Читать книгу Die liefde oorwin - Schalkie van Wyk - Страница 4
Оглавление2
Laatmiddag sit die twee meisies op die wit pilaartjies langs die trap voor hul kamerdeur en proe-proe aan hul bekers warm koffie.
“Elsa het vandag in die Afrikaanse klas gesê sy het die eerste jakarandabloeisels gesien,” sê Ilse en vryf met die rugkant van haar hand oor haar moeë oë.
Sonja ril en ruk haar skouers onder die geruite bloesie wat los oor haar verbleikte denim hang. “Net Elsa sal so iets so vroeg in September opmerk – haar skerp neus en verkrimpte gesiggie laat my altyd aan ’n ou tannie dink wat vir die blote genot begrafnisse bywoon!”
“Jou beskrywings darem!” lag Ilse hulpeloos. “Arme ou Elsa herinner ’n mens nogal aan ’n begrafnisondernemer – met al haar doemprofesieë oor die eksamen. Maar ek bewonder haar eintlik, want sy leer deksels hard en dan vaar sy nie naastenby so goed soos ons nie. Maar sy sal ’n goeie onderwyseres wees, want sy sal weet hoe om die dom kinders te leer.”
“ ’n Toegewyde onderwyseres,” grinnik Sonja, “en ’n toekomstige oujongnooi. Nie vir my nie, dankie! Dank jou die duiwel vir ou Kobus. Hy neem my darem nie kwalik omdat ek my pa se hoekige boustyl geërf het nie.” Sy loer na haar kaal voete en lang bene wat tot onder haar ken opgetrek is, en kyk dan skuins na Ilse. “Hoekom kon ek nie so fyn en klein soos jy gewees het nie? Mans beskerm mos altyd sulke klein meisietjies soos jy, maar ons groot en benerige klomp moet maar alleen aansukkel.”
“Henk sê altyd dis ’n meisie se persoonlikheid wat saak maak, en hy dink jy het ’n sprankelende geaardheid,” terg Ilse, sien die warm blos oor haar vriendin se gesig kruip en gaan voort: “Hy dink boonop jy het pragtige oë. Ek dink ek moet vir Kobus waarsku, anders loop Henk nog met jou weg!”
“Ek wens hy wou,” lag Sonja. “Ek sal nooit vergeet hoe hopeloos verlief ek op hom was toe ons vier jaar gelede hier ingetrek het nie. Onthou jy hoeveel gewig ek daardie eerste kwartaal verloor het? Ek het my skoon vergaap aan dié lieflike mansmens, en heeltemal vergeet om te eet!”
“Ek onthou. Maar toe kom vriend Kobus, en sedertdien bestaan die arme Henk nie meer nie.”
“O, ek dink nog hy is ’n oulike man – hy is nie verniet die universiteit se mees gesogte oujongkêrel nie! Die meeste meisies sal oor hulle eie voete val om hom te kry, maar hy was nog nooit gekys nie, en hy neem nooit dieselfde meisie meer as twee keer uit nie. Rina van der Watt het my seker al tien keer gevra of tant Truia nie vir haar ’n kamer het nie – net sodat sy naby Henk kan wees!”
“Wat sien hulle in hom?” kom dit mymerend van die blonde meisie. “O, ek weet hy is nogal aantreklik, maar hy is so vreeslik behep met sy studie, so vreeslik ernstig … Natuurlik dink ek hy is bak, en ek dink amper ek is ’n bietjie bang ook vir hom, maar om op hom verlief te raak! Nee, dis nie vir my nie.”
Sonja kyk ’n lang oomblik peinsend na Ilse en sê huiwerig: “Soms wonder ek of Henk nie op jou verlief is nie. Nee, wag, laat ek klaar praat,” keer sy toe sy die spottende ongeloof op Ilse se gesig sien. “Het jy nog nooit agtergekom hy behandel jou anders as vir my en Tanya nie? Asof hy hofliker en meer bedagsaam teenoor jou is. O, ek weet nie hoe om dit te verduidelik nie, maar ek het net so ’n gevoel.”
“Netnou vertel jy my jy glo aan voorbodes!” terg Ilse en gaan ernstiger voort: “Ek dink ek weet wat jy bedoel, Sonja. Henk tree baie beskermend teenoor my op, maar dis seker maar omdat ek die kleinste is. Jy sê mos manne beskerm klein meisietjies. Ek glo nie eens hy is daarvan bewus dat hy my altyd bederf nie, maar ek geniet dit beslis … Ek dink ek verwag van hom om my ’n bietjie spesiaal te behandel.”
“Hoekom?” vra Sonja vinnig en sien dat Ilse verward bloos.
“Ek … weet nie. Seker maar omdat … omdat ek hom as ’n ouer broer beskou. Ek weet self nie mooi waarom nie,” stamel Ilse en kyk met oordrewe belangstelling na die straat toe ’n klein Duitse motortjie stadiger ry en by die motorhek indraai. “Praat van die duiwel …” mompel sy en daar is ’n onnatuurlike blos op haar wange.
Henk bring die ligblou motor onder die peperboom tot stilstand en klim uit.
“Dis darem lekker om sommer deur twee mooi meisies ingewag te word!” skerts hy, vroetel na sy pakkie sigarette in sy hempsak en haal ’n sigaret uit. Hy leun teen ’n pilaar om dit aan te steek en streel met sy oë oor die klein figuurtjie skuins voor hom. “Kyk net daardie klein voetjies … Ilse, is jy regtig groot genoeg om volgende jaar ’n onderwyseres te wees? Jy lyk niks ouer as twaalf nie.”
“Wag maar dat ek my platformskoene aantrek en my knypbril op my neus sit. Selfs jý sal jou morsdood skrik vir hierdie kwaai onderwyseres!” dreig Ilse, maar die lag is vonkelend in haar oë.
Hy hou sy kop skeef en betrag haar in stilte. “Nee, ek glo nie. As jy my onderwyseres was, het ek jou netjies opgelig en op die naaste kas neergesit – en vir die res van die dag na jou gesit en kyk!” treiter hy haar.
“Jy sou ook!” lag Ilse hulpeloos en draai na Sonja. “Sê ’n bietjie vir hierdie grootprater hoe kwaai ek is in my proefklasse, Sonja. Hy vergeet die kwaaiste gif kom in klein potjies.”
“O, die seuns is almal doodsoet in Ilse se klas, maar dis omdat hulle voor die voet op haar verlief raak,” terg Sonja en lag saam met Henk toe Ilse dieper bloos.
“Ek neem hulle nie kwalik nie,” glimlag Henk en kyk na die toe kamerdeur agter hom. “Is sy al terug?”
“Nee, en sy het kastig hart en mond beloof om van vandag af net so baie soos ons te swot,” sê Sonja afkeurend. “Dis natuurlik weer die einde van die maand, en haar pa het seker weer vir haar sakgeld gestuur om uit te gee.”
Henk skud sy kop en kyk in die rigting van sy kamer toe hy vinnige voetstappe op die stoep hoor. “Dit klink asof sy terug is,” praat hy gedemp.
’n Lang, donker meisie klik-klak op hoë platformskoene nader. Haar arms is vol pakkies. Haar loshangende hare is effens windverwaaid, maar haar gesig is met vernuf gegrimeer. Haar donker wenkbroue is tot ’n fyn strepie uitgepluk om haar oë groter te laat vertoon, haar neus is effens geboë, maar tog fyn, met neusvleuels wat skerp afgeëts is. Haar mond is klein, met vol lippe, en haar kennetjie wip uitdagend.
Sy kom heupswaaiend nader, bewus van die aanloklikheid van haar volmaakte figuur, en ’n gul lag maak plek vir die onvergenoegde uitdrukking op haar gesig. “Henk! O, heerlik, ek het ’n sterk man nodig wat my met hierdie massa pakkies kan help! My arme arms breek af! Vat gou, Henk. Ek kan nie ’n tree verder nie!”
“Sit die goed neer, mens. Jy is mos nou by jou kamerdeur,” sê hy ongeduldig. Hy bly in ’n luisterende houding staan. “Dit klink soos die etensklokkie. Kom, Ilse … Sonja. Jy beter opskud, Tanya, tant Truia kan dit nie verdra om te wag nie.”
“O, ek kom!” sê die donker meisie bytend en vroetel haar sleutel uit haar handsak.
“Ek sal jou met jou pakkies help,” sê Ilse en buk om die vier papiersakke op te tel. “Het jy nuwe rokke gekoop?”
Dankbaar oor die belangstelling wat sy so graag wil hê, begin Tanya gretig vertel en loop sy saam met Ilse haar kamer binne.
“Opskud, julle!” waarsku Sonja oor haar skouer en stap saam met Henk oor die stoep na die voordeur. “Ilse is ’n baie beter mens as ek,” erken sy half skuldig teenoor hom. “Ek maak geen geheim daarvan dat Tanya my irriteer met haar voortdurende gespog met haar baie klere en haar spandabelrigheid nie, maar Ilse aanvaar dit as iets doodgewoons. Sy sê altyd ons kan nie almal dieselfde wees nie, en as dit vir Tanya belangrik is om alles te koop wat haar oë sien, gee sy glad nie om om alles te bewonder nie, want dit maak vir Tanya gelukkig.”
“Ilse is ’n besonderse mens,” praat Henk langs haar. “Sy sien miskien te veel goed in ander mense, en nooit die slegte in hulle nie. Soos Bruce Reyneke … Wat sien sy in die vent?”
Sonja kyk ernstig op na hom en sê byna bars: “Geld, wat anders?”
“Maar …?” protesteer Henk en swyg toe hulle die eetkamer binnegaan waar tant Truia reeds op hulle wag.
Skuins na negeuur die aand klop Henk aan die oop deur van die groot hoekkamer en stap binne.
Sonja kyk met ’n glimlag op waar sy by die tafel staan en ’n bekertjie koffie roer. Sy wys na ’n gemakstoel. “Sit, Henk. Ek wou jou juis kom roep het,” nooi sy en gee ’n beker koffie aan hom.
“Dankie.” Hy sit die beker op die armleuning neer en kyk vraend in die kamer rond. “Waar is ons mooi meisie?”
“Uit. Bruce het haar ’n rukkie gelede kom haal om saam met hom by ’n inrykafee te gaan koffie drink. Jy weet tog hy doen dit dikwels. Sy sal seker weer teen halftien terug wees, want selfs Bruce sal haar nie kan keer as sy wil studeer nie.”
“Hulle het ’n vreemde verhouding,” begin Henk praat, en hy soek onseker na die regte woorde. “Dink jy die twee pas by mekaar, Sonja?”
“Jy weet net so goed soos ek wat ek dink, Henk,” sê sy ongeduldig en krul haarself op die rusbank teenoor hom op. Sy sluk versigtig ’n mondvol koffie en vervolg: “Toe Ilse in haar eerste en tweede jaar saam met Bruce uitgegaan het, kon ek dit nog verstaan, want dit is nogal vleiend om saam met een van die ou manne gesien te word, veral as hulle sulke duur motors ry. Maar na vier jaar … ? Ek kan nie glo Ilse kan ooit werklik ernstig raak oor ’n man soos Bruce Reyneke nie.”
“Jy het vroeër vanaand gesê dis oor sy geld – het jy dit bedoel, Sonja? Ek kan nie glo dat Ilse met ’n man sal trou ter wille van sy geld nie,” sê Henk ongelowig.
Sonja kyk in stilte na hom en vra versigtig: “Het Ilse jou al ooit van haar mense vertel? Van haar skooljare?”
Hy knik stadig. “Nie veel nie, net dat haar ouers swaarkry, en dat sy met die hulp van beurse studeer. Maar dis tog niks buitengewoons nie. Hier is seker duisende studente wat uit gemiddelde of selfs arm huise kom.”
“Daar is seker grade van armoede,” sê Sonja met ’n fronsie tussen haar wenkbroue. “Ilse-hulle is nie so arm dat die kerk of die welsyn vir hulle moet sorg nie, maar ek weet haar ma, en hulle kinders, werk ontsettend hard op hul klein erfplasie. Ilse se pa is ’n chroniese hartlyer en jare al is hy nie veel meer as ’n hulpelose invalide nie. Haar ma boer met hoenders en groente en vrugte, en die kinders help haar, maar haar gesondheid is nie meer goed nie. Daar is natuurlik Ilse se ryk oom, regter Leon de Villiers, wat hier in die stad woon. Hy en sy vrou het vir Ilse-hulle al dikwels gehelp, maar Ilse se ma is ’n trotse vrou, en soos Ilse sê, haar tannie Nicky is dikwels huiwerig om te veel te help. Die afgelope tyd is Ilse se ma ook nie meer so gesond nie; miskien net oorwerk, maar ek weet Ilse kwel haar baie oor haar ma.”
“Ek het nie geweet dis so erg nie,” sê Henk sag. “Ilse is so ’n vrolike, innemende meisie dat ek nooit agtergekom het dat sy eintlik groot kwellinge het nie. Ek het lankal besef sy het dit nie te breed nie, maar watter student het ooit genoeg sakgeld? Sal Ilse studieskuld hê om terug te betaal?”
“Nee, ons kerk skenk jaarliks beurse aan belowende studente. Dis een van die redes waarom Ilse so hard werk, want as sy een jaar sou druip, sal die kerk haar nie weer help nie. My ouers ken tant Truia al baie jare, daarom het my pa vir ons twee saam hier losies gekry, eintlik baie goedkoop losies, wat vir Ilse natuurlik ook help.”
Henk stop sy pyp tydsaam, steek dit op en wag totdat dit goed trek voordat hy na die rooikopmeisie draai en met ’n tikkie kommer in sy stem vra: “En jy dink Ilse sal ter wille van geld met Bruce trou? Omdat sy moeg is vir al die armoede tydens haar kinderjare?”
Sonja sien die kommer in sy oë en skud haastig haar kop. “Beslis nie daaroor nie, Henk. Ek en Ilse het toevallig vandag daaroor gepraat. Sou dit verkeerd wees om met ’n ryk man wat jy nie liefhet nie, te trou ter wille van jou mense? Sy voel dat as sy met Bruce trou, sy haar ma se las kan verlig, want dan sal sy baie meer kan help om haar jonger broer en suster klaar te laat studeer, en haar ma sal eindelik kan rus na al die jare van harde werk.”
“Wat het sy toe besluit? Sal sy met Bruce trou?” vra Henk vinnig.
Sonja lag gerusstellend en staan op om nog koffie te skink. “Hy het haar nog nie eens gevra nie, Henk; en as hy sou, sal Ilse dit in elk geval nie kan doen nie. Sy weet dis oneerlik.”
“Maar as sy hom dalk liefhet?” vra hy vertwyfelend.
“Wie? Vir Bruce? Moenie laf wees nie, Henk!” raas Sonja onthuts toe sy ’n tweede beker koffie langs hom neersit. “As Ilse op Bruce verlief was, sou sy elke aand haar oë uitgehuil het omdat hy so dikwels ander meisies uitneem, maar sy steur haar nie eens daaraan nie. Ilse se probleem is dat sy nog nooit werklik op ’n man verlief was nie. Of miskien is sy, sonder dat sy daarvan bewus is.”
“Hoe bedoel jy nou? Op watter man is sy verlief?” vra Henk skerp en daar is kommer in sy oë.
Sonja lag goedig en skud haar kop. “My liewe Henk, moenie so besorg lyk nie. Dis maar net ’n vermoede wat ek het, maar dit sal dislojaal wees om iets meer daaroor vir jou te sê. Ek begin net wonder of jy nie dalk besluit het dat Ilse die regte meisie vir jou is nie, want jy is darem té bekommerd oor haar en Bruce. Is dit in die kol?”
“Niks is onmoontlik nie,” lag hy en daar is ’n ligte kleur op sy nek en gesig, “maar eintlik bekommer ek my al vier jaar lank oor julle twee meisiekinders. Veral oor Ilse – sy ’s so ’n ou kleintjie dat enige man haar sal wil beskerm.”
Of liefhê, dink Sonja en kyk met iets soos jammerte na die groot man oorkant haar in die leunstoel.
’n Rukkie later keer Henk terug na sy kamer. Hy kyk sonder belangstelling na die oop boeke op die groot skryftafel voor sy venster en keer onwillekeurig terug na die oop kamerdeur. Hy leun teen die deurkosyn en suig ingedagte aan sy pyp terwyl hy die motors wat in die straat verbyflits, fronsend dophou. Links voor hom klap ’n motordeur toe en ’n kleinerige gestalte kom met vinnige, kort stappies in die donker tuinpaadjie opgestap. Henk loop met lang treë oor die donker stoep, glip by die voordeur in en skakel die stoeplig aan.
“Goeienaand, tannie Nicky,” groet hy die kort, fyngeboude Nicky de Villiers. Ondanks haar twee-en-vyftig somers straal Nicky se gesig ’n byna tasbare lewensvreugde uit. Haar figuur lyk jeugdig in die netjiese broekpak, haar grys hare is glinsterend en sag en in ’n byna sorgelose bolla laag in haar nek vasgevat. Maar dis die stille blyheid in die vrou se groenblou oë wat Henk weer eens boei en hom laat wonder wat die geheim van haar geluk is.
“Hallo, Henk,” groet die vrou en hou ’n pakkie na hom uit. “Hoe gaan dit, ou grote? Ilse het my die ander dag vertel julle klompie leer druk vir die eksamen. Is sy hier? Ek moet die pakkie gou vir haar gee. Leon rook weer die motor vol blou dampe as ek hom te lank laat wag.”
“Ilse het saam met Bruce gaan koffie drink, maar ek sal die pakkie vir haar gee as tannie te haastig is,” bied hy aan.
“Bruce?” ’n Fronsie keep tussen die vrou se wenkbroue. Sy kyk op in Henk se sterk gesig en lê haar hand vertroulik op sy arm. “Jy moet ons meisiekind oppas, Henk. Jy weet ek en oom Leon keur nie haar vriendskap met Bruce goed nie. Waarom dóén jy nie iets daaraan nie, kind? Of het ek my misgis toe ek al ’n paar jaar gelede besluit het jy het ’n sagte plekkie vir ons meisiekind in jou hart?”
Henk glimlag en wonder vir die soveelste keer waarom die vrou met soveel eerlikheid oor sy diepste gedagtes kan praat sonder dat dit hom ontstel. Moontlik omdat haar belangstelling eg is en nie aan vulgêre nuuskierigheid grens nie, mymer hy. “Tannie het reg besluit, maar ek glo nie Ilse sal in hierdie stadium in my belangstel nie, nie solank sy deur Bruce se blink geld verblind word nie.” Hy lag gedwonge en haal sy skouers op. “Wie weet, dalk word ons meisie eendag groot.”
“Moet net nie te lank wag nie, Henk,” waarsku Nicky, kyk ’n oomblik ernstig in sy oë en draai haastig om. “Sê vir Ilse julle twee moet weer kom kuier, Henk, en dra my groete aan haar oor. Tot siens!”
“Ek sal so maak, tannie. Tot siens,” sê Henk en kyk haar glimlaggend agterna.
Agter hom brul ’n kragtige rooi sportmotor die erf binne en kom onder die peperboom langs sy motortjie tot stilstand. Hy sien Ilse uit die motor klim en hoor die deur agter haar toeklap. Sy kom haastig om die motor geloop.
“Moenie uitklim nie, Bruce. Ek sal nou dadelik weer moet gaan studeer,” hoor hy Ilse sê.
“Dis nou my meisie,” kom Bruce se stem uit die donker. Hy draai na die jong man wat agter Ilse gesit het en nou vorentoe in haar leë sitplek klim. “Wat het ek vir jou gesê, Karel? Ek kan maar die hele kerkraad saambring as ek haar uitneem, want sy behandel my soos ’n stiefbroer of ’n sieklike ou oom. Nag, mooi ding!”
“Dankie vir die koffie, Bruce. Lekker slaap!” roep Ilse en stap na haar kamer voordat Bruce ry.
In sy kamerdeur glimlag Henk tevrede. Hy draai om en sit Ilse se pakkie op sy skryftafel neer. Dan sak hy op ’n leunstoel neer, soek sy sakkie tabak op die koffietafeltjie voor hom en begin sy pyp tydsaam stop.
Dan het Sonja tog die waarheid gepraat, peins hy, besef dat hy nog glimlag en vee half ergerlik oor sy gesig. Maar hy was nie die enigste een wat bekommerd was nie. Tannie Nicky en oom Leon voel nes hy oor Ilse en Bruce se verhouding. Maar na daardie toneeltjie onder die peperboom weet hy vir seker dat sy nog nooit op Bruce verlief was nie, al oorweeg sy dit ook om ter wille van sy pa se geld met hom te trou.
Hy steek sy pyp op en suig daaraan totdat dit goed brand. Dan leun hy behaaglik terug teen die stoelleuning, terwyl sy oë op die oop deur rus. ’n Mooi meisie, sy Ilse, mymer hy. Hy frons ongeduldig toe sy blik op die foto van ’n middeljarige man en vrou op sy skryftafel val. As hy en sy pa nie vyf jaar gelede rusie gehad het nie – en as hulle siening van boerdery nie so hemelsbreed verskil het nie …
Rykdom. Hy glimlag wrang en kyk met iets soos bitterheid na die man op die foto. O, hy ken rykdom – hy, die enigste seun van ou ryk Hendrik Retief. Maar vyf jaar gelede het sy pa hom reeds onterf, hom as ’t ware weggejaag, en al sy ma se gepleit en trane kon nie weer ’n versoening bewerkstellig nie.
Hy maak ’n ongeduldige handgebaar, asof hy die probleme van gister soos spinnerakke voor sy gesig wil wegvee, en staan op. Rusteloos kom hy orent en stap buite op die stoep uit. Hy leun teen ’n pilaar en kyk na die twee meisies by die groot tafel in die kamer aan die onderpunt van die stoep.
Hy kon sy eie plaas gehad het, een van sy pa se talle plase wat tog eindelik syne sou gewees het. Dan sou hy vir Ilse kon gesorg het. Vir haar en haar mense … beter as wat Bruce Reyneke ooit sou kon doen.
Hy byt op sy onderlip en ’n frons keep diep tussen sy donker wenkbroue. Stadig skud hy sy kop. Nee, dis nie wat hy wil hê nie. Die dag as hy met Ilse – of met enige ander meisie – trou, sal dit wees omdat sy hom liefhet, en hy vir haar. Maar as hy geld gehad het, as hy sekerheid oor sy toekoms gehad het, as hy Ilse se vrees vir armoede vir altyd kon wegneem, haar sekuriteit kon gee … Waarom moet geld dan so ’n allesoorheersende faktor wees? Hy is tog jonk en bekwaam en hy sal vir haar kan sorg, al moet hy dan ook ’n plaasbestuurder wees. Waarom juis glinsterende rykdom? Nee, hy het lank genoeg getalm en aan haar gevoelens gedink. Hy sal sorg dat sy hom liefkry! Maar dis hierdie … armoede wat hom soos ’n wurm laat voel! En tog, daar is ander meisies wat bereid sal wees om met hom te trou ondanks sy armoede. Dis hoe Ilse hom moet liefhê – vir hom, sonder geld of besittings. En dis hoe sy hom gáán liefhê, buig of bars!
Hy sal die pakkie vir haar neem en dalk ’n oomblikkie kry om alleen met haar te gesels – sommer nou! Driftig begin hy na sy kamerdeur stap, maar steek vas toe hy ’n vinnige beweging uit die hoek van sy regteroog gewaar. Hy draai na die deur van die middelste kamer en sien Tanya in ’n sagte, deurskynende kamerjas uit haar kamer stap. Sy hou ’n handboek in haar hand.
“Henk! O, daar is jy!” fluister sy. Haar stem is hees en sy kom vinnig nader. Sy plaas haar hand op sy skouer en leun teen hom aan. Hy voel die warm rondings van haar liggaam, besef dat sy niks onder die kamerjas aanhet nie en tree met ’n gedempte verwensing agteruit.
“Genugtig, vroumens, soek jy moeilikheid?” vra hy skor.
Sy lag uitlokkend op in sy oë. “As dit die regte man is, ja,” antwoord sy gedemp.
Sy oë soek oor haar donker kop na die fyn meisietjie wat oor haar boeke buk.
“Dis die verkeerde man hierdie, Tanya. Verskoon my, ek het werk om te doen,” praat hy kortaf en draai om.
“Maar ek wou jou gevra het om hierdie teorie aan my te verduidelik, Henk. Ek is só dom met –” stribbel sy stroperig teë en klou besitlik aan sy arm.
“Raak dan slim, en bly weg van mans as jy nie behoorlik geklee is nie! Of dalk, meisietjie, kry jy regtig eendag waarna jy soek!” sê hy bytend, skud haar hand van sy arm af en stap na sy kamerdeur.
In die groot hoekkamer hoor die meisies Henk se stem. Sonja spring dadelik op en stap na die oop deur.
“Haai, Tanya, is dit al weer jy in jou bruidsgewaad?” spot die rooikop en leun lui teen die deurkosyn met haar arms op haar bors gekruis. “Foei tog, Tanyatjie, jy probeer al twee jaar – en nou is daar skaars twee maande oor. Dalk moet jy vir jou ’n nuwe uitrusting koop.”
“Jy’s net jaloers omdat jy so prikkelend soos ’n koekie gesigseep is!” sis Tanya haar vernedering en frustrasie uit.
“En jy’s ’n glibberige stukkie blouseep!” lag Sonja honend. “Ilse, kom ons spuit haar met die tuinslang nat. Ek dink die dingetjie is ’n bietjie warm.”
“Los haar, Sonja,” sê Ilse rustig. “Tanya is maar net … Tanya. Ek dink darem Henk weet hoe om haar te hanteer.”
“Julle maak verniet asof Henk so heilig is. Ek het al gehoor hy knyp die kat lekker in die donker. Petro het my vertel dat –” tier Tanya uit haar kamerdeur.
“Ons stel nie belang nie, Tanyatjie,” val Sonja haar vies in die rede. “Solank jy nie die kat speel wat hy in die donker moet knyp nie. Toe, gaan leer nou, anders is jy volgende jaar derde jaar histories en eerste jaar akademies!”
“O, jou …!” krys Tanya en slaan haar kamerdeur dawerend agter haar toe.
Sonja lag veragtend en draai onthuts na Ilse wat ongestoord by die tafel bly sit het. “Daardie klein flerrie! Ek voel soms lus om haar ore warm te klap. Eerlikwaar, Ilse, wat dink Tanya as sy haarself so goedkoop maak? As ek sy was, sou ek nooit môre vir Henk in die oë kan kyk nie!”
“Ek ook nie,” erken Ilse laggend, “maar ek dink ek weet hoe Tanya oor Henk voel. Toe ek ’n eerstejaartjie was, was ek hopeloos verlief op een van die ou manne. Ek weet nie eens wat sy naam was nie, maar ek het skoon hoendervleis geraak elke keer as ek hom op die kampus gesien het. En twee weke later sien ek weer ’n ander ou, en ek raak van voor af verlief!”
Sonja glimlag begrypend. “Ek weet wat jy bedoel, want dit het met my ook gebeur. Ek was tot oor my ore verlief op die voorsitter van die Studenteraad, totdat ek hom saam met sy meisie gesien het – so ’n lieflike swartkop met ’n lyfie soos ’n filmster. Dit was die einde van my groot liefde.”
“Maar dan verstaan jy seker tog hoe Tanya oor Henk voel, Sonja? Sy het seker al ’n duisend keer vir my gesê sy dink hy is die bakste man op universiteit, en sy sal enigiets doen om sy liefde te wen. Goed, ek dink ook nie sy is die regte aster vir Henk nie, maar sy kan tog nie help as sy hom liefhet nie.”
“Snert!” snou Sonja, terwyl sy op haar stoel aan die punt van die groot tafel plaasneem en haar boeke voor haar regskuif. “As ’n meisie ’n man werklik liefhet, sal sy aand vir aand tuis sit – nie met elke Jan Rap en sy maat flankeer nie. Jy weet tog ek en Kobus het al rusie gehad, en al was ek smoorkwaad vir hom, het ek nie skielik met ander mans begin uitgaan nie. Ek het by die huis gebly en gewag totdat hy terugkom. Dis wat ek bedoel met liefhê.”
Ilse kyk met iets soos bewondering in haar oë na haar kamermaat. “Hoe voel dit om iemand werklik lief te hê, Sonja? Soos jy vir Kobus het?”
’n Sagte glimlag kruip om Sonja se mond en Ilse sien die glimlag vonkel in haar groen oë. “Ek dink dis ’n gevoel van veiligheid. O, en altyd bly wees, tevrede wees … as ek by hom is. En ek voel vreeslik trots as ek na hom kyk en weet hy het net vir mý lief, hy is mý Kobus. Dis ’n samevoeging van baie dinge, maar ek dink ek het die belangrikstes genoem.”
“Dis meer as genoeg, want dit klink Grieks vir my!” Ilse sug en skud haar kop. “Een ding is seker: ek is nie lief vir Bruce of enigiemand anders nie, want ek het nog nooit só oor ’n man gevoel nie.”
“Nie eens oor Henk nie?” waag Sonja ’n skoot in die donker.
Ilse lag verras. “Henk? Natuurlik nie! Miskien voel ek veilig by hom, maar dis omdat hy ons altyd soos sy susters behandel. O, en ek bewonder hom, want hy is ’n sterk mens, maar dis al.”
“Dis ’n goeie begin,” terg Sonja en sê ernstig: “Ek spot maar net, Ilse, maar ek sal meer gerus voel as jy liewer op ’n ou soos Henk verlief raak. Bruce is ’n pierewaaier, soos tant Truia sê; net, ek kan veel erger benamings vir hom uitdink. Bruce is nie ons soort nie.”
“Jy het dit reeds gesê,” kom dit effens geïrriteerd van Ilse. “En ek het jou mos beloof ek sal nie met so ’n man trou nie. Of glo jy my nie?”
“Ek weet nie,” antwoord Sonja impulsief. “Ek weet net slimmer meisies as jy het al wanhopige dinge aangevang, bloot omdat hulle gedink het hulle doen goed. Dit kan nooit goed of reg wees om met ’n man ter wille van sy geld te trou nie.”
“Seker nie, maar ek sal nie aan die goed of reg van die saak dink as ek so iets doen nie. Ek sal net aan my ma en die kinders dink. Maar los dit nou, Sonja. Bruce het my na ’n groot dans uitgenooi op die dertiende November. Ek sal dan klaar wees met eksamen, en hy ook. Sonja, ek móét net ’n nuwe aandrok vir die geleentheid kry, want dit gaan ’n spoggeleentheid wees. En jy weet self wat kos ’n ordentlike aandrok. Waar gaan ek binne ’n bietjie meer as twee maande sestig of sewentig rand in die hande kry?”
“Sestig of sewentig rand? Mensig, maar jy wil omtrént uithang vir die geleentheid!” Sonja frons bekommerd en skud haar kop. “Jy praat nou met ’n arm student, en ’n dom een daarby. Maar vra vir Henk – hy kan moontlik vir jou tikwerk kry om te doen, soos verlede jaar. Moet net nie te veel tyd daaraan afstaan nie, ou Ilse. Jy weet hoe belangrik die eindeksamen is.”
“Moenie jou daaroor kwel nie,” glimlag Ilse gerusstellend, “maar dankie in elk geval vir die raad. Ek sal sommer môre met Henk praat. As daar iemand is wat kan help, sal dit hy wees,” sê sy tevrede en buk oor haar aantekeningboek.
