Читать книгу Учебное пособие по армянскому языку - Диана Грачиковна Акопджанян - Страница 5

Фонетика

Согласные :      Ջջ Ճճ Չչ

{дж} {тч"} {ч}

Отрицательные местоимения

ոչ ոք, ոչինչ, ոչ մեկը, ոչ մի

Отрицательные формы вспомогательного глагола.

Числительные.

Звук ջ входит в ряд ջ звонкий, ճ глухой, չ глухой придыхательный.

Согласные Ջջ {дж}

Звук Ջջ похож на английский звук j в словах джинсы, джинн, Джек, Джоли. Если в русском языке в этих словах дж произносится как последовательность двух звуков {д} и {ж}, то в армянском языке язык быстро двигается назад от того места, где произносится {д}, к тому месту, где произносится {ж}.

Прочитайте вслух и переведите: ջուր, ջան, ջութակ, ջայլամ, նարինջ, կամուրջ, ջահ, ջինջ, Ջերմուկ, ջազ, ջրաղաց, ջրել, ջարդել :

Фразы.

1.– Բարի՛ գիշեր, Անուշ: 2.– Ցտեսությո՛ւն, Արամ:

– Բարի՛ գիշեր, Մարիամ: – Հաջողություն , Կարեն:

3 .       -Բարև:

      -Ողջույն:

      -Ի՞նչ կա, չկա:

      -Ոչինչ, ամեն ինչ կարգին է:

      -Դե լավ, հաջող:

      -Առա՛յժմ:

Согласные Ճճ {тч}

Звук Ճճ произносится без придыхания и образуется там, где ջ. При произношении ճ кончик языка упирается в верхнее нёбо – плотнее и напряжённее, и ճ образуется в верхней полости рта.

Прочитайте вслух и переведите:

ճանճ, ճիճու, ճուտ, ճագար, ճամպրուկ, մուրճ, ճնճղուկ, ճանկ, ճյուղ, ճիշտ, տաճար, ճաշ, ճաշել, ճնշել:

Прочитайте вслух и переведите:

ճանճ, ճիճու, ճուտ, ճագար, ճամպրուկ, մուրճ, ճնճղուկ, ճանկ, ճյուղ, ճիշտ, տաճար, ճաշ, ճաշել, ճնշել:՞

Согласные Չչ {ч}

Буквой Չչ обозначается звук Ч.

Прочитайте вслух и переведите:

չորս, չոր, չար, չմուշկ, չամիչ, ի՞նչ, երգիչ, նկարիչ, դարչին, ոչխար, չորանալ, չվել, չվերթ, Չինաստան:

Диалоги.

1. – Անի՛, թեյ խմո՞ւմ ես:

– Ո՛չ, շնորհակալ եմ, ես թեյ չեմ սիրում:

– Իսկ սու՞րճ:

–Ա՛յ, սուրճ կխմեմ:

2. – Ցուրտ է, այո՞, Նարինե՛:

– Ո՛չ, ցուրտ չէ (չի), այսօր ավելի տաք է, քան երեկ:

3. – Երեկ ցուրտ էր, հա՞, Մարինե:

– Հա՛, երեկ շատ ցուրտ էր:

Отрицательные местоимения (ժխտական դերանուններ)

ոչ ոք – никто, ոչինչ – ничто,

ոչ մեկը, ոչ մի – ни один, ни одна, ни одно

Отрицательные местоимения используются в отрицательных предложениях.

Ոչ ոք չի ծառայում: Никто не служит.

Ոչինչ չի մոռացվում: Ничто не забывается.

Ոչ մի մարդ չկար: Ни одного человека не было.

Ոչ մեկը չէր վազում: Никто не бежал.

Отрицательные формы вспомогательного глагола

Образуются при помощи приставки չ, которая прибавляется к положительным формам вспомогательного глагола и пишется с ним слитно.

Наст. в./я Прош. в./я

I лицо չեմ, չենք I лицо չէի, չէինք

II лицо չես,չեք II лицо չէիր, չէիք

III лицо չէ (չի), չեն III лицо չէր, չէին

Вспомогательный глагол в единственном числе 3-го лица имеет две отрицательные формы չէ – {чэ} չի – {чи}. При спряжении личных форм употребляется չէ. Рассмотрим следующие примеры.

Наст. в./я

Прош. в./я

Ես ուրախ չեմ: (Я не рад)

Ես ուրախ չէի: (Я не был рад)

Դու ուրախ չես:

Դու ուրախ չէիր:

Նա ուրախ չի(չէ):

Նա ուրախ չէր:

Մենք ուրախ չենք:

Մենք ուրախ չէինք: (Мы не были рады)

Դուք ուրախ չեք:

Դուք ուրախ չէիք:

Նրանք ուրախ չեն:

Նրանք ուրախ չէին:

Также չի употребляется в качестве частицы не, обозначающей отрицание.

В данных случаях она пишется перед глаголом, к которому относится отрицание. Это правило касается предложений, где глагол употребляется в третьем лице единственного числа.

Նա չի գնա: Он не уйдет.

Արամը պանիր չի սիրում: Арам не любит сыр.

Прочитайте и переведите диалог !

– Ես ուսանող եմ: – Մենք ուսանողներ ենք:

– Ո՛չ, դու ուսանող չես: – Ո՛չ, դուք ուսանողներ չեք:

– Դու վարո ՞րդ ես: – Դուք վարո ՞րդ եք:

– Չէ՛, ես վարորդ չեմ: – Ո՛չ, ես վարորդ չեմ:

Запомните.

ի՞նչ –что? вопросительное местоимение

Диалоги.

1.– Ի՞նչ կա պայուսակում: Что есть в сумке?

Ոչինչ: Ничего.

– Ոչ մի բան Ничего.

– Ոչ մի բան էլ չկա: Ничего нет.

2. – Ի՞նչ է պատահել: Что случилось?

– Ոչ մի բան: Ничего.

– Ոչինչ էլ չի պատահել: Ничего не случилось?

3. – Ի՞նչ կա, չկա։ Что нового? Как дела? Как жизнь?

–Ո՛չինչ: Ничего.

– Ամեն ինչ լավ է։      Все хорошо.

–Ամեն ինչ կարգին է: Всё в порядке.

–Նորմալ է: Нормально.

–Կամաց-կամաց: Потихоньку!

–Ոչ մի բան: Ничего.

–Սովորական: Как обычно!

– Ոչինչ էլ չի պատահել: Ничего не случилось.

–Ոնց որ միշտ: Как всегда.

–Դե լավ: Ну ладно, ну хорошо.

4. -Ի՞նչ արժե (разг.արժի): Сколько стоит?

–Ի՞նչ արժե այս գիրքը: Сколько стоит это книга?

–980 դրամ:

–Ի՞նչ արժե այդ պայուսակը: Сколько стоит это сумка?

–15000 դրամ:

Следите за фразовым ударением.

կարելի՛ է- можно      կարելի՛ էր – можно было

չի՛ կարելի – нельзя      չէ՛ր կարելի – нельзя было

В армянском языке имеются количественные и порядковые числительные.

СЧЁТ:

1 – մեկ

20 – քսան

2 – երկու

30 – երեսուն

3 – երեք

40 – քառասուն

4 – չորս

50 – հիսուն

5 – հինգ

60 – վաթսուն

6 – վեց

70 – յոթանասուն

7- յոթ

80 – ութսուն

8 – ութ

90 – իննսուն

9 – ինը

100 – հարյուր

10 – տասը

1000 – հազար, միլիոն միլիարդ:

Числительные от 11 до 99 пишутся слитно, а в остальных случаях – раздельно.

175 – հարյուր յոթանասունհինգ

1062 – հազար վաթսուներկու

1149 – հազար հարյուր քառասունինը

Прочитайте вслух и переведите: քսանութ, երեսունվեց, վաթսունմեկ, տասնհինգ, ութսունչորս, իննսուերեք, յոթանասունյոթ, հիսունվեց, հարյուր տասներկու, հազար ութ հարյուր քառասունյոթ, չորս հազար ութ հարյուր իննսունյոթ:

б) Порядковые числительные составляются из количественных с суффиксами րորդ {р’ор’д} и երորդ {эр’ор’д}. В порядковом числительном первым будет առաջին, а երկու, երեք, չորս получаются путём прибавления суффикса րորդ, а остальные – երորդ {эр’ор’д}.

II – երկրորդ, III- երրորդ, IV-չորրորդ.

VI – վեցերորդ

XI – տասնմեկերորդ

Прочитайте вслух и переведите: քսանմեկերորդ, երեսունչորսերորդ, իննսունյոթերորդ, հարյաուր յոթանասուներորդ, հարյոր ութսունչորսերորդ:

Диалоги:

1. – Ի՞նչ արժե (разг.արժի): Сколько стоит?

– Ի՞նչ արժե այս գիրքը: Сколько стоит эта книга?

– 980 դրամ:

– Ի՞նչ արժե այդ պայուսակը: Сколько стоит эта сумка?

– 15000 դրամ:

2. – Ի՞նչ արժե նարինջը: Сколько стоит апельсин?

– Կիլոգրամը 2000 դրամ: Килорамм 2000 драм.

– Ի՞նչ արժե չամիչը: Сколько стоит изюм?

– 1400 դրամ: 1400 драм.

– Տվե՛ք, խնդրում եմ, 2 կիլոգրամ նարինջ և 1 կիլոգրամ չամիչ: Дайте, пожалуйста, 2 кг апельсинов и 1 кг изюма.

– Խնդրեմ, վճարեցեք 5400 դրամ: Пожалуйста, заплатите 5400 драм.

3. –Կարե՛ն:

– Ի՞նչ:

– Քանի՞ լեզու գիտես:

– Երկու՝ անգլերեն և ռուսերեն:

– Իսկ հայերե՞ն:

– Նոր եմ սովորում:

– Ինչքա՞ն ժամանակ է:

– Երկու ամիս է:

4.       – Անտոն, դու արդեն հայերեն գիտե՞ս:

– Չէ, դեռ չգիտեմ: Իսկ դու՞:

– Ես արդեն մի քանի բառ գիտեմ:

– Ապրե՛ս: Կեցցե՛ս:

Фразы:

Ցտեսությո´ւն – До свидания.

Կտեսնվե´նք – До встречи.

Մի´նչ հանդիպում – До скорой встречи

Հաջողությո´ւն – Счастливо.

Запомните!

Товарищ генерал, полковник, майор, капитан, лейтенант, сержант, курсант, командир – պարո՛ն գեներալ, գնդապետ, մայոր, կապիտան, լեյտենանտ, սերժանտ, եֆրեյտոր, կուրսանտ, հրամանատար:

Здравия желаю! Ողջու՛յն ձեզ, ողջու՛յն:

Здравия желаю, товарищ генерал! Ողջու՛յն, պարո՛ն գեներալ: Здравия желаю, товарищ полковник! Ողջու՛յն, պարո՛ն գնդապետ:

Напишите прописные и строчные буквы:

Ջջ Ճճ Չչ

Образец:

Упражнения

Переведите на русский язык

Մայրս դասախոս է: Իմ ընտանիքը փոքր է: Կարենն ու Արմենը ընկերներ են: Դուք ուրա՞խ եք: Ես ուսանող եմ: Մենք աշակերտներ էինք: Դու լրագրող էիր:

Прочитайте по-армянски:

13, 18, 33, 46, 58, 69, 74, 87, 99, 165, 348, 4698, 27735.

Переведите на армянский язык следующие словосочетания.

Три рубля, сорок копеек, семь рублей, тридцать копеек, семь дней, десять лет, восемь месяцев, тринадцать недель, восемнадцать учеников, девятнадцать студентов, три книги, тысяча девятьсот семнадцать.

Переведите на русский язык.

Տարին ունի տասներկու ամիս: Ամիսն ունի չորս շաբաթ: Շաբաթն ունի յոթ օր: Օրն ունի քսանչորս ժամ: Ժամն ունի վաթսուն րոպե:Րոպեն ունի վաթսուն վայրկյան:

Переведите на армянский язык.

Напишите десять букв и пять слов. Анаит, сходи в книжный магазин. Купи три ручки, шесть тетрадей и интересную книгу. У него есть двенадцать карандашей. У него есть книга. Дай ему свежий хлеб. Возьми книгу и иди домой.

Переведите фразы и выполните задание.

– Ողջունի՛ր գեներալին: – …

– Ողջունի՛ր գեներալ- մայորին: – …

–Ողջունի՛ր գնդապետին: – …

-Ողջունի՛ր հրամանատարին: – …