Читать книгу Пьесалар / Пьесы - Карим Тинчурин - Страница 11

Әүвәлгеләр һәм Ильяс.

Ильяс. Мөэззин бабай өйдәме?

Мөршидә.

Саҗидә. ^{} Әбәү, пәрәмәч! Кеше ич бу!}

Мөршидә. Чуваш калдыгы, сиңа ни кирәк?

Саҗидә. И син, чепи күз, трубкаңны пыскытма әле монда. Бу сыер абзары түгел.

Мөршидә. Нигә дөмегеп катып торасың? Ни кирәк сиңа?

Ильяс. Мин урман арты боярының көтүчесе булам. Тәкәбез югалган иде. Монда юкмы икән дип кергән идем.

Саҗидә. И җүләр, кәҗәләр өйдә буламыни?

Ильяс. Мөэззин бабайның кәҗәләре бар дигәч, килгән идем.

Мөршидә. Юк, юк. Безнең тәкәбез дә, кәҗәләребез дә үзебезнеке. Олак, тфиит!..

Саҗидә. Бу нәрсә бу?

Ильяс. Кая?

Саҗидә. Менә монда.

Ильяс. Курай.

Мөршидә. Уйный беләсеңме?

Ильяс. Белмәгәч, курай тотып йөрмәс идем.

Мөршидә. Оста уйныйсыңмы?

Ильяс. Тыңлаучылар яраталар иде.

Мөршидә. Безгә аз гына уйнап алмыйсыңмы?

Ильяс. Рөхсәт итсәгез, мөмкин.

Саҗидә. Кара, кара, рөхсәт дип, муллаларча ычкындыра. И надан!

Мөршидә. Чынлап, бераз гына уйнап алмыйсыңмы?

Ильяс. Уйнар идем дә, анагыз күрер бит.

Мөршидә. Күрмәс, күрмәс. Ул өйдә юк.

Саҗидә. Йә, сырланма. Уйнасаң уйна, уйнамасаң, табаның ялтырат! Йә, уйныйсыңмы?

Ильяс. Була.

Мөршидә. Йә?

Ильяс. Ә?

Саҗидә. Мә! Ха-ха-ха!.. Йә, уйныйсыңмы инде?

Ильяс. Берьюлымы?

Мөршидә. Әллә аерым-аерым да уйный беләсеңме?

Ильяс. Беләм.

Мөршидә. Ә? Ха-ха-ха!.. Йә, телеңә күп салынып

Саҗидә. ^} торма. Уйна!

Ильяс. Алай ачулангач уйнамыйм.

Мөршидә. Юк, юк, ачуланмыйбыз. Уйна.

Ильяс. Була.

Саҗидә. Йә?

Ильяс. Уйныйм ич!

Саҗидә. Уйнамыйсың ич.

Ильяс. Уйнамыйм шул.

Саҗидә. Йә, нигә син уйнамыйсың, чуваш калдыгы?

Ильяс. Оялам.

Саҗидә.

Мөршидә. ^{} Оялам? Ха-ха-ха!..}

Ильяс. Икегезгә берьюлы уйнарга оялам шул.

Мөршидә. Йә, йә, оялма. Әйдә, менә шунда утыр да уйна!

Урталарына утырталар. Курайда – «Казан сөлгесе».

Мөршидә. Апа, беләсеңме нәрсә?

Саҗидә. Белмим.

Мөршидә. Сиздеңме?

Саҗидә. Юк.

Мөршидә. Менә нәрсә!

Саҗидә. Нәрсә?

Мөршидә. Тыңла әле.

Саҗидә. Тыңлыйм ла.

Мөршидә. Бу.

Саҗидә. Әйе, бу.

Мөршидә. Бу.

Саҗидә. Бу.

Мөршидә. Бу, дим.

Саҗидә. Кем?

Мөршидә. Тегеннән.

Саҗидә. Кайдан?

Мөршидә. Бу теге Шиңгән каен мәхдүменең ялчысы түгелме икән?

Саҗидә. Белмим.

Мөршидә. Шулдыр.

Саҗидә. Улдыр.

Мөршидә. Безне күзләргә килмәгән микән?

Саҗидә. Ә-ә-ә… Әллә кайчан шулай диләр аны. Әйдә, киенеп, матурланып чыгыйк әле.

Мөршидә. Без хәзер чыгабыз. Көтеп тор!

Саҗидә. Кара аны! Берәр нәрсә селтәмә! (Чыгалар.)

Мөршидә. Без хәзер.

Саҗидә. Без хәзер.

Ильяс. Кәҗәләр зарарсыз. (Ишектән карый.)

Салих (тәрәзәдән). Йә, ничек, эш пешәме?

Ильяс. Пешә, малай.

Салих. Кайсы ошады?

Ильяс. Тегесе.

Салих. Кайсы тегесе, кечкенәсеме?

Ильяс. Алар икесе дә бертигез ич.

Салих. Сеңлесеме, дигәнем?

Ильяс. Мин кайсы апа, кайсы сеңел икәнлеген белмим бит.

Салих. Яшьрәге ошадымы?

Ильяс. Билләһи газыйм, берсенең дә авызын ачтырып тешен карамадым… Кара әле, Салих малай, хәзер ни эшлибез инде? Әллә син дә монда керәсеңме? Юкса бик чая нәрсәләргә охшыйлар. Муенны кашымасыннар, дим.

Салих. Мин капка төбендә генә торырмын. Алай-болай эләктерә башласалар, каравыл кычкырырсың тагын. Ха-ха-ха… Кара әле, кызлар киндер тукмаклаган җиргә үзләрен чакырып хат язып калдыр!

Ильяс. Әйе шул. Мәслихәт. Фу, бигрәк бөркү, тирләп беттем. (Чишенә. Хат яза.) «Әлхат нисфелмөләкат, син җаныйга сәлам хат. Бүген кичкәрәк, әтиең икендегә киткәчрәк, киндер тукмаклаган кызлар янына чык…» Имзасын ничек куярга икән? Казан шәкерте дип куям. Казан шәкертенең базары монда шәпкә охшый. Икенчесенә дә язарга кирәк… «Әлхат нисфелмөләкат, син җаныйга сәлам хат. Бүген кичкәрәк, атаң икендегә киткәчрәк, киндер тукмаклаган кызлар янына чык!» Боларның кайсы апа, кайсы сеңел икән, ә?

Саҗидә, Мөршидә керәләр.

Саҗидә. Минем яулыгым, үз яулыгым. Билләһи, үземнеке. Ябалак күз! Бир яулыгымны!

Мөршидә. Сукырайдыңмы әллә? Үз яулыгым ич!

Саҗидә. Минеке!

Мөршидә. Түгел! (Тәкрар әйтәләр.)

Саҗидә.

Мөршидә. ^{} Әтәч, кеше бар ич! (Чыгалар.)}

Ильяс. Нигә болар болай куркыштылар? Пәрәмәч, харап булдым лабаса. (Киенә.) Сынатмаска кирәк. Юкса тәпәләп чыгарулары да бар.

Саҗидә

^Мөршидә ^{} (керәләр). Әтәч, кеше юк ич!}

Мөршидә. Кара әле, монда берәр кеше кермәдеме?

Ильяс. Керде.

Мөршидә. Кем?

Ильяс. Белмим.

Саҗидә. Соң син аның белән сөйләшмәдеңмени?

Ильяс. Юк.

Мөршидә. Кая китте?

Ильяс. Белмим.

Саҗидә. Нәрсә карап тордың соң син?

Ильяс. Мин кәҗәләремнән башкасын сорашмадым.

Мөршидә. Берәр нәрсә калдырмадымы?

Ильяс. Калдырды.

Саҗидә.

Мөршидә. ^{} Нәрсә калдырды? Нәрсә калдырды?}

Ильяс. Белмим.

Саҗидә.

^Мөршидә. ^{} Ә?!}

Ильяс. Әйе.

Мөршидә. Калдырды, дисең ич?

Ильяс. Калдырды.

Мөршидә. Соң, нәрсә калдырды?

Ильяс. Белмим, нәрсәдер.

Мөршидә. Әй аңгыра тавык! Сакалы бар идеме?

Ильяс. Юк.

Мөршидә. Мыегы?

Ильяс. Юк.

Мөршидә. Башы?

Ильяс. Юк. И, бар иде бугай. Муен өстендә бер түгәрәк нәрсә бар иде, баш булгандырмы, нәрсә булгандыр шунда.

Мөршидә. Соң, куллары бар идеме?

Ильяс. Бар иде бугай.

Мөршидә. Кулы белән берәр нәрсә бирмәдеме?

Ильяс. Берне генә бирмәде шул.

Мөршидә. Соң ничәне бирде?

Ильяс. Икене.

Мөршидә. Ничек бирде?

Ильяс. Менә шулай.

Мөршидә.

Саҗидә. ^{} Хат, хат, хат!..}

Саҗидә. Кемгә бирергә кушты?

Ильяс. Апасына.

Саҗидә. Миңа, миңа, миңа!..

Ильяс. Ә монысын сеңлесенә диде.

Мөршидә. Миңа, миңа, миңа!..

Ильяс. Мәгез!

Мөршидә.

Саҗидә.

^{Кайсы миңа? Кайсы миңа?..}

Ильяс. Менә монысы… Юк, түгел икән, монысы. Юк, түгел лә… Ә, менә монысы. Әй, юк ла…

Салихның сызгырганы ишетелә.

Ильяс, кызларны ике якка бәреп, тәрәзәдән качып чыга.

Пәрдә төшә.