Читать книгу Helene de Kock Keur 2 - Helene de Kock - Страница 6

Die nag is te lank vir Jessica. En te warm. Dis of die soelheid haar wil smoor. Later gaan trek sy die gordyne oop en sit op die breë vensterbank. Sy staar nikssiende na die maanverligte grasperk en voel hoe die hol kol onder haar ribbes met elke asemteug groei. Wat nou? Waarom nóú? maal dit in haar kop. Ek en Daniël saam op Potch. Resep vir ’n rendezvous. Of – formule vir nog ’n fiasko.

Sy vee sweet van haar voorkop af en stoot die vensterraam op om die basserige gedreun van die droogoond binne te laat. Karel sit sekerlik nou nog daar en oondtemperature dophou sodat die koring nie brand nie. Oestyd moet die seuns maar hand bysit, het Anna sugtend gesê. Stephen is baie knap, maar hy kan nie als alleen doen nie. Dit was gisteraand aan tafel, toe sy en Karel albei net aan hul kos gesit en pik het na hul gesprek oor Daniël se terugkeer. Maar nie Jessica of hy was in staat om hul ontstemdheid te verbloem met allerlei geselsies nie. Ook Anna het later geswyg, maar haar groot, kalm oë het hulle speurend bekyk. Toe sy en Jessica later kombuis toe is met die vuil borde, het sy net gemaklik gesê: “Vertel my wat kook in jou binneste, Jess.”

Tot haar eie verbasing het Jessica begin praat. Woord vir woord het die skrik uit haar gemoed gedrup. En Anna se sagte, uitdrukkingsvolle oë het haar stilweg vasgehou totdat sy klaar was. Toe het die vrou ’n nat vadoek met ’n klapgeluid uitgeskud en nog koffie gemaak.

“Kom sit hier by die tafel, dan praat ons,” het sy gesê.

“Ek weet nie wat om nog te sê nie,” het Jessica lammerig geopper, maar die beker stroopsoet koffie by Anna aangevat. “En ek weet waarlik ook nie hoe ek daaroor voel dat Daniël … dat hy ook op Potch sal wees nie. Ek het hom laas gesien voordat hy weg is Holland toe. En toe was dit nog alles hartstogtelik wel tussen ons …” Haar stem het klein geword, weggeraak.

“Jy voel steeds hartstogtelik, Jessica. Ek dink nie jy het deur die jare heen jou hart ooit lééggemaak nie. Anders sou die nuus dat hierdie Daniël Potch toe kom, jou nie so ontstig het nie.”

Jessica het haar net magteloos aangekyk, haar kop geskud. “Ek is jammer, Anna. Ek behoort nie hierdie dinge vir jou te vertel nie. Maar jy is nes Karel jou beskryf het. Jy … kry dit reg om ’n mens oop te sluit. Miskien moes ek nie hierheen gekom het nie. Want Karel hoop dat …”

“Ek weet,” het Anna gesê, haar hand paaiend op Jessica se arm gelê. “Tog is dit vir hom en vir jou albei goed dat jy wel gekom het. Al die jare het hy sy bewondering vir jou opgekrop en moes jy hom maar op ’n afstand hou, nie waar nie?” En toe Jessica net knik: “Karel is ’n groot man. Hy weet waarvoor hy hom ingelaat het.”

“Ek is so jammer, Anna. Ek wil tog werklik nie hê dat hy moet seerkry nie.”

“Dit weet ek ook, Jess. Maar jy moet nooit verskoning maak vir jou liefde nie. As jou hart steeds by Daniël lê, kan jy dit nie verhelp nie.” Die vrou se mond het skielik weerloos oopgegaan: “Net so min … as wat ek dit kan verhelp dat ek vir Kiewiet se pa die heel liefste was van al die mense in my lewe. Gert, Karel en Adam se pa, het dit ook geweet en verstaan. Karel sal maar ook moet leer verstaan.”

Dis toe dat Jessica dit sommer uitblaker: “Hy’s hier. Kiewiet, bedoel ek. Ek was daar by sy plek en …”

“Ek weet, ja,” het Anna sag geglimlag. “Toe jy daar weg is, het hy hierheen geskakel en gesê ons moet kyk dat ons gaste nie laataand oral ronddwaal nie!” En toe Jessica na haar bly staar: “Hy weet wie jy is. Karel het foto’s van jou – glo steels geneem deur een van sy vriende. Een waar jy met ’n kollega voor die Ou Lettere staan en gesels en ’n ander waar jy by ’n debat in die amfiteater optree.”

“Nou toe nou,” moet Jessica verleë lag. En toe op ’n sober noot: “Waarom het julle my nie maar vertel dat Kiewiet eintlik Loek de Jager is nie? Vind julle dat mense dit moeilik aanvaar?”

“Ja en nee,” was Anna se effe argelose antwoord. “Dit is soms so dat mense te beïndruk is met Loek. Nie dié wat hom van kleins af as Kiewiet ken nie, maar die duisende ander wat nou almal ’n stukkie van hom wil hê. Dis nie dat ons dit juis doelbewus verswyg nie, dis net dat …”

“Niemand juis iemand is hier op Populier nie?” het Jessica geglimlag. “Dis tog wat Adam ook gesê het!”

“Ja,” het Anna geknik. “Dit is so dat Adam en Karel trots is op Loek, maar nie meer as wat hy op hulle is nie. En ek het my drie seuns ewe lief en daarom is Loek hier net sommer Kiewiet, net soos wat hy was voordat hy bekend geraak het. Dis makliker vir my so. Jy het seker opgelet dat ons byna nooit televisie kyk nie. Ek lees van altyd af liewer koerant. Dis kompleet of ek Kiewiet nie herken op die skerm nie en dit ontstig my ’n bietjie om hom so … so glad en sjarmant te sien.

“Dit was met Lukas ook so, weet jy. Loek se pa. Hy was ook so verskriklik mooi. En hy het dit net so verpes as mense daaroor ’n aanmerking maak. Hy was veral wild vir vroumense wat deur sy voorkoms betower is. Jy sien, Lukas was …” Haar woorde het weggeraak en sy het lank haar mond dig saamgepers. “Lukas was … geheel en al sonder klatergoud. En sy hart was verknog aan die aarde wat vir hom so wonderbaarlik mooi was.”

“Wat het dan gebeur?” het Jessica gevra, ’n kramp van jammerte in haar bors. Anna se hele gesig was deurspoel van verlange. Kan ’n mens so liefhê, het sy gewonder en geduldig gewag totdat die vrou se woorde weer hortend begin kom het.

“Ek het Lukas een vakansie in die Kaap ontmoet. Hy het toe al hier op Populier geboer en ek was pas klaar met my eerste jaar op Stellenbosch. Dit was liefde, Jessica. Onmiddellik en onstuitbaar.” Die groot oë was vol besadigde kalmte, die skraal hande koesterend om die koffiebeker gevou. Dit is nie ’n ontboeseming nie, het Jessica besef. Dis bloot die gestroopte feite van ’n liefde wat die tyd getroef het.

“Dit klink asof dit wonderlik was,” het sy gefluister.

“Dit was, ja. Ons is drie maande later getroud – teen almal se sin in. Ek was so bitterlik jonk. Maar ons liefde het alles bedek – my onervarenheid, sy diep lewensdrif, jare se droogte en toe die vloed wat amper alles weggespoel het. Maar dit was alles niks. Niks. Ons het mekaar gehad.”

Sy was ’n oomblik stil.

“En … toe was daar die nag van die storm. Ek was vier maande swanger met Kiewiet en alleen by die huis. Lukas was lande toe met die motorfiets om na die koring te gaan kyk. Dit het toe al diepgroen in die voortjies gestaan.” Sy het sidderend gesug. “Daar was een verskriklike slag en toe die reën. Ure later het Gert Malan my kom sê Lukas is op die land langs sy motorfiets deur die weer doodgeslaan. Die werksmense het hom daar gekry, maar was te bang om my te kom sê. Gert was ons buurman en ook ons beste vriend.”

“Adam en Karel se pa?”

Anna het net geknik, die leë bekers geneem om dit uit te spoel. En Jessica het geweet: daar was niks meer te sê nie. Die storie het homself verder vertel. Anna Malan het haar drie seuns grootgemaak en tot op heden oomblik verlang sy smagtend na Lukas de Jager. Jessica bly op die koel vensterbank sit tot haar lyf stram is. Toe gaan sy lê, maar die slaap kom nie. Tot die groupienk voorloop van die dagbreek worstel sy met ou en nuwe gedagtes. Wat kom Daniël op Potch soek? En hoe gemaak met Karel en sy liewe ma aan wie sy binne dae verknog geraak het? Mense wat haar toevou met die deernis waarna sy so verlang het die afgelope jare. Al het sy dit nie so mooi geweet nie.

Later staan sy op, gaan stort en trek ’n wit kortbroek met ’n geel kortmoutruitjie aan. Haar hare bind sy met ’n geel strik laag agter in haar nek vas. Toe glip sy deur die skemer gang kombuis toe om vir haar koffie te maak. Maar Anna is haar voor. Kiewiet ook. Hulle sit in gemeensame stilte by die kombuistafel met hul bekers koffie en van Anna se rysige wit beskuit. Anna het nog haar blou kamerjapon aan, maar Kiewiet was klaarblyklik nooit bed toe nie. Het seker heelnag by die oond gehelp. Hy staan op toe sy inkom en sy sien hoe stowwerig sy oorpak is. Daar is fyn, vaalbruin kaf op sy swart kuif en voorkop. Dit kleef aan sy stoppelbaard en hang aan sy lang swart wimpers. Hy lyk soos die woesbebaarde leier van ’n nomadestam, en ’n oomblik stel sy haar voor hoe dit sal lyk as hy só die nuus sou lees. ’n Klein snakgeluidjie smoor in haar keel, maar sy trek haar gesig op ’n vroom plooi.

“Môre,” groet hy stug, en frons toe hy vir haar ’n stoel uittrek. “Môre, Kiewiet,” sê sy koelweg en beantwoord Anna se breë glimlag. Sy gooi vir haarself koffie in en gaan sit ewe tuis by hulle. Anna begin gesels asof hulle drie al jare lank saam oggendkoffie drink. Sy beduie met ’n blos van entoesiasme op haar wangbene hoe sy van rooi kannas en dennebolle ’n tafelrangskikking vir vanaand se Kersmaal gaan maak. En sal Jessica vanoggend asseblief handjie bysit met die koekbakkery vir Populier se werksmense?

“Wie sê die professor kan bak?” wil Kiewiet moedswillig weet en kyk haar die eerste maal reguit aan met sy kwaai, swartblink oë.

Kompleet, dink sy, asof hy die een of ander reaksie wil uittorring. Sy glimlag lief met hom. “Die professor het nog nooit, maar Jessica is ’n ou hand met bak en brou, Kiewiet.” Sy lê liggies klem op sy naam en sy sien dat sy die kol getref het. ’n Gloed stoot in sy nek op en hy tuur in sy koffiebeker.

Sy begin met Anna gesels, maar dink met wrang satisfaksie: So ja, Loek de Jager, weet nou dat jy vir hierdie proffie bloot Kiewiet is. En naby jou nes sal sy sweerlik nie weer kom nie. En nog ’n ding: jou Kiewiet-gesig vol kaf en stof staan my veel meer aan as Loek se winkelpop-mooigeit. Ten minste kan ’n mens sien hoe bekonkeld jy eintlik kan wees.

Sy luister na Anna se geselsies, knik nou en dan instemmend sonder om werklik te hoor en sien hoe die vrou se oë telkens liefkosend raak aan haar seun se breë hande wat styf om die koffiebeker gevou is, aan sy ongelooflike mond met die vol onderlip wat nou liggies saamgepers is soos wat hy drink en sluk. Maar hy hou sy broeiende swart blik op die tafel tussen hulle, kyk Jessica nie een keer weer aan nie. Net dan en wan kyk hy na Anna en dan versag die mooi, stowwerige gesig. Maar sy blik flits verby Jessica na die venster agter haar of af na die tafelblad waar ’n strepie sonlig tussen hulle ingekruip het. Hy drink klaar en plak sy beker hard neer toe hy opstaan.

“Ek loop nou,” sê hy effe bot, sodat Anna half verbaas haar eie relaas oor die doenigheid van die oggend onderbreek.

“Jy’t dan nog nie geëet nie, kind!” maak sy beswaar.

Maar hy skud sy kop so heftig dat Jessica die kafreuk in haar neus voel prik. “Nie honger nie, Mams. Ek sal vanaand mos baie eet.” Daarmee stap hy met lang treë uit en die sifdeur klap toe agter hom.

Anna sug en bly ’n rukkie nadenkend stil. Toe sê sy: “Steur jou tog nie aan hom nie, Jess. Hy sal jou nog gewoond raak. Hy maak van kleins af so as vreemde mense hier kuier.”

Jessica knik swyend, maar die woorde krap onverwags aan haar, maak haar nugter wakker. Ek kan nie bly nie, dink sy. Waarom moet Kiewiet my kwansuis gewoond raak? Tog nie om Karel se ontwil nie, dit weet almal seker nou.

“Anna,” sê sy, “ek is ’n vreemdeling hier en ek …”

“Ag nee!” roep die vrou ontstemd uit en steek albei haar hande oor die tafel om Jessica s’n vas te vat. “So het ek dit nie bedoel nie!”

Maar Jessica maak haar met ’n laggie stil. “Ek weet goed, Anna. Maar jy weet tog daar’s geen werklike rede waarom Kiewiet aan my hoef gewoond te raak nie. Ek het saam met Karel gekom, maar ek moet om sy ontwil liefs nie bly nie. Buitendien, ek moet na Kersfees regtig terug Potch toe.”

“Om Daniël se ontwil,” sê Anna en klink so beswaard dat daar ’n benoudheid in Jessica se bors opstoot. Dis of die woorde haar eie gedagtes deur ’n sif druk sodat net die pitte agterbly. Daniël, en sy terugkoms sonder sy vrou. ’n Ligte bewing laat haar haar hande uit Anna se moederlike greep losmaak.

“Nie regtig nie,” jok sy openlik en sien die fyn begrip vir die leuentjie in Anna se mooi oë.

“Nou toe dan maar. Maar ek het tog gehoop dat jy sal bly tot na Nuwejaar. Ons het elke Oujaarsnag ’n holkransparty wat jy net móét bywoon.”

“Sy kan dit vir seker nie misloop nie,” sê Karel, wat ingekom het en die laaste woorde opvang. Hy tik Jessica liggies op die skouer as oggendgroet en soen sy ma.

Jessica wag net tot hy ook met ’n beker koffie sit voordat sy sê: “Ek moet terug, Karel.”

En met ’n flou poging tot lughartigheid: “’n Gas moet net lank genoeg bly dat die gashere spyt is om hom te sien vertrek.”

“Jy het reg,” antwoord hy doodernstig, “maar jy is nie ’n gas nie, Jessica.”

“Dis mos wat ek ook sê,” kom dit van Anna, en sy staan op om die krummelpap in die swart pot op die Aga ’n slag te roer. Jessica besluit om die saak vir eers daar te laat. Dis te veel van ’n feestyd om nou op eie sin en wil aan te dring. Toe hulle klaar geëet het, stap Karel droogoond toe sodat hy weer vir Stephen kan aflos. Sy beloof om later vir hom koffie te bring en begin om vir Anna te help.

Heel oggend bak hulle laagkoeke in drie kleure en stapel die groen, pienk en geel lae opmekaar met dik, wit versiersuiker tussenin. Sy help rooi koeldrank aanmaak en die middag kom al die werfkinders, uitgevat in hul kisklere, om hul Kerspartytjie op Populier se groot grasperk te geniet.

Anna lees die Kersverhaal vir hulle en daar word met lus weggeval aan die feestelike eetgoed. Jessica vat vir Karel en Kiewiet ook van die sagte, dikgesmeerde koek oond toe en kyk geamuseerd toe hoedat hulle met dieselfde geesdriftige gulsigheid as die kinders daaraan wegval.

Kiewiet ignoreer haar, staan met sy sykant na haar toe en neem kolossale happe wat sy stoppelwange laat bol, vee sy mond met die agterkant van sy hand af en stap na die vogmeter toe sonder om weer om te kyk.

Karel kyk hom kopskuddend agterna en loop saam met Jessica buitetoe om bo die geraas van die oond te sê: “Hy is skoon bedons van moegheid. Hy’t heelnag gehelp en wou ook nie nou gaan slaap nie. Gelukkig kom Adam om vannag na die Kersete by die oond oor te neem.” En toe sy met ’n fyn laggie bly luister: “Ek … het jou gesê Kiewiet is Kiewiet, Jessica.”

Sy sit ’n paaiende hand op sy stofvaal arm. “Kiewiet pla my nie, Karel. Glo my, die probleem lê nie by hom nie.”

Sy sien te laat hoedat die woorde sy sensitiewe oë laat vernou en sy kyk weg oor die werf tot waar die populiere van die laan al begin skadu’s gooi. Maar hy buk vooroor sodat hul gesigte byna teen mekaar is. “Ek wens ek kon jou help,” vorm sy lippe die woorde en sy verstaan, al doof die gedreun van die oond die klank van sy stem. Maar sy raak net speels met haar vinger aan sy ken waar daar ’n krummeltjie koek sit en stap terug huis toe om te gaan stort en aantrek.

Sy trek eers ’n kort swart nommertjie aan. Drapeer ’n string pêrels om haar nek en stapel haar hare losweg met ’n kammetjie op haar kop. Toe bekyk sy haarself in die spieël en weet met die eerste oogopslag dat sy haar vanaand vir Daniël aangetrek het. Só het hy van haar gehou as hulle saam een of ander geselligheid bygewoon het. So asof sy ’n eregas op ’n ambassadepartytjie kan wees.

Sy draai om en pluk die rok met een haal oor haar kop. Sy maak haar hare los en borsel dit tot dit blink agter haar rug afhang. Toe steek sy ’n enkele sierkam van ivoor bo haar linkeroor vas en trek ’n sagvloeiende, roomkleurige rok aan. Dis die perfekte keuse, besef sy toe sy die sitkamer instap waar die mans al elk met ’n glasie sjerrie staan en gesels. Die drie broers se kuiwe is nog klam van die stort na die dag by die droogoond, maar hulle is uitgevat in oopnekhemde en langbroeke. Adam lig dadelik sy glasie toe hy haar gewaar en Karel verstil merkbaar.

Dis Kiewiet wat haar koel op en af bekyk en ’n wenkbrou lig toe Adam gul sê: “Nou ja, in my dae het die proffies nie so gelyk nie!”

Maar dis Loek de Jager se nuus-om-ses-gesig met die effens verveelde trekkie om die mond wat opmerk: “Tye het verander, ou broer. Vandag se vroue laat nie op hulle wag nie. Vat nou maar vir Maggie en Hillary. Die ene yster en IK onder die mooi kapsels.”

“Maggie … Hil …?” lag Adam en snap toe. “Dáái twee tannies is mos al ou nuus!”

“Staak dit, Kiewiet,” erg Karel hom sommer, maar Adam lag net, knipoog vir Jessica.

“Toe nou, Kareltjie, jy weet mos Kiewiet is mal oor ’n vrou se intellek. Veral as die omhulsel so onweerstaanbaar is. Jy moet bly wees dat die slim meisies mos nie eintlik vir hom val nie!”

“Hoe weet jy?” wil Kiewiet met ’n lui laggie weet en teug stadig aan sy sjerrie. Maar voordat iemand hom kan antwoord, kom Anna en Jansie binne met geurige skottels wat op die rooi tafeldoek tussen die lang wit kerse neergesit word. Anna wys dat Jessica tussen Kiewiet en Karel moet sit en toe almal hul stoele intrek, is die kring om die groot ronde tafel voltallig.

“Sien, jy hoort hier,” glimlag die lieftallige Jansie met Jessica en ook Anna beaam dit kopknikkend. Adam en Karel glimlag ook met haar; net Kiewiet sit met sy ken so effens gelig, byna soos wanneer Loek de Jager iets so diplomaties moontlik oor twistende partye moet kwytraak. Tog pla dit Jessica nie. Sy voel knus tuis in die skemer kring van die flikkerende kerse.

Sy tuur peinsend na die ritse rooi kannas wat Anna kunstig om die koperkandelare gerangskik het, kyk na die silwer dennebolle waarin sy met keurige eenvoud die rooi servette gesteek het. En sy luister met ’n diep en dringende behoefte na die Vredesverhaal soos wat Adam dit in sy rustige stem vir hulle voorlees. Ook toe Kiewiet sy hande sonder skroom na haar en Anna uitsteek om die tafelgebed te doen, vou sy haar vingers gemaklik om syne.

Toe hy amen sê en Anna die kring breek om te begin inskep, kyk sy half gefassineerd na hom, dink aan die warm opregtheid waarmee hy gebid het: “… en wees U self hier in ons midde, seën en behoed ons …” Hy vang haar blik vas en ’n stonde is dit asof Kiewiet se skadu met hom saamsmelt en sy kyk diep in mooi Loek de Jager se blinkswart oë. Maar toe sy bly kyk, lig die geboogde wenkbroue ’n aks en die oomblik kry ’n krakie.

Jessica draai met ligte skrik na Jansie om haar bord aan te vat en begin dadelik met Karel gesels. Toe almal geholpe is en begin eet, kyk hy ondersoekend na haar en plaas ongemerk ’n hand vlugtig oor hare. “Lekker eet, Jessica,” sê hy bedaard. “Moenie dat ons klomp jou op hol jaag nie.”

Kiewiet het elke woord opgepik en hy tik haar ook ligweg met die wysvinger op haar hand wat die mes vashou. “Ja nee wat, proffie, ons ou spul is werklik niks om oor opgewonde te raak nie. Jy sal nog agterkom dat niemand …”

“… iemand is hier op Populier nie?” val sy hom koel in die rede, en Adam en Jansie bars uit van die lag, te meer toe sy skalks byvoeg: “Dit mag jou ervaring wees, Kiewiet, maar ek voel buitengewoon spesiaal hier tussen julle.”

“O, ek is bly,” glimlag Anna en daarmee is die effense spanning rondom die teenwoordigheid van Loek de Jager ook gebreek. Niemand verwys eens na hom nie en die aand rek gesellig uit tot kort voor twaalf, toe Jansie vakerig met haar swanger lyf teen haar man aanleun en aankondig dat sy nou gaan slaap.

Die Kersoggend is helder soos sjampanje toe die mense in groepies buite die kerk staan en gesels. Baie nuuskierige blikke rus op Jessica en Karel. Dis warm, vriendelike mense wat lekker lag toe Kiewiet grappenderwys beduie dat hulle respekte vir haar moet hê, want sy’s ’n proffie. Maar niemand vra veel uit na haar status nie en dis gou duidelik dat Populier se leuse ook hier geld.

Loek de Jager bestaan ook nie hier nie. Hulle Kiewiet hom voor en agter, die tannies klapsoen hom en die ooms klop hom goedkeurend op die rug toe hy beduie hoe hy en Karel snags bontstaan voor die oond. Hier en daar giggel die opgeskote dogters as hy in hul rigting kyk, maar origens kon hy net sowel Jan Rap gewees het.

Tuis kom drink die buurmense tee en smul aan Anna se veerligte melkterte. Die middagmaal word onder sambrele op die groot grasperk geëet en dit word ’n Kersdag om vir altyd te koester. Dit moet, dink Jessica toe sy bed toe gaan, werklik wonderlik wees om deel te word van ’n gesin soos Anna Malan s’n. En vir die eerste maal swiep ’n sware spyt deur haar omdat sy nie vir Karel voel wat sy hart na vra nie.

Sy wag nog ’n dag en skakel toe vir mevrou Geyer om te hoor of sy al tuis is. Die ou dame klink hoogs opgewonde toe sy Jessica se stem herken. “Kind! Jy moet gou terugkom! Hier het al die allermooiste man na jou kom soek. Ene Daniël Krause. Jessie, is dit nou hý?”

Dis Anna wat haar in die gang aantref waar sy slap teen die muur aanleun, wat een kyk na haar ontredderde gesig gee en vir haar tee in die kombuis loop maak. Maar sy vra niks uit nie. Ook nie toe Jessica oplaas stamelend vra of sy nog ’n paar dae kan bly nie. Sy glimlag net. Jy bly, ja. Bly tot jy reg is om te gaan …