Читать книгу Pielęgniarka w dobie koronawirusa - Группа авторов - Страница 3

W Polsce prawnie usankcjonowano teleopiekę Ustawą z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia oraz niektórych innych ustaw. Istnieją odpowiednie zapisy prawne (sankcjonujące udzielanie świadczeń medycznych za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności), które znajdziemy w:

• Art. 3 ust. 1 Ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej: „Działalność lecznicza polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych. Świadczenia te mogą być udzielane za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności”(Sejm RP, 2011).

• Art. 11.1 Ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej: „Pielęgniarka i położna wykonują zawody z należytą starannością, zgodnie z zasadami etyki zawodowej, poszanowaniem praw pacjenta, dbałością o jego bezpieczeństwo, wykorzystując wskazania aktualnej wiedzy medycznej oraz pośrednictwo systemów teleinformatycznych lub systemów łączności” (Sejm RP, 2016).

• Art. 2 ust. 4 Ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty: „Lekarz, lekarz dentysta może wykonywać czynności, o których mowa w ust. 1 i 2 także za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności” (Sejm RP, 1996).

Zapisy umożliwiają korzystanie w szerokim zakresie z systemów teleinformatycznych lub systemów łączności przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych.

W literaturze przedmiotu pielęgniarskie usługi w ramach świadczenia teleopieki, wynikającej z połączenia narzędzi teleinformatycznych z rozwojem technologii podczas udzielania świadczeń zdrowotnych, są określane różnorako. Można spotkać takie terminy, jak: pielęgniarstwo w telezdrowiu (Telehealth Nursing), telefoniczny triaż pielęgniarski (Telefone Triage Nursing), teleopieka (Telecare).

W publikacji – zgodnie z sugestią Międzynarodowej Rady Pielęgniarek – będzie wykorzystywany termin telepielęgniarstwo (Telenursing), zamieszczony w 2009 r. przez Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie na jego stronie internetowej (PTP, 2009), który oznacza: „wykorzystanie technologii telekomunikacji w pielęgniarstwie w celu poprawienia poziomu opieki nad pacjentem”. Jest to także: „komunikacja na odległość, z wykorzystaniem elektronicznych albo optycznych możliwości transmisji między ludźmi i/albo komputerami” czy: „wykorzystanie technologii telemedycznych podczas dostarczania opieki i realizowania praktyki pielęgniarskiej”.

Telepielęgniarstwo nie jest niczym nowym w pracy pielęgniarek. Już w latach 70. XX wieku zauważono, że ten rodzaj udzielania drogą teleinformatyczną wsparcia pacjentom przez pielęgniarki istnieje od co najmniej 30 lat. Pierwszą autorką artykułu opisującego telepielęgniarstwo była Mary Quinn, która w 1974 r. pisała o swojej pracy w szpitalu w Bostonie, kiedy zdalnie udzielała pomocy pacjentom na lotnisku Logan (Quinn, 1974; Schlachta i wsp., 1998).

W Polsce usługi pielęgniarskie w formie teleopieki są realizowane np. w opiece hospicyjnej przez pielęgniarki, które bardzo często instruują rodziny o sposobie postępowania w zaistniałym kryzysie, z wykorzystaniem z telefonów i coraz częściej komputerów.

Również w podstawowej opiece zdrowotnej pielęgniarki wspierają pacjentów i ich rodziny z użyciem urządzeń mobilnych, za pomocą których udzielają też konsultacji np. o pielęgnowaniu ran. W Polsce najprężniejszy jest prywatny sektor ochrony zdrowia, który rozwija technologie umożliwiające pacjentom dostęp np. do czatu z pielęgniarką czy położną. Pierwsze tego rodzaju usługi były świadczone przez zatrudnione w Grupie LUXMed pielęgniarki pediatryczne, diabetologiczne i alergologiczne oraz położne. Usługę tę wprowadzono w 2015 r., a od 2016 r. dostępne są już nowe rozwiązania dla wideokonsultacji z zapisem w dokumentacji medycznej (Tomaszewska, 2017).

Naprzeciw potrzebom pacjentów wychodzą także prywatne firmy zajmujące się dostarczaniem urządzeń do pielęgnacji. Takim serwisem jest m.in. STOMAlinia – telefoniczna poradnia dla „stomików”, w której pacjenci mogą otrzymać także informacje na temat pielęgnowania stomii (Puls Medycyny, 2016). Istnieje wiele podobnych serwisów, z których mogą korzystać pacjenci.

Od kiedy w latach 70. XX wieku wspomniana M. Quinn zaczęła wspomagać lekarzy w zakresie usług telezdrowotnych w Centrum Telemedycyny Szpitala w Bostonie (Massachusetts, USA) – telepielęgniarstwo rozwinęło się na tyle, że obecnie pielęgniarki nie tylko asystują lekarzom, ale bezpośrednio i samodzielnie udzielają pacjentom porad zdrowotnych.