Читать книгу Cyfrowy warsztat humanisty - Anna Matysek - Страница 9

Podstawowym źródłem informacji o zasobach konkretnej biblioteki jest jej katalog OPAC (Online Public Access Catalog), czyli cyfrowy katalog ogólnodostępny w internecie, w którym możemy wyszukiwać publikacje według różnych kryteriów (także charakteryzujących treść), sprawdzać informacje o ich dostępności (czy możemy wypożyczyć, czy tylko skorzystać w czytelni, czy zbiory są wypożyczone/udostępnione i do kiedy). Korzystając z tych katalogów należy pamiętać, że nie zawsze znajdziemy w nich informacje o wszystkich zasobach biblioteki (szczególnie tych starszych, archiwalnych), ewentualnie część katalogu może być prezentowana w formie zdigitalizowanych tradycyjnych kart katalogowych, które najczęściej przeglądamy zdjęcie po zdjęciu jak tradycyjny katalog. Biblioteki informują na swoich stronach WWW, bardzo często w samym katalogu OPAC, że informacje o jakichś zbiorach nie są jeszcze dostępne online. Wyszukiwanie informacji o publikacjach w katalogu OPAC jest jednak dosyć uciążliwe, gdyż pokazuje on tylko zasoby znajdujące się w danej bibliotece, gdybyśmy więc chcieli otrzymać kompletny wykaz piśmiennictwa na dany temat, musielibyśmy przejrzeć katalogi kilku czy nawet kilkunastu bibliotek. Katalogi bibliotek będą więc przydatne, gdy mamy już gotowy spis literatury i chcemy dotrzeć do fizycznych egzemplarzy, których nie znaleźliśmy online. Wtedy najlepiej jednak korzystać z meta/multi wyszukiwarek¹¹, przeglądających zasoby wielu bibliotek jednocześnie. Zasoby polskich bibliotek możemy przeszukiwać w:

Nukat (http://katalog.nukat.edu.pl) – katalog centralny 170 polskich bibliotek naukowych i akademickich, zawiera łącznie ponad 4 miliony rekordów bibliograficznych książek, czasopism, artykułów, rozdziałów i innych typów dokumentów;

KARO (http://karo.umk.pl) – wyszukiwarka umożliwiająca jednoczesne przeszukiwanie 224 katalogów bibliotek szkół wyższych, instytutów badawczych, bibliotek publicznych, pedagogicznych, katalogu Nukat i katalogu Biblioteki Narodowej oraz bibliotek cyfrowych (sami wybieramy, które katalogi przeszukujemy);

Fidkar (http://fidkar.fides.org.pl) – wyszukiwarka, która umożliwia jednoczesne wyszukiwanie w wielu katalogach bibliotecznych, przede wszystkim katalogach bibliotek kościelnych i bibliografiach Fides, ale też w katalogu Nukat, katalogach i bibliografiach Biblioteki Narodowej, katalogu Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy oraz katalogach bibliotek zagranicznych: Library of Congress, Universite catholique de Louvain w Belgii i Royal Library w Danii (sami decydujemy, które katalogi chcemy przeszukiwać).

Biblioteka Narodowa realizuje w tej chwili projekt „e-usługi OMNIS”. W niedalekiej przyszłości udostępniona zostanie zintegrowana wyszukiwarka OMNIS, w której będzie można wyszukiwać zasoby wszystkich bibliotek w Polsce oraz przeszukiwać pełne teksty książek, czasopism i artykułów w postaci cyfrowej.

Istnieje także możliwość przeszukiwania zasobów bibliotek zagranicznych. Największym i najbardziej znanym katalogiem centralnym, w którym możemy przeszukiwać zasoby ponad 10 tysięcy bibliotek z całego świata, jest WorldCat (https://www.worldcat.org/). Znajdziemy w nim opisy 2 miliardów dokumentów (książek, DVD, CD oraz dokumentów elektronicznych – artykułów naukowych, audiobooków i innych). Oprócz wyszukania opisów dokumentów możemy sprawdzić – na podstawie kodu pocztowego – w jakiej najbliższej mu lokalizacji dokument jest dostępny. Zalogowani użytkownicy mogą korzystać z dodatkowych funkcji, np. oceniać publikacje, pisać recenzje lub tworzyć listy wybranych dokumentów. Wyszukiwarką o zasięgu ogólnoświatowym jest KVK – Karlsruhe Virtual Catalog (http://kvk.bibliothek.kit.edu), w której oprócz katalogów wybranych bibliotek niemieckich, austriackich i szwajcarskich, europejskich bibliotek narodowych i katalogów centralnych, w tym WorldCat, możemy przeszukiwać zawartość kilku księgarń internetowych oraz innych źródeł cyfrowych (bibliotek cyfrowych, baz danych książek i czasopism czy zasobów otwartych).