Читать книгу Бусины памяти. Мои маленькие рассказы и впечатления - - Страница 8

Снежань 1978 года выдаўся снежным і вельмі сцюдзёным. На 30 снежня я атрымала запрашэнне на вяселле да суседа. З раніцы я пачала збірацца. Адпрасавала сваю самую лепшую сукенку, валасы накруціла на бігудзі, прыгатавала ўсе неабходнае, каб потым нічога не забыць. І вось я ўжо амаль гатова. Стаю перад люстэркам, прыхарошваюся.

Тут адчыняюцца дзверы, і заходзіць мая старэйшая сястра. Яна вярнулася з працы. Мая сястра працавала ў той час на станцыі хуткай дапамогі. Яна крытычным позіркам аглядае мяне і кажа: «Пераапранайся! На вуліцы страшэнны мароз. Сення вось такую ж красуню прывезла, панчохі да ног прымерзлі. Ты хочаш такога?»

Хуценька прыйшлося пераапрануцца, каб не змерзнуць. Сястра яшчэ раз абгледзела мяне і засталася задаволенай.

Раней вяселлі ў вёсцы гулялі аж тры дні. Паўтара дня госці гулялі ў маладай, а потым усе ехалі да маладога. Спачатку ўся моладзь, што была запрошана з боку маладога, збіралася ў яго дома. Накрывалі стал, выпівалі па чарцы, закусвалі і ехалі выкупляць маладую.

Вось і мы сабраліся ў майго суседа. А мы – гэта вясковыя хлопцы і дзяўчаты. Сярод іх дзве мае сяброўкі Іра і Вольга. Іра мая суседка. У Іры есць хлопец Юра, якога запрасілі на вяселле, але ён адмовіўся. Ен не вясковы, а з горада. Юра музыка, грае на гітары. У яго канцэрт.

Зімовыя дні кароткія. На вуліцы мароз -30, снега намяло вялікія гурбы. Зіма. А да нявесты трэба ехаць у другую вёску. Калі напрамкі цераз рэчку і лес, то кіламетраў сем, а калі па дарозе на машыне, то добрых пятнаццаць. Таму трэба было спяшацца.

З дома выйшлі ўжо прыцемкам. Цяпер легкавікі не дзіва, а тады на ўсю вёску можа адзін і знойдзецца. Даўно гэта было, таму не помню, куды дзеўся жаніх, а мы пагрузіліся ў кузаў грузавой машыны, пакрыты брызентам і абсталяваны месцамі для сядзення. У асноўным тут была моладзь: хлопцы і дзяўчаты. Яшчэ з намі ехаў гарманіст. Якое вяселле без гарманіста!

А яшчэ з намі ехала такая тоўстая разбітная цётка. Яна адразу пачала пець. Я раней ведала шмат песен, але песні, што спявала гэта кабета, я чула ўпершыню. Гэта вельмі старыя вясельныя песні. Перад дарогай хлопцы, ды і цетка ўжо добра пагрэліся, таму цётка пела, гарманіст граў, а астатнія раўлі як ўмелі. Цетка нам казала: «Ой добра, добра падпяваеце!» Мы смяяліся і зноў, калі цётка зацягвала «Оооо…», раўлі дзікімі галасамі.

Калі прыехалі ў вёску, нас там ужо чакаў жаніх. Як і на ўсіх вяселлях, спачатку выкупілі маладую, потым у сельскім савеце маладых зарэгістрывалі і павіншавалі. Ну а потым за стол.

Вяселле пела і плясала ўжо гадзіны чатыры, як раптам адчыняюцца дзверы і на парозе з’яўляецца Юрык. Ен адыграў канцэрт і вырашыў прыйсці на вяселле. Мы ашалелі. Відаць яму не давала спаць рэўнасць. Як ен знайшоў дарогу? А Юрык у валёнках, цеплай куртцы, мехавой шапцы, і шалік завязаны да самых вачэй. Шапка, шалік – усе пакрыта шэранем. Змерзлага Юрыка хуценька ўсадзілі за стол адагравацца.

Часам к двум ночы вяселле пачало заціхаць. Пачалі размяркоўвацца на начлег. Нас сабралася шэсць чалавек: я, мае сяброўкі Іра і Вольга, яшчэ адна дзяўчына Света, яе хлопец і Юрык. На начлег нас узяла маладая кабета. Сказала, што жыве яна на другім канцы вескі, але мы пройдзем кароткім шляхам праз яр.

Выйшлі на вуліцу. Неба яснае зорнае, мароз трашчыць, снег рыпіць. Па вузенькай сцежачцы бяжым за гаспадыняй. Дабеглі да яра, спусціліся, чуем нехта нас кліча. Бачым, а недалёка ад сцежкі хлопец на чатырох у снягу стаіць, а ўстаць не можа. Хлопцы падбеглі, глядзяць – наш, з вяселля. Гаспадыня кажа, каб і яго валаклі, не кідаць жа чалавека на марозе.

Прыйшлі да гаспадыні ў хату, яна і кажа: «Сення цэлы дзень дапамагала гатаваць на вяселлі, печку толькі раніцай паліла, халаднавата».

Дома ў гаспадыні была дачка. Прыгожая маладая дзяўчына. Яна грэлася на печы, бо калі дабіралася дамой з горада, замерзла, а яшчэ крыху падмарозіла рукі, таму і не пайшла на вяселле.

Спачатку мы распранулі нашага госця-недарэку, а так як ён лыка не вязаў ад перапоя і ад холада, то яго закінулі на печку. Мяне і Вольгу паклалі ў спальню на вялікі жалезны ложак. А каб не зябка было, гаспадыня паверх коўдры кінула кажушок. Іра са Светай леглі на канапе ў вялікай залі, а хлопцы ўлягліся паасобку на раскладных крэслах-ложках. Хутка ўсе ўгаманіліся і паснулі.

І вось сярод ночы чую, нехта цягне наш кажушок. Я ўхапіла яго з усей сілы, а потым і Вольга за мной. А гэта нашы хлопцы на сваіх вузенькіх крэслах пакалелі і вырашылі ўкрасць наш кажушок. Не ўдалося, адваявалі. Сон як рукой зняло, пачалі смяяцца, усе прачнуліся, гаспадыня таксама. Хлопцы, каб цяплей было спаць, паздзвігалі свае крэслы, гаспадыня прынесла ім яшчэ коўдры – сагрэліся, угаманіліся.

Раніцай мы прачнуліся ад таго, што нашы хлопцы рагаталі так, што трэсліся сцены. Аказалася, што на печы, куды мы запіхнулі нашага недарэку, спала старая сляпая і глухая бабуля. А наш дурань падумаў, што гэта дачка гаспадыні. А як разабраўся, то кулем скаціўся з печы. Потым гэты выпадак яму доўга нагадвалі і смяяліся.

Потым мы пайшлі зноў на вяселле, дзе гулялі гадзін да трох. Затым пачалі збірацца да жаніха.

Перад тым як з’ехаць, жаніх павінен выкупіць у малодшых брата ці сястры маладой, падушкі. А падушкі ў весцы вялікія, мягкія, з гусінага пуха. Вось такія падушкі складваюць горкай, прыгожа перавязваюць рознакаляровымі стужкамі, а зверху на іх садзіцца малое і патрабуе грашовы выкуп. Потым выкупленныя падушкі малады нясе ў машыну.

А яшчэ, каб вялася гаспадарка ў маладых, трэба ўкрасці з бацькоўскага дома маладой курыцу, альбо пеўня. Вось і пайшлі хлопцы красці кур. Куры справілі гвалт, певень ўцек, але ж адну курку злавілі. У пер’і, з падрапанымі рукамі выйшлі с куратніка. Крылы куркі звязалі і ў машыну – на развод гаспадаркі. Ну, падушкі на месцы, курка таксама, забралі жаніха з нявестай і паехалі. У жаніха пагулялі крыху, ды сышлі. Бо 31 снежня, трэба сустракаць Новы год. Але гэта ўжо іншая гісторыя.