Читать книгу Woestyngevangene - Andrea Abbott - Страница 3

Leo trap amper op die skerpioen voor hy hom raaksien. Die gedierte, langer as sy hand en oranjerooi soos die woestynsand oral om hom, skuil in die skraal skadu van ’n verskrompelde bossie. Hy het geskrik toe Leo naby hom van ’n rots af spring, en toe homself weggegee deur vinnig om te draai. Met sy stert krom hoog bo sy lyf, kyk hy die seun onheilspellend aan. Die waarskuwing is duidelik: Kom nader en jy’s dood!

Leo staan versteen. Die skerpioen se stert is dik met ’n haakvormige angel aan die punt. Daarteenoor lyk sy knypers dun en swak.

Dis nie ’n skerpioen waarmee jy mors nie.

Dik stert en dun knypers beteken sterk gif. As daai soort skerpioen jou steek, is dit verby met jou. Dis die raad wat Dawie aan Leo gegee het toe hulle twee weke gelede in Namibië aangekom het vir die Sterrekundeklub se jaarlikse Stertrek.

Leo is twaalf en ’n half, en nie onnosel nie. Hy gee ’n tree terug. “Oukei, laat sak daai stert. Ek sal padgee.” Hy klim op ’n rots en kyk hoe die dodelike gedierte sy stert laat sak en dan oor die sand wegskarrel en by ’n gat in verdwyn.

Bokant hom bak die middagson neer uit ’n wolklose lug. Dit brand die agterkant van sy nek, sy arms en bene, en versmoor die landskap met genadelose vuurkrag. Niks beweeg nie. Die enigste klank wat die stilte onderbreek, is sy asemhaling. Die lug het ook moed opgegee; dis so stil soos klip, en kon net sowel dood gewees het. Alleen in daardie groot stilte aan die onderpunt van daardie rooiwarm koppie in die middel van die Namibwoestyn, voel Leo of hy die laaste lewende ding op aarde is.

Dit laat hom ril.

Hy mik terug na die ander toe. Hulle is aan die ander kant van die koppie, besig met middagete. Toe hy ’n rukkie gelede by hulle weg is, het hulle teenaan die Land Rovers in ’n dun strepie skadu gesit. Hy het geweet dis die verstandige ding om te doen in hierdie versengende hitte, maar dis so vervelig soos om te kyk hoe verf droog word. Daarom het hy besluit om die hoë klipkoppie te verken. Die hitte het hom eers nie gepla nie, maar noudat hy terug boontoe klim, brand die kokende klippe sy hande. Hy voel hoe skroei sy kaal bene, en sy kop klop onder die meedoënlose son.

Naby die kruin vind hy ’n bietjie verligting, want daar is ’n briesie. Dit dans oor die rif en waai hom koel, pluk aan sy pet en blaas in sy gesig. Hy trek die pet verder oor sy kop af en trek sy nek in. Wanneer hy heel bo kom, kyk hy af ondertoe.

Ver onder, regs van hom, sien hy hoe pak die ander hulle eetgerei terug in die twee Land Rovers. ’n Goed geboude man met blonde hare tel ’n koelboks op: dis Dawie. En dáár is Treasure. Sy waai vir ’n vale, seker sodat Leo moet beduie of hy oukei is, soos sy al heelweek lank doen. Dit maak hom mal. Wat dink sy kan met my gebeur? wonder hy.

Net toe hy wil begin afklim, sien hy ’n rooigrys wasigheid suid van die piekniekplek. Dis ver weg en met die eerste oogopslag kom dit soos ’n wolkbank of digte mis voor. Maar dit lyk of dit uit die grond opstyg. Dit beweeg ook, soos stof agter ’n motor op ’n grondpad. Dis net baie groter en strek oor die hele vlakte, en kom in Leo se rigting.

Terwyl hy staan en wonder oor hierdie vreemde gesig, word die bries skielik sterker. Hy voel hoe die sand en klippertjies sy arms en bene begin steek. Dan eers verstaan hy waarna hy kyk.

’n Sandstorm!

“Ek beter vinnig onder kom,” sê hy en begin by die klippe af klouter.

Hy is nog ver van onder af toe die wind se gefluister in ’n gefluit verander. Bo-oor dit hoor hy ’n heeltemal ander klank: ’n hees meganiese geluid. Die geraas van enjins.

Die Land Rovers is besig om weg te ry!

* * *

Treasure, die ondervoorsitter van die Sterrekundeklub, word eerste van die wind bewus. Sy staan op om haar uit te rek en voel hoe dit oor die Land Rover se enjinkap swiep. Dan sien sy die onheilspellende grysrooi wolk op die suidelike horison. “Sandstorm!” skree sy en waai haar arms vervaard. “Dit kom hiernatoe!”

Die ander sukkel haastig orent. “Jissou!” sê Victor, hou ’n hand oor sy oë en tuur die verte in. “Dis ’n grote.”

“Ons moet vinnig hier wegkom!” skree Dawie, die klub se voorsitter. Hy tel nog ’n koelboks op en sit dit haastig agterin die Land Rover wat hy tot hier toe bestuur het. “As daai storm ons vang, mis ons ons vliegtuig.”

Waterbottels, ’n derde koelboks, lemoene, handdoeke en die matte waarop hulle gesit het, ’n paar sloffies wat Cass uitgeskop het, ’n tydskrif, ’n hoed, ’n kussing – alles word inderhaas by die twee voertuie in geslinger. Daarna spring almal net so koorsagtig in, behalwe Humphrey, wat sy pet agternasit. Maar dis tevergeefs. Die wind is nou sterker en waai die pet vinniger weg as wat selfs die atletiese Humphrey kan hardloop.

“Vergeet dit, Humph!” gil Dawie deur sy oop venster. Hy jaag die enjin se toere op. “Weg is ons!” Hy stamp die voertuig in rat en mik met die smal stofpaadjie langs terug teerpad toe.

Langs hom kyk Treasure in die syspieël. Sy sien hoe leun Eva, wat die tweede Land Rover bestuur, by die venster uit en beduie vir Humphrey om terug te kom. Hy gooi sy hande verslane in die lug op, draai om en hardloop terug. Hy duik langs Eva in net toe sy petrol gee en agter die ander aan jaag.

* * *

“Hei!” gil Leo. “Wag vir my!” Hy glip en gly oor los klippe, en skaaf sy knieë en skene velaf teen die rotse soos hy by die koppie af skarrel. Teen die tyd dat hy onder kom, trek die ander al ’n hele ent met die stofpaadjie af.

Hulle laat Leo in ’n stofwolk agter.

“Wag!” skree hy weer en hardloop agter hulle aan. Dit moet ’n grap wees. Hulle gaan nou enige oomblik stilhou, dink hy.

“Dis nie snaaks nie!” skree hy toe hy sien dat hulle nie stop nie.

Hy hardloop vinniger en gee yslike groot treë, maar die gaping tussen hom en die Land Rovers word al hoe groter. Gans te gou is hulle net twee groen spikkels in die glinsterende hitte-newel wat oor die woestyn hang.

So dis toe nié ’n grap nie. Die Sterrekundeklub het van hom vergeet. Treasure was verniet heelweek so bekommerd oor hom! Wat help dit nou? Hy stop en spring op en af terwyl hy sy arms waai. Iemand kyk dalk by die agterste venster uit en sien hom.

Die voertuie verdwyn.

Hy hyg en sweet stroom by sy gesig af, maar hy sit hulle weer agterna. Hulle sal terugkom. Iemand sal sien ek’s nie daar nie. Enige oomblik nou gaan hy die glinstering van metaal sien soos die Land Rovers terugkom. Hy hou aan hardloop, sy oë vasgenael op die verte, soekend na daardie glinstering. Hulle gaan nou agterkom ek’s weg, hou hy aan vir homself sê.

Maar selfs al het hulle dit agtergekom, is dit reeds te laat, want die warboel van sand en klippertjies is skielik op hom. Dit oorval hom, verblind hom, versmoor hom, verswelg hom.

* * *

Wanneer hulle uiteindelik by die teerpad kom, gee Dawie vet. Treasure hou aan die paneelbord vas terwyl hulle gevaarlik vinnig verder jaag. Sy kyk om. Tussendeur die hope bagasie en sterrekundige toerusting sien sy hoe die tweede Land Rover ook die pad bereik. Agter hulle staan die storm bol. Dit verberg die son, verander dag in nag, en tel die woestyn in sy gang op soos dit noordwaarts woed.

“Ons gaan nie onder dit kan uitjaag nie,” sê Treasure, haar stem skril van paniek.

“Ons moet net,” sê Dawie. Hy skakel die kopligte aan, maak sy rug krom oor die stuurwiel en konsentreer op die reguit swart streep voor hulle.

* * *

Hoesend en proesend en hygend na asem strompel Leo aan deur die warrelende sand. Hy kan skaars voor hom sien, want hy moet sy oë toehou om hulle te beskerm. Hy hou sy arms naby sy borskas en buig vooroor om hulle ook te beskerm. Daar is niks wat hy kan doen om die venynige aanslag op sy kaal bene te keer nie.

Hy het al moed opgegee dat die ander sal terugkom; die storm sou hulle teen hierdie tyd ook al ingehaal het. Hulle het natuurlik nou iewers op die stofpaadjie stilgehou om te wag tot die ergste verbygaan. As hy net aanhou loop, sal hy die Land Rovers inhaal. Hulle kan nie meer so ver weg wees nie.

* * *

“Ons sal moet aftrek,” sê Treasure. Sand peper die vensters. Dit kom in deur die luggate en ander mikroskopiese openinge en beland in almal se oë, ore en longe. Die sigbaarheid is nou amper nul, en dit dwing Dawie om so stadig soos ’n skilpad te bestuur. Treasure sien nie meer die wit strepe in die middel van die pad nie, en sy kan die Land Rover agter hulle se kopligte net-net uitmaak.

Victor leun vorentoe van die agterste sitplek af. “Dis gevaarlik om in so ’n storm te bestuur,” sê hy.

“Ons hou nie stil nie,” sê Dawie. “Dit kan vir ure so aangaan. As ons wag tot dit oorwaai, gaan ons definitief ons vliegtuig mis.”

“Teen hierdie spoed sal ons dit in elk geval mis,” sê Julia.

“Nie as ons later tyd kan wen nie,” antwoord Dawie.

* * *

Leo voel hy is vasgevang in ’n windtonnel vol sand wat by sy longe instroom elke keer wanneer hy asem haal. Hy hou sy pet soos ’n stofmasker voor sy neus en mond. Dit help nie. Die sand kom nog steeds in.

Hy dwing homself om aan te hou. Ek gaan hulle nou-nou inhaal.

Hy sit sonder ’n horlosie en dus het hy nie ’n benul hoe laat dit is nie. Hy weet ook nie hoe lank hy al met hierdie stofpaadjie langs sukkel nie. Hy kan dit nie eens meer sien nie, ook nie die wiele se spore nie. Die sand het alles klaar toegewaai.

* * *

Dit voel vir Treasure soos ure wat hulle nou al teen ’n slakkepas aankruie. Daarbuite, in die lug wat dik van die stof is, sien sy ’n bordjie verby haar venster swem. AUS 10 km. “Wonderlik! Nou is ons naby die hoofpad,” sê sy.

Die dorpie Aus lê by die kruispunt van die sekondêre pad waarlangs hulle nou ry en die oos-wes-hoofpad wat deur die woestyn loop, vanaf die kus by Lüderitz se hawe tot by die stad Keetmanshoop amper driehonderd kilometer verder.

Die sterrekundiges het ’n week gelede deur Aus gery op pad suidwaarts na hul afgeleë kampeerterrein. Daar, onder die skitterende hemel, het hulle die afgelope sewe nagte sterre, planete en ’n magdom ander hemelliggame bestudeer.

Nou, aan die einde van die Stertrek, ry hulle weer deur Aus op pad huis toe na Suid-Afrika. Dis omtrent halfpad tussen die kampeerterrein en Keetmanshoop, waar hulle die Land Rovers aan die motorhuurfirma sal terugbesorg. Daarna is dit net ’n kort vlug na die hoofstad, Windhoek, vanwaar hulle ’n vlug sal haal na Durban, duisende kilometer oos.

“Dink jy ons sal betyds by die lughawe aankom?” vra Julia van die agterste sitplek af. Hulle vliegtuig vertrek seweuur.

Dawie trek sy skouers op. “Ons moet nog omtrent tweehonderd kilometer ry. En dis amper vieruur. Teen hierdie spoed sal ons dit nie maak nie. Maar as die storm binnekort gaan lê, het ons dalk ’n kans.”

* * *

Uitgeput en skaars in staat om asem te haal, sak Leo op sy knieë neer en rol homself in ’n bondeltjie op. Opgekrul, met sy rug wat die wind se ergste straf verduur, wag hy vir die einde.

* * *

Oos van Aus begin dinge beter lyk. Die wind word minder en kort voor lank gaan lê dit heeltemal. Geleidelik begin die stof sak en die lug word skoner. Nou kan die Land Rovers vinniger ry.

“Dankie tog dis verby,” sê Treasure en leun terug teen haar sitplek. “Dis goed jy’t aanhou ry, Dawie.”

“Ja, baie goed,” sê Victor. “Jammer ek wou jou nie vroeër glo nie.”

Hulle ry verder, verby klein spoorweghaltes met name soos Asbospan, Schakalskuppe, Guibes en Buchholz-Brunn. Tien minute nadat hulle deur Goageb is, ry Dawie stadiger. “Ek’s gedaan,” sê hy en trek van die pad af. “Sal jy oorvat, Treasure?”

“Natuurlik.” Sy kyk hoe laat dit is. Twintig voor vyf. Hulle is nou net omtrent ’n honderd kilometer van Keetmanshoop af. As alles van nou af goed gaan, sal hulle beslis die vlug Windhoek toe haal.

Agter hulle hou Eva ook stil. Deure vlieg oop en almal klim uit om bene te rek en die sand uit hulle klere en hare te skud.

“Wat ’n trippie!” sê Humphrey. Hy trek sy T-hemp uit en swiep dit soos ’n sweep. “Dis een ding wat ek nie kan vat nie: sand tussen my vel en my hemp. Dis ’n marteling elke keer wat jy beweeg. Soos ekskoriasie.”

“Ekskoriasie?” vra Yunus.

“Wanneer jou vel afgeskuur word,” verduidelik Cass.

“Hoekom sê jy nie net so nie, Humphrey?” vra Yunus.

Dawie maak die Land Rover se agterkant oop. “Wie’s lus vir koeldrank?” sê hy.

“Ja, ’seblief!” sê almal gelyk.

* * *

Daar kom ’n kalmte oor Leo. Dit verdoof die wind se gebrul in sy ore en streel die plekke waar die sand sy vel rou gesteek het. Hy kyk op en sien flou sonlig wat deur die stofdeurtrekte lug sypel.

Dis alles verby!

Hy spoeg sand uit, vee dit uit die hoeke van sy oë, en sukkel orent. Nou sal ek die ander kry. Hulle kan nie ver wees nie. Hy kyk rond om uit te vind waar hy is. Die lug is dik van die stof, en hy kan nie veel om hom sien nie. Hy sien ook niks anders wat hom kan help nie, geen wielspore op die grond of enige ander leidrade om vir hom die pad aan te dui nie. Die woestyn is glad en skoongevee, behalwe vir die holte wat sy opgekrulde lyf in die sand gelos het.

Hy staan baie stil. Die teerpad móét hier naby wees. Die stofpaadjie is omtrent vyf kilometer lank, dit onthou hy, en hy moes minstens halfpad geloop het voor hy moed opgegee het. Hy wag, doodseker dat hy enige oomblik ’n enjin gaan hoor, of bande wat knars op die sanderige oppervlak. En hy luister.

Maar daar is nie ’n geritsel nie, nie ’n geruis of ’n veraf gefluister nie. Net ’n soliede stilte so enorm soos die woestyn.

Hulle moet hier naby wees, dink hy en kyk rond op soek na die koppie waarteen hy opgeklim het. Treasure het dit ’n inselberg genoem. Toe hulle gestop het, was dit net ’n klein entjie voor hulle, na regs. Maar dis nie nou meer daar nie, seker omdat die stof in die lug dit nog steeds amper onmoontlik maak om enigiets te sien. Of miskien het hy baie verder aangestrompel as wat hy eers gedink het. Ek moet net reguit aanstap.

Hy strompel voort. Geleidelik word die lug helderder en die son kom weer te voorskyn. Soos die sigbaarheid verbeter, skuif die horison al verder weg. Leo sien nou hy is in die middel van ’n enorme vlakte. Niks – nie ’n koppie, ’n bossie, ’n klip of stofpaadjie of ander lewende wese – verbreek die eentonigheid van daardie yslike oop ruimte nie.

“Waar is ek?” vra hy hardop. Sy stem klink toonloos en flou in die eindelose leegte.

’n Herinnering kom meteens by hom op, byna soos ’n antwoord op sy vraag. Die ergste ding om te doen as jy in die woestyn verdwaal, het iemand eenkeer vir hom gesê, is om daar te probeer uitkom. Jy loop net in sirkels wat al wyer en wyer raak. Dis beter om net te bly waar jy is.

Hy het dit te laat onthou. In sy verbete soektog na sy vriende, het Leo heeltemal verdwaal.