Strzelby, zarazki i stal Krótka historia ludzkości

Отрывок из книги

Książkę niniejszą dedykuję Esie, Karinidze, Omwai’owi, Paranowi, Sauakariemu, Wiworowi i wszystkim moim nowogwinejskim przyjaciołom i nauczycielom, którzy po mistrzowsku radzą sobie w tamtejszym niełatwym środowisku

Większość dzieł stawiających sobie za cel przedstawienie dziejów świata skupia się na historii wykształconych społeczeństw Eurazji i Afryki Północnej. Rdzenne społeczności innych części naszego globu (na przykład Afryki Subsaharyjskiej, obu Ameryk, wysp Azji Południowo-Wschodniej, Australii, Nowej Gwinei czy wysp Pacyfiku) prezentowane są jedynie krótko i pobieżnie, a i to głównie w kontekście tego, co się z nimi działo na bardzo późnym etapie ich dziejów, gdy zostały już odkryte i podbite przez państwa Europy Zachodniej. Nawet omawiając dzieje Eurazji, na ogół znacznie więcej miejsca poświęca się historii jej zachodniej części niż dziejom Chin, Indii, Japonii, tropikalnej Azji Południowo-Wschodniej i innych eurazjatyckich społeczeństw ze wschodniej części kontynentu. Równie pobieżnie traktowana jest historia ludzkości do chwili pojawienia się pisma (około 3 tysięcy lat przed Chrystusem), mimo że stanowi ona aż 99,9 procent liczących sobie 5 milionów lat dziejów gatunku ludzkiego.

.....

Przodkowie Polinezyjczyków sprowadzili tu ze sobą trzy udomowione gatunki fauny (świnię, kurę i psa) i nie udomowili już potem żadnego innego zwierzęcia na obszarze Polinezji. Na wielu wyspach przetrwała hodowla wszystkich trzech gatunków, lecz w bardziej izolowanych zakątkach Polinezji zabrakło z czasem jednego lub dwóch spośród nich, już to dlatego, że przewożony łodziami inwentarz nie zdołał przeżyć długiej podróży morskiej, jaką odbywali koloniści, już to z uwagi na to, że wcale nie było łatwo zastąpić padłych sztuk nowymi okazami sprowadzanymi z zewnątrz. Dla przykładu, na odizolowanej Nowej Zelandii hodowano tylko psy, a na Wyspie Wielkanocnej i Tikopii – jedynie kury. Nie mając dostępu do obfitujących w owoce morza raf koralowych lub płytkich wód przybrzeżnych, mieszkańcy Wyspy Wielkanocnej, wytrzebiwszy szybko miejscowe ptaki lądowe, zajęli się budowaniem kurników z myślą o intensywnej hodowli drobiu.

Jednak wspomniane trzy gatunki udomowionych zwierząt trafiały na stół tylko od czasu do czasu. Produkcja żywności na obszarze Polinezji opierała się głównie na rolnictwie, którym nie sposób było się jednak zajmować w strefie subarktycznej, ponieważ wszystkie uprawy Polinezyjczyków stanowiły rośliny tropikalne, udomowione początkowo gdzie indziej i sprowadzone w ten rejon świata przez kolonistów. Osadnicy zasiedlający Wyspy Chatham i chłodną południową część nowozelandzkiej Wyspy Południowej byli zatem zmuszeni porzucić spuściznę rolniczą wypracowaną przez swoich przodków na przestrzeni wielu tysięcy lat i ponownie stać się wspólnotami łowiecko-zbierackimi.

.....