Читать книгу Helse manier van koebaai se - François Bloemhof - Страница 5

By ’n kruising

Clive Sharpe stap uit en kry weer daardie onwerklike gevoel soos elke keer wanneer hy die hysbak verlaat en die gewone wêreld betree. In die voorportaal meng hy met mense waarvan die meeste so professioneel geklee is soos hy, baadjie-mans en snyerspakkievroue, en nie een van hulle – behalwe dié wat ook in Die Fabriek werksaam is – vermoed dat hy ’n gans ander soort besigheid as hulle in hierdie gebou bedryf nie. Marktendense en koopsyfers mag hulle soms hoofbrekens gee, maar dit is net in uiterste gevalle sake van lewe en dood.

Of. Daar is tog ooreenkomste tussen hulle en hom, al wil hy dit nie weet nie. Sedert hy agter ’n lessenaar in bevorder is en nie meer in die veld aktief is nie, voel hy week na week meer korporatief. Hy het al ’n vermoede as hy nou ’n sending aanpak wat regtig gevaarlik is, kan dit ’n katastrofe wees.

Hy moet egter in gedagte hou dat dit ’n indrukwekkende lessenaar is daar bo en hy nie die aansien (en gepaardgaande finansiële implikasies) kan geniet én nog al die dinge kan doen waarmee hy in die bedryf van spioenasie en eliminasie begin het nie. Al is dit dinge waarmee hy homself eenmaal gedefinieer het. Waardeer wat jy het, herinner hy homself telkens. Geniet ook die wete dat jy so ’n totaal ander rigting ingeslaan het as jou klasmaats, selfs die res van die rowwe bende waarvan jy die leier was, en dat jou ouers hartversaking sal kry as hulle uitvind wat jy regtig vir ’n lewe doen.

Die triomf oor alledaagsheid is wat dit waarlik die moeite werd maak – soos pas weer, toe hy uit die hysbak gestap het met die wete dat hy van die agste vlak af kom, maar die gebou na al hierdie volgelinge van voorspelbaarheid se beste wete nie so ’n verdieping het nie. Nifty trick, en elke keer wanneer hy sien hoe dit ’n nuwe aankomeling by Die Fabriek beïndruk, word hy self weer daardeur beïndruk, soos ’n nuwe pa weer soos dekades tevore na die wêreld kyk as sy kind dit begin raaksien.

Dit – trou en kinders maak – is nog ’n alledaagsheid wat hy vrygespring het. Party werknemers kry dit reg om hul bedrywighede met ’n gesinslewe te balanseer, maar dis hoofsaaklik administratiewe personeel en hulle hoef die minimum leuens by die huis te gaan vertel. Die meeste van die ander besluit dat afhanklikes te veel innerlike konflik sal meebring, want hoe bereid kan jy wees om jou lewe te waag as daar ’n kleinding by die huis wag op Pappa of Mamma se volgende drukkie?

Sharpe verlaat die gebou en word opgeneem in die mensemassa op die sypaadjie. Good day, Cape Town, we meet again. Enjins grom en uitlaatstelsels poep rook. Dis nogal ’n warm dag en hy besef hy het ’n slegte tyd gekies om uit te kom, so reg oor middagete. Die kantoor het net te klein geraak met al sy ou weelde om in vas te kyk, en hy mag nou wel daar deur mense omring wees, maar is nog meer beslissend deur die toe deur van hulle geskei as deur die verskil in hul posvlakke. Almal se baas en niemand se vriend nie.

Hy herinner homself hy wil nie hul vriend wees nie. Net so met al die siele wat hier om hom maal: wil hy enigeen van hulle ken? Almal van hulle lei klein lewens vol nuttelose detail en nie een maak ’n verskil nie.

Iewers naby lê ’n bestuurder op sy toeter en ’n paar sekondes later snel ’n groot wit taxi verby Sharpe. Hy kon nou in daardie taxi gesit het, sonder die ruimte – en lugreëling! – van sy eie ryding.

Hy moet sy loop ken om nie met ander voetgangers te bots nie. Dalk moes hy eerder die motor gevat het, maar hy wou nie te ver gaan nie, moet oor ’n ruk terug op kantoor wees. Dit word van jou verwag, jou werknemers moet kan sien jy neem jou werk ernstig op.

’n Halwe blok voor hom is ’n groot kruising en Sharpe oorweeg dit vir ’n oomblik om terug te draai, want Kaapstad oor die etensuur is waaragtig net vir dapperes, maar hy hou aan met stap omdat dit so goed voel om in beweging te wees. Iewers agter hom skree remme en iewers regs van hom kom die nog skriller geluid van iemand wat op iemand anders skel: hy kan nie woorde uitmaak nie, neem net die woede waar. Verkopers op die rand van die sypaadjie probeer sy aandag trek sodat hulle blink gemorsies aan hom kan afsmeer, maar hy ignoreer hulle met die gemak van ’n ou stedeling. Rotte, almal wriemel soos rotte, en by daardie gedagte kry hy juis ’n reuk wat ’n rot tuis sou laat voel, dan vervaag dit gelukkig namate hy aanstap. Geluid van ’n winkeldeur wat oopskuif toe die sensortjie van hom bewus word. Geluide van stemme soos hy verby mense loop.

Sharpe kyk vlugtig oor sy skouer, ’n ou gewoonte. Jy moet altyd seker maak jy word nie gevolg nie, al is daar geen rede om so iets te verwag nie; dit bly ’n goeie veiligheidsmaatreël. Sy sintuig vir gevaar is so goed ontwikkel – of hy hoop dit is nog – dat hy behoort te kon vóél as daar iemand was. Jou oë is net daar om so ’n vermoede te bevestig, en verder vir algemene waarneming, soos ’n sekuriteitskamera.

Niemand nie.

Of daar is báie, ’n opwelling van lewe, maar geen bedreiging nie, slegs talle ontstellend gewone mense.

’n Bejaarde bruin vrou met (in dié hitte?) ’n jassie wat saam met haar jonk was, kom reg voor hom tot stilstand toe iets in ’n winkelvenster haar aandag trek en Sharpe onderdruk ’n vloek toe hy verby haar skuur. Te veel kontak, hier is glad te veel kontak met die massas. Haar oorsoet parfuum stroom agter hom aan.

Dan het hy die kruising bereik. Die mannetjie is rooi en hy gaan staan en wag saam met ses ander mense wat elk om ’n ander rede oor die besige straat moet kom.

’n Bus snel nader, ’n ligte oranje blits.

En toe.

Eers voel hy net die persoon agter hom is veels te naby, dan weet hy dit is ’n man, is hy bewus van warm asem naby sy oor.

’n Stamp laag in sy rug.

Dit was ’n paar hande, hy is van balans af en in die pad van die aankomende bus, niks tyd om te keer dat hy onder dit beland nie.

Maar meteens word dit ’n lange proses, dié afwaartse tog. Sharpe gewaar ’n vrou doer aan die ander kant van die straat, hoe haar mond oopgaan toe sy besef wat aan die gebeur is. ’n Lang oomblik later kan hy nie meer haar gesig sien nie, want die hoek waarteen hy kyk, is aan die verander en nou is daar nog net haar plompe lyf wat in ’n liggroen rok vasgevang is, en dan die metaal-blinkheid van ’n liggrys motor wat tussen hulle verbyry.

Sharpe steek sy hande uit, dan tref hulle die teer of die teer tref hom en weet hy daar’s nie ’n sekonde te spaar om te kyk presies waar die bus se wiele is in verhouding met waar hy geval het nie, hy sal dié maneuver moet uitvoer op grond van wat hy terloops opgelet het. Sy voorarms protesteer van die impak en hy sweer hy kan ook nog die hande in sy rug voel.

’n Gil iewers.

Hy ruk sy bene in soos ’n knipmes wat toegevou word, want daar sou bo-oor hulle gery word as hulle bly soos hulle was, en al is dit die laaste ding op aarde wat vir hom reg voel, is dit al wat hy kan doen: rol sodat hy op sy maag lê. vertikaal in die pad af, in lyn met die verkeer.

As hy verkeerd gemik het, is hy vrek.

En dit kom, groot en woedend, donderend oor hom.

Nee, langs hom, weerskante van hom rol die wiele wat bedoel was om hom te vermink, vergruis. Net in-stink het hom gered, dit en natuurlik sy opleiding. Genoeg van die veldagent het in hom oorgebly en dis ’n opruiende gevoel, hy was nog nooit so vurig bewus van lewe soos nou terwyl hy die bus se bodem sentimeters bo sy lyf verby voel beweeg nie, die rammelende wiele soos malers van ’n vleismeul links en regs, en die stomende hitte van uitlaatgasse brand sy wange. Remme skreeu en ratte kla terwyl sy lyf vibreer asof in simpatie met die siddering van masjinerie. Onder sy palms is die teer kokend.

Daar is ’n slag agter hom en hy weet wat dit was: ’n motor het vasgery in die bus wat tot stilstand gekom het. Maar hy is beskerm onder die dop.

Hy weet wanneer hy hier uitrol, sal die een wat hom gestamp het nie meer op die straathoek wees nie.

“And that was forty-five minutes ago,” sê Clive Sharpe en hou sy regterhand op. Nou sien Steyn hoekom hy hulle ’n paar minute gelede met sy linkerhand nader gewink het: dié hand se palm is geskraap en sy baadjiemou is verflenterd.

“Jy het glad nie gesien hoe hy lyk nie?”

Sharpe frons; Steyn is nie seker of dit is oor die Afrikaans, of omdat hy nie ja kan antwoord nie.

“He was too professional for that – as he must have been in the first place, in order to catch me unawares.”

Hul baas lyk nie net asof hy voel hy moet homself regverdig nie, maar ook … bedreig? Absoluut verstaanbaar in die omstandighede. Steyn twyfel nie dat Sharpe se vaardighede afgeneem het sedert hy gekoester agter ’n lessenaar kom sit het terwyl sy werknemers nog hul lewens op die voorste linie van misdadigheid waag nie, maar ’n onoplettende ploeteraar is hy nog lank nie en dat hy onverhoeds betrap kon word, sal vir hom ’n gevoelige punt wees.

“Do you have any idea who it might have been?” vra Lana.

Steyn vererg hom vir die naïwiteit van die vraag. “Ons het baie vyande. Hier oorkant jou sit die hoof van die organisasie, dus het hý baie vyande. Al kan enige mens vervang word, kan so ’n verlies ’n organisasie ’n ruk lank lamlê.”

Lana gee hom ’n kyk. “Ek weet dit. Laat ek dit ter wille van jou anders stel …” Sy rig haar weer tot Sharpe: “Any guesses?”

“As a matter of fact, I have.” Verdomp, Steyn kan sien die man geniet dit selfs in sy uur van ontsteltenis om Lana ’n ronde te laat wen. “It’s more than a guess. I know who it was.”

“Ek dog dan jy het hom nie gesien nie.”

“Just before he pushed me into the street, he whispered something in my ear.”

“Wát?”

Sharpe frons. “He said ‘Houdoe’. It’s a Dutch word.”

“Meaning what?” vra Lana.

“Goodbye.”

Maar Steyn kan agterkom die woord het nie vir haar die nodige betekenis nie, daarom voeg hy by: “Schorpioen.”

“Exactly,” kom dit van Sharpe.

“Schorpioen?” eggo sy.

“Hy is ’n huurmoordenaar,” geniet Steyn dit om haar te kan inlig. Vir wat doen sy nie haar huiswerk nie? Jy moet tog weet wat in die wêreld aangaan. Hy maak ’n mag-ek-maar-gebaar in Sharpe se rigting en toe die man knik, gaan hy voort: “Hy is een van dié huurmoordenaars. Een van die gevaarlikstes. Hy opereer wêreldwyd. Maar hy is soos ’n mite. Niemand sien hom nie, niemand weet hoe hy lyk nie.”

“As dit so is, hoe weet mense hy bestaan?”

Steyn kan aanvoel sy raak vies vir haarself omdat sy ook Afrikaans gepraat het, asof hy en nie hul baas nie só die toon van die gesprek aangee.

“In die begin van sy loopbaan het hy notas op die liggame van sy slagoffers gelos.” Steyn sorg dat daar ’n paternalistiese noot by sy stem insluip, soos ’n goedige onderwyser wat ’n kind leer lees. “Daar was drie sulke notas, of drie waarvan ons weet. Houdoe – Schorpioen, het dit gesê – die naam natuurlik Nederlands vir ‘Skerpioen’. Hy is van Hollandse afkoms, of so glo ons. In Nederland is die groetgewoontes meer kultuurgebonde as hier by ons; ’n afskeidsgroet kan ‘Aju’ wees, of ‘Adi‘’, of ‘Haije’, of ’n klomp ander woorde na gelang van waar jy jou bevind of die situasie. So, die gebruik van ‘Houdoe’, wat jy kan beskryf as ’n informele vorm van ‘tot siens’, wil ’n mens laat aanneem hy kom oorspronklik van Noord-Brabant of die suide van Gelderland – of anders gebruik hy dit om jou so te laat dink.

“Die notas was genoeg vir hom om kleim af te steek, om bekend te word en meer klandisie te lok. Die moor-de is op heeltemal verskillende maniere gepleeg: pistool, mes, verwurging, in daardie volgorde as my geheue my nie in die steek laat nie. Toe verdwyn hy, of so glo ons. Daar was nie meer notas nie, daarom is aanvaar óf hy het sy beroep laat staan óf hy is dood.”

“And then?”

“Eers omtrent twee dekades na die derde geval was daar weer iets wat mense aan Schorpioen herinner het. Dit was met die slagoffer van ’n elektriese skok. Hy het nie dadelik gesterf nie, hy was in ’n koma, en die hospitaalpersoneel het maar gedink hy yl toe hy sê iemand het oor hom gebuk en die woord ‘Houdoe’ in sy oor gefluister pas nadat hy die skok gekry het. Ander mense het egter twee en twee bymekaargesit en besef ons man is nog aktief.”

“How does he operate?” vra Lana. “I mean, how do people get in touch with him? Say you want someone eliminated – how do you reach him?”

Dis Sharpe wat antwoord: “They approach him by means of regular e-mail. We know this after a client of his boasted about the arrangement to a family member – before being shot the next day, probably by this Schorpioen guy, to shut him up. He operates by wordof-mouth, but people are discreet. Satisfied clients recommend him to friends who also require his services, and they send off an e-mail message, though we don’t know to which address. It might also change every now and then. When he replies, his mail is re-routed.

“Before an e-mail is passed on, a re-mailer removes your name and address. So he knows who his clients are – he insists that they must use a regular, traceable e-mail address – but the clients don’t have anything on him, not even a fake address like one on Yahoo or Hotmail. He has proof that a contract has been taken out; he has his clients over a barrel and they can’t leave him high and dry at some point. In return for that they get the best service available. Because re-mailers are usually grouped together, those mails can hop all over the world before being delivered. They are impossible to hack into as well. Re-mailers are –”

“I actually know how they work,” onderbreek Lana hom neutraal. “It’s part of every agent’s training.”

“Of course. But so you see, he can’t be traced, he remains invisible. He takes on a job and gets paid for it, probably into a Swiss bank account, half of the money before the job and half afterwards. They must know better than to try and get out of paying the second half.”

Steyn voeg by: “Niemand kan sê hoeveel moorde hy al gepleeg het nie. Dis ook moontlik dat ’n paar lande gerieflikheidshalwe al onopgeloste moorde op sy rekening wou sit. Maar dat hy al meer as twee dekades aktief is, is merkwaardig vir enige huurmoordenaar. Hy word gehuur, hy slaan toe, hy verdwyn. Twee weke gelede is ’n jong meisie en haar voog in ’n restaurant in Londen vermoor. Koelbloedig doodgeskiet. Sommige mense aanvaar dit was dié Schorpioen-vreksel se werk, maar daar’s geen bewyse nie, dis net nog ’n voorval.”

“So niemand weet … Nobody knows what he looks like?”

“No idea. So, you see,” en Clive Sharpe sprei sy hande, die een palm pienk en gesond, die ander rou geskuur, “we do have a problem. Or I do.”

“Hoekom het jy ons ingeroep?” vra Steyn met ’n gebaar na Lana se kant. “Wil jy hê ons moet hom aankeer?”

“No,” verras Sharpe hom.

“Wat dan?”

“I want you two to protect me.”