüb boya – başa catdım. Sən de, mən bu gözəl təbiəti, bu gözəl havanı tərgiyib, şəhərin tüstü qoxan havasına gəlib yaşaya bilərəmmi? əsasda bu yaşda. Oğlan dərindən nəfəs alıb narazı baxışlarla baxdı babasına, heçnədə qoxmur şəhərdə, bəhanələr etmə. Tamam mən aşağı enirəm, səndə üstünü dəyişdir xəstələnmə. Oğlan qalxıb nərdivandan enərkən, babası zarafatla – nəvəsinə: qolundan tutumu. Aşağı xətasız enə biləcəksənmi? nəvəsinin altdan yuxarı baxdığını görüb gülümsədi, tamam zarafatdı. Oğlan yarıya qədər enmişdi, ayağı sürüşdü yıxıldı. Yuxarda babasının baxdığını görüb, tez ayağa qalxıb, əllərini belinə qoyub baxdı kənara. Babası – nəvəsinə: ürəyimə danmışdı enişində yüngül qəza olaçaqdı. Bu birinci deyil ki? yenə qəh – qəhə çəkib güldü. Səlim – babasına: coxda oyalanma orda, bilirsən itlərin məni tanımırlar, sevmirlər. Babasnın səsi eşidildi, rahat ol, sənin qorxduğun itim Mələk qızımla getdi. Səlim öz – özünə: cəhənnəmə getsin sənin Mələk qızın. Babası səsləndi, – Səlimə: birşeymi dedin? – babasına: deyirəm etibar yoxdur birdən gələr, cəld ol biraz. Babası yenə ürəkdən güldü, nəvəsinin qorxub ehtiyat etməsinə.

Mələk evə gəldi, anası – qızına: qızım tez get əynini dəyiş xəstələnərsən. Mələk – anasına: cox islanmadım ana, Murad dayının talvarına yetişdim. Atası gülümsəyərək, – qızına: ananda bayaqdan narahat idi. Mən dedimmi sənə? mənim qızım Murad dayısıyla oturmuş çoxdan talvarda. Anası qızına üzgün baxışlarla baxdı, Mələk anladı nədən elə baxdı deyə. Mələk – anasına: mən üstümü dəyişdirim, getdi otağına.

Mələk otağına gəlib oturdu yatağında, anasınında —atasınında, özünə görə üzgün olduqlarını yaxşı anayırdı. Qapı döyüldü, icəri qonşusu yaxın rəfiqəsi Gülsüm girdi, – Gülsümə: gəl canım. Gülsümdə gözəl ürəkli qız idi. Gəlib əyləşdi yanında, bilirdi rəfiqəsinin üzüntüsünü. Mələyin boynunu quçaqlayıb sakit dayandı. Mələk kimsənin üzülməsini istəmirdi özünə görə. Zarafatla – Gülsümə: canım qonşumun qızı, boğacaqsan məni. Birdən hiss etdi rəfiqəsinin ağladığını. Özündən azacıq kənara tutub, əlləri ilə üzündən tutub baxdı üzünə. Sən ağlayırsanmı? nə noldu, kim xətrinə dəydi? Gülsüm danışa bilmədi. Mələk təkrar soruşdu, Gülsüm nə oldu de mənə. Qız birdən əlləriylə üzünü tutub ağladı. Mələk tez qucaqlayıb sakitləşdirməyə çalışdı, ağlama gözəl bacım. İndi de mənə niyə ağlayırsan? nədir səbəbi? yenə atan olan o, sözünün ardını demədi. Gülsüm göz yaşlarını silib, – Mələyə: bu qədər sən çapaladın, haqsızlıq oldu. Mələk dərindən nəfəs alıb – Gülsümə: zatən haqsız dünyada yaşayırıq. Sən de mənə kim qırdı səni? Gülsüm biraz sakitləşib, – Mələyə: mən qəbul olmuşam unverstetə. Biraz qabaq öyrəndim, qəbul olduğumu. Mələk sevindi, – Gülsümə: ee, o zaman bu göz yaşların nədir bəs? təbrik edirəm gözəl bacım. Mələk Gülsümü qucaqlayıb, üzündən öpdü. Gülsüm boynunu qucaqlayıb, – Mələyə: mən səninlə getmək istəyirdim unverstetə. Mələk gülümsəyərək, – Gülsümə: qızım sevinsənə qəbul olmusan, sil göz yaşlarını ağlama. Məni düşünmə sən dərslərinə bax, tamammı? sənə görə çox sevindim. Bax dahada yaxşı oldu o, sözünün ardını deyə bilmədi. Anlaşılırdı qızın atası yaxşı birisi deyildi ailədə. Gedərsən oxuyub özünə iş taparsan, rahat yaşayarsan. Bəsdir az çəkmədin evdə dərt – qəm, bundan sonra gülmək – sevinmək vaxdı çatdı. Sən məni duydunmu? Gülsüm başıyla hə deyə işarə etdi. Gülsüm – Mələyə: sən yanıma gələçəksən elə deyilmi? gülümsəyərək – Gülsümə: əlbətddə gələcəm baçım. İndi isə mən əynimi dəyişim, gedək bunu qeyd edək anamın hazırladığı mürəbbəylə. Sevincələrini bölüşərək zarafatlaşdılar, təkrar bir – birini quçaqladılar.

Axşam olurdu, Səlimin babası çay süzüb qoydu nəvəsinin qarşısına. Oğlum nədir suratını asıb oturmusan? – babasına: itlərinin əlindən yerədə düşə bilmirəm. Sən hələ soruşursanmı məndən? kişi başnı narazılıqla sirkələyib güldü. Ay yaraşıqlı nəvəm, itə bir çörək at yaxınaş, qorxma olar sənə dəyməzlər. Səlim qaşının birsini qaldırıb – babasına: unutmadım itinin məni dişlədiyini. Babası yenə nəvəsinə baxıb güldü. Bax Mələk qızıma heç dəyirlərmi? qız olara üç gündə özünü sevdirdi. Səndən fərqli olaraq, yemək verə – verə yəni, yenə güldü nəvəsinə. Bu anda Mələyin səsi duyuldu, Murad dayı iki günə öyrəşdilər, üc günə deyil. Kişi duyduğunda səsini sevindi, baxdı talvardan aşağı. Səlimin üzünün ifadəsi dəyişdi Mələyin səsini duyduğunda, əsəbləşdi. Kişi – Mələyə: gəl qızım, Mələk əlində torbayla qalxdı yuxarı. Axşamın xeyir Murad dayı, sənə isti yeyəçək bir şeylər göndərdi anam. Kişi tez əlindən götürdü ki, qız rahat çıxa bilsin. Niyə zəhmət etmiş ay qızım, utandırırsız məni. Mələk talvara dırmanıb keçib əyləşmək istədiyində, yenə Səlimin ayaqlarını uzadıb oturduğunu görüb baxdı ona. Səlim öz – özünə: ya səbir, ayaqlarını yığıb oturdu. Mələk əyləşib – kişiyə: çantamı unutmuşam bayaq yağışdan qaçanda. Kişi gülümsəyərək, – Mələyə: burdadır qızım çantan. Mələk tez torbadan yemək qazanını çıxardıb qoydu ortaya. İsti çörəkdə çıxarıb qoydu, – kişiyə: isti – isti ye tapşırdı anam. Kişi təşəkkür edib qazanın qapağını açıb, oh ananın əlləri dərd görməsin qızım. Mən çox sevirəm ananın hazırladıqların. Hər zaman Rozanın çox dadlı yeməkləri olur. Dolmadan götürüb yedi iştahla, – Səlimə: ordan mənə boş qab ver oğlum. Səlim yaxındakı boş qabı götürüb uzatdı. Kişi götürüb əli ilə dolmalardan boş qaba qoyub, verdi nəvəsinə. Burda əllə yeyilir oğlum, belə daha dadlı olur. Qaşıq – çəngəl aşağıda qalıb, istəsən en götür. Səlim qabı götürüb, – babasına: əllə yeyərik, istəmirəm sənin yerdəki çənğəl – qaşığını. Səlim elə dediyində, Mələk ona tərs – tərs baxdı. Babası görüb, – Mələyə: qızım nəvəm itlərdən qorxub yerə enmir, yenə gülüdü qəh – qəhə çəkib. Az qala töletədə əlindən tutub aparası qədər, bərk qorxur sənin dörd ayaqlı dostundan. Səlim – babasına: səbəbi nədir görəsən baba? kişi dolmadan yeyərək, – Mələyə: kiçikliyində bir dəfə itim yüngül ayağının dadına baxmışdı, yenə güldü. Səlim – babasına: o, yüngül dediyin yerə neçə tikiş qoymuşdular? unutdun deyəsən. Mələk anladı, oğlanın niyə yardım etmədən burda yatmasını. Başını qaşıyıb gülümsəyib, baxdı kənara. kişi – Mələyə: qızım səndə ye, – kişiyə: mən evdə yedim Murad dayı, nuş olsun sizə. Mələk – kişiyə: Gülsüm qəbul olmuş unverstetə, kişi ağzındakı loxmasını udub baxdı bir anlıq. Mələk dərindən nəfəs alıb, – kişiyə: onun əvəzinə çox sevindim. Sanki özüm qəbul olmuş kimi hiss etdim. Yaramaz, səfeh, icki düşkünü atasından qıraq olması içimi rahatladı. Kişidə dərindən nəfəs alıb biraz düşünüb, – Mələyə: elə ata olunca, heç olmasa yaxşıdır qızım. Şərəfsizin birisidir yaramaz. Düz deyirsən, qız ondan uzaqda olsa daha yaxşıdır. Atasına görə yazıq qız necə utanırdı kənt içində. Səlim səssiz oların söhbətinə qulaq asırdı, buralara çox az gəldiyindən kimsəni tanımırdı. Mələk özlərinə baxdığını görüb, – Səlimə: ye qorxma zəhərli deyil. Səlim Mələyə əsəb olurdu hər dəfə özünə ilişdiyində, dolmadan götürüb əsəblə yedi. Kişi – Mələyə: qızım səndə bir gün qəbul olacaqsan inşallah. Sənin bu gözəl ürəyini Allahım görməzdən keçməz, itdə altdan yuxarı baxırdı. Mələk baxıb gülümsədi, – kişiyə: bacım qəbul oldu Murad dayı. Bu məni çox sevidirdi. İnan artıq mənim qəbul olub – olmamağım uğrumda deyil. Qalxıb endi nərdivanla aşağı, iti sığallayıb oxşadı. Altdan yuxarı baxıb – kişiyə: Murad dayı çantamı atarsanmı zəhmət olmasa? yenə unudub gedəcəm bu şirinə başım qarışıb. Babası yemək yeyir deyə, Səlim çantanı götürüb atmaq üçün baxdı aşağı. Mələyin yenə itin burnundan öpdüyünü görüb ürəyi bulandı, əlini ağzına tutub baxdı kənara. Kişi güldü nəvəsinin hərəkətinə, Mələk – Səlimə: at tutacam. Səlim Mələyə acığa çantanı biraz uzağa atdı, tuta bilmədi. Mələk Səlimə tərs – tərs baxıb, kişiyə sələndi. Murad dayı, nəvəniz itin qorxusundan çantanıda düz ata bilmədi. Çantanı götürüb təmizləyib, çiyninə keçirdi. Mələk – itə: dostum qaçaqmı? hələlik Murad dayı. Kişi – Mləyə: hələlik qızım ehtiyatla get, anana təşəkkürümü çatdır. Mələk – kişiyə: tamam deyərəm, itlə oynaya – oyna getdi. Səlim yerinə oturub – babasına: manyak itin burnundan öpdü. Babası – Səlimə: oğlum kənt uşaqlarının ümmuniteti, şəhər uşaqlarından güclü olur. Buna görə narahat olma sən, yenə güldü qəh – qəhə cəkib. Artıq Səlimin iştahıda qalmadı toxunmadı yeməyinə, baxdı başını narazılıqla sirkələyib.

Beləçə aylar ötdü, Gülsüm unverstətə qəbul olunub şəhərdə oxuyurdu. Mələklə telefonla danışırdı, of bacım çox darıxdım. Mən nə deyirəm duymursanmı? birdə unutdunmu söz verdiyini? demişdin yanıma gələcəksən. Bax sən gəlməsən mən gələcəm. Mələk istəmirdi Gülsüm atasının yanına qayıtsın və, içdiyini görüb üzülsün yazıq qız. Tamam bacım gələçəm söz, Gülsüm sevindi. Bax bu günlərdə gələcəksən, başqa söz duymaq istəmirəm. Mələk gülümsəyərək, – Gülsümə: tamam bacım söz gələcəm. Bir şərtim var, orda mən gəlirəm deyə dərslərindən oyalanmaq yoxdur sənə. Gülsüm elə sevinmişdi ki, – Mələyə: tamam rəyis danışdıq, yox dərslərdən yayınmaq. Mələklə sağollaşıb telefonu əlində tutub baxdı, nə isə fikirləşib, tez yerindən qalxıb getdi.

Mələkdə anasına demişdi Gülsümə getmək istədiyini. Anası gülümsüyərək – qızına: siz Gülsümlə birgə böyüdünüz qızım, oda mənə qızım kimi sayılır, get sevinər. Mələk – anasına: mən o zaman gedim Murad dayıylada salamatlaşım. Anası – qızına: get qızım dostunlada salamatlaş. Mələk anasının zarafatına gülümsəyib, getdi.

Mələk sahəyə Murad kişinin yanına gəldi, kişi görüb gülər üzlə qarşıladı. Gəl mənim gözəl qızım, nədir üzündəki bu sevincin səbəbi? bilmək olarmı. Mələk keçib əyləşdi otun üstə yerdən. Murad dayı bilirsən Gülsüm gedəni çox oldu, hec gəlmədi bura. Kişi dərindən nəfəs alıb – Mələyə: gəlibdə nə görəcək? əyyaş, tərbiyəsiz, atasınımı? düz edir gəlməsin. Mələk dərindən nəfəs alıb, – kişiyə: mən bir neçə günə gedirəm Murad dayı Gülsümə. Bilirsən darıxdıq çox, biri – birimizdən bu qədər ayrı qalmadıq. Kişi nə düşündüsə sevindi, – Mələyə: qızım hazır ora gedirsən. Mən sənə bir çanta hazırlasam, oğlum gilə catdırarsanmı? zəhmət olmaz sənə. Mələk – kişiyə: nə zəhməti Murad dayı? əlbətdə çatdıraram. Kişi razılıqla başını sirkələyib baxdı uzağa, fikirə daldı. Mələk kişini fikrindən ayıltmaq istəmədi, baxdı onun baxdığı tərəfə gülümsəyib.

Günlərdə beləcə gəldi keçdi, Mələk Gülsümə gəlmişdi paytaxt şəhərə. Gülsümün sevincinin həddi – hüdudu yox idi. Mələk zarafatla, – Gülsümə: canım baçım ləhçənidə dəyişmişsən. Gülsüm təkrar boynun qucaqlayıb, – Mələyə: canım bacım sənə elə gəldi dəyişməyib, necə varsa elədir. Mələk yol yorğunu idi, – Gülsümə: mən biraz yatacam. Gülsüm zarafatla, – Mələyə: yat bacım dincəl, sonra sənlə şəhərə gedəcəyik gəzməyə. Mələk elə bir gəzməyi sevən deyildi, Gülsümün xətrinə dəymədi, tamam çıxarıq. Sən qalan dərslərini həll et mən oyanınca. Gülsüm zarafatla – Mələyə: sən oyandıqda yardım etsənmi? cox güc olur mənə. Mələkdə zarafata, – Gülsümə: o zaman bacım sənə gəzmək yoxdur. Gülsüm tez cavab verdi balaca uşaq kimi, yox – yox özüm həll edərəm, sən get yat dinlən. Mələk üzündən öpüb, – Gülsümə: o zaman sənə zehin açıqlığı diləyirəm, özümədə şirin dev yuxusu, getdi. Gülsüm ardınca baxıb gülümsədi, elə sevinmidi ki Mələyin gəlişinə.

Axşam olmuşdu, Mələk Gülsümlə taxsidən enib baxdılar. Mələk – Gülsümə: ünvan burasıdırmı dəqiq? şofer aynadan baxıb – Mələyə: burasıdır xanım. Mələk çantanı götürüb – Gülsümə: gəl yəqin burasıdır baxaq, getdilər. Axtardıqları ev həyət evi idi, gəlib çatıb dayndılar, Mələk çantanı yerə qoyub ətrafa baxdı. Gülsüm qabağa keçib qapıdakı zəngi basdı bir necə dəfə. Mələk – Gülsümə: ürəyim sıxıldı nədənsə, ünvana səhvmi gəldik biz? – Mələyə: yol yorğunusan ondandır. Məndə birinci gəldiyimdə belə olurdum, az vaxtdan qapı açıldığında ikisidə qapıya baxdılar. Mələk biraz tərcübləndi, qapını açan adamı gördüyündə, qapını açan Səlim idi. Mələyi tanıdı, Səlimin üzünün ifadəsi dəyişdi. Mələk – Səlimə: baban sizə çantanı çatdırmağımı xayiş etdi. Səlim tərs – tərs baxıb, – Mələyə: zəhmət vermiş sənə. Gülsüm ortalıqda şaşqın baxışlarla baxırdı iksinədə. Gülsüm – Mələyə: siz tanışsınızmı? – Gülsümə: bu Murad dayının nəvəsidir, orda rastlaşmışdıq. Oğlanın hələdə tərs-tərs baxdını görüb, Gülsüm – Mələyə: heç xoş rastlaşdığınıza bənzəmir bəy əfəndinin baxışlarından. Mələk əsəbləşdi, – Səlimə: nə baxırsan orda durub üzümə? gəl çantanı təhvil al, yoxsa burdada küçə itlərindəndə qorxursanmı. Səlim istəmədi Gülsümün yanında Mələyi acılasın. Yaxınlaşıb ədayla baxıb – Mələyə: şəhər itləri mədəni olurlar, kənt itlərinə baxanda. Mələk əsəbləşsədə özünü sındırmadı, – Səlimə: kənt itləri sevmirlər qıraqdan gələn çaqalları. Səlim əsəblə çantanı götürdü, – Gülsümə: cox sağ ol xanım çantanı çatırdığıncün. Yanındakıda səndən qanacaq – mərəfət örgənsin deyərdim, sözünü demədən getdi qapını bağldı. Gülsüm baxa qalmışdı, nə olurdu bulara? yazıq şaşırmışdı. Mələk əsəblə ardınca – Səlimə: düz deyirsən, küçə itləri səndən mədənidirlər, eşşəyə bax sən. Gülsüm qolundan tutub, – Mələyə: amandı bacım gəl gedək burdan. Bu gərçəkdən Murad dayının nəvəsidirmi? ayy yazıq kişi duysa vallahidə inciyər. Mələklə addımlamağa başladılar. Mələk – Gülsümə: dedimmi sənə sıxılıram? gördün ürəyimə damıbmış bu tiplə rastlaşacağım. Gülsüm artıq söz soruşub Mələyi əsəbləşdirmək istəmədi, getdilər.

Mələyin anası evdə əri ilə söhbət edirdilər, baxsana qızım gedəni bir sutka olmadı, mən darıxmağa başladım. Əri gülümsəyib, —arvadına: mənim qızım birdənədir. Sən get hələ Murad dayısının itindən soruş, yəqin gözləyir qızımı, güldü. Anası üzünü turşudub, – ərinə: of deməsənə iti, qızımda tutub itin burnundan öpür fuu, əri güldü arvadının sözünə. Anası dərindən nəfəs alıb – ərinə: nə oldu kredit məsələsi? ərinin üzünün ifadəsi dəyişdi, hiss olundu ki işi düzəlməmişdi. Arvad anladı, tez ayağa qalxıb – ərinə: mən bir yeməyə baxım, getdi. Atasına çox xəcalət olurdu qızının işinə yardım edə bilməməsi. Yazıq öz – özünə: elə bil bütün yollarım bağlanıb, hara getsəm hər şey tərsə gedir. Qızının üzülməsini əsla istəmirdi, yazıq gözünü bir nöqtəyə zilləyib fikirə daldı.

Beləcə sabah açıldı, Gülsüm dərsinə getmişdi. Mələk oyanıb saata baxdı, mən yatıbmı qalmışam? üstündən yorğanı atıb qalxıb getdi əl – üzünü yumağa. Vanna otağından çıxıb gəlib özünə qəhvə hazırlayıb əyləşdi. Anasından zəng gədi, tez telefona cavab verdi alo ana, biraz qulaq asıb gülümsədi. Salam ana yaxşıyam, siz necəsiz? atam nə edir yaxşıdımı. Birazda qulaq asıb – anasına: ana dedim axı artıq lazım deyil, kredit filana girişməsin tapşır. Narahat olayın yaxşıdı hər şey, hə verdim catdırdım Murad dayının göndərdiyinidə. Xatılayıb bir anlıq özünü toparladı əsəbləşsədə. Tamam ana deyərəm salamını, sizdə özünüzə yaxşı baxın ödüm. Telefonu söndürüb öz- özünə: başına dəysin çanta onun nəvəsinin, əsəblə qəhvəsindən götürüb içdi. Qapı açıldı içəri başqa qız gəldi. Mələk düşündü, yəqin buda Gülsümlə qalan otaq yoldaşı qızdır. Mələk ayağa qalxdı, qız gülər üzlə gəlib görüşdü. Xoş gəldin bizim Gülsümün Mələk bacısı. Mələkdə qızla görüşüb, kefi olmasada gülümsəyib, – qıza: xoş günün olsun. Qız özünü təqdim etdi, mən Dəniz. Mələk zarafatla – qıza: desənə dalğalarında adamları batıran Dəniz sənsənmiş. Qız qəh-qəhə çəkib güldü zarafatına, – Mələyə: yox bacım hələki batan olmadı. Keçib əyləşdilər, – Mələyə: de şəhərimizi sevdinmi? Mələk ağzını açınça yenə güldü, – Mələyə: Gülsüm dedi dünən olanları. Sən elələrinə fikir vermə, böyük şəhərimizdə hamı qanacaqlı – mərəfətli deyil əlbətddə. Sənədə bacım + bonusuyla çox əsəbi birisi rastlaşmış. Qalxıb özünədə qəhvə süzüb, – Mələyə: səni bu gün bacın mənə əmanət etdi, yəni özü gəlincə. Mənimlə çıxıb kafedə səhər yeməyəmizi atışdıraq birazdan. Mələk nə isə demək istəyirdi qız imkan vermədi, etiraz istəmirəm. Mələk zarafatla – qıza: şəhərdə evlərdə səhər yeməyinə qadağanmı var? qızın baxdığını görüb, anladım mütləq getməliyik kafeyə. Qız eyni Murad dayısı kimi gülər üz idi. Mələk fikirləşdi, insanlar bəzən yad olsalarda, necə biri – birilərinə bənzəyirlər. Dəniz – Mələyə: gərçəkdəndə çox zaraftçılsan, səninlə adam darıxmaz, gülümsədi.

Gülsüm dərsdən az vaxlıq cıxıb zəng etdi Mələyə, alo bacım necəsən? biraz qulaq asıb gülümsədi. Anladım kafedəsiniz, lap yaxşı bacım sizə gözəl istirahətlər, mən qaçdım dərsə. Tamam rəyis diqqətlə qulaq asacam dərsimə, öpüş göndərib gülümsəyərək, qaçdı dərsə.

Mələklə Dəniz kafedə oturmuşdular, qız afisant – oğlana: biraz tez olun zəhmət olmasa, çox acmışam. Mələk sakit oturub baxırdı olara, oğlan baş üstə xanım getdi tələsik. Mələyin özünə baxdığını görüb gülümsəyərək, —Mələyə: aclığa hec hövsələm yoxdur. Mələk zarafatla – qıza: inşallah tez gətirərlər yeməyini, əks halda afisantın coşmuş dalğlarında batma şansı yüksəkdir. Dəniz elə ürəkdən güldü ki, zarafatına. Ayy sən nə gözəl ürəklisən, özün bunu bilirsənmi? gərçəkdən günüm çox gözəl başladı səninlə. Mələk əlini üzünə çəkib – Dənizə: pis olub kimisə qırmaqdansa, birdən yenə Səlimi xatırladı. Özündən asılı olmadı üzünün ifadəsi dəyişdi, İnsan olmağa üstünlük verirəm. Dənız çayını içərək altdan – altdan Mələyə baxıb gülümsədi. Mələk – Dənizə: səni çox sevdiyim bir doğma insana bənzədirəm. Murad dayıma çox bənzədirəm, eyni onun kimi gülmələrin var. Dəniz nədənsə bir təhər baxdı belə dediyində, – Mələyə: yaxınındırmı? Mələk gülümsədi. Həmdə neçə yaxınımdır, kiçiklikdən tanıdığım dünyanın ən gözəl ürəkli insanlarından biridir. Eyni sənin kimi gülüşü var, birdən yenə xatırladı Səlimi, o eşşək nəvəsi heç bənzəmir babasına. Elə bil dünyanı bu yaradıb, bəlkədə ürəyindəndə keçər, portiretini çəksinlər bu nun ayaq üstə ədalı duruşuyla. Dünyanı filan bu yaratmış kimi, ancaq orası elə deyil əlbətddə. Mən o portiretə belə ad verərdim, qarşınızda dünyanın eşşəklərinin ən böyüyü Səlim bəy. Dəniz gülərək ağzını tutub baxdırdı, Mələk elə əsəbləşmişdi. Dəniz gözlərini silib, – Mələyə: bəlkədə daxilən yaxşı birisidir. Məsələn özünə qapalı insanlar olur, o üzdən dedim. Mələk üzünü turşudub, – Dənizə: amandı getsin hara istəsə qapansın. Eşşəyi beş dəqiqə görüb, beynimin içinə azreyil kimi dikilib dünəndən. Dəniz gülərək – Mələyə: aşiq olarsan sonra, çoxda fikrində saxlama, güldü. Mələk – Dənizə: inan dünya dağılıb onunla tək qalsaq bu həyatda, söz gəlişi deyirəm. Allahdanda əmir gəlsə yuxarıdan, indi ikinizsiniz Adəmlə – Həvva bu dünyada. Vallahi inciməsin məndən sözümə görə. Mən onun toxumunu yenidən dünyaya səpdirmərəm. Dəniz Mələyin əsəbləşib dediiyi sözə elə güldü ki, qıraqda otuanlarda baxdılar. Aman Allahım, bu məzəli sözlər səndə hardandır? Vallahi komediyaya baxanda mən bu qədər gülməmişdim. Afisant yeməkləri gətirib masaya düzdü. Başqa əmriniz xanımlar? Mələk – afisanta: zəhmət deyilsə mənə şəkərsiz qəhvə gətirsəniz, – Mələyə: baş üstə xanım, tez getdi. Dəniz çəngəli götürüb – Mələyə: çox icmə acı qəhvəni ziyandır. Mələk dərindən nəfəs alıb, – Dənizə: bu dünyada xeyirli nə var ki? məncədə heç bir şey. Dəniz anlayırdı, Mələk unverstetə qəbul ola bilmədiiyinə görə üzgün idi. Dəniz – Mələyə: səninlə yeməyimizi yeyək, sonra mənimlə bir yerə gələcəksən. Mələk xətrinə dəymədi, tamam gələrəm. Dəniz yeməkdən yeyib gülümsəyərək – Mələyə: hadi o zaman yeməyini ye, nuş olsun. Mələk çəngəli götürüb iştahsız bir tikə yemişdi, ağzı yandı. Zorla udqunub – Dənizə: səhər – səhər stiot nə idi, səhvmi gətirmişlər? of yandım, su icdi. Dəniz yenə gülməyə başladı, bağışla mən yandıranı sevirəm, yemək qablarını dəyişdi. Mələk sudan icib baxdı təçüblə. Dəniz gülürdü Mələyin özünə elə baxmasına.

Gülsüm dərsindən çıxıb evə gəldi, Mələk yorulmuşdu Dənizlə gəzmkdən. Mələk —Gülsümə: ev yoldaşındımı Dəniz? Gülsüm başını qaşıyıb baxdı. Yox deyil, Dəniz unvertetdən rəfiqəmdir. Ara – sıra gələndi mənə, yaxşı qıza bənzəyir. Mələyin özünə baxdığını görüb – Mələyə: yəni məndə bura gələni çox olmadı bilirsən. Şəhəri və adamları çoxda yaxından tanımıram, yəni pis qıza bənzəmir, o üzdən dedim. Mələk artıq söz demədi, Gülsüm gedib iki fincan çay gətirib əyləşdi. Gülsüm – Mələyə: Dəniz səni hara aparmışdı? Mələk çayını götürüb, bilmirəm hara idi. Maşınıyla apardı gül mağazasına, dedi bu mağazaya satıcı lazımdır. Təklif etdi mənə, dedi yaxşıda maaş verilirmiş istəsən qal calış. Gülsüm elə sevindi ki, çayını qoyub Mələyi qucaqladı, ayy nə gözəl oldu. Nə olar bacım burda qal çalış, nə olar getmə yalvarıram. Mələk çayı dağılmasın deyə, tez çayını masaya qoyub – Gülsümə: qızım yavaşş, az qala yanacaqdıq. Dur hələ mən razı olmadım, Gülsüm incik baxışlarla baxdı. Baxma mənə elə anla məni düzgün, elə mağazada o qədər maaş nədən verillər ki? təcüblüdür mənə. Gülsüm çiyinlərini cəkib, – Mələyə: yəqin adlı – sanlı mağazadır, sifarişi çox olan. Mələk istəmirdi atasına yük olsun evdə, oxumağına görə yazıq fikirləşirdi çox. Düzü bilmirəm heç fikirlərim qarışdı, qalıb bəlkədə bir neçə ay işləyib denəmək olar. Gülsüm sevinib təkrar qucaqlayıb – Mələyə: bax düz olanı seçdin bacım. Burda qal iş xoşuna gəlməsə çıxarsan, zor deyil ki? Mələk nədənsə narahat idi. Gülsümün saçını sığallayıb baxdı düşündü, tamam bacım atamada kömək olar, yazıq oldu mənə görə. Xoşum gəlməsə gedəcəm, danışdıqmı? Gülsüm uşaq kimi sevinərək, başıyla hə dedi. Mələk – Gülsümə: o zaman çayımızı tez içək dağılıb heyif olunca. Gülsüm zarafatını anladı, – Mələyə: mən yenisini süzərəm gözəl bacımmmaaa. Mələk ağzını büzüb – Gülsümə: bəzən çox yaltaq olursan baçım, bilirsənmi bunu? çayını içdi. Gülsüm Mələyi bacısı kimi çox istəyirdi, baxdı gülümsəyib.

O bir günün səhəri bazar günü idi, qapının döyülən səsinə Gülsüm getdi baxsın kimdir gələn. Mələk oturub Gülsümün dərslərinə baxırdı. Az vaxtdan Gülsüm Dənizlə qayıtdı. Mələk ayağa qalxıb qızla görüşdü, xoş gəldin Dəniz xanım. Dənizdə zarafatla – Mələyə: xoş günün olsun Mələklərin komedyalı mələyi. Mələk Dənizin zarafatına gülümsəyib, – Gülsümə: bacım sənin ləqəbin yoxdur incimə. Buyur əyləş, Dəniz kecib əyləşidi, masadakı dəftər – kitablara baxıb zarafatla, – Gülsümə: məndə keçdim bulardan. Gülsüm ofuldayıb, – Dənizə: off Vallahi beynim yorulur çox çətindir. Mələk – Gülsümə: ofuldamaq yoxdur bacım, ən azı 5 il beynində ancaq dərslərin olacaq. Gülsüm zarafatla – Mələyə: baş üstə rəyis, o zaman mən qəhvələr süzüm. Dəniz atıq anlamışdı, Mələk Gülsümə bacı kimi idi. Dəniz – Mələyə: bu gün bazardır, sabahdan mağazada çalışaçaq adam lazımdır. Məndən də cavab gözləyirlər, gəldim fikrini bilim. Gülsümdə gəldi qəhvələri qoyub, – Dənizə: bacım razıdır sabahdan işə çıxacaq. Mələk Gülsümə baxdı ki, özü söz demədən cavab verdiyinə görə. Dəniz sevindi, – Mələyə: bilirdim düzgün qərar verəcəyinə. Mələk nə isə demək istəyirdi, yenə Gülsüm cavab verdi, bacım mənim kimi deyil. Mən bəzən qərarlarımda qorxağam, ama bacım əsla yox, çox mərtdir. Mələk biraz baxdı, – Dənizə: tamam sabahdan işə çıxacam, ancaq bir sualım var işlə əlaqəli. Dəniz Gülsümə təşəkkür etdi, qəhvəsini götürüb içərək gözlədi nə deyəcəyini. Mələk dərindən nfəs alıb, – Dənizə: niyə maaş çoxdur? Dəniz təcüblənmədi suala. Gülsüm yenə baxdı bacısına təcüblə. Dəniz qəhvə fincanını masaya qoyub, – Mələyə: o mağazaya varlı insanlardan sifarişlır gəlir. O üzdən mağaza ad – sanıyla tanındığına görə, gəliridə çoxdur. Birdə bunu deyim, sifariş olunmuş buketləri gözəl hazırlayıb, ünvanlara göndərmən gərəkəcək. Gülsüm – Mələyə: bax dedimmi sənə axşamda, adlı – sanlı tanınmış bir mağazadır ki, maaşıda yüksəkdir. Mələyin nədənsə içində başqa narahatçılıq vardı, öz – özünə: nədənsə içimdə bu işə görə başqa sıxıntı var. Dəniz – Mələyə: bilirəm sənin içində olan sıxıntını, qoxursan təsadüfən gül mağazasına Murad dayının nəvəsi gələr, qəh – qəhə çəkib güldü. Mələk Dənizə elə baxdı ki, – Mələyə: bağışla canım xatırladıb kefini qaçırmaq istəməzdim. Gülsümdə kənara baxıb gülümsədi. Mələk əsəbləşdi, – Dənizə: o heyvan eşşək başıyla kiməsə gül almağamı gələr deyirsən? Vallahi həmən günü dünya fani olar. Yox – yox dünya fani olmaz, güllər önçədən hiss edib solarlar. Yazıq onun bəxdinə düşəcək qıza, özünən razı mərəfətsiz zibil. Dəniz yenə güldü, – Mələyə: bax canım həyat belədir. Harda istəmədiyin – xoşlamadığın birisi varsa, fırrayıb üzləşdirər təkrar səni onunla, onuda səninlə. Sınanmış atalar məsləhətidir deyim bil, həmdə tez – tez üzləşdirər. Yəni deyirəm hazırıqlı ol, yenə güldü ürəkdən. Mələk artıq söz demədi, kənara baxıb öz – özünə: inşallah Allahım birdə rastlaşdırmaz o eşşəklə məni. Gülsümdə qəhvəsini götürüb, Dənizə baxıb gülümsədi. Mələk olara baxdı, ikisidə ciddi durdular ki, əsəbləşməsin özdərinədə. Ancaq yenə altdan – altdan gülümsədilər. Mələk görüb kənara baxıb öz – özünə: düşdükdə dillərə.

Beləçə Mələk gül mağazasında çalışmağa başlamışdı. Yanında başqa bir oğlanda çalışırdı, o sifariş olunan gülləri ünvanlara çatdırmaqla məşğul olurdu. Xoş xasiyyətli oğlandı, əlindəki gül buketini göstərib – Mələyə: hazırdır sifarişimiz. Bunu mən birazdan ünvanına çatdıraçam. Sən qalan 2 gül buketini hazırla mən gəlincə, – oğlana: narahat olma mən həll edəcəm. Oğlan gülümsəyərək, – Mələyə: bağışla gəlidiyindən imkan olmadı deyim, adım Uğurdur. Mələk – oğlana: desənə mağazanın Uğuru sənsənmiş. Uğur gülümsəyib, – Mələyə: sizdə artıq mağazamızın Mələyi sayılırsıznız. Mələk – oğlana: Uğur artıq birlikdə çalışacağıq, sizlə danışmayaq. Uğur gülümsəyib, – Mələyə: sən necə istərsən elədə olsun Mələk xanım. Mələk – Uğura: xanımıda götürək, mənim sənə bəy deyəcəyimi hec gözləmə. Uğur gülümsəyərək, – Mələyə: tamam Mələk, o zaman mən getdim. Mələk – Uğura: uğurlar sənə, zarafatını anladı, təşəkkür edib getdi. Mələk gülləri götürüb baxdı, Uğur başa salmışdı necə hazırlamaq lazımdır deyə. Buketi hazırlamaqçün gülləri masaya qoydu.

Beləçə bir ay ötdü keçdi, Mələk işinə alışmışdı artıq. İşdə də, əl qabilyətindən razı idilər. Çox ehtiyatla və səliqəli çlışıb sifarişləri hazırlayırdı. Günorta yanına Gülsümdə gəldi, güllərin qoxusu adamı bihuş edir bacım. Mələk əlində hazırladığı buketi qaldırıb baxdı, – Gülsümə: hə orası elədir bacım. Ançaq mən bu gözəl güllərin qoparılmalarının əleyhinəyəm, bilirsəndə. Gülsüm gəlib yanında dayanıb baxdı buketə, nə gözəl hazırlamısan bravo sənə. Mələk – Gülsümə: Uğur öyrətdi mənə, sağ olsun. O arada Uğur gəldi, artıq Gülsümüdə tanıyıdı, gəlib salamlaşıb keçib əyləşdi. Mələk – Uğura: yoruldunmu dostum? Uğur artıq Mələyin zarafatlarına öyrəşmişdi. Uğur – Mələyə: səndən öncə çalışan bir xanım vardı. Onunla çalışanda daha çox yorulurdum, əlinin yöndəmi heç yox idi buketi hazırlamağa. Gərçəkdən sən məni yorulmağa qoymursan dostum. Gülsüm Mələyi qucaqlayıb, – Uğura: mənim bacım birdənədir. Uğur zarafatla – Gülsümə: səndə bir dənə olub bizə qəhvə hazırlasanmı? Gülsüm – Uğura: aaa, qonağa dedyi sözə bax sən. Beləmi qonaq pərvərsən Uğur bəy? Mələk gülümsəyib, – Uğura: dostum adın hər addımında uğur gətirmirmiş. Qalx özün hazırla, Gülsüm üzündən öpüb —Mələyə: zarafatdı bacım. Dostunun bəxdi gətirdi sən varsan, indi sənə hazırlayanda onada hazırlayaram. Uğur Gülsümün sözünə baxıb gülümsədi, – Mələyə: axşama böyük sifarişimiz var. Bugün bütün gücümüzlə çalışmalıyıq, qəhvəmizi içək başlayarıq. Gülsüm qəhvələri hazırlayıb gətirib, birinci Mələyin qəhvəsin qoydu masaya. Sonra Uğurun qəhvəsini verdi, – Uğura: öncə xanımlaradır bilirsən. Uğur qəhvəni götürüb təşəkkür etdi, zarafatla – Mələyə: bacınıda işəmi alsaq? Mələk dönüb baxdı Uğura. Uğur gülümsəyib, – Mələyə: deyirəm qəhvələrimizi hazırlayardı. Gülsüm keçib əyləşdi, – Uğura: qəhvə hazırladığıma peşman etmə məni, zarafatlaşdılar. Mələk yorğun idi, – Uğura: bacım oxuyub bitirdikdən sonra unverstetini çalışaçaq, inçallah öz işi üzərə. Sifarişi sənmi çatdıraçaqsan? Uğurda yorğun görsənirdi. Of cox şükür sifarişi özləri alacaqlar, səhərdən ayaqlarımı hiss etmirəm ora – bura qaçmaqdan. Dəniz gəldi salam hər kəsə, salamını aldılar görüşdülər. Dəniz – Mələyə: Mələk maaşını köçürdüm kartına. Mələk birdən təcüblə baxdı, Dəniz gülümsəyərək, – Mələyə: buranın sahibiylə yaxınıq demişdim. O buralarda olmayanda, məndən xayiş edir işçilərə nəzarət etməyimi və maaş məsələsinidə. Hə birdə mən deməyə unutdum sənə, bizim işçilərimizlə belə bir anlaşmamız var. Biz karta 4 ayın maaşını bir yerdə köçürürük, sənində 4 aylıq maaşın keçdi kartına. Mələk – Dənizə: 4 ayınmı? mən hələ bir ay çalışdım, Dəniz gülümsəyərək, – Mələyə: mən müdürün qanununu poza bilmərəm. Nə deyilibsə məndə onu etdim canım, mənə elə baxma. Mələk Gülsümə baxdı, Gülsüm çiyinlərini cəkib beləymiş qanun deyə işarə etdi. Uğur əlindəki qəhvəsini içərək, altdan —altdan baxdı Dənizə. Dəniz yaxınlaşıb – Mələyə: gərçəkdən gözəl əl qabilyyətin var, bravo. Mələk buketi ehtiyatla vazaya qoyub, – Dənizə: bir daha təşəkkürlər sənə Dənizlərin fırtınası. Birdə çox sağolsun dosum Uğur öyrətdi hazırlamağı. Uğur qəhvəsini bitirib – Mələyə: təşəkkür mən sənə etməliyəm dostum, öyrətdiyimi tez qavradığınçün. Vallahi yöndəmi olmayana öyrətməklə deyil. Dəniz xanım sizədə təşəkkür Mələyi gətirdiniz. Vallahi o bir işçi xanımla çox yorulurdum. Dəniz gülümsəyərək, – olara: hər ikinizə görə şadam, təşəkkürə ehtiyac yoxdur. Gülsüm biz gedək mane olmayaq çalışsınlar. Gülsüm qalxıb Mələyin üzünədən öpüb, sizə Uğurlar. Mələk zarafatla – Gülsümə: zatən Uğur dostum yanımdadır, əksinə sizə uğurlar. Dəniz zarafatına gülümsədi, əl sallayıb getdilər Gülsümlə. Mələk – Uğura: sən çox yorğunsan dostum, dincəl mən həll edərəm. Uğur mərəfətli oğlandı, – Mələyə: olurmu elə şey? İkimiz birlikdə daha tez həll edəçəyik, ayağa qalxdı.

Dəniz Gülsümlə gəlib əyləşdilər kafedə. Dəniz- Gülsümə: bacından qurtulmaq bir o qədərdə rahat deyilmiş, güldü. Gülsüm narahat oldu, – Dənizə: amandı sonrasını heç düşünmək belə istəmirəm. İnan bilsə məndən küsər, heç istəmərəm onu incidim. Ancaq onun burda qalmasını çox istıyirəm. Mən atamdan çox cəkdim, hər zaman yanımda bacım və ailəsi oldular. Mənimçün çox dəyirlidir anlayırsanmı? çox narahatam. Dənüz gülümsəyib, – Gülsümə: bilməz narahat olma sən, elə edərik heç şüphələnməzdə. Gülsüm belə desədə narahat idi, – Dənizə: inşallah, əks halda bacımı itirmiş sayılaram. Dəniz yenə ürəkdən gülüb, – Gülsümə: bacının əsəbləşməyi mənə ayrı ləzzət verir. Gülsüm – Dənizə: ama səndə incimə sözümə ğörə. Adam elə mərəfətsizlik edərmi? babasından gətirdiyi çatntanı kobutca qəbul etdi. Dəniz gülərək, – Gülsümə: o elədir nə edək. İnsanlar eyni xasiyyətdə olmurlar, gəl kefimizi qaçırmayaq birşeylər sifariş edək. Menyünü götürüb baxdı, Gülsüm bir anlıq fikirə daldı. Dəniz baxıb başını narazılıqla sirkələyib gülümsədi.

Axşam olurdu, Mələklə Uğur sifarişi hazırlamışdılar, Mələk üzü başqa tərəfə əlində güllə nə isə iş görürdü. Kimsə gəldi salam verdi, Uğur salamı alıb qarşıladı, o arada Mələyin əlinə gülün tikanı batdı. Əlini ağzına tutub dönüb baxdığında, üzünün ifadəsi dəyişdi, gələn Səlim idi. Səlimdə Mələyi görüb Uğura baxdı tərs – tərs və, şaşqın. Mələk —Uğura: dostum bircə demə hazırladığımız sifariş bunadır. Uğur xayiş edici baxışlarla baxdı Səlimə. Səlim yaxınlaşıb – Mələyə: bircə səndə demə burda çalışırsan başımın bəlası. Mələk əsəbləşdi, – Səlimə: eyy bura bax, sözlərinə diqqət et. Dünyada tək bir baş bəlası varsada, oda sənsən. Tez Uğur yaxınlaşıb, ikisinin arasına girib Səlimi biraz dala çəkdi. Uğur dönüb – Mələyə: Səlim bəy bizim tanışımızdır, sifarişçi deyil. Xayiş edirəm davalaşmayın. Mələk şüphəli baxışlarla baxıb qolundan tutdu Uğurun. Sən hardan bildin biz bu heyvanla davalaşdığımıızı? Səlim əsəbləşdi, Uğuru kənara itələdi. Yaxınlaşıb dişlərini bir – birinə sıxıb, – Mələyə: mənə bax mərəfətdən bi kənar, sözlərinə diqqət etdə, yoxsa əlimdə qalarsan. Mələk necə əsəbləşdisə, – Səlimə: sənin əlində özünə oxşar qorxaqlar qalar, anladınmı? bir itdən qorxub toletə babanla gedirdin. İndi qarşıma keçib özündən böyük hədə ilə danışma mənimlə. Uğurun gülməyi tutsada, tez özünü ələ aldı. Tez yaxınlaşıb qolundan tutub, —Səlimə: Allah xətrinə sus heçnə demə. Səlim qolundan tutmuş əlinə baxdı. Birdən Uğura neçə yumuruq vurdusa, yazıq gül vazalarının üstünə aşdı. Mələk tez gedib yardım edib qaldırdı ayağa, – Uğura: yaxşısanmi? Uğur əsəblə Səlimə baxıb burnunun qanını sildi. Mələk elə əsəb oldu ki, Uğuru vurduğuna. Ətrafa baxıb nə fikirləşdisə, birdən gül vazasını götürüb Səlimin başından vurdu. Səlim dəyən zərbədən yerə yıxıldı, özündən keçindi. Uğur tez Səlimin yanında dizi üstə cöküb, üzünü şillələdi. Səlim, Səlim, duyursanmı məni? of dostum nə etdin sən. Mələk heç yardım etmədən baxırdı. Uğur bağırdı, başı qanayır bir şey ver. Səlim, Səlim, aç gözlərini. Səlim eşidirsənmi məni? hay verməyincə qorxdu. Tez cibindən telefonu çıxarıb təçili yardıma zəng etdi, ünvanı deyib bağırdı tələsin. Qalxıb asılı əl dəsmalını götürüb Səlimin başına tutdu ki, qan çox axmasın. Of Allah dinc durmağı bir örgənsən, Səlim aç gözlərini. Səlimin başından vaza elə tutmuşdu ki, Uğur səsləsədə duymurdu. Mələk nifrət dolu baxışlarla baxırdı.

Dənizlə Gülsümdə kafedən çıxıb maşına çatmışdılar, Dənizə zəng gəldi Uğurdan, tez açdı alo Uğur. Biraz qulaq asıb həyəcanlandı, nəə? sən nə danışırsan? hardasız indi? tamam gəlirəm. Dəniz – Gülsümə: heç yaxşı şeylər olmur, Gülsüm anlamadı. Dəniz qaçıb sükan arxasına əyləşib, – Gülsümə: sən Mələyə get tələs, tez qaza basdı getdi. Gülsüm anlamadı nə olduğunu, öz – özünə: nələr olur? həyəcanlandı. Tez taxsiyə əl edib saxlatdı, əyləşib getdi.

Səlimi xəstəxanay gətirmişdilər. Uğur qapının yanında dayanmışdı, üstünə Səlimin qanı bulaşmışdı. Qaçaraq Dəniz gəldi, Uğurun üstünü qanlı görüb həyəcanlandı. Səlim deyib qapıya baxdı, az qala özündən gedəcəkdi. Uğur tez tutub saxladı qucağında. Dəniz eşidirsənmi? yaxşıdı qorxma, üzünə şillə vurub bağırdı, yardım edin. Yaxından tibb bacları qaçıb gəldilər, baxıb – Uğura: bura palataya gətir. Uğur qucağına alıb Dənizi, tələsərək tibb bacısının ardınca apardı otağa.

Axşam olmuşdu. Səlimi həkimlər yardım edib özünə gətirə bilsələrdə, başından ciddi aldığı zərbədən başını tərpədib qalxa bilmirdi. Dəniz gözləri yaşlı oturmuşdu Səlimin yanında əlini tutub, Səlim dinmirdi. Dəniz çox üzgün idi olanlardan. Başını Səlimin sinəsinə qoyub ağladı hönkürüb. Səlim heyif alacaq baxışlarla baxdı.

Uğur xəstəxananın həyətində Mələyə məcbur gərçəkləri dediyində, Mələk qulaqlarına inanmadı baxdı Gülsümə. Gülsümdə ağlayırdı, Mələk —Gülsümə: səni vura bilmirəm, əlim qalxmaz bilirsən. Ancaq bundan sonra sən adlı bacım yoxdur. Gülsüm nə isə demək istəyirdi, Mələk barmağıyla işarə etdi ki, sussun. Demək Dəniz o tipin bacısıdır eləmi? Allah cəzanızı verməsin. Gülsüm ağlayaraq – Mələyə: qardaşının etdiyinin əvəzinə yaxşılıq etmək istədi qız. Mələk əsəblə bağırdı – Gülsümə: əksik qalaydı, eşidirsənmi? əksik qalaydı sizin yaxşılığınızda, mərəfətinizdə. Mələk baxdı, – Uğura: inandım sənə dost dedim. Oların xalan oğlu – qızı olduqlarını gizlətdin məndən. Bilirsənmi nə var? adın kimi uğurlu biri deyilsənmiş səndə. Allah hamınızın cəzasını versin deyərdim, bundan artıq cəzanız nə olar ki başqa? gözümə görsənməyin. Gülsüm Mələk elə deyib gedərkən, üzünü tutub ağladı. Uğur Gülsümü sakitləşdirməkçün, tamam ağlama günah bizdə oldu. Gülsüm uşaq kimi əllərini üzünə tutub ağladı. Mən nə etdim aman Allahım, bacımın xasiyyətini bilərək necə belə səhvə yol verdim. Allah mənim cəzamı versin, hönkürüb ağladı. Uğurda üzülmüşdü olanlara, ax Səlim axxx.

Mələk qapını döymədən gəldi Səlimin yatdığı palataya. Səlim gözlərini açıb baxdı, Mələyi görüb əsəbləşdi. İstədi qalxsın başı ağrıdı bacarmadı, ofuldayıb başını qoydu yastığa. Dəniz heç Mələk gələndə baxmadı, gözləri yaşlı qardaşının əlindən tutub oturmuşdu. Mələk baxdı, – Dənizə: səndən gözləməzdim belə iş, ayıb olsun hamınıza. Məni bir olub barmağınıza doladınız son bir ayda. Sizinlə çörək kəsdim inandım siz nə, sözünün ardını demədi. Dəniz qardaşının əlinə alnını tutub ağladı. Mələk —Dənizə: bilirsən babana hansı cəhətdən bənzəyirsən? sadəcə ona gülüşün bənzəyir. Hec biriniz qalan cəhətlərinizdən babanıza əsla oxşamırsız. Hələ bu, Səlimə baxdı əsəblə. Sənə dedimmi özündən böyük danışma? heç düşünmə səndən üzür istəməyə gəldim. Gəldim deyəm ki, Allah axtardığın cəzanı verdi, indi rahat – rahat yat burda. Bəlkə axlın başına gələr əllə – qolla danışmasan, mərəfətsiz eşşək. Son dəfə Dənizədə əsəblə baxıb, çıxdı getdi. Əsəbindən qapını bərk vurduğunda, Səlimin başı sancdı ofuldadı. Səlimin əsəbi baxışlarından anlaşılırdı Mələyi yaxşı şeylər gözdəmirdi.

Mələk evə gəldi. Gülsüm sakit oturmuşdu gözləri yaşlı. Mələk baxmadan paltarını çantasına götürüb yığmağa başladığıda, Gülsün başını qoluna qoyub hönkürüb ağladı. Mələk o qədər əsəbi idi hec baxmadıda çevrilib, ancaq Gülsümün ağlaması ürəyinə toxunurdu. Buna görədə paltarını necə gəldi basıb yığırdı çantaya. Çantasını bağlayıb əlini cibinə atdı, nə isə axtardı tapmadı. İki əlləri ilə ciblərini axtarmağa başladı, bir anlıq gözlərini yumub dayandı. Yavaş səslə öz – özünə: aman Allahım nə olar axlımdakı olmasın. Mələk kartını hardasa salmışdı, çantasının yanında oturdu, baxdı əsəbi baxışlarla. Dəniz əlavə 3 ayında pulunu köçürmüşdü kartına. Fikrində vardı pulu qaytarsın geri, əsəblə baxdı Gülsümə.Qalxıb çantasını götürüb çıxdı getdi. Gülsüm gözləri yaşlı baxa qaldı, qorxusundan hara gedirsəndə deyib soruşa bilmədi.

Dəniz qardaşına oturmağa yardım etdi, başında çox pis ağrı vardı. Dəniz yaşlı gözləri ilə baxdı. Qardaşı – Dənizə: məndən gizlin o, sözünün ardını demədi zor tutdu özünü. Bax de, sən niyə məndən gizlin iş görürsən? düşündün o kənt mərəfətsizi anlayacaq, sağol deyəçək? bax dedi sağol. Başımı yardı it qızı, mən bunun heyifini onda qoyarammı? əsla. Dəniz bilirdi qardaşının xasiyyətini. Dahada həyəcanlandı belə dediyində, – qardaşına: mənə babam tapşırdı belə etməyimi. Səlim əsəbləşdi, onunlada danışacam mən, halıma bax düşdüyüm bir it səbəb olub. Dəniz artıq söz demədi kənara baxdı. Səlim gözlərini yumub dayandı səssiz, çox əsəbi idi Mələyə.

Mələk gecəni dışarda gecələmişdi, yorğun – üzgün səhər gül mağazasına gəldi. Uğur buket hazırlayırdı üzgün -fikirli, birdən Mələyi görüb baxdı. Mələk gəldi salam vermədən – Uğura: dünən kartımı itirmişəm, burda deyil ki? əsəblə dedi sözü. Uğur masanın üstünə işarə etdi. Mələk baxdı masaya, kartını görüb biraz rahatlaşdı. Kartda qaytaracaq borç pulu vardı. Kartı götürüb çıxmaq istəyirdi, – Mələyə: dostum bağışla. Mələk dayandı dönmədi. Gülsüm gecə narahat olmuş, qız aradı səni soruşdu, sən harda qalmısan? burda tanışın yoxdu dedi. Mələk Uğuru acılamamaqçün özünü zor tutdu. Dönüb – Uğura: bunu Gülsümdə, səndə, məni aldadınca öncə düşünməliydiniz harda ola biləcəyimi. Dışarda səhərimi açdım, sevinmədinizmi? – Mələyə: bax Mələk bilirəm haqlısan sözlərində. Ancaq mən nə edə bilərdim ki? Dəniz dediyində aramızda qalacaq məcbur susdum. Bax and olsun Allahıma, dedim bunun sonu yaxşı bitməyəcək. Dostum yorğunsan, belə bizə incik getmə xayiş edirəm gəl danışaq. Mələk – Uğura: mənim Dənizə kartdan pul çəkib verməyim lazımdır gedincə. Bacarsan yardım et son dəfə, çatdır əvəzimdən pulu ona. Mən birazdan bankomatdan pulu çıxarıb gətirərəm sənə. Uğur —Mələyə: tamam çatdıraram. Mələk çantasını qapının yanında qoyub, —Uğura: o zaman çantamı burda qoyuram az vaxtda qayıdacam, getdi. Uğur dərindən nəfəs alıb baxdı, öz —özünə: ax Dəniz axx. Mən demədimmi sənə yaxşı olmayacaq bunun sonu. Gedib kefsiz buket hazırlamaqla məşğul oldu.

Geçə bacısı Səlimlə xəstəxanada qalmışdılar. Həkim- Səlimə: ən azı 1 həfdə yataq rejimində qalmanız gərəkir Səlim bəy. Dəniz xanıma yazıdğım ilacların kağızını verdim, mütləq alıb işlədin. Səlim həkimə təşəkkür edib çıxdı otaqdan. Dənizdə dayanmışdı qapıda, Uğurla telefonla danışırdı. Qardaşını görüb, – Uğura: mən səni daha sonra arayaçam, telefonu söndürüb gəldi. Qardaşının qolundan tutub yardım etdi, xəstəxanadan getməkçün. Səlim – Dənizə: bilirəm plan qurduğun xalan oğlu ilə danışırdın, hardadı o pislik? Mələyi qəst etdi. Dəniz istəmirdi qardaşına desin, – Dənizə: bu dəfədə mənə yalan deməyə hünər etmə, hardadır soruşdum. Dəniz çarəsiz – qardaşına: Uğura gələcək birazdan. Mən ona 4 ayın pulunu köçürmüşüdüm qalıb çalışsın deyə. Kartdan pul çəkməyə getmiş mənə qaytarmaqçün. Səlim getdiyi yerdən dayanıb bacısına baxdı əsəblə belə dediyində. Dəniz qardaşının üzünə baxmaqdan çəkindi. Səlimin başı ağrıyırdı, mən ona pul edəcəm dayansın. Yavaş addımlarla çıxdılar xəstəxanadan. Dəniz maşının qapısını açıb yardım etdi qardaşı əyləşsin. Qapını örtüb tez sükan arxasına keçib əyləşdiyində, – bacısına: doğru mağazaya sür. Bacısı getmək istəməsədə, qardaşının xasiyyətini bildiyindən, başqa söz demədi. Üzgün maşını işə salıb qaza basdı, getdilər.

Mələk gəlib bankomatın yaxınında dayanmışdı. Tərslikdən qarşıda dayanan bir nəfər qadın çox ləngiyirdi. Mələk tələsirdi ki, tez pulu çəksin qayıtsın Uğura gətirib versin. Qadın çantasını qurdalayaraq, başqa kart götürüb yoxlayırdı bankomatda. Mələk dərindən nəfəs alıb, bir anlıq özünü ələ almağa çalışdı. Bu son olanlar tamam əsəbini xarablaşmışdı yazıq qızın. Axır ki qadın çəkildi bankomatın önünüdən. Mələk yaxınlaşıb kartında olan borc pulu çıxarıb çibinə qoyub, tələsik getdi. Yazıq gecə səhərə qədər yatmadığından yuxusuz və yorğun idi. Baçardıqça tez – tez addımlayırdı, sanki borc puluda üstündə ağır bir yük idi. Tələsirdi ki yetişsin borcunu versin dönsün evinə, kəndinə.

Gülsüm gözləri yaşlı tənəffüsdə bir kənarda daynmışdı. Dənizlə danışırdı telefonda, yox axşam çıxdı getdi evdən. Yox açmadı telefonlarımıda, qalacaq yeridə yoxdu heç. Nə etdim mən, of Allah cəzamı versin. Nə olar sən arasan açsa mənədə bildir, tamam gözləyirəm. Telefonu söndürüb, baxdı üzgün baxışlarla.

Mələk tələsik gəlib mağazaya girdiyində, Səlimin başı sarıqlı əsəbi oturduğunu görüb, Uğura baxdı. Uğur üzgün baxışlarla baxdı ki, davalaşmasınlar yenə. Səlim heyif çıxaçaq baxışlarla süzürdü Mələyi. Mələkdə hec ona fikir vermədən Uğura yaxınlaşdı. Cibindən pulu çıxarıb masanın üstə qoyub – Uğura: Dənizə çatdırarsan. Səlim oturduğu yerdən qalxıb yaxınlaşdı, – Mələyə: sənin bizə borcun bununla bitmir. Mələk cavab verib davalaşmaq istəmirdi. Mələk – Uğura: burda çalışmadığım 3 ayın pulu var, neçə verilmişsə elədə qaytardım. Mənim artıq kimsəyə borcum yoxdur, getmək istəyirdi mağazanın qapısından içəri polislər girdilər. Mələk heç təçüblənmədi, Səlimdən artıq nə desə gözlənilirdi. Uğur təcüblə baxdı – Səlimə: sənmi çağırdın buları? Səlim kinlə gülümsədi. Polisin birisi yaxınlaşdı – Mələyə: haqqınızda şikayət var xanım. Sizi gözləyirdik bizdə burda. Mələk – Polisə: mənimdə şikayətim var bu tip haqda, iş yoldaşım Uğuru vurdu nahaq yerdə. İstəsəniz kameralardan baxıb götürərsiniz sübutları. Polis birazda qabağa gəlib əsəblə, – Mələyə: xəbərdarıq ondanda. Ama Uğur bəy xalası oğlundan şikayətçi olmadığına görə, ortada tək günahkar siz qalırsınız. Səlim bəydən üzür istəsəniz, bəlkə sizin işinizi yüngülləşdirə bilərik, orasını siz düşünün. Mələk dönüb özünə ədayla baxan Səlimə baxdı. Səlimin duruşuda, baxışıda, əsəblərinə toxunurdu. Biraz baxıb dönüb polisə, – cəzamı çəkməyə hazıram. Mən beləsindən üzür istəyincə, sözünün ardını demədi. Səlim yaxınlaşıb – Mələyə: cəzan çox ağır olacaq unutma, sən düz olanı seçdin. Əgər üzür istəsəndə, mən səni bağışlamayacaqdım. Mələk – polisə: yəqinki sizinlə şövbəyə gəlməliyəm qanuna görə. İmkan varsa biraz tez gedəyin burdan, mənim ürəyim bulanır. Bu arada Dəniz girdi içəri, polisləri görüb baxdı qardaşına. Səlimi kəssələr qan çıxmazdı. Mələyin sözləri təsir etmişdi, üzündən bəlli idi. Dəni gördü masaya qoyulmuş pulları, anladı. Dəniz – Mələyə: Gülsüm çox narahatdır səndən. Nə olar Mələk qardaşımla anlaş bitsin bu iş. Mələk baxmadan —Dənizə: tanış olduğumuzda yadındadırmı sənə zarafatla dediyim söz. Dalğalarında adamları batıran dəniz sənsənmi? səndə cavab vermişdin, hələ dalğalarımda kimsə batmadı deyə. Artıq bil, var batan dalğalarında Dəniz xanım. Bacımla qurduğunuz oyunun fırtınasına mən düşdüm. Ona de artıq məni aramsan, cəzam nədir çəkəcəm mən. Dənizin gözlərindən yaş süzüldü üzünə. Uğur kənara baxıb bir anlıq gözlərini yumub dayandı. Polis – Səlimə: Səlim bəy şövbədə görüşərik. Mələyin qolundan tutduğunda Uğur dözmədi, – polisə: canini tutmuş kimi aparmayın qızı. Çək əlini, polis məhəl qoymadan apardı mağazadan Mələyin qolundan tutub. Uğur – Səlimə: yaraşdımı bu etdiyin sənə? Səlim hec ruhunu incitmədən getdi ardlarınca. Dəniz qalmışdı ortalıqda pərişan. Uğur —Dənizə: sən qal burda mən gedirəm şövbəyə, qızın başına oyunu açdıq durduq yerdə. Mələyi indi tək qoymaq düzgün deyil qardaşının ümidinə. Dəniz keçib əyləşdi ağladı, Uğur tələsik açarlarını götürüb çıxdı mağazadan. Son Mələyin dediyi söz Dənizə çox toxunmuşdu.

Mələyi şövbəyə gətirmişdilər. Səlimin atası adlı – sanlı birsi olduğundan, Səlimin işinə tez baxmğa qərara gəlmişdilər. Mələk əyləşmişdi, rəyis – Mələyə: Səlim bəyi başından vurduğunuza görə şikayətcidir sizdən. Mələk susdu, Səlim bəy bağışlamasa cəzanızı çəkəçəksiniz. Siz anlaya bilirsinizmi dediyimi? Mələk yavaş səslə – polisə: bəli bilirəm. Səlimdə əyləşmişdi rəyisin otağında, qulaq asırdı deyilənlərə. Burda yaxınınız və ya ailəniz yaşayırmı? Mələk yox deyə işarə etdi. Rəyis —Mələyə: haqqınızda sud olacaq, işinizə baxılmayınca buranı tərk edə bilməssiniz. Dediklərim sizə aydındırmı? Mələk yavaş səslə – rəyisə: aydındır. Rəyis – Səlimə: Səlim bəy mən bacarıb işinizi tez həll etməyə çalışacam. Səlim razılığını bildirdi. Rəyis – Mələyə: telefon nömrəniz 24 saat açıq olacaq, duydunmu məni? zəng etdiyimizdə bura gələcəksən. Qacmağa və ya gəlməkdən boyun qaçırmağa çalışsan, işinin üstünə daha əlavə cəza gələçək. Mələk ayağa qalxıb – rəyisə: biz sözümüzdə duran insanlarıq yoldaş rəyis. Verəcəyiniz cəzanıda çəkməyə hazıram, sizdə bunu bilin. Rəyis tərs – tərs baxdı, – Mələyə: gedə bilərsən çağrılana qədər. Mələk otaqdan Səlimə baxmadan çıxdı. Düşünürdü karidorla gedərkən, necə etsin ki anası gil bilməsin olanları. Yazıq ömründə birinci idi ki, Səlim səbəb olub belə yerə gəlmişdi. Öz – özünə: kaşki boş başına öləcəyin kimi vursaydım, alçaq şərəfsiz zibil. Şövbədən çıxdığında dayandı, dərindən – dərindən nəfəs aldı. Sanki nəfəsi kəsiləcəkdi əsəbdən, üzüntüsündən, hec hara gedəcəyini belə bilmirdi. Uğur gəldi qarşısına həyəcanla, – Mələyə: nə dedilər? beyni dumanlanmışdı yazığın. Bir anda Uğura baxdı, yaşadıqlarının şokundan ayıldı. Dedilər burda qalmalıyam, cəzamı kəsdiklərində zəng edib bildirəcəklər. Uğura xəcalət oldu Mələyin bur duruma düşməsinə, ax Dəniz axx, nə etdin sən. Mələk birdən xatırladı çantası mağazada qlmışdı, —Uğura: çantamı götürməliyəm. Əğər yonun mağazayadırsa, məni çatdır zəhmət deyilsə sənə. Uğur- Mələyə: əlbətddə dost, dostum deyəcəkdi sözü ağzında yarımcıq qaldı deyə bilmədi. Mələkdə anladı, artıq bir söz demədən Uğurla maşınına tərəf gedib, əyləşdilər. Uğur maşını işə salıb qaza basdığında, şövbədən Səlim çıxdı. Maşınla gedərkən, ikisidə bir —birinə nifrət dolu baxışlarla baxdılar. Uğur sürəəti artırdı, getdilər. Səlimdə gedib Dənizin maşınına əyləşib getdi ordan.

Uğur yol gedərkən, – Mələyə: sonra səni Gülsüməmi catdırım? Mələk əsəbləşdi. Mənim nə işim var o satqının yanında? açdırma ağzımı indi səndə alacaqsan payını. Uğur maşını idarə edə – edə, – Mələyə: dedin buranı tərk etmə dedilər. Bəs harda qalacaqsan? Mələk əsəbləşdi, -Uğura: cəhənnəmdə qalacam Uğur duydunmu? sayənizdə gecəni küçədə gecələdim. Qalan gecələrimidə küçədə gecələyərəm, nə narahat olursan? Allam sən axlımı qoru. Uğur dərindən nəfəs alıb, – Mələyə: mən ölmüşəmmi? sən dışarda gecələyərsən it – qurdun yanında. Mələk – Uğura: ətrafında it – qurdun olduğunu bildiyində ehtiyat edirsən, qorunarsan. Ancaq ətrafındakı dost – bacı dediklərinin satqın olduqlarını hiss etmədən etibar etdiyində, əsəblə baxdı. İnan it – qurdlar səni tikə – tikə doğrasalarda canını bu qədər acıtmaz. Uğura deyilən söz daş kiimi dəydi, – Mələyə: Gülsümə getməyəcəyini anladım. Sən mənə nə desəndə səni tək qoya bilmərəm. Mələk anladınmı məni? ya mənimlə gələcəksən, yada olanları ailənə bildirəcəm. Olar bura gələcəklər vəs sən tək qalmayacaqsan, secim sənindir. Mələk əsəblə baxıb – Uğura: siz bu ikki xala uşaqları nə, pis söz deyəcəkdi özünü zor tutdu, demədi. Uğur anladı nə demək istədiyini, olanlarda özünüdə günahkar hesab edirdi. Mələyə haq verirdi, incimirdi sözlərindən.

Axşam olmuşdu. Uğur Mələyi razı sala bilmişdi qarşısına şərt qoyaraq, öz evində qalmağa. Uğurunda evi geniş və səliqəli idi, tək yaşayırdı kimsə qalmırdı özündən başqa. Mələk üzgün pəncərədən baxıb fikirə dalmışdı. Uğur gəldi – Mələyə: axşam yeməyimizi yeyək gəl, Mələk duymadı. Uğur gəlib Mələyin baxdığı tərəfə baxıb, – Mələyə: düşünmə yaxşı olacaq hər şey. Mələk fikirdən ayılıb, —Uğura: o xalan oğlunu öldürsəm, bəlkə yaxşı olardı hər şey. Uğur dərindən nəfəs alıb, – Mələyə: gəl yeməyimizi yeyək yorğunsan səndə. Uğurun üzündən yorğunluq yağırd. Mələk artıq istəmədi Uğurda özünə görə üzülsün. Mələk – Uğura: şərtimizi unutmadın elə deyilmi? Uğur dərindən nəfəs alıb – Mələyə: tamam söz verdim. Xayiş edirəm inan deməyəcəm burda olduğunu kimsəyə. Mən bir səhv etdim Dənizlə razılaşdım, bu hala düşdün. Məndə düşünmüşdüm yaxşılıq edəcəyik sənə. Biz edən yaxşılığın içinə, sözünün ardını demədi. Mələk – Uğura: tamam dostum səni bağışladım, Dənizlə – Gülsümdən fərqli olaraq. Elə baxdı ki Uğur duyduğunda, – Mələyə: of dostum inan dünyanı hədiyyə etdin mənə, coxsağol. İnan vallah çox pis olurdum, sənə dost deyə bilmədiyimçün. Mələyin qolundan tutub özünə sıxıb, otaqdan apardı yemək yeməyə. Qapıdan çıxarkən – Mələyə: bax dostunun bişirdiyini bəyənəcəksənmi. Mələk zarafatla – Uğura: inşallah uğurlu hazırlamışsan yeməyi. Uğur zarafatına gülümsəyib, qapını örtüb cıxdılar otaqdan. Uğur – Mələyə: bunu səninçün hazırladım dostum gəl hələ, getdilər.

Səlimdə Dənizlə evlərində oturmuşdular, masa arxasında axşam yeməklərini yeyirdilər. Atası 55 – 60 yaş arasında yaraşıqlı kişi idi. Atası – Səlimə: deyirsən dostunun maşınında qəza etdiniz. Səlim – Atasına: narahat olma görürsən yaxşıyam. Atası şüphəli baxışla baxdı ikisinədə. Xadimə gəldi əlavə yemək qoydu qabda masaya, – Səlimə: Səlim bəy siz bunu yeyin. Səlimin sevmədiyi yemək idi. Xadiməyə nə isə demək istəyirdi, atasının özünə baxdığını görüb – xadiməyə: tamam yeyərəm. Xadimə getdi, Dənizdə özünü toparlamağa çalışırdı ki, atası şüphələnməsin. Ancaq atasının elə bil ürəyinə dammışdı nə isə gizlətdikləri. Atası – Dənizə: qızım bilirəm qardaşın səni az bulaşdırmadı yalanlarına. Mənim bilmədiyim bir şey varmı? Dəniz gülümsədi, —atasına: yox atacan heçnə olmadı. Atası oğluna baxdı, artıq söz demədi, – ikisinədə: yeməyinizi yeyin, nuş olsun. İkisidə can dərdi yedilər atası şüphələnməsin deyə.

Uğur yeməyi dadsız hazırlamışdı. Zarafatla – Mələyə: bəzən dediyin kimi adım hər yerdə işə keçmir dostum. Uğur elə ürəkdən güldü ki, Mələk gəldiyindən birinci idi Uğuru belə ürəkdən gülən görürdü. Mələk başını narazılıqla sirkələyib gülümsədi, bir anlıq öz dərdini unutdu. Mələk – Uğura: yaxşıdır dostum əllərinə sağlıq, birdən dışada yağış yağmağa başladı. Mələk yağan yağışın səsini duyduğunda, nədənsə kövrəldi. Uğuru üzməməkçün qalxıb getdi, ağladığını görüb üzülməsin deyə. Uğur ardınca baxıb çəngəli boş qaba qoyudü üzgün – kefsiz. Bir anlıq gözlərini yumub nə isə düşündü. Ax Səlim, nə olardı dilini dişinə sıxsan bir dəfədə olsa. Mələyin kövrəlməsinə çox üzüldü.

Axşam yeməyindən sonra Səlim Dənizi otağına çağırıb sorğu – suala tutmuşdu. Dəniz sən bilirsən hardadır o pislik. Dəniz gizləmə məndən, onun harda olduğunu de. Dəniz – qardaşına: Səlim bax dedim bilmirəm, az sual ver atam duyacaq. Səlim birdən bağırdı – bacısına: duyanda duysun. İndicə zəng et Gülsümdən soruş hansı cəhənnəmdə saxlanmış. Dəniz qardaşınının yanında Gülsümü aradı. Telefonuda yüksək səsə açdı ki, qardaşı duysun danışdıqlarını. Az vaxtda Gülsüm ağlayaraq cavab verdi Dənizə. Dəniz Mələk hardadır bilirsənmi? qardaşından soruş hardadır de mənə yalvarıram. Burda onun məndən başqa kimsəsi yoxdur bilirsən. Dəniz qardaşına baxaraq – Gülsümə: bilmirəm məndə inan xəbərim yoxdu hardadır. Gülsüm ağlayaraq, – Dənizə: bəlkə qardaşın heyif çıxmaqcün qızı saxlamış, soruş nə olar. Səlim əsəbləşdi, əlindən telefonu götürüb – Gülsümə: demək ki bacın məndən qacıb gizlənə bilmiş hə? eybi yox tapacam mən onu. O zaman gününü görəcək pislik. Telefonu söndürüb atdı masaya əsəblə, düşündü hara gedər deyə. Dəniz qardaşına baxdı üzgün baxışlarla, əl çək qızı rahat burax. Səlim bunun axırı yaxşı bitməyəcək deyim bil. Hələ atam duysa heçdə yaxşı olmayacaq. Səlimin qulaqları duymurdu. Harada saxlandın sən? öz – özünə söyləndi. Dəniz əsəblə çıxdı getdi otaqdan. Səlim telefonunu götürüb kiməsə zəng etdi, alo nə oldu tapdınmı? bir iş becərmirsən. Əsəblə telefonu söndürüb baxdı.

Uğur otağa limonlu çay gətirdi. Mələk pəncərənin önündə dayanıb, dışarı baxırdı yağışa. Gəlib çayı uzatdı, – Mələyə: bəzən yağış adama keçmişdə olub keçənləri xatırladır. Yağan damçıları ilə torpağa və hər şeyə məlhəm olur. Mələk çayı götürüb – Uğura: yağışı sevərəm mən, ancaq şimşəkdən qorxub gizlənməyə yer axtarardım hər çaxdığında. İndi yağışa özümü bənzədirəm, buludlara qənim kəsilən ildırımı isə xalan oğluna. Düzü əsil şimşəkdən fərqli olaraq mən ondan qorxmuram. İndi yəqin məni axtarır heyifini almağa. Uğur çayından iiçib – Mələyə: narahat olma, mən varkən o sənə heçnə edə bilməz. Mələk – Uğura: qarışma sən, xalan oğluyla mənə görə düşmən olma, ondan qorxmuram. Ürəyi harda istəyir çıxsın qarşıma, mən ondan qaçmıram. Uğur dərindən nəfəs alıb – Mələyə: sən mənim qədər onu tanımırsan. Demirəm qorx, ancaq ehtiyat et mütləq. Mələk – Uğura: anam hələ burda çalışdığımı düşünür. Xəbəri yoxdur qızının ən yaxın bacısı sayılanın səhvi ucbatından, işinin polisə qədər çatdığını. Allahım sən mənə səbir ver. İnan ən başından ürəyimdə narahatlıq vardı, bu iş təklifini duyduğumda. Dəfələrlə soruşdum demədilər gərçəyi mənə, nə pis bir yermiş burası. Uğur sakit dayandı, qız haqlıydı durduq yerdə xalası oğlu başına bəla olmuşdu. Bunuda yaxşı bilirdi ki, Səlim elə – belə qızın yaxasını buraxmayacaqdı.

Beləçə o bir günü Uğur mağazada çalışırdı. Səlim gəldi, salam verib əyləşdi. Uğur çalışdı Səlim bilməsin Mələyin özüylə olduğunu. Uğur sakit sifarişi hazırlayırdı. Səlim – Uğura: neçəsən? baxmadan – Səlimə: gördüyün kimi. Səlim nəsə şüphəli baxaraq – Uğura: iş yoldaşın zəng etmədimi sənə? çalışmayacaqmı artıq. Uğura dönmədən – Səlimə: etmədi, bilmirəm hardadır. Səlim şüphələndi, – Uğura: mən demədim ki, sən bilirsən o hardadır. Uğur bir anlıq səhv dediyi sözünə düzəliş verməyə çalışdı. Dönüb – Səlimə: bax Səlim mənim sifarişlərim var, çalışmağım lazımdır. Çalışdığım bu sürəcədə, bir dəfə yaxşı çalışan və gözəl əl qabilyəti olan bir işçi tapdığıma sevinmişdim. Gəldin onuda davalaşıb kənarlaşdırdın, artıq nə lazımdır? qoy işimi görüm. Səlim kinlə gülümsəyərək, – Uğura: hə çox gözəl əl qabilyəti vardı iş yoldaşının, başını işarə etdi. Uğur dərindən nəfəs alıb, – Səlimə: nə istəyirsən qızdan? bax şikayət etdin cəzasını kəsəcəklər. Günah deyilmi bu etdiyin? İnan qız bilsə burası sizin mağazanızdır, heç çalışmazdı. Sud nə cəza verəcəksə razıdır, sən əl çək yazıqdır qız. Səlim qarşısına gəlib dayndı. Biraz baxıb – Uğura: o tanımadığın pislik məndən dəyərlimi oldu sənə? sözlərinlə şaşırırsan məni xala oğlu. Uğur bir anlıq baxdı, – Səlimə: unutdunsa xatırladım sənə xala oğlu. Sən məni qəfil vurub yıxdığında, Mələk mənə yardım etdi qaldırdı. Birdə Mələk səni mənə görə vurdu, bunu ikimizdə yaxşı bilirik. Mən haq olanın tərəfində olmağı sevirəm. Səlim kinlə gülümsəyərək, – Uğura: o məni sənə görə vurmadı səhvin var, biz öncədə rastlaşmışdıq o pisliklə. Qarşıma çıxdığına onu min peşman etməssəm adım Səlim olmasın, getdi əsəblə çıxıb. Uğur əsəbləşib əlindəki gül buketini masaya atıb, əyləşdi. Əsəblə öz – özünə: sən adam olmadın ki olmadın.

Axşam olurdu. Uğur evə gəldi qapını açarla açdı. Mələk mən gəldim səslədi. Mələk mətbəxtdən səsləndi, – Uğura: gəl dostum xoş gəldin deyərdim, sözünün ardını demədi. Mələk yaxşı bilirdi ki, Səlim çoxdan mağazaya gəlib Uğurdan soruşmuşdu özünü. Uğur gəlib mətbəxtdə əyləşib baxdı, – Mələyə: hə gəldi soruşdu səni. Uğurada xəcalət olmuşdu Səlimin dəliləşməsi. Mələk heç kefini pozmadan yeməyin altını söndürüb, – Uğura: dərd etmə məni özünə. İşdə az yorulmursan, birdə başdan xarab xalan oğlunu düşünəcək deyilsən. Boş qabları götürüb, yeməkdən çəkib gətirib qoydu masaya. Mələk – Uğura: qalx əlini yu, hadi ye yat dinlən. Uğur Mələyin ürəyinin necə gözəl olduğunu artıq anlamışdı, qalxıb əllərini ordaca yuyub əyləşdi. Mələk çörəkdə, salatda, başqa hazırladıqlarınıda masaya qoyub, əyləşdi. Uğur zarafatla, – Mələyə: mm gözəl qoxur yeməklər. Mələkdə zarafatla – Uğura: içinə biraz ədviyyat qatdım, ötən axşamdakı kimi uğurlu alınmaya bilər deyə. Zarafatla Uğurun dadsız yemək hazırlamasna işarə etdi. Uğurun xoşuna gədi yemək, – Mələyə: gərçəkdən ağzım dada gədi, əllərinə sağlıq. Mələyin iştahı olmasada, artıq söz soruşub Uğurunda iştahını qaçırmaq istəmədi. Nuş olsun Uğur bəy. Uğur gülümsəyərək, – Mələyə: dostum de yetər Mələk xanım. Mələk yeməkdən bir qaşıq yedi, yenə fikirə daldı. Uğur baxdı ancaq bir söz demədi, yeməyini yedi.

Səlim otağında oyana – buyana gəzib düşünürdü, arada əsəbləşirdi düşündükcə. İçəri Dəniz girdi qapını döyüb, – qardaşına: Uğuru aradım, dedi Mələyin harda olduğunu bilmir. Səlim biraz düşünüb, – Dənizə: o bilir hardadır, ancaq demir gizlədir məndən. Dəniz dərindən nəfəs alıb —qardaşına: Səlim, Səlim baxdı bacısına. Babam gəlmiş, atamla söhbət edirlər aşağıda. Səlim biraz şaşqın, – Dənizə: babammı gəlmiş? tez çıxdı getdi otaqdan. Dəniz keçib qardaşının yerində əyləşib, öz – özünə: bəlkə əlindən yazıq qızı qurtara bilər babam. Artıq çarəm qalmadı bura onu çağırmaqdan başqa. Telefonunu çıxarıb zəng etdi. Alo Uğur babam gəldi bizə, sən hələ bacardıqca Mələyi gözdən qoyma. Səlim onu axtarır hər yerdə, biraz qulaq asıb, tamam. Kefsiz telefonu söndürüb, qalxıb çıxdı otaqdan.

Sələm babasıyla qucaqlaşıb görüşdülər, babasını görüb uşaq kimi sevinmişdi. Zarafatla – babasına: Murad bəydə bizləri yad edərmiş. Babası gülərək – Səlimə: itimin sənə salamı vardı, güldü qəh – qəhə cəkib. Dənizdə gəldi əyləşdilər. Dəniz babasına qısılıb oturdu. Səlim – babasına: amandı qalsın istəmirəm itinin salamını. Dəniz uşaq kimi babasının qardaşını incitməsinə baxıb gülümsədi. Atası – oğluna: atamın itləri mənidə sevmirlər. Babası – atasına: nədəndir səbəbi Paşa? çünki gəlib – getmirsiz. Məncədə o üzdəndir, elə deyilmi? bura gələni unutdun kəndin yolunuda. Mənim itlərim bir tək Mələk qızımı sevirlər, elə deyilmi Səlim? baxdı. Babasının bu sözündən Səlim anladı, babası nə ücün gəlmişdi. Atasının yanında açıb ağartmaq istəmədi. Səlim – babasına: itinin salamını o zaman Mələk qızına çatdırarsan babacan. Atası qəhvəsini götürüb, – olara: Mələk kimdir? babası —oğluna: kəndimizin qızıdır Mələk. Bura qonaq gəlmişdi rəfiqəsinə, Səlimə baxdı ki, hər şeydən xəbərdaram anlamında. Səlim – atasına: heç tanımasan yaxşıdır ata, vəhşi mərəfətsizin birisidir. Babası əsəbləşdi – Səlimə: məncə bəziləri olmayan mərəfətlərini Mələkdən öyrənsələr daha yaxşı olar. Atası şüphəli baxışlarla baxdı. Sən o qızı tanıyırsanmı oğlum? Səlim nə isə demək istəyirdi, babası – oğluna: tanımazmı? həmdə necə. Dəniz xayiş edici baxışlarla baxdı babasına ki, atasının yanında deməsin olanları. Babası Səlimə əsəbi olsada bildirmədi, nəvəsinin saçlarından öpüb gülümsədi. Babası – Dənizə: gözəl nəvəm mənim. Dənizdə qardaşına baxdı ki, atasının yanında bildirməsin. Səlim əsəblə kənara baxdı.

Uğur duş qəbul edib gəlib əyləşdi. Mələk çayları gətirdi əyləşdi, – Uğura: həmişə təmizlikdə dostum. Uğur gülümsəyib, – Mələyə: təşəkkürlər dostum, Dəniz aradı. Mələk baxmadan – Uğura: başdan xarab qardaşı onada rahatlıq vermir yəqin evdə. Çoxdan sual atəşinə tutmuşdur qızıda. Uğur – Mələyə: sanki Səlimi bizdən yaxşı tanıyırsan, tam onun pis xasyətlərini hiss edirsən. Babası gəlmiş biraz öncə, onu deməyə aradı. Mələk birdən elə baxdı ki, – Uğura: Murad dayımı gəlmiş? Uğur çayını götürüb, hə o gəlmiş. Mələyə xəcalət oldu, of Dəniz nə edirsən sən? yaşlı – başlı adama niyə deyirsən axı. Mən özüm həll edəcəkdim. Uğur başını narazılıqla sirkələyib – Mələyə: səhvin var dostum. Sən və mən həl edərdik, ancaq Səlim qan çıxmasa rahatlaşan deyil. Mələk əsəblə, – Uğura: problem deyil qan çıxarmaq. İnan birdə gələrəm boş başına, yaramaz eşşək rahat olar. Uğur birdən xatırladı güldü Mələyin sözünə. Dostum sənin qan çıxarmana heç şüphəm yoxdur. Ancaq söhbət Səlimdən gedir unutmayaq. Mələk çayını götürüb – Uğura: çox qorxurdum sizin Səliminizdən. Uğur Mələyin uşaq kimi deyinməsinə baxıb gülümsədi. Mələk artıq söz demədi.

Səlimlə babası təklikdə otaqda söhbət edirdilər. Babası – Səlimə: bax oğlum babanam dinlə məni. Səninlə sabah gedirik şikayətini geri alırsan, və mən qızı burdan aparıram. Sən məni anladınmı, danışdıqmı? Səlim əsəblə başını göstərib – babasına: bunu cavabını mənə verəcək o pislik. Çəkəcək verilən cəzasını vəssəlam. Babası dərindən nəfəs alıb – Səlimə: qızdan bir dəfəlik qıraq qalmaq istəyirsənsə, sözümü dinlə. Yox tərsliyinə salaraq dirəşəcəksənsə deyim bil, sonra istəsəndə qıraq qala bilməssən. Səlim babasına elə baxdı ki, necə yəni? -Səlimə: deyirəm böyük sözü dinlə peşman olmassan. Sonra gec olar səninçün yanarsan, Səlim şüphəli baxışlarla baxdı babasına. Ancaq tərsliyindən əl çəkəcəyinə oxşamrdı, babasıda bunu anlamışdı.

Səhər açılmışdı. Mələk yata bilməmişdi normal, gəldi mətbəxtdə. Yazığın üzündən yorğunluq axırdı, telefonuna zəng gəldi tanımadığı nömrədən. Açdı alo, biraz qulaq asıb, tamam saat 11 də şövbədə olacam. Telefonu masaya qoyub öz – özünə: şövbənizədə, hər şeyinizidə. Uğur gəldi, – Mələyə: sabahın xeyir dostum. Mələk – Uğura: xalan oğlu olan yerdə adamın sabahı xeyirmi olar. Uğur təcüblə – Mələyə: noldu omu aradı? Mələk Uğura çay südü gətirdi masaya qoydu. Sən işə gec qalma, yox o arammadı. Şövbəyə çağırdılar, saat 11 də orda olmalıyam. Uğur əyləşib – Mələyə: bax babası razı salmışdır, yaxşı oldu gəlməsi. İnşallah şikayətini geri alacaq, və bitəcək səlim kabusumuz. Mələk bir anlıq dayandı gözünü bir nöqtəyə zilləyib, – Uğura: səhvin var dostum. Xalan oğlu geri almayacaq şikayətini. Məni üzən bu deyil, ordan bura zəhmət çəkmiş gəlmiş Murad dayı, üzüləcək eşşəyə görə. Uğurun kefi qaçsada – Mələyə: şər danışmasaq xeyir gəlməz. Gəl səndə çayını iç birlikdə gedəcəyik, – Uğura: mən gedəcəm sən işə get. Uğur razı olmadı, dedim birlikdə gedəcəyik. Mələk – Uğura: vallahi tərsliyindən xala oğluna bənzərin yoxdur demirəm. Uğur çayını götürüb, Mələyin sözünə baxıb gülümsədi. Mələk əyləşdi, əllərini üzünə çəkib baxdı kənara.

Babasıda gəlmişdi Səlimlə şövbəyə. Mələyin gəlməsini gözləyirdilər həyətdə. Babası Səlimin çiyninə əlini vurub, sağol oğlum mənim sözümü yerə salmadın. Səlim babasına görə çox çətində olsa, razılaşmasına peşman idi əlbəttdə. Bu an babası gülümsəyib, baxdı başqa tərəfə. Səlimdə babasının baxdığı tərərfə baxdı. Uğurun maşınından enib gələn Mələyi gördüyündə, gözlərini qıyıb baxdı. Uğurun Mələyi özündən gizlətməsinə çox əsəb oldu. Mələklə Uğur gəlib babasıyla qucaqlaşıb görüşdülər. Səlimi kəssələr qan çıxmazdı, Uğura elə əsəblə baxırdı ki, heyif alacaq baxışlarla. Babası gülümsəyərək, – Mələyə: qızım gəldim səni aparım. Bilirsən dostun çox darıxdı sənsiz, itini qəst etdi. Mələyə xəcalət olmuşdu, – kişiyə: Murad dayı utandırdınız məni, inanın belə olmasını istəməzdim. Kişi gülümsəyib baxdı, – Səlimə: nəvəm xaricən kobut olsada, sözümü yerə salmadı sağolsun. Səlim – Uğura: demək syurprizləri sevirsən xala oğlu, eləmi? Uğur cavab qaytarmadı. Səlim heyif çıxacaq baxışlarla baxıb, gözləmədən getdi içəri. Babası – olara: gəlin gedəyin, bitsin bu iş. Az vaxtdan səninlə gedərik qızım burdan. Mən nədənsə şəhəri, birdə şövbəni heç sevmirəm. Mələkdə ən azı Murad kişi qədər istəyirdi burdan tez getmək. Üçüdə getdilər içəri. Səlim öndən gedib, qapını döyüb rəyisin otağına girdi, salamlaşıb əyləşdi. Rəyis – Səlimə: qız gəlmədi hələ Səlim bəy. Səlim dərindən əsəblə nəfəs alıb, – rəyisə: gəldi burdadılar. Sizdən xayişim olacaq, rəyis baxdı – Səlimə: buyur Səlim bəy, sizi dinləyirəm.

Qapının önünə çatdılar, qapıda dayanan polis kimliklərini soruşdu. Mələk – polisə: adım Mələkdir, rəyis saat 11 – də burda olmamı bildirmiş. Polis qapını döyüb soruşdu, yoldaş rəyis Mələk adlı xanım gəlmiş, rəyis gəlsin dedi. Polis – Mələyə: buyurun, öndən babası girdi otağa, ardınca Uğurla Mələk keçdilər. Rəyis Səlimin babasından xəbərdar idi. Gördüyündə ayağa qalxdı görüşdü, babasıda əlini sıxıb salamlaşıb, əyləşdi nəvəsinin yanında. Uğurla Mələk əyləşmədilər. Rəyisdə yerinə əyləşib baxdı Mələyə, baxın Murad bəy qanunlarımızı bilirsiniz. Babası – rəyisə: yoldaş rəyis bağışlayın sözünü kəsirəm, mən çox gözəl bilirəm qanunlarımızı. Xayiş edirəm qısaca həll edəyin bitsin bu iş. Baxın nəvəm şikayətini geri çəkir, oldu bir iş çavandılar, böyüklük bizlərdə qalsın. Rəyis biraz baxıb, – babasına: Mələk xanımın işi təkcə Səlim bəyin başını yarmaqla bağlana bilməz. Uğur şaşqın baxdı, – rəyisə: yolsdaş rəyis buda nə deməkdir? qarşı tərəf bağışladıqda iş bağlanmırmı? yoxsa mən səhvmi bilirəm. Rəyis biraz baxıb, – Uğura: bizimkilər Səlim bəyin şikayəti üzrə vurulduğu yerə baxış keçirmişlər. İşimiz belədir, hər şeyi dəqiqləşdirməyimiz gərəkirdi. Mən dəqiq araşdırmalarını tapşırdım. Nə üçün bunuda deyim, cünki durduq yerdə admın başına vaza vurmaq hər qadının işi deyil. Bəzi şüphələrimiz oldu, – Mələyə: Mələk xanım əvəllər narkotik tərkibli və, yaxud başqa ilaçlar qəbul etdinizmi? Mələk pərt oldu. Uğurda şok halda rəyisə əsəblə baxan babasına baxdı. Uğur – rəyisə: Mələk bir ay mənimlə çalışdı. Siz nə danışırsınız, nə narkotiki, nə ilacları? durun bir dəqiqə burda yanlışlıq var. Birdən Səlimin rahat oturması gözündən qaçmadı, və anladı onun qurduğu oyuna düşmüşdü yazıq qız. Babası gözlərini qıyıb, bir kəlmə demədən rəyisin gözlrinin içinə baxırdı. Kişiyə çox pis təsir etmişdi, günahsız qızın nəvəsi tərəfindən bu həddə şərlənməsi. Babasıda ən azından Uğur qədər anlamışdı, nəvəsinin qurduğu oyun idi bu. Rəyis davam etdi sözünə. Ora baxış keçirilən zaman, xanımın iş paltarının cibindən qadağan olunmuş ilaclar tapılıb təhvil verilmiş bizlərə. Mələk bir anlıq özünü deyil, ailəsini düşünüb pis oldu. Əli ilə boynunu – üzünü ovub baxdı Səlimə. Səlimdə kinlə cavab baxışları olaraq baxdı, o mənada ki, məndən qurtuluş yoxdu deməkdir. Babası – rəyisə: siz nə danışdığınızı bilmirsiniz, rəyis – babasına: Murad bəy, baxın belə danışmayın qanunla. Biz nə tapmışıq onuda anlatırıq burda sizə. Uğur birdən əsəbləşib Səlimin yaxasından tutub, – Səlimə: alcaqsan sən, duyursanmı? gördüyüm ən şərəfsiz birisən. Sən etdin bu işi bilirəm, rəyis sakit olun desədə, Uğur buraxmadı yaxasını. Qapıda dayananlar qaçıb gəlib, Uğuru ayırdılar Səlimdən. Səlim Uğurun özündən Mələyi gizlətməsinə görə onada əsəbi idi. Yazıq babası sanki kar olmuşdu bir anlıq. Baxa qalmışdı olanlara və, duyduqlarına. Mələkdə ondan fərqli deyildi, yazıq şok olmuşdu. Uğuru zorla kənara çəkdilər. Uğur – Səlimə: bu qızın günahından necə qutaracaqsan sən? sən nə şərəfsizsənmiş, tfu sənə. Rəyis acıqlandı, bəsdir indi atdıraram səni içəri. Uğur əsəbləşdi, – rəyisə: qanun dedin bayaq, hansı qanunda yazılıb qonaq gələn qızıa şər atılıb, bu duruma düşürülməsi. Harda yazılıb deyin, bağırdı. Səlim Uğura baxırdı tərs —tərs. Mələk birdən – rəyisə: hə mənimdir cibimdən tapdığınız dərmanlar. Babasıda, Uğurda, Mələyə baxdılar təcüblə. Səlim baxdı anladı, Mələk acığa dedi belə. Mələk – rəyisə: məni indi tutuqlamanız lazımdır elə deyilmi? mən öz razılığımla indi sizə izahatımı yazacam. Sizin işiniz məni tutuqlayıb, lazımı orqanlara təhvil verməkdir. Qalanı orda qanunlarınız həll edərlər, mən razıyam cəzamı çəkməyə. Əlbətdə bu bir oyundu, Mələyə Səlim qurmuşdu. Ancaq indi Mələyin belə deməsi, gərcəkdən hər kəsi çətin vəziyyətdə qoymuşdu. Mələk əsəblə – rəyisə: icazənizlə kağız – qələm verin, kecib əyləşdi. Rəyis kağız – qələm verdi. Mələk götürüb yazdı, az vaxtda qaytardı. Rəyis kağızı oxuyub təcüblə – Mələyə: bura qonaq adıyla narkotik alveriçünmü gəldiniz? Mələk – rəyisə: bəli. Mən o dediyiniz xırda – para ilaclarla məşğul olan deyiləm. İnanın cox təhlükəli narkotik alverçisiyəm. Rəyis şaşqın baxışlarla baxdı Səlimə, babasına, – Mələyə: anlamadım mən sizi. Siz indi öz razılığınızla girişmədiyiniz işdənmi bəhs edirsiniz? yoxsa gərçəkdirmi yazdığınız. Mələk əsəblə – rəyisə: bilirsinizmi yoldaş rəyis, görürəm Səlim bəydən yaxşı aktiyor alınmaz. Bu həyatda senorya yazan elə yazmalıdır ki, hər şey gərçək kimi görsənsin. Mən istəmirəm Səlim bəy, pis aktiyor rolunda oynatsın sizi qarşımda. Mən yazdım orda həyat senariyamın başlığını, hadi çağırın məni aparsınlar. Qalanınıda qanunlarınız yazıb tamamlayarlar, nöqtəsi harda qoyular – qoyular. İnanın artıq mənə fərqi yoxdur, qarşında əyləşən bu yaşlı insandan tərbiyə aldım mən. Babası ayağa qalxdı, gözləri yaşardı yazığın. Əsən əliylə Mələyin üzünə sığal çəkib, gülümsədi. Dönüb Səlimə baxdı, göz yaşları axdı üzünə. Səlim babasının ağlamasına pis oldu. Ançaq necə demişlər? sonrakı peşmanlıqlar fayda vermir. Babası ürəyini tutub yıxılacaqdı, Səlim cəld qalxıb tutdu. Baba səslədi, həkim çağırın bağırdı. Babası qollarında yerə cökərək, gözlərini yumdu. Səlim qorxub babasını səslədi. Baba duyursanmı məni? baba qurban olum aç ğözlərini, ağladı qucaqlayıb. Rəyis tez telefonla yardım çağırırdı. Uğurla, Mələk, bir anlıq keyləşib baxa qalmışdılar. Uğur tez yanında əyilib, babasının nəbzini yoxladı. Qulağını sinəsinə qoyub, ürək döyüntüsünü dinləməyə çalışırdı. Səlim qorxmuşdu, baba deyib ağlayırdı. Mələk Səlimin qollarında huşsuz qalmış kişiyə baxdı. Kişinin bu hala düşməsinə elə üzüldü ki, gözlərindən yaş süzüldü üzünə.

Babasını xəstəxanaya çatdırmışdılar, Mələyi rəyis qoymamışdı xəstəxanaya getsin. Səlimlə Uğur qapının önündə gözləyirdilər, qacaraq Dəniz gəldi. Çatıb soruşdu həyəcanla – Uğurdan: nə oldu babama? yaxşıdımı nə dedilər? Səlim üzgün dayanmışdı. Uğur əsəblə – Dənizə: bunu şərçi qardaşından soruş, o deyər sənə nə olduğunu. Səlim – Uğura: əlimdə qalacaqsan haa, sözünə diqət et. Uğur əsəblə – Səlimə: şərəfsizsən, duydunmu? tanıdığım ən şərəfsiz birisən. Səlim Uğuru vurmağa hücum etdi, Dəniz imkan vermədi. Dəniz – qardaşına: Səlim yetər, bax indi atamı arayacam. Qardaşının sinəsindən tutub geri çəkdi, – Uğura: heç olmasa burda bir – birinizə girmədən durun. Səlim nə oldu babama? Səlim biraz arxaya çəkilib divara söykənib, – Dənizə: şövbədə özündən keçindi. Uğur yenə susmadı, – Səlimə: kimdir görəsən günahkar? Səlim əsəblə – Uğura: sənin gizlin saxladığın pislikş. Uğur Səlimi vurmamaqçün özünü zor tutdu. Uğur – Dənizə: qardaşın Mələyin üstə başqa şər atdı. Mələyin iş paltarının cibinə bu şərəfsiz nələrsə qoymuş ki, qızı tutuqlasınlar. Dəniz dönüb qardaşına şaşqın baxıb, nəə? Səlim sən axlınımı iitirdin? bu nə deməkdir? yalandır de. Uğur – Dənizə: babanda bunun etdiyinə dözə bilmədi, yıxıldı yazıq. Dəniz əliylə ağzını tutub baxdı, – qardaşına: səni mütləq həkimə göstərmək lazımdır. Sən dəlimi olmusan? buda nə deməkdir, axşam babamla razılığa gəlmədinmi. Demədinmi şikayətini geri çəkirsən? Səlim – Dənizə: çəkəcəkdim. Ancaq polislər o dəlinin cibindən nələrsə tapdıqlarını dediklərində, mən nə edə bilərdim? bağırdı. Dəniz başını tutub, aman Allahım qardaşım nə edirsən sən? yazıq demi qıza? bu vaxdı həkim çıxdı. Tez irəli gəlib Səlim – həkimə: necədir babam? Həkim dərindən nəfəs alıb – Səlimə: ən azı 10 gün burda qalmalıdır. Sonrasına baxarıq, baban infarkt olmuş, səsissizliyə və dinləməyə ehtiyacı var. Duyduqlarında çox üzüldülər, Səlim əlini saçına çəkib əsəblə baxdı. Dəniz – həkimə: görə bilərikmi? – Dənizə: hələ olmaz. Sizdə burda yavaş olun, Səlimlə Uğura işarə etdi, duymuşdu davalaşan səslərini. İcazənizlə deyib getdi, Dəniz qardaşını qucaqlayıb ağladı, səsini içinə salıb. Uğurda biraz kənara gedib öz – özünə: of Allahım sən səbir ver, dönüb Səlimə baxdı tərs – tərs.

Mələyi dəmir barmaqlıqlara salmışdılar, narahat idi Murad dayısına görə. Arada oyana – buyana gəzirdi, səbri çatmırdı. Keçib əyləşdi, düşündükcə inana bilmirdi başına gələn bu haqsızlıqlara.Qalxıb qapıya yaxınlaşıb, yaıxındakı polisi səslədi, mənim zəng etməyim lazımdır. Polis sanki duymurdu, cavabda qaytarmadı. Mələk əsəbləşib, – polisə: duymursanmı? deyirəm zəng etməyim lazımdır. Polis – Mələyə: səsiz qalın orda, icazə yoxdur sizə telefon. Mələk biraz baxıb – polisə: zibilə qalsın sizin telefonunuzda, ardını demədi sözünün. Keçib əyləşdi, bu az vaxda əsəbləri elə xarab olmuşdu ki, Səlim səbəb oldub. Əlini üzünə çəkib dərindən nəfəs alıb baxdı.

Axşam olurdu, xəstəxanaya Səlimin atasıda gəlmişdi. Həkimlə danışıb atasının durumunu öyrənmişdi. Atası – Səlimə: siz şəhərə gəzməyə demi çıxmışdınız? həkim dedi şövbədən bu durumda gətirilib atam bura. Sizin şövbədə nə işiniz vardı? Dənizlə Səlim qalmışdılar atasının qarşısında nə deyəcəklərini bilmirdilər. Araxadan Uğurun səsi duyuldu, Paşa dayı mən sizə anlataram indi gərçək olanları. Atası dönüb Uğura baxdı şüphəli baxışlarla. Paşa – Uğura: nə oldu ki? mənim bilmədiyim bir şemi var? Uğur qarşısında dayanıb, əsəblə baxdı Səlimə. Hə var Paşa dayı, sizin bilmədiyiniz çox ciddi şeylər var, oğlunuzla əlaqədar. Dəniz atasının üzünə baxa bilmədi. Atası şüphə və həyəcan dolu baxışlarla baxdı, gözlədi Uğur danışsın bilmədiklərini.

Gecə saat 10 idi qapı açıldı, polis – Mələyə: qalx gəl. Mələk oturduğu yerdən qalxıb qapıya yaxınlaşdı. Polis çıx deyə işarə etdi. Mələk qapıdan çıxıb dayandı, polis qolundan tutub apardı.

Rəyisin otağına çatıb qapını döyüb, Mələyi içəri keçirdi. Mələk işıqsız yerdə qaldığından gözləri qamaşdı. Otaqda rəyisdən başqa tanımadığı bir kişidə var idi. Dönüb Mələyə baxdı, gələn Səlimin atası idi. Rəyis – Mələyə: əyləş, Mələk keçib əyləşdi kişinin yanında. Rəyis biraz baxıb – Mələy: biz sənin bütün dannılarını yoxladıq. Siz heç bir zaman pis işlərə bulaşmamısınız. Qarşısındakı Mələyin yazdığı kağızı götürüb, cırıb masaya qoydu. Sizin bir günahınız var, oda Səlim bəyin başını yaralayaraq xəstəxanalıq etməniz. Səlim bəy şikayətini geri çəkdi, sərbəstsiniz gedə bilərsiniz. Ancaq bir şərtlə, Səlim bəylə bir daha qarşılaşmamaq şərti ilə. Mələk biraz baxıb – rəyisə: onunla hec şeytanda qarşılaşmasın. Gedincə öncə məndə sizə bildirmək istəyirəm, o dediyiniz Səlim bəy, bəy ifadəsinə layiq biri deyil. Mən onun başına xalası oğlunu yersiz vurduğuna görə vurmuşdum. Bəlkə boş başı axıla gələrdimi, bir daha əllə – qolla danışmaz günahsız insanlarla. O səbəb olub babasıda xəstəxanalıq oldu, elə evlad olunca hec olmasa yaxşıdır, tərbiyəsiz eşşək. Rəyis başını qaşıyıb Səlimin atasına baxdı. Mələk ayağa qalxdı, – rəyisə: məni sərbəst buraxdığınıza görə sizə təşəkkür etməyəcəm. Səbəbinidə deyim, ona görə təşəkkür etməyəcəm ki, qanunlarınız hər kəsə bərabər deyil. Rəyis əsəblə baxıb nə isə demək istəyirdi, Paşa bəy işarə etdi ki deməsin. Rəyis başqa kağızı masaya qoyub, – Mələyə: az qala unutmuşdum, bura imzanı at elə get. Mələk kağızı oxumadan imzasını atdı, qələmi qoydu kağızın üstə. Əsəblə baxıb, – rəyisə: bilirəm bitmədi, müvəqqətidir atdığım imzamda. Ancaq hələlik gedə bilərəm, rəyis Mələyin sözünə təcüblə baxdı, bəli gedə bilərsiniz Mələk xanım. Mələk otaqdan çıxdı. Səlimin atasıda ayağa qalxdı, – rəyisə: qızın adından mən sizə təşəkkür edirəm yoldaş rəyis. Salamatlaşıb tələsik çıxdı.

Mələk şövbədən çıxdığında, Uğur maşınının yanında dayanıb gözləyirdi. Mələyi görüb sevndi gəldi qarşısına, şükür çıxdın dostum Mələyi qucaqladı. Mələk zarafatla, -Uğura: oğlum elə bil illərlə yatıb çıxmış kimi qarşılama məni. Uğur baxdı üzünə gülümsəyib, – Mələyə: gedək burdan dostum. Bu vaxdı arxadan kimsə səslədi, Uğur. Uğur dönüb baxdı, gələn Səlimin atası idi. Kişi gəlib çatıb dayanıb baxdı Mələyə. Uğur – kişiyə: çox sağol Paşa dayı Mələyə yardım etdiyinçün. Mələk təcüblə kişiyə baxıb, —Uğura: məniz qutardığıçünmü? kimdir ki mən tanımadım. Uğur nə isə demək istəyirdi, Paşa bəy – Mələyə: qızım sizdən oğlumun adından üzür istəyirəm. Bəli bayaq dediyin kimi, vardır onun eşşək xasiyyətləri. Mələk bir anlıq kənara baxıb, özünü toparlamağa çalışdı. Siz demək Murad dayının oğlusunuz. Kişiyə xəcalət olmuşdu olanlardan və duyduqlarından. Bəli qızım Murad dayının oğluyam, oğlumun səhvinə görə sizdən bir daha üzür istəyirəm. Mələk – Paşaya bəyə: məndən üzür diləməyin onun əvəzindən. Əsil üzürü Murad dayıdan istəməliyik, yazıq nə hala düşdü. Mələk – Uğura: dostum məni Murad dayıya apar. Uğur braz şaşqın halda, – Mələyə: apara bilmərəm dostum. Mələk təcüblə – Uğuara: niyə ki? xəstəxana deyilmi. Uğur başıyla yox deyə işarə etdiyində, Mələk çox qorxdu. Yazıq elə bildi kişi ölmüşdür, əlin atıb Uğurdan tutub dayandı. Uğur cəld qolundan tutub, -Mələyə: qorxma sağdır. Paşa bəy – Mələyə: qızım atam xəstəxanada dayanan deyil, o üzdən çox çətinliklə həkimlə danışıb evə gətirdim, bizdə yatır. Mələk keçirdiyi həyəçandan bir anlıq özünü toparladı. Dərindən nəfəs alıb öz -özünə: canım Murad dayım, bağışla səni bu duruma saldığıma görə. Gözləri yaşardı, – Uğura: mən canlı yığıb telefonda görərəm o zaman, gedək burdan. Paşa bəy – Mələyə: qızım atam sənin gəlməni tapşırdı yanına. Mələk dönüb baxdı, – kişiyə: sizəmi? yox – yox olmaz. Mən sizə gələrsəm, inanın ki bu dostumun məni ən azı 20 ildən sonra, dustaq qapısında qarşılama şansı olacaq. Uğur bəzən Mələyin ciddidə olsa dediyi sözlərinə gülümsəyirdi. Çox xayiş edirəm sözümü yerə salma qızım, atam tapşırdı ki səni gətirim. Sizdə anlayın məni, həkim ona həyəcanlanmaq olmaz dedi. Sənsizdə evə qayıtmayım tapşırdı mənə. Mələk – Uğura: Murad dayıçün canımıda qurban verərəm mən. Dostum hazır ol 20 ildən məni qarşılamağa. Mələyin əsəbləşib dediyi sözünə, Səlimin atasıda çarəsiz gülümsədi. Dostum gedək mən üstümü dəyişdirim, sonra gedərik Murad dayıma. Keçib maşına əyləşdiyində, arxa qapıdan Səlimin atasıda əyləşdi. Mələk dönüb baxdı kişiyə, Uğurda sükan arxasına əyləşdi. Mələyin tərcüblə Uğura baxdığıını gördüyündə, – Mələyə: qızım atam sənsiz qayıtma dedi. Sən üstünü dəyişdirincə gözləyəcəm, sonra birlikdə gedəcəyik. Mələk – Uğura: bas qaza dostum hadi oyalanma. Uğur Mələyin əsəbləşdiyini anlayıb gülümsədi, maşını işə salıb qaza basdı. Mələk yan şüşədən dışarı baxdı əsəblə.

Gec olsada, Mələk gəldi Səlimin atasıyla Murad dayısının yanına. Dəniz gəlib qucaqlayıb görüşdü, xoş gəldin Mələk. Mələk hələ nçikdi Dənizədə. Qardaşının burnunun ucuna gəlişim bir o qədərdə xoş sayılmır Dəniz xanım. Bu olanlara görə atası Dənizidə danlamışdı. Arxadan Uğurda gəldi Dənizlə görüşdü. Atası – Dənizə: baban yatırmı? Dəniz başıyla yox deyə işarə etdi. Gəl qızım səni gözləyir atam, Mələk çalışırdı Səlim haqda düşünməsin. Çarəsiz Uğura baxıb, kişinin ardınca getdi. Uğur – Dənizə: gəl biz səninlə qəhvə içək. Bilirdi Dənizi atası acıladığını, Uğur cox istəyirdi Dənizin xətrini. Dəniz gülümsəyib, – Uğura: gəl mənim yaraşıqlı xalam oğlu, qolundan tutub mehribanlıqla apardı.

Səlimin atası gəlib qapının yanında dayandı, Mələyə baxdı. Mələk anladı özünün içəri kecməsinə işarə idi bu. Əlini atıb qapını açıb ehtiyatla girdi otağa, içəri biraz qaranlıq idi. Baxdı yataqda yatırdı Murad dayısı, qolunada sistem qoşulu idi. Yavaş səslə – Mələyə: gəl mənim gözəl qızım. Mələk kişinin baxmadan özünün gəldiyini anladığına, çox pis oldu. Yaxınlaşıb yanında dayandı, əyilib əliylə kişinin saçlarına, alnına, sığal çəkdi. Səni yenidən görməyimə necə şadam bir bilsən canım Murad dayım, kişi gözlərini açıb baxdı. Mələyin gözlərindən axan yaş damcıları, kişinin üzünə düşdü. Kişidə kövrəldi, Mələyin əlindən tutub öpdü. Canım qızım keçdi ağlama, hər şey yaxşı olacaq. Mələk kişinin üzündən öpüb, başını sinəsinə qoyub, səsini içinə salıb ağladı. Kişi – Mələyə: biz burdan az vaxtda gedəşəyik qızım, ağlama. Bir daha dönməyəcəyik dostuna gedəcəyik, özləmişdir səni çoxdan. Mələk kişini qucaqlayıb elə ağladı ki, qapıdan baxan atasıda pis oldu. Qapını örtüb getdi. Mələk göz yaşlarını silib, kişinin üzünə damlamış göz yaşlarınıda əli ilə sildi. Gərçəkdən bura bizim yerimiz deyil Murad dayı. Sən tez sağal gedək burdan, burda insanlar kəndimizdəki kimi deyillər. Bizim öz kəndimiz və insanlarımız yaxşıdılar. Kişi gülümsəməyə çalışdı, – Mələyə: mən o üzdən buraları sevmirəm qızım. Burda nə qonşu – qonşunu tanıyır, nə də yıxılan olsa, qolundan tutub qaldıranın olar. Mələk kişinin yanında oturub, nə qədər palçıqlı – tozlu olsada, mən kəndimizi belə 100 şəhərə dəyişmərəm. Kişi gülümsəyərək, – Mələyə: palçıq işində dostun profisyanaldır. Ayaqlarının palçığıyla az üstünü bulamadı. Mələk gülümsəyərək, – kişiyə: bulasın dostumdur o mənim. Biz nə palçıqdan, nədə yağışda islanmaqdan qorxmuruq, elə deyilmi Murad dayı? bu ikisinində sözü idi. Kişi xatırlayıb gülümsədi, elədir mənim gözəl qızım. Düzü heç axlımıza gəlmədi, ikimizində bir gün şəhər tufanında islanacağımız. Mələk Səlimi qəst etdi, kişi anladı. Biz güclüyük qızım, kənt yağışlarının, şəhər tufanlarına immuniteti güclü olur. Elə deyilmi oğlum? Mələk baxdı kişi oğlum dediyində. Birdən kənarda əyləşib özlərinə sakit baxan Səlimi gördü. Səlimə əsəbi olsada, kişinin həyəcanlanmağını istəmirdi. Mələk zarafatla -kişiyə: qısa vaxtlıq əsdi – gurladı, artıq keçdi Murad dayı. Səlim sakit görsənirdi, Mələk çalışdı Səlimə baxıb olanları xatırlamasın. Kişinin əlini öpüb baxdı gülümsədi. Ancaq içində Səlimə qarşı nifrəti yox sayılmazdı. Səlim – babasına: nəvəndən çox istəyirsənmiş bunu, gözlərimin şahidi oldum. Mən şəhərdə böyüsəmdə, məndədə babamın qanından var. Hec az deyil belələrinə qarşı immunitetim, narahat olma babacan. Babası nəvəsinin qısqanaraq qıc olmasına gülümsədi, gözlərini yumub sakit dayandı. O arada Səlimlə Mələyin üzlərini ciddi ifadə aldı. İkisidə bir – birinə baxdılar nifrət və əsəbi baxışlarla.

Beləcə bir neçə gün keçdi. Babası özünü biraz yaxşı hiss edirdi. Ancaq ayağa qalxıb gəzməyə qoymurdular. Mələk gəldi otağa əlində gül dəstəsi ilə, yanında Səlim oturmuşduşdu. Dənizdə əlində böyük vaza ilə gəldi. Mələk gətirib gül dəstəsini masaya qoydu, kişinin baş tərəfinə yaxın yerdən. Sən gülləri sevərsən Murad dayı, kişi gülümsəyib, – Mələyə: oxx çox gözəl qoxurlar qızım. Sanki həyətimizdəki qızıl güllər kimi, Dəniz babasının alnından öpdü. Canım babam mənim burdada var güllər, kəndə getməyinə gərək yoxdur. Kişi gülümsəyərək, – Dənizə: ürəyimsən mənim gözəl nəvəm. Mələk çalışırdı Səlimə fikir vermsin. Mələk – Dənizə: dalğa xanım, kəntdəki güllərimizi biz qoparmırıq. O üzdən güllərimiz uzun zaman qalırlar solmadan. Səlim – Mələyə: sən bacıma dalğamı dedin? Mələk – kişiyə: Murad dayı nəvənizə Dəniz adı vermisiniz. Dəniz xanımın dalğasında batan birinci mən oldum, o üzdən dalğa dedim. Mələyin zarafatla dediyi sözünə, babası qəh – qəhə cəkib elə güldü ki, hamısı baxdılar kişiyə. Mələk bu gülüşü özləmişdi çoxdan. Mələk – kişiyə: nəvənizədə Səlim adını verməyinizdə səhviniz olub. Tufan adı daha çox yaraşardı onada. Səlim əsəblə – Mələyə: gözlə batmayasan o tufanda. Mələk acıq verən hərəkətlə gəlib, Səlimin yanında əyləşib özünə yer etdi. Kişinin əlini tutub, deyəsən yağış yağacaq Murad dayı. Bax yenə birisi başladl əsib – gurlamağa. Dəniz Mələyin qardaşına ilişməsinə, eyni babası kimi ürəkdən güldü. Səlim əsəblə ayağa qalxıb çıxdı otaqdan. Kişi gülərək, – Mələyə: qızım gurlatma onu, tufan qopacaq yenə. Həkim mənə sakitlik lazımdır deyib, yenə ürəkdən güldü. İçəri atası girdiyində, öz atasının necə ürəkdən güldüyünü görüb, dayanıb baxıb gülümsədi. Səlimin gedişindəndə anladı ki, Mələk basmışdı quyruğunu. Atasının qızlarla necə mehriban və zarafatcıl olmasına baxıb gülümsədi.

Axşam olmuşdu, Uğur işdən çıxaçaqdı Səlim gəldi. Uğur yaxşı bilirdi Səlimin xasiyyətini. Səlim gəlib qarşısında dayanıb baxdı, Uğurda baxdı Səlimə. Səlim əsəblə – Uğura: evinin açarlarını ver mənə, Uğur anladı Səlimin fikrini. Uğur – Səlimə: bax qardaşım çox yorğunam, yenə oyunlar açma dinç dur. Bir oyununun nəticəsi babana toxundu, yetmədimi? yetər məcə. Səlim – Uğura: qorxma sən heç, bu dəfə dostundan başqasına fəsadları toxunmayacaq. Uğur əlbətddə verməyəcəkdi açarları, Səlimdə bunu çox gözəl bilirdi. Uğur yanından keçib qapıda dayandı, – Səlimə: qapatmağım lazımdır mağazanı. Çıx deyə işarə etdi, və üzü qapı tərəfə döndü. Səlim kinlə baxıb, arxadan gedib cibindən çıxarıb Uğurun burnuna əl dəsmalını tutdu. Dəsmala nə vurmuşdusa Uğur huşunu iitirdi. Səlim Uğuru ehtiyatla yerə uzatdı. Bağışla xala oğlu, sən öz xoşula verməyəcəkdin açarlarını. Mağazaya iki nəfər oğlanlar girdilər. Səlim – olara: buna imkan verməyin burdan çıxsın. Ancaq elə edin ruhuda inciməsin, anladınız? oğlanlar hə dedilər. Səlim cibindən açarları götürüb, tələsərək çıxdı getdi mağazadan. Oğlanlar tez qapını bağladılar ki, görən olmasın.

Mələk mətbəxtdə axşam yeməyi hazırlayırdı, olanlardan xəbərsiz idi. Başı qarışıdığından hec qapının açlan səsinidə duymamışdı. Birdən döndüyündə, qapıya söykənib özünə baxan Səlimi gördü. Ona tərs – tərs baxıb, dönüb yeməyi hazırlamaqla məşğul oldu. Az vaxtdan hiss etdi ki, Uğur evə gəlməmişdi. Dönmədən öz – özünə: Allahım nə olar düşündüyüm olmasın. Səlim ədayla qollarını bir – birinə dolayıb baxdı. Mələk masadan telefonunu götürüb, Uğura zəng etmək istədi. Səlim-Mələyə: boşa dostunu arama gəlməyəcək. Bu gün mağazada qalmalı oldu, mənim bura gəlməyimçün. Mələk – Səlimə: manyak nə etdin adama sən? bilirəm Uğur sənə evin açarını verməzdi. Səlim gəlib əlindəki açarları masaya əsəblə qoydu. Elə ona görədə xala oğlum indi mışıl – mışıl yatır mağazada. Narahat olma ona iki gözüm kimi baxaçaq uşaqlar. Mələk əlinin yaxınındakı pıçağa baxdı. Səlim kinlə gülümsəyib, – Mələyə: götür qorxma. Mələk toxunmadı pıçağa, – Səlimə: sən gərçəkdən mənim içəridə yatmağıma səbəb olacaqsan. Səlim birazda yaxınlaşdı, üz – üzə dayandılar. Səlim – Mələyə: səndə mənim, sözünün sonunu demədi. Mələk – Səlimə: sən məni şəhər qızları ilə səhv salma. Səlim – Mələyə: nə olmuş bizim şəhər qızlarına kəntci? Mələyə birazda yaxınlaşdı hədsiz. Səlim ikki əlləriylə üzündən tutudu, Mələyə: indi kənt qızının dadına baxarıq. Mələk gözlərinə baxdı, – Səlimə: mən arzunu ürəyində qoyaram indi sənin. Birdən masadakı tavanı götürüb Səlimin başından necə gəldisə, dəyən zərbədən Səlim yıxılmasada, başını tutdu. Mələk o arada istifadə edib, Səlimin arxadan qılçalarına təpik vurdu. Səlim dizləri üstə düşdü yerə. Bir – neçə təpikdə qarnına vurub yıxdı. Səlim başını tutub ağrıdan qalmışdı yerdə. Mələk – Səlimə: indi gördünmü fərqimizi? səni inan öldürərdim. Çox təssüflər olsun babanın xətrinə bacarmıram. Alçaq evə gizlin girib nə edəçəyini düşünürdün? cavab versənə, bir – neçə təpikdə vurdu. Səlim çox pis halda qalmışdı, köhnə vurulan zərbə yeridə pis ağrıyırdı. Bu Mələkdən aldığı ikinci tutarlı zərbə idi.

Babası yatağında oturmuşdu. Dəniz uşaq kimi babasını yedirdi sulu xörəkdən. Qızım bəsdir mən doydum, – Babasına: yox elə şey bax az qaldı. Babası gülümsəyərək, – Dənizə: unutmadım qızım, kiçikliyinizdə siz kəndə gələndə, rəhmətlik nənədə sizi belə yedirdərdi. Deyərdi açın ağzınızı baxın az qaldı, kişi bir anlıq kövrəldi kənara baxdı. Dəniz anladı, başını qatmaqçün – babsına: birazdan Mələk gələcək. Bax məndən hesab soraçaq baba, yedinmi – yemədinmi deyə. Yazığın gəlsin nəvənə, hadi aç ağzını az qaldı. Babası uşaq kimi dərdini unudub gülümsədi. Mələk qızımın mənimçün başqa yeri var qızım, çox mərd və güclü qızdır. Kəndimizin oğlanları ondan qorxub çəkinərdilər. Babası nəyisə xatırlayıb ürəkdən güldü. Dəniz baxdı gülümsədi, babasının uşaq kimi xasiyyətinə. Bilirsənmi bəzən əlindan almaq çətin olurdu döydüklərini. Gözləri yaşardı gülməkdən, Dənizin verdiyi yeməkdən yedi. Dəniz başını narazılıqla sirkələyib gülümsəyib, baxdı babasına.

Babasının evdə Dənizə danışdıqları gərçək olmuşdu, xəbərsiz idilər olanlardan. Mələk Səlimin əllərini – ayaqlarını bağlayıb, eləcə döşəmədə qoymuşdu qaldırmamışdı yerdən. Qabda su gətirib başının zərbə aldığı yerə tutdu. Səlim ofuldayıb – Mələyə: fərz et bundan sonra öldün sən. Mələk qalxıb getdi, az vaxdan qayıdıb əlindəki skoçdan açdı. Aşağı çöküb Səlimin ağzına kobutca yapışdrdı. Bayaqdan baş beynim getdi vır – vırından. Səlim dartınırdı əllərinidə aça bilmirdi. Mələk dəsmalı suda nəmlədib sıxıb, – Səlimə: tərpənmə dedim sənə, qalan boş başınıda yardıtma mənə. Səlimin üstü batmışdı su tökülüb. Mələk dəsmalı başına qoyub, Səlimin ciblərini axtardı. Telefonunu tapdı, Səlim danışada bilmirdi ağzı bağlı olduğundan. Əsəbindən az qala partlayacaq halda idi. Oh nə gözəl telefonun kodda deyil, boş başın çatmamış koda qoymağa. Mənə elə baxma, indən sonra heçdə catmaz, bilirsənmi niyə? çünki qalanıda mən vurduqdan sonra getdi. Telefonda son gələn və gedən zənglərə baxdı, zəng etdi son gələn nömrəyə. Alo şərəfsiz Səlim deyil qulaq as, indi dediklərimi edirsən anladınmı? etməssən Səlimini bir daha sağ görməssən.

Atası saatına baxdı, – Dənizə: qardaşın hardadır? Dəniz çiyinlərini çəkib bilmədiyini işarə etdi. Atası narahat oldu nədənsə, – Dənizə: Mələyə getməz elə deyilmi? Dəniz birdən kimisə görüb pərt halda baxdı. Atasıda dönüb baxdı, Səlimi ona yardım edən ikki oğlan, qollarını boyunlarına salıb gətirdilər. Atasıda, Dənizdə ayağa qalxdılar həyəçanla, nə oldu oğlum? indi gərcəkdən qəzamı etdin? narahat oldu. Bu anda arxadan Mələklə, Uğur gəldilər. Səlim halsız idi, başıda sarıqlı idi. Mələk arxadan gəlib Səlimin atasının qarşısında dayandı. Paşa bəy oğlunuzu təkrar mən bu günə qoydum, səbəbini sizə indi Uğur anlatar. Mən icazənizlə Murad dayıya baxım getdi, ardınca təçüblə baxdılar Mələyin. Atası tez yardım etdi oğlunu divana otuzdurdular. Dənizdə qardaşının yanında əyləşib, həyəcanla baxdı. Uğur gəlib qarşılarında dayanıb, əsəblə baxdı Səlimə və onu gətirən oğlanlara.

Mələk ehtiyatla qapını açıb gəldi kişi yatırdı, gəlib ehtiyatla yanında əyləşib baxdı. Kişi gözlərini açmadan – Mələyə: gəldinmi qızım? Mələk gülümsədi çarəsiz. Gəldim canım Murad dayım. Kişi gözlərini açmadan – Mələyə: bir neçə saat öncə Dənizə sən haqda danışdım, xatırlayıb çox güldüm. Mələk kişinin əlini tutub, nə danışdın Murad dayı? kişi gülümsədi. Dənizə danışdım sənin kəntdə yaramaz oğlanları necə döymən haqqında, hətta əlindən almaq çox çətin olardı. Mələk bir anlıq kənara baxdı, kişinin xəbəri yox idi nəvəsinin yaxşıca payını verdiyindən. Mələk – Kişiyə: bəzən yaramazlıq edənləri döyməyimə necə baxırsan? kişi gülümsəyib, yaramazları olar qızım. Mələk əlini üzünə çəkib, – kişiyə: bəzən yaramazları bir dəfə vurmaqla axıllanmırlar. Təkrar əl hərləməli olursan, kişi gözlərini açıb şüphəli baxışlarla baxdı. Mələk kənara baxdığında anladı, nə isə olmuşdu.

Uğur olanları anlatmışdı, atası oğluna çox əsəb olub acılamışdı. Səlim çarəsiz susrdu atasının qarşısında. Sən axlınımı oynatdın? zorla açarları götürüb evə gizlin girməkdə nə deməkdir? oğlum niyə bu qədər üzürsən məni. Səlimin başı ağrıyırdı gərçəkdəndə. Atası biraz yüksəkdən danışdığında, ikki əlləri ilə başını tuturdu. Atası – Səlimə: bilirsənmi nə var? o qızın əllərindən öpəcəm indi gedib. Vallahidə əllərinə sağlıq, illərdir mənim sənə edə bilmədiyimi etmiş, vallahidə bravo qıza. Səlimi kəssələr qan çıxmazdı. Birdən Dənizi gülmək tutdu, qardaşını Mələyin döyməsinə. Həmdə babası anlatmışdı Mələk haqda olanları. Səlim bacısına tərs – tərs baxdı. Dəniz – Səlimə: qardaşım düz ünvanına evə gəlsəydin vaxdında, babamın Mələk haqda anlatdıqlarını duyardın. Yəni səhv ünvana getməzdin. Dəniz ürəkdən qəh – qəhə cəkib, eyni babası kimi güldü. Uğur əsəbi idi Səlimə, Mələyin belə cəsarətli çıxıb Səlimin tək ağzının deyil, başnanda vuraraq payını verməsindən çox razı idi. Dənizə baxıb birdən Uğurda güldü. Gəlib əlini Səlimin çiyninə vurub, bir daha mənə bulaşma xala oğlu. Bax mənim necə dostum var, payını verib əllərinidə bağlayıb upakovka edib. Hələ ondan sonra mənidə qurtardı bir zəngii ilə, o bandit dostlarından. Düzü elə qorxaqlardan dost olmaz. Əsil dost mənim dostum kimi olar, gülüb getdi babasının yanına. Səlim dinmirdi, Dəniz gözlərini silib gəlib qardaşının yanaqlarından sıxıb, – Səlimə: yaraşıqlı qardaşım mənim. Gəl yardım edim gedək yerində yat. Səlim qalxmadı, – bacısına: səndəndə o gülməyinin heyifini alacam, unutma. Dəniz çiyinlərini cəkib – Səlimə: o zaman məndə səni Mələyə şikayət edərəm, yaxşıça əzişdirər səni. Yenə ürəkdən gülüb getdi. Səlim başına toxunmaq istədi başı ağrıdı, ofuldayıb baxdı əsəblə.

Səlimin Atası gəlib Mələyə haqq vermişdi, artıq olanları babasıda bilmişdi. Mələk Səlimin atasının qarşısında biraz xəcalət çəkdi. Kişi gülümsəyib, – Mələyə: qızım dedim axı haq olanı etmisən, əllərinə sağlıq. Birdən babası oturduğu yerində, Mələyin çiyninə alnını qoyub gülməyə başladı. Mələk kişinin bu gülüşünə hər zaman heyran idi, necədə ürəkdən gülürdü dərdini – ağrısını unudub. Bir qoluyla kişini qucaqlayıb, üzünü başına qoyub baxdı. Mələkdən başqa hamısıda yaşı anlayırdılar, Səlim artıq durmayacaqdı heyif almadan.

Geçə Uğurla evə gec gəldilər. Uğurun kerfi yaxşı idi, – Mələyə: dostum hələ inana bilmirəm. Evə gəldiyimdə Səlimin bağlı olduğunu gördüyüm gözümün önündən getmir. Uğur pencəyini divana atıb əyləşdi. Mələk mətbəxtdə gedib səsləndi, – Uğura: sənə çay – qəhvə? – Mələyə: sən içəndən dostum. Az vaxtdan Mələk sinidə iki fincan çaylarla gəldi, çayın birisini Uğura verdi əyləşdi. Uğur təşəkkür etdi, sinidən götürüb şirinyyat qabınıda Uğura yaxın qoydu. Uğur birdən gülməyə başladı, – Mələyə: ağzına skoc bağlamağın ayrı ləzzət elədi mənə. Mələk çayından içib, – Uğura: onun dır- dirina qulaq asacaq deyildim ki, kənt qarıları kimi vır – vır ağzı durmurdu. Uğur gülməkdən özünə hakim ola bilmirdi. Mələk zarafatla, – Uğura: oğlan o günü babasınada deyirdi, qanım sənin qanındandır filan, guya çəkmiş kənt tərəfimizə. Düz deyir çəkmiş, sadəcə kənt qarılarına. Allah saxlasın olar dır – dıra başladıqlarında. Uğur gülməkdən göz yaşlarını silib, – Mələyə: komediyasan dostum vallahi. Ancaq unutma, ondan ehtiyat etməyin gərəkir. Mələk çayını içərək baxmadan, – Uğura: mən niyə ki? mən tərəfdən problem olmadı. Mağazada xalan oğlu tərəfindən təcavüzə uğrayıb, huşsuz yatan mən deyildim. Hələ döşəmədə leş düşüb sərələnmiş Səlim bəyi demirəm. Siz məndən ehtiyat edin dostum. Uğur zarafatına yenə ürəkdən güldü. Vallah dostum səninlə savaşa belə gedərəm. İnan silahsız düşmənləri 10 dəqiqəyə upakovka edərsən. Mələk Uğurun uşaq kimi deyən sözlərinə, başını narazılıqla sirkələyib gülümsədi. Anacaq üzünü tez bir zamanda ciddi ifadə alaraq fikirə daldı. Uğur çayını götürüb içərək baxdı Mələyə.

Səhər açıldı, bazar günü olduğundan Uğurda evdə idi. Mələk oyanıb gəldiyində, Uğurla əyləşib özünü gözləyən Gülsümü görüb baxdı əsəblə. Dönüb getmək istəyirdi Gülsüm səslədi, bağışla bacım nə olar. Mələk Gülsümü cox istəyirdi, özünə bacım deməsinidə çox özləmişdi. Dönüb ciddi üz ifadəsi ilə – Gülsümə: bu birinci – axırıncı olsun yalançı bacım. Elə bil Gülsümə dünyaları hədiyyə etdilər. Qalxıb qaçıb gəlib Mələyə elə sarıldı ki, Uğur baxıb gülümsədi. Mələkdə qucaqlayıb – Gülsümə: bax bacım bir daha gizlin işlər çevirərsənsə ardımdan, Gülsüm imkan vermədi. Bir daha olmayacaq, bağışla, bağışla, bağışla. Mələk – Uğura: dostum bazar günü budilniki kim qurmuş? Gülüsmü işarə etdi. Uğur Mələyin Gülsümün bağışla sözlərini təkrarlamasına işarə etdiyini anladı. Əlini- əlinə vurub güldü ürəkdən. Mələk Gülsümü qacaqlayıb baxdı, zarafatını anlayıb gülən Uğura.

Beləcə günlər keçdi, Murad dayısı sağalmışdı. Mələklə artıq hazır idilər öz doğma kəntlərinə qayıtmağa. Avtobus voqzalına Gülsümlə, Uğurda, gəlmişdilər yola salmağa. Gülsüm – Mələyə: canım bacım yenə gəl tamammı? Mələk Gülsümə elə təcüblə baxdı ki, Uğuru gülmək tutdu. Amandı sizin şəhəriniz sizə qalsın istəmirəm artıq. Gülsüm incik baxışlarla baxdı. Dənizdə gəldi, – Mələyə: bax Mələk Gülsümün sözünə məndə qoşuluram. Çalış yenə gəl, tamammı? oldu xırda – para problemimiz o heç. Mələk əsəbləşəcəkdi Dənizə, o arada Murad dayısı yaxınlaşdı. Kişi mehribanlıqla – Mələyə: gedək qızım, bizi gözəl kəndimiz gözləyir. Səlimin atası yaxınlaşdı salamatlaşmaqüçün. Ata bir daha deyirəm qal, nə olar getmə. Bax nə gözəl səninlə söhbət edirdik, sən burda olsan içim rahat olar. Atası gülümsəyib, – oğluna: gördün oğlum mən şəhər yerində bacarmıram, xəstələnirəm. Mənə kəndimiz yaxşıdır, sənədə məsləhətim öz doğma kəndinə qayıtmaqdır. Burda şəhərdə nə təmiz hava alırsınız, nə də kənt meyvəsindən yeyə bilirsiniz. Atası Dənizə baxıb, başını narazılıqla sirkələdi. Nə desədə atasını razı sala bilməyəcəyini yaxşı bilirdi. Kəndə gedəcək avtobusa bildiriş olundu. Mələklə, Murad dayısı bir – bir qucaqlaşıb salamatlaşdılar hamıyla. Uğur – Mələyə: dostum bilirəm burda yaxşı xatirələr yazılmadı xatirə dəftərinə. Ancaq mən kəndinizə mütləq gələcəm səni görməyə. Mələk gülümsəyib, – Uğura: hər zaman qapımız üzünə açıqdır dostum, gəlsən çox sevinərəm bunu bil. Çantasını götürüb – Uğura: Murad dayının Çantasını al avtobusa kimi. Uğur kişinin çantasını götürüb getdi. Səlimin atası – Mələyə: qızım səndən təkrar üzür istəyirəm olanlara görə. Mələk bir anlıq kişiyə baxıb olanları xatırlasada, əsəbləşmədi. Dərindən nəfəs alıb çarəsiz gülümsədi. Dəniz demişkən oldu kecdi Paşa bəy, mən unutdum, sizdə unudun. Kişi başıyla razılığını bildirdi. Dənizin çiyninə qolunu qoyub baxdı, atasının və Mələyin gedişinə. Murad dayısıda Mələyin çiyninə qolunu qoyub, – Mələyə: hadi qızım bizə uğurlu yol. Mələk zarafatla -kişiyə: Uğuru qabaqdan göndərdim Murad dayı, inşallah yolumuz uğurlu olar. Mələyin dediyi sözə kişi qəh – qəhə cəkib gülərək, getdilər. Atası arxalarınca baxıb – qızına: vallahi baban bu qızı bizdən çox istəyir baxsana. Dəniz gülümsəyib, – atasına: babamın üzünü güldürə bilirsə, demək ki qazamış sevgizini Mələk. Sən babamı bilirsən ata, hər adamla qanı qaynamaz onun. Atası dərindən nəfəs alıb – qızına: orası elədir gözəl qızım, gedək bizdə evə. Heç doğmalarımı uğurlamağı xoşlamıram. Gülsüm hələ üzgün baxırdı Mələyin ardınca. Dəniz – Gülsümə: ortaq gəl gedək bəsdi baxdın bacının ardınca, onsuzda dönən deyil. Gülsüm gözlərini silib, baxdı Dənizə üzgün baxışlarla. Dəniz gəlib mehribanlıqla qucaqladı. Canım indi mənidə ağladacaqsan, gəl biz səninlə bir yerə gedəcəyik. Gülsümü apardı ordan, boynunu qoluyla quçaqlayıb özünə sıxıb. Atasıda arxaya baxa – baxa getdi olarla, üzgün – kefsiz.

Beləcə bir neçə ay ötdü keçdi. Mələk öz evinə – kəndinə dönməsindən çox razı idi. Olan hadisədən sonra çox dəyişmişdi, heç oxumaq haqda düşünmürdü. Anası axşam yeməyini hazırlayırdı mətbəxtdə. Mələk gəldi, – anasına: ohh nə gözəl qoxur yeməklərin. Anası gülümsəyərək, -Mələyə: qızım məndə anamın hazırladıqlarına eyni sənin kimi deyərdim. Nə olur – olsun, ana hazırlayan yeməkləri təkrar başqa kimsə hazırlaya bilmir. Bu nəsillikcə davam edir, hər kəs öz anasının hazırladığı yeməkləri özləyir. Nə qədər çalışsaqda o yeməklərin dadını – tamını hzırlaya bilmirik. Mələk boş qabları götürüb – Anasına: demək sənədə rəhmətlik nənəmdən keçmiş dadlı yeməklər hazırlaman. Anasnın üzündən öpüb, qabları aparıb getdi. Anası bilirdi qızının xasiyyətini, yazıq qadın yenə üzülürdü qızını oxuda bilmədiklərinə görə. Bir anlıq dayanıb baxdı düşündü, Allahım sən kömək ol bizə.

Beləcə bir gündə ötdü keçdi. Səhər Mələk yuxudan oyanıb, gedib əl – üzünü yuyub gəldi. Ansını səslədi, anacan, anasından səs gəlməyinçə, öz – özünə: yəqin xalam gildədir. Özünə çay süzməkçün mətbəxtdə gedirdi, qapı döyüldü. Mələk gedib qapını açdığında üzünün ifadəsi dəyişdi sevindi, – kiməsə: ayy nə uğurlu sabahım açılmış üzümə. Gələn Uğur idi, Mələklə qucaqlşıb görüşdülər. Uğur – Mələyə: gəldim dostumun gününün uğuru olum. Mələk -Uğura: xoş gəldin canım dostum, gəl keç qapıda qalma, inan çoxx sevindirdin məni. Mehribanlıqla qolundan tutub içəri gətirdi. Uğur evə baxıb – Mələyə: indi anladım nədən şəhərdən tez qaçmaq istədiyinizi. Vallahidə çox gözəldir burası, hələ yol gələrkən insan təbiətin gözəlliklərinə baxıb heyran olur. Mələk divanda otuzdurub, – Uğura: niyə demədin gələcəyini? qarşılayardım səni. Uğur gülümsəyib, – Mələyə: mən sənə syurpriz etmək istədim dostum, məncə pis anlınmadı. Mələk çox sevinmişdi, – Uğura: mən ikimizədə çaylar süzüm birlikdə içək, qalxıb getdi. Uğur evə nəzər salıb gülümsədi, ev çox səliqəli və hüzur verici idi. Mələk mətbəxtdən – Uğura: dostum, mənim yalançı bacımın xəbəri vardımı gələcəyindən? o köhnə kəşviyatçıdır. Uğur gülümsəyib, – Mələyə: dostum məni mətbəxtdən sual atəşinə tutmağını özləmişəmmiş. Mələk sinidə mürəbbələr və şirinyat, iki fincan çayları gətirib gəldi. Sinini masaya qoyub, – Uğura: sənində sual atəşlərindən qəşəng yayınmaların var bilirsənmi? çayı qarşısına qoydu. Mürəbbə qablarını və şirinyyatıda yaxınına qoyub, – Uğura: sualdan yayınmağından anlaşıldı ki, əlbətddə vardı. Bu qız sizin şəhərə gedəni moşennik oldu arkadaş. Uğur Mələyin sözünə ürəkdən güldü. Canım dostum nə etsin qız? gördün şəhərimizdə dolanmaq o qədərdə rahat deyil. Biraz moşennik, birazda yalançı olmağın gərəkir. Mələk ağzını büzüb baxdı. Uğur çayını götürüb içdi, mmm nə qəşəng çaydır, – Uğura: nuş olsun dostum. Biz Murad dayıyla niyə ordan qaçdıq anladınmı indi. Uğur çayını icərək gülümsəyib, – Mələyə: yol gəlişi kəndinizin gözəl və, axıllı qızlarınıda gördüm. Burası vallahi ürəyimə çox yatdı. Mələk – Uğura: dostum kəndimizdə gördüyün o gözəllərin çoxu mənim kimi başdan xarablardı. Deyim bil Səlimin halına düşmə şansın var. Uğur xatırlayıb gülməyə başladı. Dostum hələ indiyə kimi Səlimi belə sındıran olmamışdı. Dəniz arada incidir qardaşını. Mələk gəlib – gedəni çox dəyişdin deyir. Heç evdəndə çıxmır dışarı, – Uğura: amandı qalsın evində. Dışarı çıxıb yalandan əsib guruldayır xalan oğlu, sonunda özü islanır tufanında, şahidi olduq. Uğur çayını masaya qoyub güldü. Sən az vaxlıq gəldin, inan bir ömürlük unudulmayacaq xatirələr qoydun getdin. Anan gil yoxmu? Mələk nə isə demək istəyirdi, anası gəldi içəri. Mələk -Uğura: var dostum, Uğur ayağa qalxdı qadını görüb. Anası mehribanlıqla yaxınlaşdı, – Mələyə: qonağımızmı var qızım. Mələk -anasına: haqqında danışdığım, dünyanın ən gözəl ürəkli dostum Uğur bəydir. Anası anladı, – Uğura: xoş gəldin oğlum. Uğurla öz evladı kimi qucaqlayıb görüşdü. Uğur bir anlıq qadının necə mehriban olmasına heyranla baxdı, xoş günüz olsun Roza xala. Qızınız gözəl ürəyindən necədə sizə bənzəyir. Arvad gülümsəyib, – Uğura: bütün evladlar bənzəyirlər analrına oğlum. Buyur əyləş ayaqda qalma. Allah sizləri hər zaman xöşbəxt etsin bu həyatınızda. Uğur əyləşdi, arvadda yaxınında əyləşdi, – Uğura: qızım dedi çox gözəl vaxt keçirdiyini sizlərlə. Cox sağolun varsınız, Gülsümdə mənə qızım sayılır. Mələk dediyində sən və Dəniz, Gülsümə çox dayaq olursunuz orda, inan oğlum çox sevindim. Uğur Səlimin etdiklərindən xəcalət çəkdi, baxdı Mələyə üzgün. Anladı anasına tam əksini anlatmışdı qırmamaqçün. Mələk baxıb işarə etdi ki, hər şey yaxşıdı üzülmə mənasında. Borçumuzdur Roza xala. Boğazı qovuşdu sözünü dediyində, çayından götürüb bir qurtum içdi. Arvad sevincək – olara: siz çayınızı için, mən indi yeyəcək şeylər hazırlayım. Uğur -arvada: zəhmət çəkməyin, mən yolda yedim əyləşin. Arvad – Uğura: oğlum olarmı heç elə şey? siz çayınızı için mən az vaxtda gəlirəm, qalxıb getdi. Uğur arvadın ardınca baxıb – Mələyə: şanslısan dostum, anaların ən gözəllərindədir sənin anan. Mələk gülümsəyib, – Uğura: orası elədir dostum, iç çayını soyutma. Sən hələ anamın hazırladığı mürəbbələrdən ye dadına bax. Uğurun nədənsə canı sıxıldığı, Mələyin gözündən yayınmadı. Uğur gülümsəyib, qaşığı götürüb mürəbbədən yeyib, mmm gərçəkdən çox dadlıdır. Əllərinə sağlıq olsun ananın, çayını icdi.

Səlim gərçəkdən evdən heç yana çıxmırdı, otağında oturub gözlərini bir nöqtəyə zilləyib düşünürdü. Qapı döyüldü içəri Dəniz girdi, – qardaşına: sən xəstə deyilsən ki? Səlim gözünü cəkmədən – bacısına: yox deyiləm xəstə. Dəniz gəlib əyləşdi, – qardaşına: mən mağazaya çatmalıyam Uğur dönüncə. Səlimçün maraqlı deyildi heçnə. Dəniz gördü qardaşı heç dediyinidə normal duymur. Ayağa qalxıb öz – özünə: Uğur çoxdan istirahət etmirdi, umarım Mələklə gözəl dincələcək kəntdə. Getmək istəyirdi qardaşı – Dənizə: Uğur o pisliyəmi getmiş? düzmü duydum. Dəniz gülümsəyib, – qardaşına: sənə görə pislik ola bilər. Mələk babamçün və Uğurçün, gərçək Mələk sayılır. Mənimdə xoşum gəldi qızın mərtliyindən, qardaşını əzişdirdiynə işarə edib güldü. Qardaşı əsəbləşincə tez otaqdan cıxdı. Səlim əsəblə yumuruğunu sıxıb dişlədi, nələrsə düşündü.

Mələk Uğuru gözəl yerlərdə gəzdirirdi. Uğur yorulmuşdu – Mələyə: dur dostum yoruldum mən. Mələk gülümsəyərək, – Uğura: noldu Uğur bəy? köhnə maşınlar kimi azacıq gedib sönürsən. Uğur yerdən əyləşib gülümsədi, – Mələyə: Murad dayı demişgən, kənt uşağıyla şəhər uşağında çox fərq var. Mələkdə gəlib Uğurun arxasında əyləşdi. Arxdan kürəyini, Uğurun kürəyinə söykəyib zarafatla, – Uğura: dostuna güvən, rahat sökən otur. Uğur gülümsəyib, Mələyin kürəyinə söykənib dərindən nəfəs aldı. Vay arkadaş, sanki arxamda dağları hiss etdim. Mələk – Uğura: əsil dağları yaxından görmək, hiss etmək istəyirsənsə aparım səni. Uğur yorulmuşdu ayaqları ağrıyırdı. Ayağından krasovkalarını çıxarıb – Mələyə: burdan pis görsənmirlər, qalsın. Mələk -Uğura: nə oldu dostum? rəhmətlik babam kimi ayaqlarını massaj edirsən, güldü. Mənə kim isə demişdi, səninlə dünyanın o tərəfinə savaşa belə gedərəm. Xatırlamıram kimiydi o? Uğur gülümsəyib, başının arxasıyla Mələyin başına sürtüb, sözü özünə dediyini anladığına işarə etdi. Uğura xoş idi Mələklə vaxt keçirərək, zarafatlı söhbətlərini dinləmək. Dostum inan dağlara getsəmdə, kürəyimdə belə gücü hiss etmərəm. Mələk – Uğura: heç dilini işə salıb başımı aldatma. Biz gedəcıyik dağada, orası daha gözəl və havası təmmizdir. Oğlum təmmiz havadan al istirahət et, bax tez – tez matorun vurur sönüb qalırsan yarı yolda. Sizin şəhərinizdə belə təmmiz hava almır yazıq ciyərləriniz. Murad dayım demişkən, gərçəkdən ummunitetiniz zəyifmiş, güldü. Uğur zarafatla, – Mələyə: hə dostum tək immunitetimiz deyil, qoldanda zəyiflərimizdə varmış. Səlimi qəst edib güldü ürəkdən. Mələkdə anladı Uğur kimi qəst edib gülürdü. Artıq söz demədən, dərindən nəfəs alıb baxdı.

Beləcə bir neçə günlər ötdü kecdi. Uğur Mələklə gözəl istirahət etmişdi, təbiətin gozəl yerlərini gəzərək. Axşamı geri şəhərə dönməli idi. Mələklə Murad dayısıyla salamatlaşmaqçün gəldilər sahəyə. Mələyi görən kimi it qaçıb gəlib şıltaqlıq etməyə başldı. Mələk iti oxşayıb öpdü, it artıq Uğurada toxunmurdu. Mələk – itə: dostum nə tez alışdın sən dostuma. Bax itlər bilrlər ürəyi gözəl insanlara toxunmurlar, pis insaları hiss edirlər və dişləyirlər. Uğurda bilirdi kiçikliyində Səlimi itin dişlədiyini, gülümsəyib, – Mələyə: Səlimi sevmir dostun. Mələk -Uğura: düz edir, elə tipləri heç sevməsələr yaxşıdı. Dostum dişini belə bulaşdırmasılar pis qanlarına. Bu vaxdı kimsə iti fitlə çağırdı, it qaçaraq getdi. Mələklə Uğur dönüb baxdıqlarında, gözlərinə inanmadılar. İti çağıran Səlim idi, it gedib Səlimin üstünə tullanaraq, şıltaqlıq etdi. Mələk – Uğura: dostum nə olar de, sən mən görəni görmürsən. Sənin bu xalan oğlu indi gözümə görsənməyəmi başladı? yox artıq, qara basır məni. Uğur əllərini belinə qoyub – Mələyə: bilirəm sualının cavabı xoşuna gəlməyəçək, hə məndə görürəm Səlimdir. Bu nə edir burda? heç Uğurunda xoşuna gəlmədi Səlimin gəlməsi. Mələk gözünü Səlimdən çəkmədən – Uğura: səndən xayiş edirəm dostum, apar bunuda özünlə burdan. Səlim gəlib çatıb qarşılarında dayandı. Səlim – Uğura: xalam oğlu bizim buralar xoşuna gəldimi? məncədə gəlmişdir. Uğur- Səlimə: mənim gəldidə, sən buraları sevməzdin heç, nə işin var burda sənin? nə vaxt gəldin xəbərim olmadı. Səlim kinlə gülümsəyib, – Uğura: sən getdiyində mənə demişdinmi? birdə ki, burası mənim babamın yeridir. Ürəyim nə vaxt və nəqədər istəsə qala bilərəm, yəni səndən fərqli olaraq. Mələk – Uğura: iti özünə alışdıra bildiyinə görə, demək ki çoxdan buralardaymış babasının itindən qorxan nəvəsi. Səlim əyilib yanındakı itin başını sığal çəkib, – Mələyə: itdə bizimdir, anladın? məncədə anladın. Artıq mən sənə icazə vermirəm bura gələsən, yada itə yaxın durarsan. Uğur Səlimin davakar sözündən əsəbləşib kənara baxdı. Çalışdı Səlimi acılamasın, çətində olsa özünü toparladı. Bax Səlim uşaqlıq etmə, gəlmişsən lap yaxşıda demirəm, çünki sən bura yaxşı niyyətlə gləməmisən. Gəl gedək mənimlə, insanların rahatlığını pozma. Səlim saymadan fit çala -çala, Uğurun yanından keçib getdi. Hec geri baxmadan iti səslədi, gəl dostum gedək gətirək qoyunları. Mələyi kəssələr qan çıxmazdı. Uğur baxdı – Mələyə: bəlkə sən gələsən mənimlə? Mələk əsəblə – Uğura: necə demişlər? ilanın başı ağrıyanda yola çıxarmış. Xalan oğlunun bərk başı ağrıyır deyim bil. Uğura xəcalət oldu, öz – özünə: bravo Səlim sənə, istirahətimin içinə pox qoya bildin. Mələk – Uğura: sən Murad dayıyla salamatlaş gəl, mən o tipin üzünü görmək istəmirəm. Əsəblə getdi, Uğur qaldı ortalıqda baxa. Bir tərəfdə əsəbinə hakim olmayan xalası oğluydu, o bir tərəfindədə çox sevdiyi dostu. Bunuda bilirdi ki, Səlim bura qızdan heyif almağa gəlmidi. Dərindən nəfəs alıb, ax Səlim axx, adam olmadın.

Mələk evə əsəbi gəldi. Anası – Mələyə: qızım Uğur hanı? Mələk elə əsəbləşmişdi ki, – anasına: birazdan gələcək. Getdi otağına, anası öz – özünə: nə oldu ki? narahat oldu, getdi qızının ardınca. Gəlib qapını açıb gəldi yanında əyləşdi, – qızına: qızım Uğurlamı davalaşdınız? nədir üzünün bu halı. Mələk dərindən nəfəs alıb, – anasına: yox ana. Murad dayının eşşək baş böyük nəvəsi var Səlim, o gəlmiş. Anası təcüblə, gəlsində qızım nə olmuş ki? Mələk əsəbləşdi – anasına: xoşum gəlmir o tipdən. Gəlmiş dostumu özünə öyrətmiş mənə acığa, dostum heç yanıma gəlmədi getdi onunla. Anası birdən qəh – qəhə çəkib elə güldü ki, qızının sözünə. Qızım siz Səlimlə itimi bölüşə bilmədiniz? Allahım sən mənə kömək ol. Qızım babasının itidir, itdə ona alışmış, burda nə var əsəbləşəsi? yenə güldü. Qızının üzündən öpüb, gülə – gülə qalxıb çıxdı otaqdan. Anası bilmirdi qızının başına gələn işləri, Səlim səbəb olub. Mələk əsəblə öz – özünə: babasının itiymiş, mərəfətsiz heyvan. Sən nə qanırsan qanacaq, mərəfət, baba, ya insanlıq, zibil.

Uğur əyləşmişdi babasının yanında kefsiz, babası yaxşı anlayırdı Uğur niyə kefsiz idi. Səlimdə gəldi, əlində qəhvəylə əyləşdi. Uğur dərindən nəfəs alıb – Səlimə: son qərarındırmı burda qalmaq? cavab gözlədi. Səlim qəhvədən içib, – Uğura: sənə hesabmı verəçəm? Babası – Səlimə: oğlum kobutlamayın bir – birinizi. Oğlum Uğur, Səlim qərarlıdır burda yanımda qalacaqmış, sən narahat olma gözüm üstündə olacaq. Elə deyilmi Səlim? Səlim – babasına: əlbətddə babacan, həmişə özün deyirdin gəlin. Məndə gəldim, düşündüm həmdə xəstələndin yanında qalım yardım edim. Uğur əsəblə – Səlimə: çalış əksi olmasın. Səlim heç vecinə almadı Uğurun sözünü. Yerdən döşəkcəyə üzandı, off doğurdan burası gözəlmiş, adama hüzur verir təbiət. Babası bilirdi Mələyə çətin olacaqdı Səlimlə burda. Dərindən nəfəs alıb – Uğura: itim Səlimə alışdı. Ümid edirəm Səlimdə ətrafımızdakı sevdiklərimizədə belə hörmətlə, tez bir zamanda alışacaq. Uğur ayağa qalxdı, Səlimə tərs – tərs baxıb, o zaman mən gedim Murad dayı. Məndə ümid edirəm dediyiniz kimi olacaq. Kişidə ayağa qalxdı, Uğuru yola salmaqçün. Səlim heç yatdığı yerdən qalxmadıda. Uğur artıq Səlimin tərs hərəkətlərini görməməkçün, – babasına: özünüzə yaxşı baxın Murad dayı. Kişiylə qucaqlaşıb salamatlaşdı, – Uğura: səndə oğlum, yenə gəl gözləyəcəyik. Səlim —Uğura: heç axlından belə keçirmə mağazanı baxımsız qoyub gəlməyə. Birdə məndən icazəsiz gəlsən incimə işdən ataram səni, duydunmu? get işinlə məşğul ol. Uğur necə əsəbləşdisə, babası tez işarə etdi ki, davalaşmasın. Uğur istəmədi kişi həyəcan keçirsin yenə. Burdakılar Mələk dostuma əmanət Murad dayı. Sözünə qulaq asmayan olsa de, yaxşıca əzişdirsin. Bəzilərinə burda qalıb tərbiyə almaq lazımdır məncədə. Babası yenə xatırlayıb güldü, əlini Uğurun ciyninə qoyub, gəl oğlum yola salım səni. Səlimə söz atıb dəyən daş kimi dəysədə, özünü sındırmadı. Qolunu başının altda qoyub, gözlərini yumub dayandı.

Uğur evə gəldi salamatlaşmaqçün, Mələk üzgün baxdı. Uğur çarəsiz gülümsəyib, boynunu qucaqlayərkən – Mələyə: ondan çalış qıraq dur səndən çox xayiş edirəm. Mən burdan çox arahat gedirəm, Mələkdə Uğurun qulağına pıçıldadı. Narahat olma dostum sən məndən, bilirsən xalan oğlunun başıçün deyil mənə girişmək. Uğur boynunu buraxıb baxdı gülümsədi, – Mələyə: sən yenədə dedyimi et dostum. Anası gəldi atasıyla, oğlum sənə biraz şeylər hazırladıq, aparın nuş edin. Uğur – olara: zəhmət cəkmişsiniz çox sağolun, vallahi utandırdınız məni. İkisində – Uğura: nə zəhməti oğlum, atası hazırladıqları karobkanı götürüb apardı maşına. Anası Uğuru qucaqlayıb, qapımız həmişə açıqdır oğlum, nə vaxt istəsən gəl. Uğurda arvadı qucaqlayıb təşəkkür etdi, sizdə gəlin Roza xala. İnanın çox sevinərəm, mənimdə qapım üzünüzə hər zaman açıqdır. Mələk —Uğura: anam elə bil oğlunu əskərliyə yola salır, burax ana oğlanı indi ağladacaqsan. Mələyin zarafatla dediyi söz gərçək oldu. Uğur anasından çəkilərkən gözlərindən yaş süzüldü. Anası baxdı Mələyə, Mələk tez baş qatmaqçün, – anasına: dostumun kövrək ürəyi var anacan. Bax ağlatdın yazığı, gəl dostum gedək, qolundan tutub apardı. Anasıda pis oldu Uğurun ağlamasına. Arxasınca baxıb oz – özünə: can oğlum bilmədiyimiz dərdinmi var anan haqda? tez getdi ardlarınca.

Gəlib maşının yanında dayandılar, atası hazırladıqlarını baqaja qoyub, —Uğura: çatdığında xəbər et oğlum. Yolda yavaş idarə et maşını, tamammı? Uğur yaşlı gözləriylə gülümsədi. Tamam Davud dayı edərəm soz, mütləq bildirəçəm çatdığımda. Çox sağolun hərşeyçün, maşının qapısını açıb sükan arxasına əyləşdi. Uğura Səlimin gəlişi dərt olmuşdu, heç getmək belə istəmirdi Mələyi qoyub. Çarəsiz gülümsəyib, maşının qazına basdı, siqnal edib getdi. Anası – Mələyə: qızım bu uşağın anası haqda dərdimi var? Mələk unutmuşdu soruşmağa Uğurdan ailəsi haqda. Ancaq anlamışdı Uğurun nəsə bir problemi olduğunu. Bilmirəm ana bəlkədə var, düzü soruşmadım. Anası – Mələyə: qızım soruşmalıydın, baxsana yazıq ağladı kövrəlib. Mütləq maraqlan soruş, ançaq indi deyil, sükan arxasında belə şeyləri soruşmaq olmaz, getdi. Mələk anasının ardınca baxıb, – tamam komandir xanım əmir edərsiz. Mələk – atasına: anamın rütbəsini qaldırmaq lazımdır ata. Bax komandirlikdən razı deyil, general olmağa qərar vermiş. Atası qızının dediyi zarafata ürəkdən güldü, aman qızım qalsın komandirliyini etsin, alışdıq. General olsa vay günümüzə, qızının boynuna qolunu qoyub, baxdı arvadının ardınca gülərək.

Beləcə günlər keçirdi, Mələk artıq getmirdi Murad dayısıın yanına, istəmirdi Səlimlə üzləşsin. Tez – tez Uğurla danışırdılar telefonda. Mələk sahəyə gəlmir deyə, Murad kişi özü gəlirdi olara. Mələyin dayısı xəstə olduğundan, ata – anası getmişdilər ziyarətinə. Mələk həyətdə oturub Gülsümlə telefonda danışırdı. Birdən kimisə gördü, üzünün ifadəsi dəyişdi. Telefonda – Gülsümə: bacım mən səni sonra arayacam. Telefonu söndürüb gələn adama baxdı əsəblə, gələn Səlim idi. Gəlib yanına çatıb üz-üzə dayndılar. Mələk – Səlimə: gəldin babamın yeridi dedin anladıq, artıq gəlmirik. Həyətimdə, evimdə, nə işin var sənin? nə cəsarət edib gəlmisən. Səlim kinlə gülümsəyib, ətrafa baxıb – Mələyə: sənin bəs mənim evimdə nə işin vardı? burnumun ucuna gəldiyini unutdun deyəsən. Mələk istəmirdi kimsə duysun davalaşdığını, – Səlimə: bax Səlim, mənim evinə gəlməyimə sən səbəb olmuşdun. Babana görə ordaydım unutmadınsa. Yəni sənin çıxardığın hoqqa oyunun nəticəsi idi, anladınmı. Səlim yalandan gülümsəyərək, —Mələyə: mənimdə burda olmağıma yenə babam səbəbdir, eyni sənin kimi. Mələk narahat oldu, nə olmuş ki babana? Səlim dərindən nəfəs alıb – Mələyə: xəstələnmiş yenə. Dedi səni cağırım, o üzdən burdayam anladınmı? Mələk narahat oldu. Heç Səlimi gözləmədən qaçıb getdi sahəyə kişinin yanına, Səlimdə ardınca getdi.

Mələk tələsərək qaçıb gəldi. Murad dayı yuxardasanmı? səsinə hay verən olmadı. Tələsik çıxdı yuxarı baxdı, kişi yox idi yerində, aşağı endi. Səlim gəldi, Mələk çox narahat idi – Səlimə: hanı baban? Səlim çiyinlərini cəkib, burda idi bilmirəm. Mələk – Səlimə: xəstəydisə hara getdi o halıyla? dönüb ətrafa baxan an, birdən Səlim Mələyi tutdu arxadan boynuna qolunu salıb özünə sıxıb tutdu. Mələk anladı bu yenə Səlimin oyunu idi. Mələk – Səlimə: demək yenə səni cəzalandımağımi istəyirən, şərəfsiz. Səlim bərk – bərk Mələyi arxadan tutumuşdu, tərpənməyə imkan vermirdi. Bu dəfə mənim növbəmdir səni cəzalandırmaq. Mələk çox dartınsada qolundan çıxa bilmədi. Səlim əsəblə qulağına pıçıldadı, dinc dur boynunu qırmayım. Mələk Səlimin qolundan iki əlləriylə tutdu, – Səlimə: bacarmayaçağın işi heç dilinə gətirmə şərəfsiz. Qollarından tutub bütün gücü ilə Səlimi arxadan atmaq istədi, alınmadı. Səlimdə işini bilmişdi bu dəfə, ehtiyatla davranırdı ki, Mələyin udarı tutmasın özünü. Mələk dizinə təpik vurdu, o arada Səlimi özü qarışıq yerə yıxa bildi. Ançaq Səlim bərk tutmuşdu buraxmırdı, Mələk gördü gücü yetməyəcəkdi Səlimə. Gözü axtardı bir şey tapsın yenə başına ilişdirsin, ancaq tərslikdən heç bir şey tapmırdı. Səlim əllərini başı üstə tutub, üstünə çıxıb bərk – bərk tutdu. Nə oldu? bu dəfə başıma vurmağa əlinə birşey çatmadımı? sən etdiklərinin cavabını verçəksən mənə. Mələk dartınsada çox pis ilişmişdi, əllərindən çıxması mümükün deyildi, gücü Səlimlə bir deyildi. Səlim ələ salaraq, – Mələyə: nə oldu, niyə susursan? buydumu kənt qızının gücü? çox lovğalanırdın. Mələk birdən diziylə qarnından vurdu, Səlim yenə özünü itirmədi buraxmadı. Acığa Mələyi öpməkçün dodaqlarına yaxınlaşmışdı, Mələk alnıyla Səlimin burnundan vurdu başıyla. Səlim bir əliylə burnunu tutdu, Mələk yumuruqla başının zədələnən yerindən vurdu. Səlimi üstündən saldı, cəld ayağa qalxmışdı, Səlim ayağından tutub yenə yıxdı. Mələklə Səlim artıq əlbə – ayağa davalaşırdılar. Səlim gördü başından və burnundan dəyən zərbədən Mələyi əldən buraxacaq. Əsəbləşib heç özüdə bilmədən, istəmədən Mələyin başından yumuruq vurdu. Vurulan zərbəni təsirindən Mələk özündən keçindi. Səlim başını tutub, dərindən – dərindən nəfəs alıb burnunun qanını sildi. Çox oldun sən, Mələk cavab vermədi, tərpənmədidə. Səlim ehtiyatçün tez Mələyi oturduğu yerdə özünə çəkdi. Quçağında sıxıb, boynuna qolunu salıb tutudu. Niyə danışmırsan? elə bilirsən yalanlarına inanacam hə? pislik. Mələyi elə sıxıb tutmuşdu ki, düşünürdü elə durub birdən özünü vuracaqdı. Əliylə burnunun qanını silib başını tutdu, off səni öldürsəm ürəyim soyumaz. Mələkdən cavab gəlmirdi, nə də əlindən çıxmağa çapalamırdı. Səlim ehtiyatla üzünə baxdı, əliylə üzünü şillələyib, ey duyursanmı məni? özünü tülkülüyə vurma. Birdən Mələyində burnundan qan gəldi. Səlim tez qolunu boşaltdı boğzaından, o qədər Mələkdən ehtiyat edirdi ki, bu halındada inanmırdı. Əliylə burnunun qanına toxunub, sən gərçəkdəndə özündənmi kecindin? pislik. İnan öldürtəcəksən özünü mənə. Tez dizi üstə durub Mələyi yerə uzatdı, aşağı əyildikdə başı ağrıdı, ofuldadı. Mələyin üzünə şillə vurdu yavaşdan, eyy aç gözlərini oyun oynama mənimlə. Bilirəm özünü tülkülüyə vurursan, bax deyirəm birdə məni vursan, öldürərəm səni. Gördü gərçəkdən Mələk özündə deyil, tez qalxıb su gətirdi, yanında çökdü. Sudan üzünə vurub ayıltmağa çalışdı, aç gözlərini işim bitmədi səninlə. Sudan sinəsinə – üzünə vurub, ayıltmağa çalışırdı. Ancaq başından dəyən zərbə ciddi tutumuşdu qızı.

Uğur Dənizə gəlmişdi, bilmirəm nədənsə içimdə narahatçılıq var. Dəniz – Uğura: xalamın yaraşıqlı oğlu, söz soruşum səndən, düzüün de. Sən Mələyə aşiqmi oldun? – Dənizə: Mələk mənim dostumdur. Dəniz gülümsəyərək, —Uğura: bu həyəcanın deyirsən dostcasınadır eləmi? Uğur əllərini üzünə çəkib baxdı. Dəniz deyirəm ürəyim yerindən qopacaq kimiyəm. Mələk telefonunu açmır, anlayırsanmı? of Allah. Qardaşının orda olması qıza təhlükəlidir. Hiss edirəm nəsə yaxşı şeylər olmur. Dəniz -Uğura: adamı qorxutmasana belə şeylər deyib. Mələk orda tək deyil ki? ata – anasının yanındadır. Qardaşım o dərəcədə də manyak deyil, hər halda. Uğurun özünə sual dolu baxdığını görüb, başını qaşıdı.Baxma elə, hə oldu tərs işləri bilirəm, ancaq orda babamda var. Yəni heçnə olmaz, sonra birdə yığarıq Mələyə narahat olma, yəqin telefonunu unutmuş. Kənt yeridir bəlkə dışardadır, Uğur yenə Mələyi aradı, gözlədi cavab vermirdi. Ayağa qalxıb, – Dənizə: mən belə qala bilmərəm, gedirəm elə indicə. Dəniz tərçüblə baxdı, o arada telefonuna zəng gəldi, – Uğura: dur bəlkə Mələkdir. Tez qalxıb masadan telefonunu götürüb baxdı, babamdır. Tez cavab verdi, alo babacan, biraz qulaq asdı üzünün ifadəsi dəyişdi. Dönüb həyəcanlı baxışlarla Uğura baxdı. Uğuru dahada həyəcan basdı, anladı Mələklə əlqəli idi bu zəng.

Mələyi həkimlərin yardım etməsinə baxmayaraq özünə gətirə bilməmişdilər, reonimasiya otağına yerləşdirmişdilər. Babasınada iynə vurmuşdular, yazıq kişi olanlara tab gətirə bilmirdi. Ürəyini tutub qalxıb Mələyin yanına getməyə istəyirdi, həkim tutub zorla yatızdırırdı. Tibb bacısı tələsik təkrar sakitləşdirici iynə vurdu. Yazıq kişinin ürəyi az qala dayanacaqdı həyəcandan.

Səlim etdiyinə peşman idimi? bunu bir Allah bilirdi, qapının yanında gözünü bir nöqtəyə zilləyib fikirə dalmışdı. Əslində bilmdən vurmuşdu Mələyi, qaçaraq Mələyin ata – anası gəldilər xəstəxanaya. Yazıq qadın çatan kimi qızım deyib ağlamağa başladı, atası tutub zorla saxlayırdı ki, otağa girməsin. Səlim baxdı anasının fəryad edib ağlamasına, bunda günahkar özü idi. Bi ixtiyar gözlərindən yaş süzüldü üzünə, anasınada qaçaraq gəlib iynə vurdular. Vurulan iynənin təsirindən yazıq qadın ərinin qucağında qaldı halsız. Atasıda arvadını otuzdurub qucaqlayıb tutdu, qızının yatdığı otağa tərəf baxıb ağldı. Səlim az qalırdı havalansın olara baxdıqca, öz – özünə: Allah mənim cəzamı indi verdi. Divara söykəndiyi yerdə aşağı çökərək ikki əlləri ilə başını tutdu, ayıl başımın bəlası. Anançün ayıl, qorxmuş uşaq kimi qısılıb oturdu yerdə, baxa bilmirdi atasının ağlaşına.

Beləcə gecə yarı olmuşdu, heç kimin canında taqət qalmamışdı. Qaçaraq xəstəxanaya Səlimin atasıyla, Uğur gəldilər. Uğur çatan kimi Səlimin ağzından yumuruq vurdu, Səlim Uğura cavab qaytarmadı. Uğur təkrar – təkrar Səlimi vurdu, sənə dedimmi şərəfsiz uzaq dur qızdan. Alçaq səni öldürmərəmmi mən? pis – pis vurdu Səlimi. Tez atası gəlib zorla Uğuru çəkdi kənara. Sakit ol dedim burası xəstəxanadı, ağzı – burnu qanamış oğluna tərs – tərs baxdı. Səlim atasının üzünə baxmadı, atası indi çətin durumda idi. Heç bilmirdi nə deyəcəkdi Mələyin ailəsinə, yazıq kişinində əsəbdən əlləri əsirdi. Səlim atasının əllərinə baxdı, yaşarmış gözləri ilə atasına baxdı. Atası başını narazılıqla sirkəlrdi, Uğuru o tərəfə çəkib apardı ki, vurmasın oğlunu. Uğur qolunu əsəblə çəkib bağırdı, tutma məni, get o şərəfsiz oğlunun qolundan tut apar gəbərtməyim. Atası əsəblə – Uğura: yetər dedim, başımda bir tərbiyəssiz var bəsdir, səndə oxşama ona sus. Uğur dərindən – dərindən nəfəs alıb, sakitləşməyə çalışdı. Birdən özlərinə baxan Mələyin ata – anasını gördüyündə, elə bil yuxudan ayıldı. İkisidə sual dolu baxışlarla baxırdılar olara, arvad halsız ayağa qalxdı gözləri yaşlı. Oğlum Uğur demişdi, Uğur qaçaraq gedib arvadı qucaqlayıb ağladı. Hay can Anam, arvatda Uğuru qucaqlayıb qızım deyib elə ağladı ki, Səlimin atası kənara baxdı xəcalətindən. Mələyin atasıda üzünü tutub ağlayırdı, oğlum qızım yıxılmış başı dəymiş, həkimlər özünə gətirə bilmirlər. Oğlum niyə getdin, kəşki getməsəydin. Səlim qulaqlarını tutdu, arvadın dediyini eşitməməkçün. Səlimin atası anladı olanları atası deməmişdi ailəsinə, Səlimə baxdı əsəbi baxışlarla. Uğurda arvadın belə deməsindən şoka düşmüşdü, Murad dayısına getmiş qızım. Orda talvardan düşmüş, sağ olsun nəvəsi çatdırmış qızımı xəstəxnaya. Uğur duyduqlarından şok keçirirdi, oğlum Səlimi nahaq vurdun onun bir günahı yoxdur. Səlim arvad ağlayaraq danışdıqca, xəcalətindən- üzüntüsündən qulaqlarını tuturdu. Uğurun gözlərində Səlimə və babasına qarşı nifrət dolu baxışları yarandı. Arvadı qucaqlayıb qızarmış, yaşarmış, gözləriylə kinli baxışlarla baxdı Səlimə.

Evdə Dəniz oturmuşdu xadimə gəldi, Dəniz xanım çox gec oldu yatmadın. Ürəyin bir şey istəyirmi? Dənizdə ağlamışdı olanları duyduğunda, yox narahat olma sən get yat. Xadimə getdi, Dəniz üzünü tutub ağladı.

Artıq səhər olmuşdu, həkim çıxdı otaqdan, hamı baxdılar həyəcanla. Həkimin üzündən bəlli idi hec xoş söz deməyəcəkdi. Yazıq anası heç oturduğu yerdən ayağa qalxada bilmədi stresdən. Qorxmuş uşaq kimi Uğurdan bərk – bərk yapışdı. Uğur bir anlıq arvadın qorxub necə özündən tutmasına baxdı, ürəyi param – parca oldu. Atasıyla, Səlimin atası yaxınlaşdılar həkimə. Həkim dərindən nəfəs alıb – olara: qızınızı təssüflər olsun ki, özünə gətirə bilmədik. Həkimin belə deməsindən bir anlıq hər kəs şok yaşadı. Səlim gözlərini qırpmadan baxırdı həkimə. Həkim – olara: sizə məsləhətim, paytaxt şəhərimizə aparıb ornın həkimlərinin nəzarəti altında saxlamaq daha yaxşı olar. Orda məncədə burdan daha yaxşı olacağını düşünürəm. Bu sözünü duyduqdan sonra, Səlimin atası əlini atıb divardan yapışıb dayandı. Öz – özünə: şükür Allahım çox şükür, Mələyin atası sanki keyləşmişdi. Birdən bağırdı həkimin yaxasndan tutub. Burası xəstəxana deyilmi? niyə qızıma dünəndən yardım etmirsiniz. Niyə bunu dünən demirdiniz, tez Səlimin atası həkimdən atasını ayırdı, – həkimə: üzürlü sayın. Gəlin Davud bəy etməyin belə, zorla kişini kənara çəkdi. Həkim anlayırdı şokda idi atası, artıq söz demədən getdi. Atası zorla danışırdı kövrəlmişdi, niyə qızıma yardım etmədilər? indi deyirlər aparın. Səlimin atası sakitləşdirməyə çalışdı, Davud bəy mənim orda tanıdığım güclü həkimlər var. Biz elə indicə qızı burdan aparacağıq, nə olar özünüzü ələ alın. İnanın mənə Mələk yaxşı olaçaq, sizin necə güclü və mərd qızınız olduğunu siz məndən daha yaxşı bilirsiniz. Atası elə kövrəldi ki, çarəsiz uşaq kimi Səlimin atasını qucaqlayıb ağladı. Uğur özünə qısılıb hələdə keyikib baxa qalmış arvada baxdı, yazığın üzünün rəngidə uçmuşdu. Qorxma anam, Mələk gərçəkdən güçlüdür, mənim dostum çox güçlüdür yaxşı olacaq. Arvad üzünü Uğurun sinəsinə qoyub qızım deyib ağladı, Uğur qucaqlayıb tutdu. Səlim bir addım atmışdı gözləri qaraldı, artıq heçnə görmədi, başını ikki əlləriylə tutdu. Atası anladı, qaçıb gəlib oğlunu tutdu. Səlim özündən keçinmək üzərə idi, Atası oğlunu gətirib otuzdurdu. Yanında əyləşib üzünü şillələdi. Səlim oğlum özünü ələ al, duyursanmı məni? oğlum, təkrar sələdi. Səlim özündən keçinməməkçün özünü toparlayıb gözlərini açıb baxdı. Halsız idi, dünəndən pərişan olmuşdu, üzündə Uğurun vurduğu yerlər bilinirdi. Atasının ürəyi acıyırdı, nə qədər tərs olsada evladı idi. Səlim alnını atasının çiyninə qoyub, – atasına: yaxşıyam. Sən get onu burdan aparmaqçün həkimlə danış, tez gedək burdan. Atası dərindən nəfəs alıb baxdı, Səlim alnını atasının çiynindən çəkdi ki, qalxsın getsin. Atası qalxıb getdi tez həkimlə danışsın. Səlim peşman baxışlarla baxdı Uğura qısılıb ağlayan Mələyin anasına. Uğurun nifrət dolu baxışlarıyla tuş gəldi baxışları. Səlimdə Uğura heyif cıxaçaq baxışlarla baxdı.

Beləcə 3 gün keçdi, Mələyi şəhər xəstəxanasına gətirmişdilər. Həkimlər əllərindən gələn yardımı əsirgəmədən edirdilər. Dənizlə Gülsümdə gəlmişdilər xəstaxanaya. Dənizdə gərçək olanları Gülsümə deməmişdi. Gülsüm Mələyin anasına qısılıb göz yaşlarına boğulmuşdu. Dəniz divara söykənib baxırdı gözləri yaşlı. Mələkdən hələ bir irəliyiş yox idi. Uğur gəldi əlində yeməklə, gəlib anasının o bir tərəfində əyləşdi. Gətirdiyi yeməkdən yedirməkçün səslədi anacan, yazıq arvad gözləri yaşlı dönüb baxdı. Hay can oğlum, Uğurunda gözləri yaşardı elə cavab duyduğunda. Canın ağrımasın anam, nə olar bir tikə ye mənim xətrimə. Belə olmaz, dostum ayıldığında yanında dayanmağa halımız olmasa, çox üzüləçək. Əliylə götürüb yeməkdən uzatdı ki yesin, arvad qırmadı verdiyini çətində olsa yedi. Yazıq o qədər kövrək olmuşdu, Uğurun əlini öpüb üzünə tutub ağladı. Uğura çox pis təsir edirdi yazıq qadını belə görməyi, dərdinin üstünə dərt gətiridi. Tez qucaqlayıb sinəsinə sıxıb tutdu, Gülsüm dayana bilmədi. Qalxıb ağlayaraq getdi, Dənizdə getdi Gülsümün ardınca. Səlimin atasıda kənardan dayanıb baxırdı. Mələyin atasıda bir kənarda otumuşdu, dinməz səssiz. Babasını gəlməyə qoymamışdılar, xəstə olduğundan. Səlimin bir səhvi hər kəsi pərişan etmişdi.

Beləcə axşam oldurdu, həkim çıxdı otaqdan, hamı baxdılar həyəcanla. Həkim gülümsəyərək, – olara: gözümüz aydın xəstəmiz özünə gəldi. Bir anlıqda hər kəsin ürəyinə rahatlıq gəldi, Uğur anasını qucaqlayıb öpdü. Duydunmu anam? dedimmi mənim dostum güclüdür ayılacaq. Anasıda Uğuru qucaqlayıb ağladı, yazıq danışa bilmədi. Atası ayağa qalxıb gəldi. Dənizdə Gülsümü qucaqlayıb sevinclərini bölüşdülər, şükür bacım ayıldı. Dənizdə çox sevinmşdi, – Gülsümə: bacının hələ qardaşımdan alacaq heyifi var, belə rahat təslim olmazdı. Gülsüm Dənizin zarafat etdiyini düşünüb gülümsədi, gözlərinin yaşını sildi. Ancaq yazıq bilmirdi sözlərində gərçək vardı. Atası – həkimə: qızımı görə bilərəmmi? Həkim – atasına: ancaq deyim çox az vaxtlıq. Atası həkim sözünü bitirməmiş girdi içəri, Səlimin atasıda gəldi. Təşəkkür etdi həkimə, həkim əlini sıxıb, Paşa bəy siz mənimlə gəlsəniz. İşarə etdi ki, xəstə haqda təklikdə deyəcəkləri vardı, bu Uğurun gözündən qaçmadı. Getdilər həkimlə, Uğur işarə etdi Gülsüm yaxınlaşdı, mən indi gəlirəm anam. Tez ayağa qalxdı, – Gülsümə: anamın yanında əyləş, gəlirəm indi. Tez getdi həkimlə, Səlimin atasının ardınca.

İçəridə qızının əlini tutub atası dayanmışdı yanında, Mələk çox halsız idi danışmağa çətinlik çəkirdi. Atası ağlamamaqçün özünü zor tuturdu, şükür səni Allahım bizə bağışladı qızım. Yorma özünü, sabaha daha yaxşı olacaqsan, danışarıq canım qızım. Mələk nə isə demək istəyirdi, bacarmırdı. Zorla Ana sözünü dedi, atası anından öpüb – qızına: ananda burdadır, narahat olma. Həkim az vaxlıq icazə verdi səni görməyimizə, indi anan gələcək. Alnından təkrar öpüb çıxdı otaqdan, atası çıxan kimi anası girdi otağa. Qızını elə halda görüb çox kövrəldi, can qızım, gəlib qucaqlayıb öpüb ağladı. Mələk nə isə deməyə calışırdı, yenədə bacarmırdı. Yazıq anasının ürək dağlayan ağlaşından dahada pis oldu, danışa bilmədi. Bir qoluyla çox çətinliklə anasını qucaqlayıb özünə sıxa bildi.

Beləçə daha 10 gün ötdü keçdi, Mələk artıq özünü yaxşı hiss edirdi. Həkim öz kantrolu altında saxlamışdı, icazə verməmişdilər kəndə qayıtsın. Mələyi anasıyla, Uğur öz evinə gətirmişdi, anası mətbəxtdə yemək hazırlayırdı. Mələk yerindən qalxdı, başında hələ ağrı hiss edirdi, içəri Uğur girdi. Sən niyə qalxırsan? duymadınmı həkim nə dedi? gəlib Mələyin qolundan tutdu. Mələk – Uğura: sən niyə işdə deyilsən? yoxsa bu gün bazardımı, mən günlərimidə qarışdırmağa başladım. Uğur zarafatla – Mələyə: bazardı dostum, o üzdən evdəyəm. Ğəl yardım edim, vannayamı gedirdin? Mələk bir anllıq nəsə düşündü, cavab verməyə çətinlik çəkdi. Uğurun ürəyi parcalanırdı Mələyi belə görməsi, yox mən sıxıldım yatmaqdan. Uğur istəmirdi Mələk özünü belə pis hiss etsin, gülümsəyib, – Mələyə: mən bilirəm niyə qalxdın. Anamız mətbəxtdə dadlı yeməklər hazırlayır, sən qoxusunu duymuşsan. Gəl gedək qolundan tutdu, – Uğura: anam burdadırmı ki? Uğur biraz şaşqın baxdı Mələyə. Ancaq tezdə özünü toparladı, hə burdadı, sən yatdın unutdun dostum gəl gedək. Mələyin hələ başı gicəllənirdi, uşaq kimi Uğurun qolundan tutub, otaqdan çıxdılar yavaş addımlarla.

Evdə Səlim kefsiz oturmuşdu, atası gəldi əyləşdi, oğluna baxdı əsəblə. Səlimi atası acılamışdı etdiyi yaramaz hərəkətdən sonra. Uğurun işdən çıxmasında sənin barmağınmı var? Səlim əsəblə yavaş səslə, – atasına: yoxdur. Atası şüphəylə baxaraq – oğluna: tapşırdım mağazaya başqa işçi götürülməsin. Sabah səhərdən sən gedib çalışacaqsan, duydunmu məni? get çalışda lazımsız şeylərə vaxdın qalmasın. Səlim heç bir söz demədi, atası əsəblə ayağa qalxıb – oğluna: bu sənə sonuncu şansdır verirəm. Birdə duyarsam bir tərs işini, silərəm səni evlatlıqdan, duydunmu? Səlim sakit dayandı. Dəniz gəldi, duymuşdu atasının dediklərini, atası getdi çıxıb evdən. Dəniz qardaşının yanında əyləşdi, üzülmə mən sənə yardım edəcəm işdə. Səlim o qədər danlanılıb acılanmışdı həm atası, həmdə Uğur tərəfdən. Elə yorğun idi ki, sanki çiyninə tonlarla yük qoymuşdular üzündən bəlli idi. Qardaşının belə susması Dənizi narahat edirdi, bilirdi yenə dinc durmayacaqdı. Başını qardaşının çiyninə qoyub, xayiş edici baxışlarla baxdı üzünə. Səlim kənara baxdığında, Dəniz anladı ki, qardaşını və Mələyi daha betəri gözləyirdi qarşıda.

Uğurla anası gözəl süfrə açmışdılar, masa ətrafında əyləşib günorta yeməklərini yeyirdilər. Mələk – anasına: atam gedibmi? anası gülümsəyib, hə qızım gedib. Mələk – anasına: mən yatrdımmı o gedəndə? mənimlə salamatlaşmadan atam getməzdi. Anası kövrəldi qızının olanları unutdaraq irəli – geri danışmasından, əliylə ağzını tutub baxdı Uğura. Uğur xayiş edici baxışlarla baxdı ki, ağlamasın. Uğür gülümsəyib, – Mələyə: atalar qızlarını yuxudan oyatmağa qıymazlarmış, gözümün şahidi oldum. Mələk birdən əlindəki qaşığı qoyub baxdı, anası – qızına: qızım sevmədinmi yeməyi? başqasından ye. Mələk nə qədər çalışdı fikrini toplaya bilmədi, nə edəcəyini şaşırmışdı. Uğur anladı tez stulunu çəkdi yanına, dostum bu yemək əllə yeyilir. Uğur yeməkdən əli ilə götürüb – Mələyə: aç ağzını dostum, bax anamız necə dadlı hazırlamış. Mələk Uğurun verdiyini əlindən yedi, anası baxa qalmışdı qızının yaddaşını itirməsinə. Gözünün önündə qızını belə görməsi, hansı anaya rahat olardı ki? əlbətdə heç birinə. Yazıq qadın ağladığını qızı görməsin deyə, – olara: mən çaya baxım. Tez getdi mətbəxtdə ki, ağladığını gizlətməkçün. Mələk uşaq kimi gözünü ovub baxdı Uğura. Uğur gülümsəməyə çalışırdı çətində olsa, – Mələyə: dostum sən yuxudan doymadınmı? hadi ye sonra yatarsan. Mələyin zarafatlı sözləriçün çox darıxırdı Uğur. Mələyi belə görməsinə çox cətin dayana bilirdi. İçindən param – parca olmuşdu, Mələk yeməkdən əliylə götürdü. Uğur baxdı ki Mələk yəqin özü yeyəcək, Mələk yeməyi uzadıb – Uğura: ye səndə dostunun əlindən. Uğur əlindən verdiyini yedi, mm vallahi yeməyin dadı – tamı bir başqa dəyişdi dostum. Mələk yenə yeməkdən götürdü, – Uğura: anamın xətrinə dəyər dostum, yemək öz dadında qalsa yaxşıdı. Uşaq deyilsən özün ye, Uğur elə sevindi ki, Mələyin zarafat etməsinə. Canım dostum, həsrət qoyma məni zarafatlarına, anası gəldi sinidə çaylarla. Uğur qalxıb yardım etmək istəyirdi, arvad icazə vermədi, əyləş oğlum narahat olma. Çayları masaya sinidə qoyub əyləşdi. Mələk – anasına: ana biz evimizə nəvaxt gedəçəyik? anası gülümsəməyə çalışdı. Həkim yaxınlarda gedəcəksiniz dedi, azacıqda burda qalmağımız gərəkir qızım. Uğur – Mələyə: dostum xətrimə dəyirsən, baxsana nə gözəl birlikdə vaxtımızı keçiririk. Qalın heç getməyin, bax məndə tək darıxıram. Mələk Uğura baxdı, nə isə soruşmaq istədi, ancaq deyəcəyini o andada unutdu. Bunu anasıyla Uğur çox gözəl anlayırdılar, hadi dostum bitir yeməyini. Anası qızının üzünə baxa bilmirdi, kənara baxıb özünü toparlamağa çalışdı.

Beləcə bir neçə gün keçdi, Uğur Mələyi şəhərin gözəl yerlərində gəzdirirdi. Uğura Dənizdən zəng gəldi. Uğur Səlimə incik olsada, Dənizin xətrini çox istəyirdi. Telefona cavab verdic alo Dəniz, biraz qulaq asıb kənara gedib, nə isə danışdı. Mələk kedib əyləşdi skameykada, telefonu söndürüb gəlib əyləşdi yanında. Mələk çox danışmırdı əvəllki kimi, – Mələyə: Dənizdi arayan, bizə getmiş. Mələk əstafa baxıb – Uğura: sənin ailən hardadır? Uğurun üzündən hiss olundu nə isə problemi vardı ailəsində. Mənim valideyinlərim başqa ölkədə yaşayırlar, yəni deməkdə çətinlik çəkdi. Anam başqasıyla yaşayır, atamda başqasıyla, məndə o üzdən olarla yaşamıram. Mələk – Uğura: əlaqəndə yoxmu? Uğur sinəsini ovdu əliylə, bu haqda danışmaq ona çətin idi. Var əlaqəm ikisiylədə, ildə bir dəfə, oda doğum günümdə məçbur çavab verirəm telefonlarına. Guya məni dünyaya gətirib yaxşı həyat vermişlər kimi, sözünün ardını demədi. Mələk əlini Uğurun dizinə qoyub, şükür həyatdadır valideyinlərin, olacağa çarə yoxdur üzülmə. Uğur zarafatla, – Mələyə: artıq üzülmürəm, sənin anan var mənimçündə. Qısqanmırsan demi dostum? – Uğura: əksinə, şadam dostum. Cibində siqaret çıxarıb yandırdı, – Uğura: birincidir səni siqaret çəkən görürəm. Uğur tüstünü ciyərlərinə çəkib, – Mələyə: tərgimişdim, yenidən ürəyim istədi. Mələk yavaş səslə – Uğura: buna dostun səbəb oldu, elə deyilmi? özünü qəst etdi. Uğur dəridən nəfəs alıb – Mələyə: xeyir sən deyil, yaramaz xalam oğlu səbəb oldu. Mələk biraz düşünüb, – Uğura: Murad dayını yenidən yatağa saldı eşşək. Uğur təcüblə baxıb – Mələyə: o sənin Murad dayında heç göründüyü kimi deyilmiş. Nəvəsini qorumaqçün sənin yıxıldığını demiş, – Uğura: mən ora getdiyimdə, Murad dayı orda deyildi. Onada mənim yıxıldığımı Səlim demiş. Uğur şaşqın baxaraq, – Mələyə: anlamadım, yəni gərçəklərdən xəbərsizmi olub? Mələk kinlə gülümsədi. Məni vurduqdan sonra Səlim olanları Dənizə demiş. Dənizdə atasına deyib, o üzdən atası gəlmiş qaçaraq. Murad dayı düzgün insandır, bilsəydi hadisə necə olmuş, inan olduğu kimi deyərdi. Sadəcə o anda yazıq yıxıldğımı düşünərək şok olmuş, bunu o heç vaxdı bilməyəcək. Əgər bilsə nəvəsinə çox qırılar, – Mələyə: sən onun nəvəsinimi düşünürsən? bilsin necə manyak olduğunu. Mələk -Uğura: olardan başqa onun kimsəsi yoxdur anla, yaşlı halında yetdik stress yaşadı. Mən istəmirəm yaşlı adam bizə görə dərt çəksin, sizdə onu səhv anlamışsınız. Gərçəkləri bildin, işdi Murad dayıyla rastlaşsan, xayiş edirəm hörmətlə davran. Uğur əlindəki siqareti qaraldıb atdı, – Mələyə: hammıya Mələk olub özümü yandıraram deyirsən. Mələk – Uğura: eyni sənin kimi dostum, bax neçə günlərdir işini – gücünü atıb yanımdan ayrılmırsan. Səninlə fərqimiz nədir ki? Uğur gülümsəməyə çalışdı, – Mələyə: mən dostumçün canımıda verərəm. Mələkdə zarafatla – Uğura: gözlərimin şahidiyəm dostum, deməyə gərək yox.

Uğurun evində Gülsümlə Dəniz oturmuşdular. Əlbətddə Dəniz Mələyin anasından gərçəkləri gizlətmişdi. Gülsümdə xəbərsizdi Mələyin başına gələn gərçək işdən. Dəniz- Gülsümə: arasaqmı birdə? Uğurun səsi duyuldu. Kimi itirdin Dəniz xanım, dönüb baxdılar gələn Uğurla Mələyə. Gülsüm tez qalxıb gedib Mələklə qucaqlaşıb görüşdü. Uğurlada əl verib görüşdülər, Dənizdə qalxıb gedib qucaqlaşıb, hər ikisiylə görüşdü. Gəlib əyləşdilər, Dəniz – Uğura: xalamın yaraşıqlı oğlu, sən heç belə çox gəzməzdin. Uğur Dənizə işarə etdi ki, Mələyin yanında işdən çıxdığını bildirməsin, Dəniz anladı. Uğur – Dənizə: hava yaxşıydı xalamın gözəl qızı, Mələk dedi ki, Dənizin dalğası sakit vaxdı çıxaq dolaşaq. Bu Mələyin zarafatı idi Dənizə dediyi. Gülsüm – Dənizə: yaxşıdır mənim ləqəbim yoxdur. Mələyin özünə baxdığınə görüb, – Dənizə: var mən unutdum, bacım baxdığında xatırladım. Zarafatlaşıb gülüşdülər, Mələk gülmürdü, – Dənizə: anam hanı? Dəniz gülümsəyərək, – Mələyə: otağına yatır. Mələk narahat oldu qalxacaqdı, Gülsüm – Mələyə: hava filan dəyişdi o üzdən yatır, narahat olma əyləş. Mələk – Gülsümə: sənin, nə isə deyəcəkdi yenə unutdu sözünü, belə olduğunda özündən asılı olmadan əsəbləşirdi. Gülsüm anladı tez cavab verdi, dərslərim normasındadır bacım narahat olma. Mələk unutduğu sözünü Gülsüm anladı deyə zarafatla, – Dənizə: dalğa xanım baxsana bacıma, sanki xüsusi hazırlanmışlar ünverstetdə oxuyur. Söz ağzımdan çıxmamış fikrimi oxudu, Dəniz həmişə gülər üzlü idi. Mələyin zarafatına ürəkdən güldü. Gülsümdə gülümsədi, Mələyin zarafatına. Uğur – Dənizə: dalğa xanım sən mənə yardım et qəhvələr süzək. Dəniz anladı Uğurun özünə sözü var idi, tamam mənmim yaraşıqlım. Ayağa qalxıb getdilər mətbəxtdə. Gülsüm uşaq kimi başını Mələyin çiyninə qoyub, necə kecdi gəzintiniz? – Gülsümə: vallahi mən buranın gözəlliyini, kəndimizin təbiətinə dəyişmərəm. Gülsüm bilirdi Mələk sevmirdi artıq buranı, son olanlardan sonra. Vallahi düz deyirsən bacım, məndə darıxdım kəndmizçün. Mələk – Gülsümə: sən məcbursan qalmağa burda, sənin əvəzindən mən kəndimizin dadını çıxararam. Gülsüm Mələyin zarafatına gülümsədi, ancaq artıq söz deyib kefini qaçırmaq istəmədi.

Beləcə bir gecənində sabahı oldu, Mələk yerindən qalxıb gəldi, anası mətbəxtdə yemək hazırlayırdı. Mələk – anasına: sabahın xeyir anacan, – Mələyə: sabahın xeyir qızım, gəl səhər yeməyin hazırdır. Mələk keçib əyləşdi, – anasına: Uğur qalxmadımı hələ? anası çay süzüb gətirib qarşısına qoydu. Uğur səhər tezdən getdi qızım, narahat olma mən onunda səhər yeməyini verdim. Mələk – anasına: yəqin işə gedib, neçə günlərdir yazıq işindən oldu. Anası gedib siniyə səhər yeməkçün, yağ – pendir və başqa şeylər qoyub gətirdi. Sinidəkiləri masaya düzüb – qızına: Uğura bir can borcumuz var qızım. Çox mədəni və tərbiyəli oğlandır, çox sağolsun hərşeyçün, bizə oteldə qalmağada icazə vermədi. Mələk çayından içib, – anasına: o mənim canım dostumdur, anası baxıb gülümsədi. Mələk birdən masada qalmış Uğurun telefonunu görüb, – anasına: off telefonunu unutmuş yazıq. Anası – Mələyə: məndə o gedəndən sonra gördüm qızım, – anasına: mən birazdan aparıb çatdıraram iş yerinə. O telefonla sifariş qəbul edir, anasıda üzüldü belə dediyində – Mələyə: of yazığa söz gəlməsin sonra. Məndə gəlim qızım səninlə, – anasına: yox ana sən narahat olma, taxsi çağırıb çatdırıb tez qayıdacam. Anası artıq söz demədi, tamam qızım yeməyini ye apararasan.

Evdə atası – Dənizə: bax qızım sənə deyirəm son dəfə, o yaramaz qardaşına yardıma filan getməyə düşünmə. Qoy işə alışsın, boş qalıb yaramaz oldu son vaxtlar. Dəniz gülümsəyib, – atasına: tamam ata. Sən gec qalma işə, gəl mən səni uğurlayım, uğur dediiyində atası – Dənizə: o Uğurlada danışacam mən. Bu nədir qız kimi küsüb işdən getmələr filan? hardadır o? Dəniz istəmirdi atası əsəbləşsin. Ata Uğur uşaq deyil, tapar başqa iş narahat olma. Bax özün dedin qardaşım boş qalıb yaramaz oldu, işləsin daha yaxşı. Atası əsəblə başını sirkələyib getdi, ardıncada Dəniz getdi yola salsın atasını.

Mələk taxsiylə gəldi, gül mağazasının qarşısında endi maşından, qapını örtüb getdi mağazaya. Gəldi mağazada kimsə yox idi, baxdı səslədi: Uğur burdasanmı? səs verən olmadı. Öz – özünə: mağazanı açıq qoyub getməzdi bu, arxaya döndükdə qarşısında Səlimi görüb baxdı əsəblə. Səlimdə əsəbi baxışlarla baxırdı, – Səlimə: pis yuxu kimi qarşıma çıxmasan olmazmış. Səlim kinlə gülümsəyib, – Mələyə: mənimçünmü darıxdın? yoxsa yenə xəstəxanaçünmü darıxdın. Məncə ikinci variantı sən çox sevirsən. Mələkdə əsəblə acıq verərək – Səlimə: unutmadınsa 2 – 1 – dir şotumuz. İki dəfə o boş başından vurduğumu və, birisində xəstəxanalıq etdiyimi unutmadın hər halda. Səlim – Mələyə: mən sevirəm şotumu düşmənimdən üstün etməyi. Narahat olma sənin şotun 2 – də, mənim isə 10 – da dayanacaq, həmdə bonusuyla. Mələk kinlə gülümsəyib, – Səlimə: sən məndən it kimi qorxursan, dediyin o onuncu şota çatmağına səndə g… t lazımdır. Səlim özünü zor tuturdu, Mələyin ağır sözlərinə cavab verməməkçün. Mən eyni yerdə düşmənimi təkrar nakaunta salmaram, qorxma səni vurmağa gəlmədim. Demək istədi Uğur telefonunu unudub, o arada yenə unutdu sözünü. Nə qədər çalışdı xatırlaya bilmədi. Səlim acıq verərək ürəkdən güldü, – Mələyə: nə oldu, qorxundan dilinimi unutdun? qarşımda əsib boşa gurlayırsan. Mələk alnına əlini tutub düşündü nə üçün gəldiyini, özündən asılı olmurdu əsəbləşirdi xatırlamadıqda. Keçib əyləşdi, bir anlıq əliylə üzünü tutub gözlərini yumub dayandı. Səlimdə acığa gəlib masada oturdu ayağını sallayıb. Mələk baxdı tərs – tərs, ayağa qalxdı ki Səlimdən uzaq dayansın, başı gicəlləndi. Səlim tez qolundan tutdu yıxılmasın, tezdə qolunu çəkib – Səlimə: toxunma mənə. Gedib qapıdan çıxaçaqdı Dənizlə rastlaşdı, az qaldılar bir – birinə çaxılsınlar. Dəniz – Mələy: Mələk? salam canım tez qucaqlayıb, arxadan özlərinə baxan qardaşına baxdı narazı baxışlarla. Nə yaxşı gəldin, Mələk elə bil keyləşmişdi – Dənizə: mən gəlmişdim bura Uğura. Yenə sözünü xatırlamadı, birdən nə isə düşündü, cibindən telefonu cıxardı. Dəniz anladı Uğurun telefonuydu. Uğur evdə telefonunumu unutmuş? sən ona görə gəldin bura. Mələk baxdı Dənizə, hə evdə unutmuş ona görə gəlmişəmmiş. Dəniz pis oldu Mələk belə dediyində, – Dənizə: sən verərsən Uğura telefonunu. O telefonsuz sifarişləri qəbul edə bilməz, Dəniz qaldı ortalıqda. Səlim arxadan – Mələyə: niyə Dəniz verməliymiş ki, Uğur dostunun telefonunu? Dəniz qardaşına işarə etdi sussun. Səlim susmadı, – Mələyə: onu burdan qovdum rədd oldu, artıq çalışmır anladınmı? bir daha bura gəlməyə hünər etmə. Dəniz – qardaşına: Səlim bəsdir sus, Mələk duyduğundan baxa qalmışdı. Düzmü eşitmişdi? Uğur işindənmi olmuşdu özünə görə? çox pis oldu. Peşman baxışlarla baxdı Dənizə. Dəniz qolundan tutub – Mələyə: gəl əyləş xayiş edirəm. Mələk qolunu Dənizdən çəkdi, bir söz demədən çıxdı getdi. Dəniz – Səlimə: nə olardı qızı üzməsən? of Səlim off, görmürsənmi yazığın halını. Nə üçün gəldiyini unutdu. Səlim hec veçinə almadan – bacısına: cəhənnəmə unutsun, mənə nə? Dəniz əsəbləşdi. Deyimi sənə nə? sən vurduqdan sonra qızın yaddaşı gedir, həkim dedi ki ola bilsin özünü belə unutsun. Anladınmı indi? yəni yaddaşı əbədi gedər qayıtmaya bilər, tələsik qaçdı Mələyin ardınca. Səlim bilmirdi bu qədərini, biraz baxıb masaya yumuruğunu vurub, az belə olmuş pisliyə. Belə desədə üzündən bəlli idi peşman olduğu.

Dəniz qaçıb çıxsada Mələyi tapa bilməmişdi, ətrafa baxıb öz – özünə: of Mələk hara getdin? tələsik maşınına əyləşib getdi.

Mələk yolun kənarı ilə gedirdi üzgün – peşman, Uğurun özünə görə işindən olmasına çox pis olmuşdu. Allah mənim cəzamı versin, axx dostum necə bunu məndən gizlədərsən sən. Qollarını bir – birin doladı, canından üşütmə keçdi bir anlıq, yenə yağış yağasına oxşayırdı. Yazıq son eşitdiyindən heç bilmirdi hara gedirdi.

Evə Uğur gəldi əlində poketlərlə, səslədi: mən gəldim. Anası gəldi əlini dəsmala silə – silə, – Uğura: gəldinizmi oğlum? Uğur birinci anlamadı, gədim anam. Xoş gədiniz oğlum, arxaya baxdı qızını görməyincə – Uğura: Mələk yoxmu? Uğur təcüblə – arvada: Mələkmi? evdə deyilmi Mələk? biraz şaşırdı. Əlindəki poketləri yerə qoyub baxdı, anasıda biraz şaşrdı, – Uğura: Mələk sənə getdi. Sən telefonunu evdə unudunca, dedi sifarişlərinə lazımdır. Uğurun elə bil başından qaynar su tökdülər, bir anlıq Mələyin ora getməsinə həyəcanlandı. Bilirdi orda Səlimin çalışdığını, – arvada: mən orda deyildim anam. İndi gedirəm narahat olmayın siz, Mələyi gətirəcəm. Yazıq arvad nəsə deyincə, tələsik qaçaraq getdi. Arvad ardınca – Uğura: oğlum Mələyi arayıb evə gəldiyini desəydikmi? of qızım. Yazıq az yorulurmuş kimi qaçdı getdi, yerə qoymuş poketləri götürüb apardı mətbəxtdə.

Dəniz hər tərəfə baxsada Mələyi tapa bilməmişdi, Mələyi arasada telefonunu açmamışdı. Of Mələk hara getdin sən? Uğurda telefonu evdə unutmağa vaxt tapdı. Offf Uğur off, maşının sürəətini artıqıb getdi.

Uğur tələsərək maşından enib qaçaraq gəldi gül mağazasına, yazıq tələsdiyindən həyəcanla nəfəs alırdı. Mağazada Səlimi tək görüb əsəblə baxdı, – Uğura: dostunu axtarırsansa burda deyil. Yəni bir neçə saat qabağa rədd olub getdi. Uğur əsəbləşib pis söz deyəcəkdi, arxadan Dəniz – Uğura: Uğur Mələk evə gəldimi? Uğur dönüb həyəcanlı baxışlarla baxdı Dənizə. Yox gəlmədi, nə etdi bu manyak yenə qıza? Səlim – Uğura: eyy sözlərinə diqqət et. Yenə bir – birinə girməsinlər deyə araya girdi Dəniz. Susun bir, itlə – pişik kimi girməyin bir – birinizə, Mələk hara gedər ki? Gülsümü aradım ona getməmiş. Uğur əsəblə – Dənizə: əğər Mələyə bir şey olarsa, qardaşını öldürəcəm bil. Dəniz – Uğura: deyirəm mən burdaydım o heçnə etmədi. Yəni sadəcə sənin burda artıq çalışmadığını dediyindən başqa, heçnə demədi. Uğur dərindən nəfəs alıb – Səlimə: sən nə şərəfsiz birisənmiş bir bilsən. Kəşki o ananın əvəzinə sən ölsəydin, Dəniz Uğurun dediyi sözdən pis oldu, ağzını tutdu əli ilə. Səlim bir anlıq baxdı Uğura. Uğur qaçaraq getdi Mələyi axtarmağa. Dəniz kövrəldi, dönüb hələdə baxa qalmış qardaşına baxdı. Səlimə bu söz elə tutmuşdu ki, sözlə ifadəsi yox idi. Bi ixtiyar gözləri yaşardı, mağazadan çıxdı getdi. Dəniz üzünü tutub ağladı.

Mələk oturmuşdu bir tərəfdə, yazıq fikirə dalmışdı. Uğurun bu qədər özünə görə əziyyət çəkməsinə xəcalət cəkirdi. Yağış çiskiləməyə başladı, heç fikirdən ayılmadıda, fikirləşdikcə başında ağrı hiss edirdi. Üşüdü, skameykada dizlərini qucaqlayıb büzüşüb oturdu. Başını qaldırıb göy üzünə baxdı, bi ixtiyar gözlərindən yaş süzüldü. Yağış hər bir insanın ötüb – kecmiş yaxşı və pis günlırini təkrar xatırladır. Yaş süzülən gözlərini yumub dayandı, öz – özünə: Allahım nə olar canımı alda, axlımı alma. Mələk özü anlayırdı, bu yaddaşını itirmələrin sonu yaxşı olmayacaqdı. Telefonuna zəng gəlsədə heç baxmadı, açmadı.

Uğurda maşınla gəzib baxırdı, öz – özünə: hara getdin sən? Allahım yardım et mənə. Lənət olsun sənə Səlim, heyvan mərəfətsiz, əlini əsəbləşib sükana vurdu.

Axşam olurdu, nə Dəniz, nədə Uğur Mələyi tapa bilməmişdilər. Tərslikdən Uğurunda telefonu Mələkdə olduğundan, əlaqə saxlaya bilmirdilər.

Səlim işdən çıxıb maşınla evə gedirdi, yağış hələ kəsməmişdi, olanlardan çox əsəbi idi. Uğurun ona dediyi ağır sözün şokundan hələ çıxmamışdı. Birdən yolun kənarında skameykada oturmuş Mələyi gördü, qarşıda maşını saxladı güzgüdən baxdı. Başımın bəlası, istədi qaza bassın getsin, nə isə düşündü endi maşından. Maşının qapısını örtüb biraz baxdı, dərindən nəfəs alıb getdi. Gəlib qarşısında dayandı. Mələk tam batmış və dizlərini qucaqlayıb oturmuşdu. Səlim ətrafa baxıb – Mələyə: duydum yaddaşında problemin var. Ancaq bütün günü yağışın altında oturacaq qədər axlını oynatdığınada heç təcüblənmədim. Az başından xəstə deyilsən, qalan yerlərinidə sıradan çıxarıb heyifimi almadan gəbərəcəksən. Bitmədi səninlə işim, qalx səni dostunun evinə çatdırım. Yorma insaları, hər yerdə səni axtarıllar, Mələk heç baxmadıda. Səlim dərindən nəfəs alıb cibindən telefonunu çıxardı ki, Dənizə desin burda olduğunu. Baxdı telefonunun enerjisi bitmişdi, lənət olsun zibil. Sənə deyirəm qalx aparım, gördü heç cavabda vermir, getdi. Gəlib maşınına əyləşdi, biraz dayandı baxdı güzgüdən, öz-özünə: öl orda elə mənə nə? maşını işə saldı. Birdan güzgüdən təkrar baxdığında, bir – necə nəfər oğlanların bir- biriləri ilə zarafatlaşa, deyə – gülə gəldiklərini görüb dayandı. Oğlanlar gəlib Mələyə çatmağa az qalmış, bir – birinə nə isə dedilər. Avara olduqları bilinirdi, Səlim güzgüdən oların hərəkətlərinə baxırdı. Gəlib Mələyin sağ – solunda oturdular, birisi qarşısında ayaq üstə dayandı. Oturanın birisi qoluna toxunub, – Mələyə: gözəlim burda niyə oturmusan? Mələk onada cavab vermədi. Oğlan qolunu Mələyin boynuna qoydu, çox üzgün görünürsən gözəlim, kim qırdı səni? yenə Mələk susdu. Oğlan o birinə, bu laldımı? o biri ələ salıb – oğlana: həmdə kardı deyəsən, gülüşdülər. Bu vaxdı Səlim gəldi, – oğlana: çək o qolunu qızın boynundanda qırmayım. Oğlan ədayla baxdı, – Səlimə: çəkməssəm nə edərsən? baxdı. Bu arada arxadan azmış kimi, 7 nəfərdə oların tanışları gəldilər. Nə olub, problemmi var? Səlimdən soruşdu gələnlərdən birisi. Səlim ona məhəl qoymadan təkrar, – oğlana: son dəfə deyirəm çək qolunu. Səlim yaxşı bilrdi 10 nəfərlə çətin olacaqdı, ancaq artıq sözü tərs gəlmişdi olarla. Bu arda qaçaraq Uğur gəldi. Çatan kimi oğlanın qolunu Mələyin boynundan götürüb, ağzından yumuruq vurdu. Sənə demədilərmi çək qolunu? Uğuru vurmaq istəyirdilər, Səlim tutub birsinə tutarlı udar vurdu yıxdı. Mələk elə bil ayıldı, bir anlıq şaşqın baxdı, tanımadıqlarıyla yumuruq davasına cıxan Səlimlə – Uğura. Səlimlə Uğur oğlanları vururdular, arada bularada dəyirdi vurduqları. Səlimin ağzı – burnu qanamışdı. Uğur Səlimdən fərqli olaraq, yaxşı döyüşərək cavablarını verirdi. Oğlanları Səlimlə çətində olsa vurub, üstəliyirdilər birlikdə. Uğurun başı başqalarını vurmağa qarışmışdı. Səlimi ikisi tutdular, qarnına – ağzına vurmağa başladı başqa oğlan. Mələk baxdı, sakameykanın yanındaki zibil qabında boş şüşələr vardı. Qalxıb götürdü, Uğura baxdı, o bacarırdı qarşısındakıları üstələməyə. Biraz Səlimə baxdı, Səlimi oğlan pis – pis vururdu, ikisidə qollarından tutmuşdular. Mələk gəlib arxadan oğlanın başından şüşəni vurdu. Şüşə sındı əlində sınmış yarısı qaldı. Oğlan başını tutub əyilən an, Səlim qarnından təpik vurdu yıxdı. Qollarını tutuanlarıda vurdu, qıraq etdi özündən. Arxadan başqası Mələyi vurmaq istəyirdi, o an cəld Səlim tutdu imkan vermədi. Oğlanı tutub yaxşıca yumuruqladı, artıq halları qalmamışdı, durub qaçdılar ki vurulmasınlar. Bir neçəsi yerə yıxılıb qalmışdı, Uğur olara yaxşıca təpik vururdu əsəbindən. Səlim gəlib çəkdi, – Uğura: bəsdi, gedək burdan polis gəlincə. Uğur elə əsəbləşmişdi ki, qayıdıb təkrar vururdu oları. Səlim zorla çəkib bağırdı, – Uğura: dedim bəsdi. Uğur dərindən – dərindən nəfəs alıb əsəblə baxdı Səlimə. Gəlib Mələyin qolundan tutub, yaxşıanmı? Mələyin əlindən sınmış şüşəni götürüb kənara atıb, qucqlayıb bağrına basıb tutdu. Qorxma keçdi, Mələk elə keyləşmişdi ki, Səlimin burda nə işi vardı? uşaq kimi Uğuru qucaqladı. Səlimdə gördü Mələk qorxmuş uşaq kimi Uğura qısılıb qucaqladı. Keçdi canım keçdi, Uğur Mələyi qucaqladığında anladı batmışdı. Tez əynindən pencəyini çıxarıb çiyninə saldı, gəl gedək üşümüsən. O arada yıxılandan birisi qalxdı, görmədilər onu Səlimlə Uğur. Cibindən pıçaq çıxarb açdığında Mələk baxdı, arxadan gəlib Səlimi vuracaqdı. Mələk qəfil Uğurdan qaçıb Səlimi qucaqlayıb tutub bu tərəfə fırladığı an, pıçağın qarşısında özü qaldı. Alçağın vurduğu pıçaq arxadan böründən tutdu. Hər şey bir anda olduğundan, Uğur gördüyündə geç oldu. Uğur tez qaçıb oğlanın əlindən pıçağı götürməkçün qolunu burdu yıxdı, qırdı əlini. Səni şərəfsiz öldürmərəmmi? yerə yıxılıb zarıyan alçağın ağzına – ağzına vurmağa başladı. Səlimdə o anda Mələyin belindən qucaqlamışdı, hiss etdi isti qanını əlinə baxdı. Analdı yaralnmışdı özünün qarşısına keçərək, Mələyin üzünə baxdı. Mələk Səlimdən sürüşüb yıxılacaqdı, tutudu qoymadı. Quçağına alıb bağırdı, – Uğura: Mələk yaralıdır. Uğur alçaq özündən getsədə hələdə vururdu, dönüb baxdı Səlimin qucağndakı Mələyə. Tez gəlib baxdı, – Mələyə: Mələk məni duyursanmı? ikisidə qorxmuşdular. Səlim – Uğuar: tələs aparaq xəstəxanaya, Uğur hələ Mələyi səsləyirdi. Səlimin qucağından almaq istəyirdi. Səlim təkrar bağrdı, Uğur qız qan itirir dedim tələs. Qucağında Mələklə öz maşınına tərəf qaçdı. Uğurda qaçaraq gəlib arxa qapını açdı ki, Mələyi qoysun. Səlim Mələyi qoyub yanında əyləşincə, tez öz köynəyini çıxardı. Mələyin yanında əyləşib böyrünə tutdu ki, qanı çox axmasın. Uğur qapını örtüb qaçıb sükan arxasına əyləşdi, tələsərək maşını işə salıb qaza basdı. Yol boyu tez – tez güzgüdən baxaraq, Mələyi səsləyirdi. Səlim Məlyin böyrünü köynyi ilə tutub, özünə qısıb tutmuşdu. Uğur maşını sürəətlə idarə edirdi, döz dostum döz, indi çatırıq.

Axşam olmuşdu, Dənizlə Gülsüm Uğurun evinə gəlmişdilər. Məcbur yalan danışmışdılar Uğurla Mələk kinoya gediblər, guya Mələyin biraz başı qarışsın filan. Yazıq qadın inanmışdı, – olara: getsinər qızım, mən Uğurla qızımın getməsinə narazılıq etmirəm. Uğur bizə çox dayaq olur, mərəfətli oğlandır, xətrini öz evladım qədər istəyirəm. Dənizə qardaşından zəng gəldi, Dəniz telefona cavab verdi, alo Səlim. Biraz qulaq asdı, bildirməməkçün – olara: qadaşmdır, qalxıb mətbəxtdə getdi. Səlim sən nə danışırsan? yavaş danışırdı duymasın anası. Dəniz həyəcan keçirirdi Səlim Mələk haqda dediyində. Səlim mənə yalan danışma. Səlim sən etmədin de nə olar, gözləri yaşardı. Biraz qulaq asıb, tamam mən indi gəlirəm ora. Telefonu söndürüb əliylə ağzını tutub dayandı, göz yaşını silib özünü toparladı. Gəldi – olara: mən evə getməliyəm, arvad anladı – Dənizə: qızım sən ağladınmı? Dəniz kövrəldi. Əliylə üzünü tutub ağladı, Gülsüm tez qalxıb gəlib qucaqladı. Arvatda qalxdı, – Dənizə: qızım birşeymi oldu? Dəniz göz yaşını silib – olara: evdə qardaşımla, atam davalaşmış. Ona görə pis oldum, arvad ah çəkdi, can qızım ağlama, olur ata – oğul arasında belə şeylər. Yazıq arvad özüdə pis oldu. Gəlib Dənizin göz yaşlarını sildi, alama qızım ürəyinə salma belə şeyləri. Gülsümün elə bil ürəyinə dammışdı, bu Mələklə əlaqədardı. Dənizə sual dolu baxışlarla baxdı. Dəniz işarə etdi ki sonra zəng edəcəm. Sən xalayla qal bacım mən gedim bir baxım, tez getdi. Arvad ardınca baxıb, – Gülsümə: anasız qızlar yazıq olurlar, can qızım can. Gülsüm keçib əyləşib baxdı şüphə dolu baxışlarla, arvad şüpələnməsin deyə Dənizində ardınca gedə bilmədi.

Dəniz qaçaraq gəldi xəstəxanaya, qardaşı divara söykənib dayanmışdı. Yazıq Uğur pərişan halda oyana – buyana gəzirdi, ikisinində üzlərində yaralanmış yerləri bilinirdi. Dəniz baxıb anlamağa çalışdı, – qardaşına: Səlim Mələyə nə oldu? Uğur baxdı üzgün baxışlarla. Dəniz qardaşına yaxınlaşıb qolundan tutub sirkələdi, cavab ver Səlim nə oldu Mələyə? – bacısına: vurdular pıçaqla. Dəniz ağzını tutub, baxdı dönüb Uğura sual dolu baxışlarla. Uğur stressdən düz əməlli danışa bilmirdi, bu arada həkim çıxdı otaqdan. Uğur – həkimə: necədir vəziyyəti? Həkim ağzından maskasını çıxardıb baxdı. Xəstəmizin şükür orqanına zərər verməş kəsiiyi, lazım olan yardımı etdik. Bunu deyim ki, hələki burda qalması gərəkir. Çox qan itirmiş, ancaq yenə deyirəm, qorxulu bir şeyi yoxdur. Hələlik burda müalicəsini davam edəcəyik və yaxşılaşacaq inşallah. Elə bil Uğurun üstündən dağları götürdülər, off Allahım çox şükür. Həkim – Uğura: qızın bu hala necə düşməsi haqda polislərə ifadə verəcəksiniz. Bu gün görməniz mümükün deyil xəstəmizi, icazənizlə, Həkim geti. Dəniz gəlib qolundan tutub, – Uğura: Uğur nələr olur? kim vurmuş Mələyi? Uğur dərindən nəfəs alıb baxdı Dənizə.

Gecə saat 10 olurdu. Anası narahat idi gəlib – Gülsümə: qızım Uğurla qızım nə çox qaldılar? Gülsüm artıq xəbərdar idi olanlardan. Roza xala indi Mələk mesaj yazıb bildirdi, Uğurun maşını xarab olmuş yolda qalmışlar. Uğuru tək qoymaq istəməmiş, narahat olmsın anama bildir dedi. Anası üzüldü duyduğunda, off yazıqlar yolda qalmışlar demək ki, mən bir arayım baxım qızıma. Gülsüm tez aramasın deyə bəhanə uydurdu, – arvada: Dəniz indi gedib Mələyi ordan götürüb, özüylə aparaçaq dedi. Olara yaxın yerdə qalmışlar yolda, arvad inandı – Gülsümə: Allah razı olsun, Dənizdə çox mərəfətli qızdır. Sən get yat Roza xala narahat olma. Mələyin telefonunun enerjisi azmış, sönə bilər dedi. Arvad şüphələnmədi, çünki inanırdı ətrafında olanlara, tamam qızım səndə get yat gecdir. İnşallah səhər gələrlər, gecən xeyrə qızım, getdi. Gülsüm arvad gedən kimi ağzını tutub, səsini içinə salıb ağladı, qızı haqda yalan danışmağı Gülsümə heç rahat deyildi.

Dəniz duyduqlarından şok olmuşdu, aman Allahım bu qızı niyə bəlalar tapır? Səlim bacısına baxdı. Uğur bir yerdə rahat dura bilmirdi, boynunun ardını tutub oyana – buyana gəzirdi. Bilmirəm niyə onu tapır bəlalar, əsəblə Səlimə baxdı. Ancaq bu dəfə Səlim səbəb olmamışdı, əksinə Mələyi qorumağa çalışmışdı. Bunu Uğur anlayırdı, ancaq öncə etdiklərinə hələdə əsəbi idi. Səlim gəlib əyləşdi, – bacısına: bilirsənmi, indi onun yerində mən yatmalıydım. Məni arxadan vurmaq istədikdə Mələk özünü qabağa verdi, yəni bu qəfil oldu. İnan ki görsəydim imkan verməzdim, Dəniz bir anlıq qardaşına baxdı üzgün baxışlarla. Qardaşını qucaqlayıb kövrəldi, heç birinizə bir şey olmasın, duyursanmı? Səlim uşaq kimi bacısını qucaqlayıb, başını çiyninə qoydu. Dəniz qardaşını çox istəyirdi, baxmayaraq bəzi tərs xasiyyətləri olsada, hamınız əzizsiniz mənə. Mələkdə yaxşı olacaq, Allah onu bizə bağışladı, Uğur dözmədi getdi harasa. Səlim baxdı Uğur getdi, qalxıb tez otağın qapısına yaxınlaşdı. Dəniz -qardaşına: Səlim olmaz dedi həkim duymadımı? Səlim heç cavab vermədən girdi içəri. Dəniz ayağa qalxıb, of Səlim off, gəlib qapının yanında dayandı ki, gələn olsa bildirsin.

Səlim içəri keçdi, otaqda heç kim olmadığını bilirdi, gəlib Mələyin yanında dayanıb baxdı. Mələyin qoluna sistem qoşulu idi, gözləridə qapalı idi. Səlim yanında çöküb pıçıltılı səslə, – Mələyə: heç axlıma gəlməzdi, bir gün düşmənim olan birisi qarşma keçib məni qoruyacaq. Nədən etdin bunu? bəs deyirdin məndə sənin düşməninəm. Mən sənin yerində olsam, sənin etdiyini edərdimmi? Mələk pıçıltıyla – Səlimə: gərçəkdən dediyim kimi, bizim kəndin qarılarına vır- vır etməyin oxşardı. Səlim baxdı bir anlıq əsəbləşdi, həmdə sevindi Mələyin özündə olmasına. Vallahi qarşılaşdığım ən pis birisən bu həyatımda, bu halınla belə cavab qaytarmağından qalmırsan. Mələk – Səlimə: şot neçə oldu? məncə bu dəfə hec – heçə oldu. Səlim – Mələyə: yox elə olmadı, sən məni iki dəfə qurtardın, birinci məni vuranın arxadan başına şüşə vurdun. Sonrada özünü pıçağın qarşısına atdın, sən profisyonalsan baş yarmağa, deyim bil. Qızım səndə adi hala çevrilib adamın başına vurub yarmaq. Mələk – Səlimə: pardon Səlim bəy, mən imkan verə bilməzdim, mənim düşmənimi başqası vursun. Yəni deyirsən özüm əzişdirəçəm hə? manyaksan sən. Mələyin dodaqları quruyurdu. Mələk – Səlimə: yardım et burdan çıxmağıma, evdə anam narahatdır bilirəm. Səlim – Mələyə: Gülsüm uydurmuş birşeylər anana çoxdan, narahat olma. Mələk udqunub, mənim başa vurmağımdan fərqli olaraq, bacımda yalan danışmağında profisyanaldır. Səlim -Mələyə: iki bacılar başqa – başqa manyaklarsınız. Mələk – Səlimə: gözünün şahidisən qıraq dur çalışıb, yəni başının tam sıradan çıxmasını istəmirsənsə. Səlim – Mələyə: yanında çox qala bilmirəm, krimnalni Mələk xanım. Ancaq bunu bil səninlə işim bitmədi, alnından öpüb çıxdı otaqdan. Mələk əsəbləşdi, ardınca – Səlimə: başımın bəlası pislik, tərpəndiyində canı acıdı ofuldadı.

Beləcə ağır gecənin sabahı oldu, üçudə oturmuşdular kalidorda. Dəniz oturduğu yerdə qardaşına qısılıb yatmışdı. Səlim bacısını özünə qısıb tutub fikirə dalmışdı. Uğur ayağa qalxıb, qapının yanına gəlib dayandı. İçərdən tibb bacısı çıxdı, – Uğura: birazdan həkim gəlib yoxlayacaq, sizə deyəcək xəstəmizi görmək olar ya yox. Getdi karidorla, Uğur tibb bacısının ardınca baxdı və, ehtiyatla qapını açıb girdi içəri. Səlim baxdı, Uğurun girməsi xoşuna gəlmədi. Dənizi oyatmamaqçün sakit dayandı.

Uğur gəlib Mələyin alnından öpdü. Mələk gözlərini açıb baxdı, – Uğura: dostum, – Mələyə: hay can dostum. Uğurun gözləri yaşardı, – Mələyə: qorxuzdun məni, birdə belə etmə tamammı? getmə bilmədiyin yerlərə mənsiz. Mələk anlayırdı Uğur çox həyəcan keçirmişdi, zarafatla – Uğura: dostum deyirdin mənimlə savaşa gedərdin. Bax kiçik bir savaşa düşdük səninlə, dediyin kimi düşmənlərimi 10 dəqiqəyə upakovka edə bilmədim. Əksinə sən həll etdin çoxunu. Uğur yaşarmış gözlərini silib, – Mələyə: səhvin var dostum sən, deməyə çətinlik çəkdi sözünün ardını. Mələk anladı istəmədi dostu üzülsün, – Uğura: boş ver xırda – para kəsikdir, oldu keçdi. Səndən bir xayişim var dostum, nə olar qaçırt burdan məni. Uğur gülümsəməyə çalışdı, – Mələyə: soz azacıq sıx dişinə qaçıraçam. Mələyin üzündən öpüb, az vaxdan həkim gələcək. Burda məni görsə, vır – vır edəcək dediyin kənt qarıları kimi. Mələk gülümsədi, tamam dostum çıx görməsinlər, Uğur təkrar üzündə öpüb çıxdı. Mələk öz -özünə: bağışla dostum, dişimə sıxa bilmərəm mən burda çox.

Beləcə günorta olurdu. Dəniz Gülsümə getmişdi ki, anasına birlikdı yenə yalan danışsınlar, olanları bilməsin yazıq qadın. Səlim siqaret çəkməyə həyətə çıxmışdı. Uğurda həkimlə otağında söhbət edirdilər, Mələk haqda.

Dəniz gəldi Uğurun evinə. Gülsüm qarşıladı, işarə etdi, neçədir Mələk? Dəniz pıçıltıyla – Gülsümə: birazda yola verməliyik. Gülsümün canını dərt bürüdü, baxdı üzgün. Gülsüm – Dənizə: nə deyəcəyik Roza xalaya? baxsana günorta yeməyini hazırlayır, gözləyir oları. Dəniz dərindən nəfəs alıb baxdı üzgün baxışlara, gəldilər mətbəxtdə. Arvad görüb sevindi – Dənizə: gəldinizmi qızım? xoş gəldiniz. Yeməyimizdə artıq hazırdır, pərişan oldunuz sizdə yollarda gecə, gedin əyləşin mən indi yeməkləri gətirəcəm. Qızım Mələk deyə səslədi, elə bilirdi qızıda gəlmişdi. Dənizlə Gülsüm bir – birinə baxdılar ki, yenə arvada nə yalan uyduracaqdılar. Bu arada arxadan Mələk – anasına: hay cann mənim gözəl anam. Dənizlə Gülsüm geri dönüb baxdılar Mələyə. Mələk ikisinində ortasından keçib gəlib anasını qucaqlayıb öpdü, ohh nə gözəl qoxur yeməklərin. Acam dünəndən, anasıda qızını öpüb bağrına basdı, can mənim balam qurban olaram. Hazırdı yeməklər, axşam maşın xarab olub yolda qaldınız dedi Gülsüm. Uğurda yorğundur, gedin əyləşin gəlirəm. Anası qucaqlayanda Mələyin canı acımışdı ancaq bildirmədi, – Mələyə: qızım sənin rəngində uçmuş baxsana. Gedin qızım indi mən sizi yedirdəcəm. Mələk gülümsəyib, təkrar anasının üzündən öpdü. Canım anam mənim, sənə Gülsümlə – dalğa xanım yardım edərlər masanı hazırlamağa. Geri dönüb özünə hələdə şok baxışlarla baxan Dənizlə, Gülsümə, işarə etdi ki, bildirməsinlər heçnə. Yanlarından keçərkən, ikisinində üzündən öpüb – olara: mən əynimi dəyişib gəlirəm, getdi. Gülsümlə, Dəniz yenə bir – birinə baxdılar təcüblə, anladılar Mələyin xəstaxanadan qaçdığını. Dəniz tez telefonunu çıxarıb Uğurla – Səlimə mesaj atdı. Arvad dönüb – olara: canlarım gəlin o zaman boş qabları aparın. Gülsüm hələ şokda idi, həmdə sevinmişdi canlarını qurtarmışdı Mələyin gəlişi. Dəniz Gülsümün qoluna vurub işarə etdi ki, özünə gəl, yalandan gülümsəyib gəldi arvadın yanına. Gülsüm ortalıqda qalmışdı, bilmirdi Mələyin ardıncamı getsin? yoxsa yardımmı etsin. Dənizin özünə işarə etdiyini görüb, gəldi yardıma.

Səlim həyətdə mesajı oxudu pərt baxa qaldı, öz – özünə: evdədirmi? bu nə vaxt getdi burdan? vallahi retki manyaklardansa sən. Tez qaçıb maşınına əyləşib getdi, Uğuru gözləmədən.

Uğurda telefonuna gələn mesaja baxdı, təcüblə həkimə baxdı, birdə mesajı oxudu yerindən qalxdı. Həkim təcüblə – Uğura: bir şeymi oldu? Uğur qaldı şaşırıb – həkimə: olmuş. Mələk qaçmış xəstəxanadan artıq evdəymiş, həkimdə duyduğunda ayağa qalxdı, nəə? ikisidə tez otaqdan çıxdılar. Qaçaraq otağa gəldilər, qapını açıb içəri giriklərində, Mələyi yerində görməyincə – Uğara: bu qız axlınımı oynatdı? necə getmiş yaralı halıyla. Uğur – həkimə: mən sizə zəng edəcəm, qaçaraq çıxdı otaqdan. Həkim şaşqın baxaraq öz – özünə: bu işimdə mən çox şey gördüm, beləsini birincidir görürəm.

Artıq masa hazır idi, anası sevincək gözləyirdi Uğurun gələcəyini. Mələk saatına baxıb, – anasına: dalğa xanım mesaj atdığı vaxdan 20 dəqiqə keçirsə, az vaxda burda olacaq dostum. Bu arada qaçaraq Səlim gəldi, hamı baxdılar Səlimə. Səlim bir anlıq hər kəsin masa arxasında heçnə olmamış kimi oturduqlarını görüb, baxdı olara şaşqın. Mələk – anasına: dalğa xanım yeməyə tək xalası oğlunu çağırmamış anacan. Bax qardaşını necə çox istəyir onada xəbər vermiş, yalandan gülümsəyib baxdı Səlimə. Bu arada qaçıb arxadan Uğurda gəldi. Səlimin yanında dayanıb, oda gördüklərinə şaşırdı. Mələk heçnə olmamış kimi oturmuşdu masa arxasında. Mələk – anasına: bax ana yeməyinin qoxusuna 21 – ci dəqiqəsində dostumda özünü çatdırdı. Anası qarşıya keçib ikisinidə mehribanlıqla quçaqlayıb öpdü, – olara: gəlin mənim yaraşıqlı balalarım. Kecin əyləşin sizi gözləyirdik yemək hazırdır. Səlim arvadın mehribanlığına bir anlıq baxdı qaldı. Can oğlum maşın gecə sizi yormuş, birdən ikisinində üzünə baxıb ah çəkdi. Nə olmuş üzünüzə? bu haqda unutmuşdular. İkisinində üzlərinə toxunub, siz davalşmısınızmı? nə cavab verəsini bilmədilər. Mələk tez – anasına: anacan Səlimlə – Uğur idmana gedillər, orda olmuş üzləri elə. Anası üzünü tutub, aman Allahım o nə idmandır elə? baxsana üzünüzdə sağ yer yoxdur. İkinizdə bu gündən getmirsiniz, duydunuzmu? İksidə baxdılar bir – birinə, sizə deyirəm, duymayım bir daha. İndi isə keçin yeməyinizi yeməyə, ikisidə bir anlıq analarının həsrətini çəkdilər. Arvadın özlərini danlamasından kövrəldilər, keçib əyləşdilər. Səlimə daha çox dəymişdi, ağzı – üzü yaralı idi. Anası gəlib yeməklər çəkib qarşılarına qoydu, hadi başlayın nuş olsun. Təşəkkür edib yeməyə başladılar, iştahları olmasada. Səlimin dodağı ağrıdı, yeməyə çətinlik çəkdi. Anası gəlib əyləşdi yanında, bax sən yaramaz uşaqların etdikləri işə. Bax nəyinizə lazımdır elə idman sizin? Səlimin əlindən qaşığı götürüb, – Səlimə: mən yedirəçəm ehtiyatla. Səlimi uşaq kimi yedirməyə başladı. Uğur baxdı Mələyə, Mələk işarə etdi ki, bildirməsin anasına. Anası – olara: vallahi kəndimizin yazıq oğlanlarının halına düşmüşsünüz. Arada qızım yazıqları əzişdirərdi pis – pis qaraldardı üzlərini. Birdən Gülsümlə Dəniz qəh – qəhə çəkib güldülər ürəkdən. Gülsüm yaxşı bilirdi Mələyi, Dənizədə babası danışmışdı. Uğurla Səlim olara baxdılar. Mələk – anasına: buların üzlərindəki peçatlar mənim işim deyil anacan, bilirsən mən əzişdirənlər qarşıma ikinci cıxmırlar. Bunlar bax necə rahat oturmuşlar qarşımda, Səlimə işarə etdi acıq verdi. Uğura xoş idi Mələyin belə zarafat etməsi, yaddaşında problemsiz unutmadan danışdığına sevinmişdi. Mələk gülümsəyib, baxdı gülməkdən gözləri yaşaran Dənizlə, Gülsümə.

Beləcə bir – neçə gündə ötdü kecdi. Mələyin polislə verəcək ifadısini həll etmişdi Səlim, getməmişdilər şövbəyə. Anası kəndə dönməliydi, – Uğura: bax oğlum, sənə etibarım yerdən göyə qədərdir. Bilirsən mənim getməyim lazımdır, nə olar qoyma qızım yayınsın həkimə getməkdən. Uğur gülümsəyib, arvadın boynunu qucaqladı, canım anam narahat olma sən. Təki səndə getməsəydin, nə gözəldi birlikdə qalırdıq. Arvatda Uğuru qucaqlayıb, oğlum hər şeyçün çox sağol. Bilirsən kəntdə hər şey ərimin öftəsində qalmış. Siz Mələk müalicəsini bitirən kimi birlikdə gəlin, tamammı? gözləyəcəm oğlum. Mələk gəldi, – anasına: ana mən yaxşıyam gəlim səninlə, anası baxdı üzgün baxışlarla Uğura. Uğur gülümsəyib, – arvada: narahat olma sən anam. Mələk bilirəm darıxır kəndiçün, ancaq burda qalmalıdır bilir. Elə deyilmi dostum? işarə etdi ki hələ baş bir tərəfə, böyründəki yaranda sağalmayıb. Mələk çarəsiz -Uğura: bilirəm Uğur bəy. Anası gəlib qızınıda qucaqlayıb, bağrına basdı. Bax qızım Uğuru üzmək yox, mən tez – tez əlaqə saxlayıb danışaçam. Birdə sənədə tapşırıram, əğər bular birdə o idmana getsələr mənə bildir. Tamamı qızım? qızının saçlarını sığallayıb baxdı üzün. Mələk təkrar anasını qucaqlayıb öpdü. Tamam rəyis xanım əmrin gözüm üstə, atamada salamımı çatdır. Anası qızından ayrılıb, – Uğura: gedək oğlum gecikməyim avtobusa. Uğur anasının çantasını götürüb – Mələyə: dostum mən az vaxtda gələcəm, sən yat dincəl. Anasıyla getdilər, Mələk arxalarınca baxıb, öz – özünə: burdan tez gedim deyirəm, mən düşən günə baxda. Getdi əyləşdi divana, oturduğunda yarası incitdi, ofuldadı..

Axşam olurdu, Səlim mağazanı bağlayıb tələsik getdi maşınına əyləşib.

Uğur evə gəlib yatmışdı otağında, Mələk gəldi əyləşdi mətbəxtdə. Qapının zəngi basıldı, Uğur oyanmasın deyə getdi qapıya, düşündü gələn ya Dəniz, yada Gülsümdü. Gəlib qapını açdığında tanımadığı qadını görüb baxdI, qadında Mələyə baxdı. Qadının geyimindən bilinirdi, özünə qulluq edən varlı biri idi. Mələk – qadına: buyurun kimə baxmışdınız? qadın biraz baxıb – Mələyə: siz kimsiniz? Mələyin yarası ağrıyırdı ayaq üstə qaldığında. Baxın xanım, qapının zəngini basan sizsiniz mən deyiləm, ya özünüzü təqdim edin, yada gəlmə səbəbinizi deyin. Qadın diqqətlə baxıb – Mələyə: mən Uğur bəyə gəldim, bildiyim qədəri evini dəyişməmişdi. Əğər dəyişmişsə üzürlü sayın. Mələk Uğur dediyində – qadına: yox düz gəlmişsiniz, dəyişməmiş. Buyurun keçin indi oyadaram Uğur bəyi, qadın keçdi gəldi evə nəzər yetirdi. Mələk – qadınada: buyurun əyləşin, mən indi bildirim Uğur bəyə, getdi. Qadın şüphəli baxışlarla baxıb əyləşdi.

Mələk ehtiyatla qapını açıb gəldi Uğur yatırdı, yanında oturub ehtiyatla səslədi. Uğur, Uğur gözlərini açıb baxdı, səksənib yerində oturdu. Mələk tez qolundan tutub, – Uğura: qorxma dostum. Bağışla oyatdım səni, bir qadın gəldi səni soruşdu, məndə dəvət etdim içəri səni gözləyir. Uğur gözlərini ovub, qadınmı? kimdir ki? Mələk çiyinlərini çəkib, bilmirəm dostum qalx bax. Uğur yerindən qalxdı, – Mələyə: ağrımırsan ki? bağışla içim keçmiş necə yatmışamsa. Mələk – Uğura: yaxşıyam narahat olma, yorğunsan əlbətddə yatacaqsan. İkisidə çıxdılar otaqdan.

Uğur öndən gəldi pərt oldu, – qadına: ana? Mələk ana dediyində baxdı qadına. Anladı gələn Uğurun anası idi, qadın ayağa qalxdı. Anası – Uğura: mən evinə gələ bilmərəmmi oğlum? Uğur bir anlıq baxdı. Gedib anasını qucaqladı öpdü, anasıda oğlunu qucaqlayıb öpdü. Əlbətddə bilərsən ana bu nə deməkdir? sadəçə şaşırdım, niyə şaşırdığımıda özün bilirsən. Anası əyləşdi, Uğurda yanında əyləşib baxdı anasına. Anası gülümsəyib, saçlarını sığalladı. Böyümüşsən oğlum, tərslik etdin yanımda yaşamaqdan imtina etməsəydin, necə böyüdüyünü görərdim. İldə bir dəfə telefon danışıqlarından hiss etmək olmur necə dəyişdiiyini. Uğurun anası biraz başqa dildə danışığa alışıq olduğu anlaşılırdı. Uğur dərindən nəfəs alıb baxdı, – anasına: şaşırdım ana, hansı rüzgar atdı səni bizim ölkəyə? niyə demədin gələcəyini qarşılayardım. Anası gülümsəyib, mən syurprizləri sevərəm oğlum bilirsən, həmdə yolu tanıyıram unutmadım. Mələk dönüb getmək istəyirdi – Uğura: bu qız sənin sevgilindirmi? Uğur -anasına: tanış edim. Bu gördüyün Mələkdir, mənim ən yaxın can dostumdur ana, işarə etdi ki qızı utandırmasın. Anası baxıb Mələyə, bir zamanlar mənimdə can dostum vardı, ancaq sonradan bilmədən aşik olduq bir – birimizə. Uğur alışıqdı anasının açıq danışmalarına, ancaq Mələyin yanında xəcalət çəkdi kənara baxdı. Anası anladı, – oğluna: oğlum bu həyatda sevmək günah deyildir, utanacaq bir şey yox. Uğur kənara baxıb başını narazılıqla sirkələdi. Mələk – qadına: bağışlayın sizi qapının önündə sorğu – suala tutuduğuma görə. Qadın gülümsəyib, – Mələyə: düz etdin Mələk, sən məni tanımırsan, tanımadığın insaları evə buraxmaq olmaz. Mələk artıq söz demədən getdi mətbəxtdə, anası – oğluna: sevgilin pis birinə oxşamır. Uğur anasına baxdı ki deməsin elə sözlər, İstəmirdi Mələk duysun incisin. Mələk gəlib iki fincan qəhvə süzüb siniyə qoydu, öz – özünə: ya səbir, duymuşdu dediklərini. Sinini götürüb gəldi, masaya qoyub birinci anasının qəhvəsini verdi. Qadın götürüb təşəkkür etdi, Uğurunda qəhvəsini qoyub – olara: sizə nuş olsun. Mən bir dışarı çıxaçam hava alım. Uğur – Mələyə: sənin yaran sağalmadı, olmaz dostum. Mələk işarə etdi ki, sussun deməsin anasının yanında. Anası bildirməsədə anladı, nəsə problem olduğunu. Mələk – Uğura: tamam dostum, mən o zaman otaqda dincəlim, qadın – Mələyə: gəl əyləş bizimlə. Mələk – qadına: siz söhbətinizi edin, mən icazınizlə, gedi. Uğur Mələyin arxasınca baxdı, anası qəhvəsindən içib baxdı oğluna. Birdən Uğur anasına baxdığında gülümsədiyini görüb, – anasına: ana yetər. Anası gülümsəyib, artıq bir söz demədi.

Beləcə sabah oldu, Mələyə Dəniz gəlmşdi. Anası Uğurla yatmışdı gecəni, coxdandı oğlunu görməyəni. Mələk masaya yazdığı kağızı qoyub – Dənizə: səs etməyək çıxaq, Uğur anasıyla vaxtını keçirsin. Ehtiyatla qapıdan çıxaçaqdılar Uğur sələdi, hara belə siz? ikisidə dönüb baxdılar. Gəlib qarşılarında dayandı. Dəniz – Uğura: sabahın xeyir xalamın yaraşıqlısı. Gəldim Mələyi həkimə aparım, istəmədik sizi oyadaq. Arxadan xalası – Dənizə: prensessam kimmiş oyanmayan? Dəniz uşaq kimi xalasına qaçıb qucaqladı. Xalasıda bağrına basıb öpüb qucaqladı. Dənizə biraz kənar durub baxıb, bax sən necədə böyümüş mənim gözəlim. Təkrar qucaqlaşdılar, Dəniz – xalasına: xoş gəldin canım xalam, nə gözəl syurpriz etdin bizlərə. Qadın gülüməsyib, – Dənizə: xoş günün olsun qızım, gəldim baxım necəsiz. Dəniz elə sevinmişdi ki, xalasına qısılıb gəlib əyləşdilər. Dəniz xalasını təkrar qucaqlayıb, yaxşı etdin canım xalam. Elə darıxmışdıq ki səninçün, xalası mehriban sadə insan idi. Uğur – Mələyə: mənimlə gedəcəksən dostum, etiraz istəmirəm. Unutmadıysan səni anan mənə tapşırdı, Mələk bir söz demədi. Gəl qəhvəmizi içək gedərik. Mən indi mesaj atıb bildirərəm gec gələcəyimizi həkimə. Mələk çarəsiz gəlib əyləşdi, biraz da Uğurun anasına görə narahat idi. Qadın – Mələyə: axşam səninlə tam tanış ola bilmədik Mələk, adımızda bənzərliyimiz var. Mənim adım Məryəmdir. Mələk- qadına: məmmun oldum Məryəm xanım, adımızın baş hərfləri eynidir dediyiniz kimi. Qadın gülümsəyib, – Uğura: oğlum qəhvələrimizi hazırla, mənə şəkərsiz olsun. Mələk qalxacaqdı Uğur imkan vermədi, əyləş mən hazırlayaram dostum. Uğur qalxıb – anasına: baş üstə ana, getdi mətbəxtdə. Dənizi öpüb bağrına basdı, Mələk baxdı bu qadın öz anası kimi deyildi. Düşündü yəqin heç bilmirdidə yemək hazırlayada, dözmədi qalxıb getdi Uğura yardıma. Qadın baxdı ardınca, – Dənizə: bular gərçəkdən dostular deyə inanırsanmı? Dəniz çiyinlərini çəkib gülümsəyib, xalasına qısıldı.

Mələk mətbəxtdə gədi, – Uğura: dostum xayiş edirəm, mən varkən birdə qalxma qəhvə filan hazırlamağa. Uğur gülümsəyib, fincanları düzdü siniyə, – Mələyə: dostum bilirsən mən tək yaşadım, alışqanam. Sən heç narahat olma, anama qulluq etmək xoşdur, düzdü analarımız fərqlidir gördüyün kimi. Bizim Məryəm xanım evində xadimələr olmasa, inan qəhvədə hazırlaya bilməz. Mələk – Uğura: anan gözəl ürəkli insandır, olduğu kimi qəbul etməliyik analarımızı. Uğur qəhvələri hazırladı gülümsəyib, bir finçan çay süzüb – Mələyə: zəhmət deyilsə şiriniyyat qabını gətir. Mətbəxtdən çıxıb gəldilər, masaya sinini qoyub anasıyla, Dənizin qəhvələrini verdi, təşəkkür etdilər Uğura. Öz qəhvəsini götürüb masaya qoyub, çayıda götürüb qoydu öz fincanının yanına. Mələk dayanmışdı yanında, əlində şiriniyyat qabını götürüb – Mələyə: əyləş dostum. Mələk əyləşdi, yanında əyləşib qabı yaxınına qoyub, – Mələyə: sənə çay dostum. Bilirsən həkim az vaxlıq qəhvəni qadağan etdi. Anası oğlunun Mələyə davranışlarına baxırdı. Mələk dərindən nəfəs alıb – Uğura: dostum bu dəfə həkimin çayımada qadağa qoyub süd yazsa, heç şaşırmaram. Mələyin dediyi sözə qadın güldü. Dənizdə xalasına baxıb gülümsədi, Mələyin sözünə.

Dəniz qardaşının yanına gəldi mağazaya. Səlim çalışırdı, gəlib arxadan qardaşını qucaqladı. Səlim baxdı – bacısına: nə yaxşı gəldin, yardıma ehtiyaçım vardı. Dəniz qardaşının qarşına keçib əlindəki gülə baxdı, atama söz verdim qardaşım heç üz vurma. Bax necə qəşəng alınır buketlərin, Səlimin kefi getdi, baxdı incik baxışlarla bacısına. Dəniz – qardaşına: sənə syurprizim var. Səlim incik bacısına baxmadan, demə heç lazım deyil syurprizin. Dəniz gülümsəyib, qaraşına: arxana bax kim gəlmiş. Səlim dönmədən – bacısına: yəqin yenə arxadan başıma vurmağa sevimli Mələyiniz gəlmiş. Dəniz qardaşının sözündən ürəkdən güldü, qardaşım sən Mələkdən nə yaman qorxursanmış. O deyil bax qorxma, qardaşı əsəbləşib geri döndüyündə, xalasını görüb şaşırdı. Bir anda elə sevindi ki, xalası gülümsəyərək, qollarını açdı. Səlim əlindəki Gül buketini atıb, gedib xalasına elə sarıldı ki, xalasıda qucaqladı öpdü. Mənim yaraşıqlı oğlum, saçını sığallayıb öpdü təkrar – təkrar. Səlim elə kövrəlmişdi, danşa bilmirdi -xalasına: bağışla səni bacısız qoyduğuma görə, bağışla. Xalasıda kövrəldi, Səlimi bərk – bərk qucaqlayıb tutdu. Səlim hönkürüb ağladı. Dənizində gözləri yaşardı, sən istəmədən oldu oğlum ağlama. Üzmə ananın o gözəl ruhunu, o səni çox istəyirdi, ağlamanı heç istəməz. Səlim ağlayraq – xalasına: kaşki mən ölsəydim, Dəniz pis oldu çıxdı mağazadan. Qapıda dayandı, qardaşının kəşki mən ölsəydim deyib təkrarlayıb ağlamasına dözə bilmirdi. Üzünü tutub aşağı çöküb ağladı, anasız ikisinədə ayzıq olmuşdu. Bu həyatda nə qədər yaxşı yaşasalarda, evladlarına anasının yerini heç bir şey əvəz edə bilməz. Nə pul, nədə var dövlət.