Читать книгу Polki, które rządziły Kremlem - Violetta Wiernicka - Страница 6

Książka jest próbą przypomnienia postaci kilku znamienitych Polek: Maryny Mniszech, Agafii Gruszeckiej, Marii Światopełk-Czetwertyńskiej, Joanny Grudzińskiej, Julii Hauke i Matyldy Krzesińskiej. Przy wyborze bohaterek kierowaliśmy się dwoma czynnikami. Po pierwsze, życie tych kobiet nierozerwalnie splotło się z losami cesarzy Rosji oraz dworu imperialnego, dzięki czemu wpłynęły one na tamtejszą obyczajowość. Po drugie, ich dokonania są mało znane w Polsce, kraju ich przodków, a więc nadszedł czas, by przypomnieć niezwykłe losy tych wpływowych kobiet.

Nasze bohaterki żyły w czasach, gdy od kobiet oczekiwano bezwzględnego podporządkowania się panującym regułom, podążania za swoimi mężczyznami i nieingerowania w sprawy państwowe. Ale Polki wyłamały się z tej konwencji, przemówiły własnym głosem i sprawiły iście rewolucyjne zmiany, zarówno w pałacach Romanowów, jak i na dworach innych krajów Europy.

Tak więc zaledwie siedemnastoletnia Agafia Gruszecka okazała się prekursorką europeizacji Rosji, której ostatecznie dokonał car Piotr I, i pierwszą rosyjską feministką. Maryna Mniszchówna zapisała się w rosyjskiej historii jako pierwsza koronowana caryca i polityczka rozgrywająca swoją grę. Matylda Krzesińska jest kolejną pionierką, tym razem w balecie. Polka była pierwszą wychowanką rosyjskiej szkoły baletowej, która została primabaleriną Teatru Maryjskiego i zapoczątkowała światową renomę rosyjskiej sztuki baletowej. Poza tym była kochanką następcy tronu Mikołaja Aleksandrowicza, czyli przyszłego cara Mikołaja II, i dwóch wielkich książąt z rodu Romanowów. Historia miłosna pomiędzy Polką a monarchą wciąż budzi emocje w Rosji, o czym świadczy burzliwa ogólnonarodowa dyskusja na temat filmu Matylda. Maria Światopełk-Czetwertyńska była kochanką Aleksandra I i matką jego dzieci, wielbioną niczym prawowita małżonka monarchy. Hrabianka Julia Hauke, którą zmuszono do opuszczenia Imperium Rosyjskiego, stała się współzałożycielką dynastii Mountbattenów, której przedstawiciele zasiadali lub wciąż zasiadają na tronach Bułgarii, Anglii, Szwecji czy Hiszpanii.

Niektóre z wyżej wspomnianych pań, na przykład Matylda Krzesińska, są znanymi postaciami świata sztuki, dlatego udało się nam pozyskać dużą liczbę źródeł na jej temat. Maria Światopełk-Czetwertyńska nie była postacią publiczną, materiał źródłowy dotyczący tej postaci jest więc dosyć skromny i równie skromny jest poświęcony jej rozdział.

Mamy nadzieję, że biografie sześciu nietuzinkowych kobiet nie tylko przybliżą koleje ich niezwykłych losów, ale również rzucą światło na dotychczas nieznane aspekty historii Polski, Polaków i rosyjsko-polskich stosunków.