Читать книгу Dokter Julene - Ena Murray - Страница 4

2

“O.” Julene vra nie verder uit nie. Liewer nie. Oda se gesig vertel haar genoeg. Hierdie meisie staan op trou met ’n landgenoot, maar toe stuur die noodlot ’n jong doktertjie oor haar pad en nou is sy nie meer so seker of sy die aanstaande van ’n skatryk Turk wil wees nie.

Weer het sy bedenkinge oor die wysheid van haar besluit om Oda te vergesel, maar dan stoot sy dit van haar af weg. Watter liefdesprobleme Oda ook al mag hê, dit het en kan tog nooit iets met háár te doen hê nie. Sy glimlag en maak asof sy niks vreemds agtergekom het nie. “Ek gaan nou jou terapeut spreek om my te wys wat gedoen moet word. En natuurlik ’n verslag by dokter Rudman kry. Sien jou later.”

Sy sien ’n flits oor die jong gesig gaan wat verklap dat die dokter se naam innige emosies by die pasiënt opwek. Meewarig wonder sy hoekom die pad van die liefde nooit reguit loop nie. Nie dat sy juis eerstehandse kennis van die liefde het nie, moet sy erken. Al was sy vir ’n kort tydjie aan Horst Buchner verloof, was dit eerder die Godfather se verlowing as haar en Horst s’n. Sy glimlag by haarself. Albert Meissner het begeer, en die begeerte ook onomwonde uitgespreek, dat sy kleindogter en sy hoofarts sou trou sodat hy die Meissner-kliniek met ’n geruste hart ná sy dood in die hande van die familie kon agterlaat. Wel, hulle het tot by die verlowing gevorder sonder dat hulle werklik verlief was op mekaar. Sy kon haar dalk verbeel het sy is verlief, maar sy weet nou dat sy bloot respek gehad het vir Horst Buchner as dokter en as mens . . . en respek is nie liefde nie.

Oda se gesiggie verskyn weer voor haar. Haar en Horst se liefde was nie van die soort wat ’n meisie sommer ’n skatryk aanstaande wil laat los vir ’n vaal kêreltjie soos dokter Rudman nie, al is hy ook hoe slim. Van Horst se kant het sy uit die staanspoor geweet daar is nie liefde nie. Eers het sy gedink die verhouding gaan suiwer om die Meissner-kliniek. Later sou sy vasstel hy het deur die verlowing eintlik by haar kom skuiling soek teen ’n ongeoorloofde gevoel vir die trolliejoggie van die kliniek . . . Die klein snip wat glo pas graad twaalf agter die rug gehad en nooit geweet het wanneer sy haar mond moet hou nie. Horst het gedink hy is besig om mal te word en die verlowing moes help om hom van dié malligheid te red. Sy grinnik toe sy die terapeutiese afdeling binnestap. Maar heeltyd was hy, of dan immers sy hart, op die regte spoor, ten spyte van wat nugter verstand te sê gehad het. Want die bedrieglike klein snip was toe altyd die regte kleindogter, diep in die twintigs en ’n gekwalifiseerde dokter. Teen hierdie tyd is hulle seker al getroud en sy kan hulle met ’n oop gemoed van harte geluk toewens. Bewaar my net van die liefde, sê sy in haar hart toe sy haar tot die terapeut wend.

Die paar dae wat volg, vlieg behoorlik verby en die grootste gedeelte daarvan bring Julene in die kliniek deur. Sy raak heeltemal gekonfyt in die terapie wat Oda nog sal nodig hê en in die oefeninge wat voorgeskryf is. En sy leer haar pasiënt beter ken. Soms moet sy lag, soms maar net haar kop skud, want Oda is so ’n mengsel van vrou en kind, veral kind, dat sy stilweg wonder wat dit is wat dokter Rudman aantrek. Met subtiele vrae aan haar pa het sy uitgevind dat hy nie getroud is nie, en dat hy, al lyk hy so vaal en oninteressant, as dokter hoog aangeslaan word en dat almal baie spyt is dat hy oor ’n paar maande wil terugkeer na Engeland. Daarenteen het die Turkse meisie wel ’n baie gawe geaardheid, is soms nogal gevat met die mond en het ’n pragtige gesiggie . . . maar nie veel meer nie. En dat sy baie aan haar Kadri verskuldig is, is seker.

Daar was ’n klompie jare tevore groot oorstromings in Turkye en die motor waarin Oda se ouers met haar as jong dogtertjie gery het, is deur ’n stroom meegesleur. Kadri het dit sien gebeur en doodsveragtend probeer om die mense te red. Toe hy die motor in die malende stroom bereik, het Oda se moeder haar spartelend na hom uitgehou met die woorde: “Neem my kind en kyk na haar.” Hy het die kind uit die stroom gekry, maar toe hy hom omdraai om terug te gaan, was daar geen teken meer van die motor nie. Kadri het die dogtertjie huis toe geneem, diep onder die indruk van die tragiese insident, en met die vaste voorneme om aan die moeder se laaste wense te voldoen. Oda het deel van die gesin Murad geword, altyd bewus daarvan dat sy haar lewe aan Kadri Murad verskuldig is. Die feit dat sy as ’n soort grootmaakbruid vir Kadri beskou is, het haar nie gehinder nie; sy het half vanselfsprekend aanvaar dat hulle eendag sal trou.

Daar het Oda se verhaal geëindig, maar Julene kon die res van die storie voltooi: Tot sy in ’n Switserse kliniek beland en ene Peter Rudman ontmoet het . . . en nou is sy nie meer so seker dat dit vanselfsprekend moet wees dat haar dankbaarheid tot by ’n trouring moet strek nie. Julene kan egter die kommer in die donker oë begryp. Dis nie maklik om iemand aan wie jy baie verskuldig is, teleur te stel nie. Sy weet. ’n Oomblik is Anna se beeld voor haar – die vrou wat haar grootgemaak het en van wie se drome en ideale ook niks gekom het nie.

Dit is Oda se idee dat hulle van Switserland af moet vlieg tot in Athene en van daar ’n boot moet neem na Istanboel, wat vir Julene op die wêreldkaart net ’n onnodige ompad lyk. Sy aanvaar Oda se verduideliking dat dit is om vir haar, Julene, die geleentheid te gee om meer te siene te kry, maar voel aan dat hierdie dametjie eintlik nie oorhaastig is om tuis te kom nie. Nietemin kry sy so die beroemde Griekse eilande te sien en bevaar sy ’n paar dae later Turkse waters. In die See van Marmara, toe hulle om die Seragliopunt kom, lê Istanboel voor hulle.

Die stad is nog in ’n vroeë oggendmis gehul en dis of daar skielik en onverstaanbaar ’n benoudheid in Julene se bors vorm. Die vreemde silhoeëtte van torings en koepels wat in die mistigheid na bo troon, bevat al die Oosterse misterie wat sy al op foto’s en in brosjures gesien het, maar dis of die atmosfeer haar bang maak.

Voor hulle lê die ou deel van die stad en Oda wys haar die belangrikste besienswaardighede uit: die ses minarette van die Blou Moskee; die Hagia Sophia, 1 400 jaar oud, eens die hoofkerk van die Christendom hier, toe ’n moskee en vandag ’n museum; die Topkapi-paleis waar die sultans vroeër op goue trone gesit en Turkye geregeer het. Gou beweeg hulle in die Goue Horing in en ’n rukkie later meer hul boot vas. Julene merk tot haar grootste teleurstelling op dat hierdie beroemde tregtermond geweldig besoedel is, dat die waterweg selfs slymerig vertoon.

Weer is Oda nie baie haastig om voet aan wal te sit nie en verduidelik breedvoerig aan Julene: “Istanboel is die enigste groot stad wat op twee kontinente lê. Die Goue Horing sny deur die hart van die Europese deel van die stad. Oorkant die Bosporus, die seestraat wat die Swart See en die See van Marmara met mekaar verbind, lê die Asiatiese deel van Istanboel. Ek hoop jy sal jou besoek aan my land geniet, Julene. Hos geldiniz!”

“En dit beteken?”

“Welkom!”

Toe hulle hulle omdraai om aan wal te gaan, staan hy daar voor hulle. Iets vertel Julene dit kan net een persoon wees, en toe sy Oda se ligte snak na asem hoor, weet sy sy het reg. ’n Vlugtige kyk na die Turkse meisie laat Julene besef sy lyk skuldig – asof sy op iets ongeoorloofs betrap is. Sy lyk selfs ’n bietjie bang. Toe haar blik terugkeer na die man voor hulle, kan sy haar ook nie kwalik neem nie. Die Turk lyk allesbehalwe oorstelp van vreugde om sy aanstaande voor hom te sien staan.

’n Paar vinnige (en vir haar natuurlik onverstaanbare) Turkse woorde word gewissel. Sy stemtoon is ysig en hare verontskuldigend, verdedigend en toe parmantig. Dat sy deel van die gesprek vorm, word duidelik toe Oda met armswaaie na haar wys en sy net ’n vlugtige, ontevrede blik ontvang voordat daar verder gesels word. Dit begin tot Julene deur­skemer dat die man geensins ingenome is met haar teenwoordigheid nie. Sou Oda hom ooit ingelig het dat sy iemand saambring? begin sy benoud wonder.

Die geredekawel kom skielik tot ’n einde en sy hoor hom op Engels sê: “Ons praat later weer hieroor. Stel my asseblief aan jou vriendin voor.”

Sy het geen ander keuse as om maar haar hand gedwee uit te steek toe sy aan die kwaai man voorgestel word nie. Sy handdruk is amper te ferm, asof hy sy woede sommer op die onwelkome gas – wat sy nou oortuig is sy is – wil uithaal.

By die motor aangekom, glip Oda dadelik by die agterste deur in en die voordeur word vir Julene oopgehou. Sy aarsel, wonder of dit onbeskof sal lyk as sy ook liewer agter in­skuif.

“Klim in, juffrou, of bly,” kom dit ongasvry.

In die verlede, ’n ver verlede voel dit nou vir haar, sou niemand só met haar gepraat het nie. Dokter Julene, soos sy in die Meissner-kliniek bekend gestaan het, was altyd daaraan gewoond om met die grootste respek en ontsag behandel te word, en niémand het haar rondbeveel nie. Dit was sy wat die bevele uitgedeel het, én sy het daarin uitgeblink, sal die personeel jou ook kan vertel. Maar die Meissner-kliniek koester hom nou rustig in die Bolandse son in die verre Suid-Afrika en sy staan met haar voete op wildvreemde bodem . . . en as sy nou hier bly staan, weet sy nie herwaarts of derwaarts nie.

Sy doen nou iets wat vorige kollegas se oë uit hul koppe sou laat peul as hulle dit moes aanskou: sy klim vinnig en sonder ’n enkele woord van teëspraak by die deur in wat vir haar oopgehou word. Dit klap agter haar toe.

Sy waag dit nie om na Oda te kyk nie, maar dis seker dat sy en die dametjie agter haar ’n baie reguit gesprek gaan hê wanneer hulle arriveer by waar die onbeskofte man hulle ook al mag neem.

Te besig met haar eie stormagtige gedagtes, sien sy nie veel van wat by die venster by haar verbygaan nie en toe die motor tot stilstand kom, sien sy hy het hulle na ’n moderne hotel gebring. Hilton Hotel staan in groot letters voor haar. Sy slaak ’n suggie van verligting. Dit laat haar darem minder vreemd en onwelkom voel.

’n Droë stem vra: “Wat het jy verwag? Dat ek jou na ’n harem sal neem?”

Sy ontmoet sy blik en ’n bietjie van die ou vuur keer terug na haar. Sy kan nou bekostig om haar man teen hom te staan. Sy sal darem nou haar pa kan laat weet wáár in Turkye hy haar kan kom haal. Haar stem is koel: “Tot dusver weet ek nog nie wat om te dink nie, meneer Murad.”

“ ’n Baie verstandige besluit, juffrou. Ek vind dis beter as ’n vrou liewer nie te veel dink nie,” en ’n vlugtige blik word na agter gewerp.

Sy vind uit dat Kadri Murad sy eie suite in die Hotel Hilton het. Hoekom sy so verbaas daaroor voel, weet sy nie. Oda het haar tog verseker Kadri kan betaal, Kadri rol in die geld. Maar omdat sy afgelei het dat hierdie Turkse dametjie die waarheid goed kan verdraai om háár saak te pas, het sy nie regtig geglo hy is só ryk soos wat vir haar voorgehou is nie. Maar hy is blykbaar stinkryk besef sy toe sy die luukse-sitkamer en die slaapkamer wat vir haar en Oda aangewys word, bekyk. En hy kan stinkonbeskof ook wees!

Toe die deur agter hulle toegaan, wend sy haar dadelik tot Oda. “Waaroor was die oorlog?” wil sy weet.

“Oorlog?”

Sy vererg haar. “Moenie jou oë so gemaak onskuldig vir my rek nie, Oda! Bêre dit maar vir Peter Rudman. Ek praat van die oorlog toe ons hier aangeland het.” Sy sien Oda se oë verskrik wegskram en vervolg kwaai: “Ek kon nie verstaan wat julle praat nie, maar dit is vir my baie duidelik dat jou aanstaande,” en sy lê klem op die woord, “nie juis van entoesiasme oorloop nie. Noudat ek daaraan dink . . . hy het jou nie eens gegroet nie – ek bedoel, gesoengroet. Én hy het niks van my geweet nie. Jy het hom nie laat weet jy bring iemand saam nie,” beskuldig sy reguit.

Maar Oda het net vir een sinsnede ore. “Hoekom . . . hoekom sê jy ek moet my onskuldige oë vir dokter Rudman hou?”

Julene sug. Dit was nie haar bedoeling dat Oda moet uitvind sy is bewus van die affair nie, maar nou is die koeël seker deur die kerk. “Ek het gesien dat julle mekaar soen. Maar los dit nou. Ek wil weet . . .”

Oda gooi haarself skielik huilend teen die kussings en Julene kyk ongeduldig plafonwaarts. Genugtig! Sy is ’n mediese dokter, nie ’n chaperone nie!

“O, ek is so ongelukkig! So verskriklik . . . bitter ongelukkig! O, Julene, jy moet my help!” Oda klink skoon histeries.

Met die onrustige gevoel dat sy geensins om Oda se fisieke welstand saamgenooi is nie, antwoord sy klinies: “Dis hoekom ek hier is: om jou te help.”

“Ek praat nie van my liggaamlike toestand nie! Ek praat van Peter . . .”

“Jammer, Oda. Ek is ’n mediese dokter. Met jou hartsake kan ek jou nie help nie.”

Oda kyk haar verwytend aan. “Maar jy is ’n vrou . . . ’n Westerse vrou. ’n Moderne, verligte vrou! Ek het gedink jý sal kan verstaan!”

Maar die woorde is soos water op ’n eend se rug. Julene sê in haar gedagtes: ’n Westerse vrou wat nie onder ’n kalkoen uitgekruip het nie. “Ek is bevrees jy klop by die verkeerde deur aan, Oda. Van verlief wees en van gebroke harte weet ek niks nie. Jy sal maar elders hulp moet kry wat jou liefdeslewe betref.”

“Jy jok, Julene! Jy moes al verlief gewees het. ’n Pragtige meisie soos jy . . .”

Hemel, waarin het ek my begewe, wonder Julene ergerlik. Dit gaan allesbehalwe ’n heerlike vakansie wees om met ’n verliefde tiener opgeskeep te sit. “Behalwe pragtig – dankie vir die kompliment – is ek slim ook. Slim genoeg om nie verlief te raak nie. En as ek so na jou rooi oë en neus kyk, hoop ek van harte ek bly slim.” Sy sug. “Oda,” probeer sy rede in die verliefde swartkop kry, “al wat jy met jou trane gaan bereik, is dat jou aanstaande jou in ’n kliniek hier in die stad gaan laat opneem en ek sal my op ’n vliegtuig terug Switserland toe bevind.”

Die trane droog sommer op. “Hoekom?” kom die ver­skrikte vraag.

“Hoe gaan jy jou rooi oë en toe neus verduidelik? Hy gaan sien jy het gehuil en sal wil weet hoekom. Hy is hoeka so vol vrae, klink dit my. Of gaan jy hom vertel dis nie omdat jou rug seer is nie, maar omdat jy jou oë uithuil oor die doktertjie wat jy in Switserland moes agterlaat?”

“Nee, natuurlik nie!”

Julene sug weer en dit tref haar dat dit vandag al baie gebeur het, ook iets wat vreemd is aan haar. Sy neem op die ander bed plaas en vra versigtig: “Hoekom nie? As jy werklik so verlief is, behoort jy hom te vertel. In alle regverdigheid teenoor hom . . .”

“Hy sal my vermoor, Julene!”

“Ag, moenie verspot wees nie, my liewe kind! Mense ver­moor mekaar nie meer oor sulke nonsens nie!” betig sy streng, wetende dat dit nou sy is wat twak praat. Mense vermoor mekaar elke dag dwarsoor die aardbol oor die liefde en so sal dit wees totdat die einde van die wêreld aanbreek. Dat Oda se Turk goed beduiweld kan raak, weet sy nou al. Die onderonsie op die kaai was maar net ’n sarsie waarskuwingskote. Die regte oorlog is nog in aantog. Hy het gesê hy en Oda praat later weer . . . Hoe beskaaf is dié Turk? wonder sy onseker. Hy lýk beskaaf . . . maar lyk en is is twee verskillende begrippe. En die oue en die nuwe gaan hier in Istanboel hand aan hand. Miskien is dit net sy moderne Westerse klere, sy blink motor en sy hotelsuite wat beskaaf is. Hy het gesê vrouens moet liewer nie dink nie, en as dít nou nie ’n volbloed primitiewe opvatting is nie!

Oda se smekende stem breek deur haar gedagtes. “Ek kan nie sommer met die deur in die huis val met my aankoms nie, Julene! Ek is verskriklik baie aan hierdie man verskuldig. Selfs my lewe! Ek kan hom nie sommer trompop sê ek wil nie meer met hom trou nie. Gee my asseblief ’n tydjie kans.”

Weer betrap Julene haarself dat sy sug. Oda het gelyk. Dit sal ongenaakbaar wees om hom summier die trekpas te gee. Daar moet gewag word op die regte geleentheid. Sy het in elk geval die gevoel dat Kadri Murad so ’n aankondiging nie sommer sonder slag of stoot sal aanvaar nie. Dié man lyk asof hy ’n goeie bakleier kan wees. Hy sal nie die bruid wat hy na sy hand grootgemaak het goedsmoeds aan ’n vaal Engelsman oorhandig nie. Nee, dis vir seker.

“Nou goed dan, Oda. Dis in elk geval jou saak. Maar jy beter aan ’n aanvaarbare rede vir jou rooi oë dink.”

“Asseblief, Julene. Sê vir hom ek is moeg ná die reis. Sê my rug is effens seer . . . sê hom enigiets, maar hy kan my nie nou te sien kry nie!”

Julene kyk haar openlik ontevrede aan. Sy wil nie betrek word by die driehoek nie en sy is glad nie lus om leuens te vertel nie. Maar sy is nog minder lus om by ’n rusie betrek te word – veral nie vandag nie. Uiteindelik maak sy alleen haar verskyning en bak die kluitjies sonder probleem. Sy is immers goed onderleg daarin.

“Ek het Oda in die bed gesit, meneer Murad. Sy is nog nie so sterk soos wat sy moet wees nie en die reis was uitputtend. Ek dink dis beter dat sy vandag eers uitrus. Sy moet in elk geval vanmiddag nog haar behandeling ontvang.”

Hy lyk maar bra skepties, maar sy stem verraai nie of hy haar glo of nie. Sy vraag is op die man af. “Sal sy volkome herstel of gaan sy iets oorhou van hierdie ongeluk?”

“Sy behoort heeltemal te herstel as sy haar aanvanklik stil hou en haar oefeninge gereeld doen.”

“En dit is waar jý in die prentjie kom?”

Sy kan dit nie verhelp nie. Sy vererg haar onmiddellik. Haar stem verkoel merkbaar. “Ja, maar ek wil u verseker ek het nie my dienste aangebied nie. Oda het my gevra.”

“Hoe goed is u dienste, juffrou?”

Sy frons nou openlik. “Ek is ’n gekwalifiseerde dokter, meneer Murad.”

“Wat bereid is om na ’n enkele pasiënt om te sien?”

Julene sluk. Kragtie, as hierdie gesprek in die Meissner-kliniek plaasgevind het, het sy hom nou by die voordeur uitgejaag! “Ek is toevallig op die oomblik met vakansie.”

“Toevallig? Waar werk jy as jy nie met vakansie is nie?”

Sy voel hoe ’n warmte in haar nek opstoot. Sy probeer sy vraag omseil: “Ek het nie geweet u sou getuigskrifte wou hê nie. Anders kon ek dit saamgebring het.”

Sy oë bly kil. “Ek kan dit later kry. Indien nodig. Maar jy het nog nie my vraag beantwoord nie.”

Sy sluk. Hy gaan haar dwing om dit te sê! “Ek twyfel op die oomblik tussen twee poste,” is die verste wat sy bereid is om gedwing te word.

“Met ander woorde, jy is werkloos,” sê hy pront. ’n Kort gelaaide stilte volg. Sy stem klink byna verspot formeel toe hy vra: “Ek het natuurlik geen idee op watter vergoeding ’n gekwalifiseerde dokter geregtig is wat net na een pasiënt omsien nie. Kan jy my ’n aanduiding gee, asseblief?”

Terwyl sy wonder hoekom sy voortgaan met hierdie gesprek en die man nie in sy peetjie stuur en haar pa gaan bel om haar te laat haal nie, antwoord sy styf: “Ek wil geen vergoeding hê nie, dankie.” Dan, ná ’n oomblik van nadenke en haar oë vererg op die wenkbroue wat vinnig omhoog skiet: “U kan net my reiskoste betaal.”

Die agterdog is nou so duidelik in sy stem dat sy vir die eerste keer in haar lewe lus voel om iets na iemand te gooi: “ ’n Werklose dokter wat geen vergoeding verwag nie?”

Sy probeer nie meer ’n front voorhou nie. Wat te erg is, is te erg. Sy is nog nooit so beledig en verneder nie. Na die maan met hierdie Turk! “Ek is nie ’n kerkmuis nie, meneer Murad. Ek het Oda se aanbod aanvaar omdat ek Turkye graag wou sien en toevallig vir haar tot hulp kon wees. Ek het nie gedink watter bybedoelings u daarin kan sien nie, maar ek verseker u daar bestaan geen gronde vir u agterdog nie. Maar aangesien u my so wantrou, kan u Oda na ’n kliniek neem en vir my plek op ’n vliegtuig bespreek. Ek sal môre gereed wees.”

Siedend van verontwaardiging draai sy om en klap die kamerdeur redelik hard agter haar toe. Wie dink hierdie Turk is hy?

Oda kyk haar met groot oë aan. Haar gesig is een groot vraag. “Ek vind jou aanstaande onuitstaanbaar!” sê Julene sissend.

“Wat . . . wat het gebeur?” vra Oda verskrik.

“Ek is voor ’n regbank gedaag asof ek die grootste misdadiger is. Nou sê ek vir jou, Oda, as ek jý was, maak ek my dadelik los van hierdie man. Geen mens sal dit met hom kan uithou nie! As ek jy was, loop ek eerder weg as om met hom te trou!”

“Maar Kadri kan baie dierbaar ook wees, Ju-”

“Dierbaar se voet!” Julene se ego het ’n groot knou gekry en sy haal dit nou op die arme Oda uit. “Hy is die mees opgeblase chauvinis wat op die aarde rondloop! Al behoort die helfte van Turkye aan hom, het hy geen reg . . .”

“Dis darem nie só erg nie, Julene. Hy het net ’n paar groot teeplantasies en is ’n direkteur van ’n groot firma wat handgeknoopte Oosterse matte uitvoer en . . .”

“O, spaar my, asseblief! Dis gewoonlik mense wat so in die geld rol wat ook so vrek suinig is.”

“Dis nie waar van Kadri nie,” verdedig Oda lojaal. “Hy het my nog nooit iets geweier nie. Hy is baie vrygewig . . .”

“Ja. Veral met beledigings. Maar hy is geensins vrygewig teenoor ’n werklose dokter nie.”

Oda se oë val byna uit haar kop. “Kadri wil jou nie betaal nie?”

“Nee. Hy is seker bereid om vir my dienste te betaal. Hy is net nie seker hoevéél my dienste werd is nie.”

Oda sien sy sal nou moet wal gooi. Julene is hewig ontstig. “Jy moet dit nie so persoonlik opneem nie, asseblief, Julene. Kadri is ’n baie verstandige sakeman. As dit nie so was nie, sou hy nie op drie-en-dertig gestaan het waar hy vandag staan nie. Natuurlik sal hy jou na behore vergoed. Ek sal . . .”

“Jy sal niks nie. Ek het hom gesê hy kan net my reiskoste betaal. Vir die res kan hy sy stink geld en beledigings hou.”

“Julene! Jy het dit nie gesê nie!” kom dit geskok.

“Dit was nie my presiese woorde nie, maar hy het die boodskap gekry. Ek gaan môre terug.”

“Nee!” Oda spring op en dis sy wat nou hewig ontsteld is. “Nee, jy kan nie, asseblief! Jy kan my nie nou alleen laat nie! Ek het jou nodig!”

Maar Julene is vasberade. Nog een sessie met Kadri Murad en sy kan dalk vir moord in Turkye gehang word. “Oda, jy kan die behandeling hier in Istanboel ook kry. Jy het my nie werklik nodig nie. Ek sien nie kans . . .”

“Maar jy is vir my noodsaaklik!” roep die meisie dringend uit. “Ek het jou nodig! Ek is alleen! Ek het niemand om mee te praat nie; by wie ek raad kan kry nie. O, Julene, asseblief, moenie my alleen laat nie!” Die trane loop nou weer.

Teen wil en dank voel Julene hoe die meisie se woorde tref. Alleen. Sy weet wat dit is om alleen te wees. Tog probeer sy skerm: “Maar dis tog seker nie net jy en Kadri nie. Waar is die res van die familie dan?”

“Daar is nie juis veel van ’n familie nie. Sy twee broers is bestuurders op die teeplantasies en sy ouers is albei oorlede. Daar is eintlik net Ana.”

“Wie is Ana?”

“Ana beteken Ma. Haar naam is eintlik Nermin, maar almal noem haar Ana. Sy is Kadri se tante en sy het my grootgemaak. Sy bestuur sy huishouding al jare lank.”

“Dan is hierdie suite nie eintlik sy . . . julle woonplek nie?”

“Nee. Hy hou dit net aan vir wanneer hy Istanboel toe moet kom. Ons huis is by die Swart See aan die noordelike kus. Dis waar die teeplantasies is.”

En dan is daar nog ’n privaat eiland aan die suidelike kus . . . Julene voel lus om deur haar neus te blaas. Die man het seker rede om veel van homself te dink. ’n Suite in die Hilton, teeplantasies aan die Swart See, ’n eiland van sy eie aan die Middellandse See . . . Dit klink indrukwekkend. Maar dit gee hom nog nie die reg . . .

“Maar kan jy nie met Ana oor jou gevoelens en probleme gesels nie?”

“Nooit! Sy sal die stuipe kry as sy moet hoor ek wil nie meer met Kadri trou nie! Sy het my dan vir hom grootgemaak. Ek sal met niemand in die familie hieroor kan praat nie. Almal aanvaar net dat ek en Kadri sal trou.”

“Wat van jou vriendinne?”

“Hulle sal ook almal dink ek is mal.”

Julene voel misnoeg. Sy weet presies hoe Oda voel . . . om te weet jy is vir ’n spesifieke doel grootgemaak en omdat jy soveel verskuldig is, is jy magteloos om te protesteer. Maar sy wil nie betrek word nie!

“Oda, ek kan nie werklik vir jou tot hulp wees nie. Jy moet dit tog besef. Ek is ’n volslae vreemdeling, van ’n ander kultuur én jou Kadri bejeën my met agterdog. Ek kan niks aan jou penarie doen nie. Jy moet jouself help.”

Oda is ’n prentjie van wanhoop en mismoedigheid. “Ek weet, Julene. Maar met jou kan ek openlik praat . . . Jy sal verstaan en nie dink dat ek mal geword het ná die ongeluk nie . . . Asseblief, bly nog ’n rukkie!”

Nee, ek sal weer dink jy is stapelgek as jy met jou Kadri gaan trou, dink Julene en, vir die hoeveelste keer daardie dag, sug sy: “Goed, Oda. Ek sal nog ’n rukkie bly as dit moontlik is. Maar ek dink Kadri is op hierdie oomblik besig om my plek terug Switserland toe te bespreek.”

“Ek sal met hom praat. Moenie bekommerd wees nie. Kadri het my nog nooit iets geweier nie,” laat Oda selfversekerd hoor.

Daar is altyd ’n eerste keer, dink Julene by haarself. Ek dink nie Kadri Murad sal gou vergeet dat ’n deur – en nogal een waarvoor hy betaal – in sy gesig toegeslaan is nie.

Die twee meisies kry ’n briefie in die sitkamer toe hulle dit eindelik waag om uit die slaapkamer te voorskyn te kom. Dit verwittig hulle dat Kadri na ’n vergadering is en dat hulle hom eers laatnamiddag moet terugverwag. Oor hierdie nuus is veral Julene verheug. Dit gee haar ’n blaaskans voor die volgende ronde. Sy is nou nog nie heeltemal seker wie die eerste een gewen het nie.

Julene brand om die stad ’n bietjie te gaan verken, maar Oda lyk moeg. Sy ly duidelik aan geestelike uitputting. Die stryd tussen haar hart en haar gewete eis sy tol. Nadat Julene haar behandel het en sorg gedra het dat die noodsaaklike oefeninge gedoen is, beveel sy Oda om ’n rukkie te rus hoewel sy weet sy sal nie slaap nie. Uit verveling verken sy die res van die suite. Alles is luuks. Sy aanvaar die hotel is deel van die beroemde groep van Amerika. Sy onthou so vaagweg dat Elizabeth Taylor se eerste man een van dié Hiltons was. Sy glimlag skeef toe sy daaraan dink dat dié huwelik ook maar nie lank gehou het nie. Wys jou net. Geld beteken maar min as dit by geluk kom. Sy loer vinnig by die hoofslaapkamer in. ’n Kolossale dubbelbed trek onmiddellik haar oog en sy glimlag suur en spytig. Sy glo die meisies val oor hul voete om sy bed met hom te deel. Teësinnig, maar noodgedwonge eerlik, moet sy erken dat Kadri Murad glad nie onaardig is nie. Hy moet net nie sy mond oopmaak nie. Sy was eintlik verras toe sy die Turk die eerste keer sien, want sy het ’n baie donker man verwag. Kadri se hare is wel swart, maar die oë wat haar so opsommend en wantrouig aankyk, is blou. Teen sy ligte hemp vertoon sy vel wel donker, maar elke bruingebrande boerseun lyk ook maar donker in ligte klere. Hy is nie veel langer as sy nie; tog kry sy pal die gevoel dat sy na hom moet opkyk en dat die skeptiese blou oë uit die hoogte op haar neerbrand. Dis die man se arrogante houding wat haar so intimideer, besef sy. Vererg swaai sy haar weg van sy slaapkamer. Hy kan haar ’n hele teeplantasie én sy privaat eiland present gee, maar sy sal nooit verlei kan word om in dáárdie bed te klim nie.

Sy staan op die balkon toe hy later arriveer en sy maak spore kamer toe. “Opstaan! Opstaan!” kommandeer sy vir Oda. “Jou aanstaande is in aantog en hierdie keer is dit ék wat in die kamer bly en jý wat hom ontmoet. Ek het my beurt gehad.”

Sy kan duidelik sien Oda is skrikkerig vir die tête-à-tête. “Kom ons gaan albei . . .”

“O nee, Oda. Ek het jou vanoggend beskerm, dis nou jou beurt om my te beskerm.”

Oda kyk haar ongelukkig aan. “Jy praat asof Kadri die een of ander monster is! Ek kan nie gló dat hy onbeleef teenoor jou was nie. Hy is ’n welopgevoede, beskaafde . . .”

“O, ek weet, ek weet. Maar in elke mens sluimer daar ’n stukkie oerinstink wat geen beskawing of opvoeding uit jou kan kry nie . . . en jou aanstaande se oerinstinkte het in sy tong se punt gaan nesskop.”

“Hy kan baie reguit wees as hy wil . . .”

“Toe, toe, Oda! Daar is hy nou by die voordeur. Kry nou klaar!”

“Maar hy sal vra waar jy . . .”

“Sê hom ek is in die bad, of enige plek waar hy my nie in die hande kan kry nie.”

“Is jy bang vir hom?”

Dis nou ’n vraag om aan die formidabele dokter Julene Meissner te vra! “Nee, natuurlik nie! Ek is net nie lus vir sy geselskap nie. Dis al.”

Julene sal wat wil gee om te weet waaroor daar so lank in die sitkamer gepraat word, maar natuurlik gesels die twee aanstaandes op Turks en vir haar is dit Grieks. Onvergenoeg draai sy haar weg van die deur. Sy voel geskok in haarself. Om ander mense se gesprekke af te luister . . . Wat is met haar aan die gang? Het sy háár opvoeding en beskaafde maniere hier in Turkye verloor? Maar dan verweer sy haarself heftig: Ek is net ’n mens, en ek wéét ek is onder bespreking. Ek het my naam ’n paar keer gehoor. Wat meer is, dis ongemanierd om van ander mense te praat as hulle nie kan verstaan wat jy sê nie! Die twee Turke kan maar gerus hul maniere opknap!

Dis seker maar goed dat Julene die gesprek nie kan volg nie. Sy sou sweerlik ’n hartaanval gekry het.

“Hierdie vriendin van jou . . . waar kom jy aan haar?”

“Ek het jou reeds gesê ek het haar in die kliniek ontmoet.”

“Is sy werklik ’n mediese dokter?”

“Ja! Haar pa is ook ’n dokter.”

“Maar sy is nie werksaam in die kliniek nie?”

“Nee. Sy was net op besoek.”

“Sy is dus werkloos. Sy het dit ook aan my erken. Hoe is dit dat ’n mediese dokter werkloos is? Dit laat my baie sterk twyfel aan dié dokter-storie. Daar is ’n tekort aan dokters dwarsoor die wêreld.”

Oda gryp wild in haar gedagtes rond. “Ek sal jou vertel wat die ware toedrag van sake is, maar jy moet belowe jy sal haar nie laat agterkom ek het jou vertel nie. Sy is natuurlik nog baie sensitief daaroor.”

“Sy is meer as sensitief. ’n Mens kan nie na haar kyk nie dan is sy op haar perdjie.”

“Ja, ek weet,” sus Oda. “Sy is baie prikkelbaar, maar as jy ook die dag voor jou troue in die steek gelaat word, sal jy ook so wees. Of sal jy nie omgee as so iets gebeur nie?”

“As ek die dag besluit om te trou, sal daar getrou word. Niemand gaan my tevergeefs voor ’n kerkdeur laat wag nie.” Oda voel ’n rilling langs haar ruggraat afgaan toe hy effens minagtend vervolg, asof sulke goed soos liefdesteleurstellings benede hom is. “Dan ly sy aan ’n liefdesteleurstelling . . . en dis blykbaar nie iets wat die slimste dokter op aarde kan regdokter nie.”

“Nee.” Oda voel haar hart krimp. “Tyd sal maar die wonde moet heel en ek het toe gedink ek sal haar saamvra hierheen. Ek moet nog behandeling kry en dit maak mos nie saak of jy haar of ’n dokter hier in Istanboel betaal nie?”

“Sy wil nie betaling hê nie.”

Oda se oë rek. “Sy sê sommer net so. Jy sal haar móét vergoed vir haar dienste, Kadri! En baie goed ook. Sy is ’n spesialis in die een of ander rigting, het ek verstaan,” las sy sommer ’n stukkie by om hom verder te beïndruk.

“Natuurlik sal sy vergoed word. Ek wou net eers seker maak sy is wel ’n dokter, maar nou verstaan ek wat sy bedoel het toe sy gesê het sy is tussen twee betrekkings. Was natuurlik te trots om te erken sy is op straat oor ’n man wat haar gelos het.” Weer sê hy dit op ’n toon wat impliseer dat so iets nooit met Kadri Murad kan gebeur nie . . . en Oda se rug begin sommer pyn van spanning. “Kry julle reg. Ek neem julle oor ’n uur vir ete.”

Sy maak dadelik verskoning. “Ek het taamlik beweeg vandag en my rug is effens seer. Julene kan saamgaan.”

Hy kyk haar skerp aan. “Ons sal later oor die ongeluk gesels. Ek hoop net jy het jou les geleer. Jy kon dood gewees het, Oda!”

Sy laat haar ooglede skuldig sak. “Dit sou gebeur het al was jy ook by, Kadri. Dit was net ’n ongelukkige voorval.”

“ ’n Voorval wat my laat besef het dat jy agter my rug wegsluip. Jy het natuurlik beplan om betyds terug te wees sodat geen haan daarna sou kraai nie.” Sy knik ongemaklik. “Hoekom, Oda? Het ek jou al ooit iets geweier?”

“Nee.” Sy kyk met ongelukkige oë op. Hy het nie, maar as hy net minder beskermend wil wees! Hy behandel haar nog steeds soos ’n dogtertjie wat goed opgepas moet word; wat nêrens op haar eie mag gaan nie. Dis op die punt van haar tong om hom te sê dat sy lankal groot is – dat sy al twintig is. Maar dit kan dalk onwys wees om dié feit so pertinent onder sy aandag te bring. Want as sy dan so selfstandig is, hoekom sal sy nie by haar besluit kan bly en met hom trou nie . . .

“Jy is nog ’n impulsiewe kind, Oda. Jy kan sulke onverantwoordelike dinge doen. Dis tyd dat jy grootword, weet jy?” Hy gee haar ’n drukkie en sy vlug kamer toe. Julene voel egter nie na tere gebare toe sy hoor sy moet alleen saam met Kadri gaan eet nie. Sy draai net daar om en stap die sitkamer binne.

“Meneer Murad . . .”

Hy staan reeds met die telefoon in sy hand. “Ja, juffrou?” Dat hy haar knaend as juffrou aanspreek en nie, soos sy gewoond is as dokter nie, laat haar nog meer kriewel. Is dit omdat hy steeds twyfel of sy werklik ’n dokter is, of is dit sy manier om haar te laat verstaan hy is nie beïndruk met haar titel nie? Sy is ’n vrou – dokter ofte nie – en geen vrou kan volgens hom haar verstand gebruik en dink nie.

“Oda sê my u het my genooi vir ete. Ek is jammer, ek kan nie die uitnodiging aanvaar nie, dankie.”

“Hoekom nie?”

Sy frons. ’n Beskaafde, verfynde man sou haar verskoning summier aanvaar het, maar hierdie Turk móét delf. “Ek . . . het ’n ligte hoofpyn en voel moeg.”

Hy lyk weer soos hy vanoggend by die vasmeerplek gelyk het – lus vir slange vang. “Ekskuus, juffrou?”

Sy kyk hom verward aan. Hy het haar tog duidelik gehoor. Hy kom stadig nader, kom reg voor haar staan en spring haar voor toe haar mond oopgaan: “Dis hoekom ek sê ’n vrou moet liewer nie dink nie. Die ongeleerde vrou lieg omdat sy onnosel is; die geleerde een omdat sy dink jý is onnosel.”

“Ek het nie . . .” kom die protes halfpad uit en dan klap haar mond toe toe sy in sy oë kyk. Nee. Dit sal moeilik gaan om hierdie man om die bos te lei. Hoe geleerd hy is, weet sy nie, maar hy is nie onnosel nie, dit weet sy nou.

“Dit was nie nodig om jou siel sonde aan te doen nie, juffrou. Jy kon my reguit gesê het jy wil nie saam met my gaan eet nie. Ek sou dit onmiddellik aanvaar het – met verligting. Goeienag.”

Sy sien hoe hy doelgerig by die voordeur uitstap en sy hoor die deur toeklik. Sy bly roerloos in die middel van die sitkamer staan . . . en sy weet nie of sy al ooit in haar lewe so klein gevoel het nie.

Toe die kos wat Oda oor die telefoon bestel het, arriveer, is sy niks honger nie. “Ek voel nie na eet nie, dankie, Oda. Ek gaan maar bad en inkruip.”

“Wat makeer, Julene?” wil haar kamermaat weet en val met soveel gesonde eetlus weg dat Julene wonder of dit waar is dat verliefdes net van liefde en koue water lewe.

“Ek het ’n hoofpyn,” antwoord sy . . . en hierdie keer praat sy die reine waarheid.