Читать книгу Чон гыч лекше. Почеламут-влак - Валерий Михайлов - Страница 3

Ну мо, йолташ, ончен шогет?

Пален от налак мыйым?

Кушан ужаш шунат, шонет?

Мылам Карши нерген ойлет?

Мылам каласе, мом иленда?

Вучен вет шуктенат тый мыйым…

Кунам мый шым лий, мом ыштенда?

Кузе туге? Лектеш, монденда?

Айда, ме коктын ойлена,

Кужеш вет тыйым ужын омыл!

Пӧртем воктен изиш шоген, ме

Да унала пурен лекна.

Авам ик ийым ужын омыл,

Ачам моткочак йывыртен.

Егор урем гыч модын толын.

Кӧ ынде мыйже тый шинчет.

А ынде мый ойлем тылат,

Кузе Россия мучко коштым…

Девятый май уже вет таче,

Эрла салтак касем лиеш,

Чара вуян улам, сай каче,

Ончем, а кече уж шинчеш.

Кастене мый йолташ-влак дене

Каем лач погынен олашке,

Ончаш салютым шӱдӧ еҥ

Шогаледат пӧрт-влак коклашке.

А весе кечын погынен,

Чылан, да кочо вӱдым йӱын,

Кугу оксам тӱшкан поген,

Колтат да ужаталыт мыйым.

Кандашле кече вет эртен,

Кузе ковам колен колтен,

Мылам ойлен вет тунемаш,

А мый каем шке служитлаш…

«Авай, тый икте вел улат,

Ончен куштет изи годсекак

Кугу улам чечас мыят,

Да служитлаш каем Восток дек.

Уж шуын тат – шестой февраль.

Авай, вет таче шочмо кечет,

Вашкем мый тыйым саламлаш,

Ик ийлан икте шочмо кече.

Да таче мый каласынем:

Мотор, чеверак код эре,

Ушан тунемшым тыланем» —

Тыгай письмам мӧҥгеш серем.

Пӧртем деч мый ушаненам,

Авам, ачам дечат вет

А шольо дене коштмынам,

Шарнем эрат, касат вет.

Ушаненам шаҥга дечет,

Тый кудым кӱэштат,

Вет ыштыме салтакын пай деч,

Эртак вет тамлырак.

Шӱдӧ кече терке кодын,

Мый уже мӧҥгеш вашкем.

Тыште неле умыр водын

Да шонем мӧҥгеш шумем.

Шӱм пешак вашка шке велыш,

Эх, кунам мӧҥгеш шуам?

Тыште лум кия, леведыш,

Порсын гай. Кунам толам?

А йолташ-влак ден ойлаш

Эр марте лиеш, докан,

Да ача-авам ужаш,

Эр марте йоргаланаш.

Кызыт Юмо деч йодам,

Тек ик ий гына мылам

Ик шагат гай шижме лийже,

Да вуча тора вашлийше.

Пургыж, ӱарня, вӱдшор,

Адакат ужам Каршийым.

Да ага толеш содор,

Ну, сита, лекна Российым.

Мый малем, ужам сай омым,

Таче мӧҥгӧ толынам,

Вот «подъём» ора дневальный,

Вот «отбой», ну мом ойлаш…

Кече-влак тыге эртат,

Полигон вашке шуеш,

Да тревога ман сумкам

Кучалтен куржаш возеш.

Вот тыге ага шуеш,

Теркем шкетынак каем,

Да йолташ-влакем уэш

Вашлиям шке ялыштем.

МК, кунам уэш адак ужам?

Кунам кавашкет ончалам?

Кунам мален мый кынелам?

Кунам мӧҥгеш миен шуам?

Индешле кокыт кече корно

Кая шуйналт мӧҥгеш марте,

Индеш вет тылзе ынде лийын,

Пӧртем коденам, шарналтем.

Шке шочмо пöртым ужмо омо,

Шÿмем лач оҥ гыч тӧрштышаш,

Коршта, лукташ кöлан ты ойгым,

Мылам вет нигöлан ойлаш.

Да кок мут веле йылмыштем:

«Кунам мӧҥгеш? Кунам мӧҥгеш?».

Келшем ли, ӱдыр-влак? Ом келше?

Модам молан тендан шӱм дене?

Моднеда чонем дене те,

А мый чыла ужам-ужде.

Шона лай ӱдыр: «Кодынем!»

Вара изишкына шарна дыр,

Кузе мый тудым йöратем,

Уда шÿмем туддеч кая тыр.

Уэш лийнеже пеленем,

А мый уж весе ден шогем,

Да шонкалем шке семынем,

Уке, ок кӱл мылам ты еҥ.

Ик ӱдырым эре шонем:

Вуча дыр мыйымже? Уке?

Ужам вашке тора ялем,

Вет ушыштем нимо уке.

Огеш вучал гын… Мо. Йöра!

Мый весым тыгакак муам,

Наушник гоч сем-влак мурат,

Да терне шкетак мый улам.

И вот звонок, трупкам налам:

Ала-могай еҥ йыҥгырта,

Чевер йӱкшат, пеш сай колам,

Уремышке лекташ кÿшта.

Ну мом ышташ? Чием, лектам,

Мотор йӱк ӱдырын шокта,

Толеш, куржеш, мый вашлиям,

Ӧндал колтем садеш чотрак.

Мыняр жапшат эртен, мыняр,

Кужеш тый мыйым вученат?

Ме коктын коштына эр марте,

Мален колтет, пиалым сакле…

Кас поро, ÿдыр-влак! Шогеда?

Кузе кая шке илышда?

Ну кеч иктаж-кö пелештеда?

Вет ужын омыл мый тендам.

Пашаште тыршеда? Океда?

А можыч, те шÿлалтеда?

Могай пашашке те пуренда?

Могай олаште океда?

Мылам вет латиндеше веле,

Тунемашат пураш лиеш,

Салтак эртен, эртен и теле,

Кӧ ынде мыйым вашлиеш?

Айда, каена тул воктеке,

Изиш шинчена ырыкталт,

Вара куржам йолташ-влак деке,

Каена клубыш чыланат.

Тушан ик ÿдырым мунем мый,

Ту денак таче куштынем.

Пешак шыҥен пура. Лушкемым,

А ынде мӧҥгӧ ужатем.

Молан тый ÿдыр ончыштат?

Шинчатлан от ÿшане?!

Мыняр жапшат эртен, ужат?

А рвезыже могае!

Монден вет отыл капкылжым:

Кугу, чатка да поро,

А таче вестÿкемын толын,

Тыгайым тудым ужын отыл.

Эрла уже вет пургыж тылзе,

Жап тыште вашкыде эрта.

Мӧҥгеш вашкем, ужнем ялемым,

Лӱйкалыме йӱк пич шокта.

А мый ужнем шке ÿдыремым,

Чонем ӱжеш, каяш кӱшта,

Ну куш вашкаш, вет ӱмыремым

Илаш перна ты верыштат.

Но тиде ÿдыр пеш келшалын,

Кеч ик шинча дене ужаш…

Да мӱндыр корнышко логалын,

Пеш неле ончыко ончаш.

Шонем эре, кузе кастене,

Кеҥеж кастене ӧндален.

Ончен ужар шинчаже дене,

Да чонышко тугак пурен.

Нимом каласыде нигӧлан,

Теркем миен пурем, шыпак,

Тек йывыртат миен шумемлан,

Ик ий эртен – чонан салтак.

Иктаж кастене родо дене,

Олаш пеледышлан каен,

Поген букетым роза дене,

Мӧҥгеш толына савырнен.

Возем тыге, а шке шонем:

Вуча, уке ты ӱдыремже,

Ала ту вес пелен уже?

Шӱмем пыртка. Чонем шемемше…

Кунам ужам, чот ӧндалем,

Шижеш шӱмем йӧратымашым,

Уке гын, лоч шелеш кӧргем,

Шинча йӧра, чон пытаралтын…