Реклама. ООО «ЛитРес», ИНН: 7719571260.
Мой зборнік называецца “Праспект Незалежнасці” зусім не выпадкова. Я жыву і працую ў Мінску, дзе наш галоўны Праспект адыгрывае не толькі ролю самай ажыўленай транспартнай магістралі. Паабапал яго канцэнтруюцца ўсе вядучыя мастацкія галерэі і музеі, а да таго ж сюды выходзіць сваім галоўным фасадам мая творчая “альма матэр”, дзе я выкладаю ўжо больш за 20 гадоў. Усё, што прапануецца на старонках гэтага выдання, напісана акурат у той перыяд, калі я рэгулярна шпацыраваў для прасвятлення думак па Праспекце. А ён, за маю да яго прывязанасць, падараваў мне шмат творчых ідэй, якія, будзем спадзявацца, не пакінуць абыякавым і цябе, дарагі чытач.
Па генеалагічнай радаслоўнай таленавіты мастак паходзіць з шляхетнага сямейства Рожчычаў-Рушчыцаў гербу Ліс, вядомага на беларускай зямлі з канца XV ст. У сталым узросце мастаку, абапіраючыся на архіўныя звесткі, удалося апісаць свой слаўны радавод. У XVI ст. радзінным гняздом Рушчыцаў быў маёнтак Збірогі ля Кобрына. Шматлікія продкі Рушчыца годна служылі Радзіме, былі вайскоўцамі, выбіраліся на розныя адказныя кіраўнічыя пасады Берасцейшчыны, Слонімшчыны, Віленшчыны. Дзед мастака Фердынанд Рушчыц (1786–1848) быў адвакатам і з 1832 г. абараняў інтарэсы Радзівілаў, жыў пераважна ў Вільні. Пасля шлюбу з Ганнай Чаховіч (1800–1874) атрымаў жончын пасаг – маёнтак Вайгяны ля Багданава. У 1836 г. дзед мастака набывае маёнтак Багданава на аўкцыёне і з таго часу абодва маёнткі становяцца ўласнасцю сям’і Рушчыцаў, у якой нарадзілася 7 дзетак. Адзін з сыноў, Эдвард (1830–1910), і стаў бацькам славутага творцы неўзабаве пасля свайго шлюбу ў 1958 г. у г. Лібаве (суч. Ліепая ў Латвіі), дзе служыў у войску. Яго маці – Альвіна – была дачкой датчаніна Маркуса Андрэаса Мунга, шкіпера і ўладальніка гандлёвага карабля.
.....
Мастак перажываў не толькі за будучыню свайго ўласнага падворку, але і за лёсы ўсяго гаротнага люду, які змушаны быў пакідаць родныя сядзібы і шукаць лепшай долі на чужыне. Пра гэта сведчаць яго тэматычныя краявіды “У свет”, 1901 (Мастацкая галерэя ў Львове) і асабліва “Эмігранты”, 1902 (Музей літоўскага мастацтва ў Вільнюсе). Немагчыма знайсці ў пейзажным еўрапейскім жывапісе нешта падобнае па драматычнасці і скрусе. Па багданаўскай бярозавай алеі ў позні восеньскі час крочаць з клункамі за плячыма дзясяткі адарваных ад зямлі сваіх продкаў перасяленцаў. Іх, як пажоўклыя лісткі з высокіх бяроз, што шумяць над іх галовамі смутную мелодыю развітання, гоніць па зямлі халодны, бязлітасны вецер. І кожны з іх хоць на імгненне спыняе сваю хаду і пазірае ў бок пакінутых родных хацінак, што цямнеюць на даляглядзе, за зялёнымі палямі азімай збажыны. І застаецца, не знікае вера ў вяртанне, хоць доўгі шлях наперадзе.
Мастак не проста перажываў за чалавека, але не губляў веры ў яго. Так нарадзіўся яго непаўторны фантастычны краявід “Зімовая казка”, 1904 (Нацыянальны музей у Кракаве). Здаецца, усё ў студзеньскім лясным гушчары замецена снегам, пакрыта шэранню і скавана марозам. Ніякіх прыкмет жыцця. Але застаецца незамярзаючым маленькае возерца, якое жывяць, мабыць, нейкія глыбінныя цёплаводныя крынічкі. І перад гэтай загадкавай глыбінёй схіляюць свае заснежаныя галінкі прыбярэжныя вербы.
.....