Читать книгу Zamknięcie roku 2019 w jednostkach sektora publicznego - Izabela Świderek Barbara Jarosz Anna Zienkiewicz - Страница 4

Funkcjonowanie jednostek samorządu terytorialnego oraz ich jednostek organizacyjnych związane jest nie tylko z bieżącą ewidencją zdarzeń i operacji gospodarczych w ciągu roku budżetowego, ale również z prawidłowym zakończeniem roku budżetowego. Poprawne zamknięcie ksiąg rachunkowych determinuje rzetelne przygotowanie sprawozdawczości końcoworocznej, zarówno budżetowej, jak i finansowej. Stanowi również o prawidłowości otwartych ksiąg rachunkowych w kolejnym okresie obrachunkowym.

Procedura zakończenia roku budżetowego obejmuje wiele różnorodnych czynności, których realizacja zapewnia prawidłowość zamknięcia ksiąg rachunkowych, rozumianych jako trwałe uniemożliwienie dokonywania nowych zapisów lub zmian w zapisach już wprowadzonych. Zakończenie roku budżetowego to proces wieloetapowy, czasochłonny i dotyczący również pracowników wydziałów merytorycznych jednostki. Dlatego jest istotne właściwe zdefiniowanie niezbędnych czynności oraz ustalenie harmonogramu ich realizacji.

W książce zaprezentowano czynności niezbędne do wykonania w poszczególnych etapach zakończenia roku obrachunkowego. Czynności przygotowawcze w jednostkach samorządu terytorialnego oraz ich jednostkach organizacyjnych rozpoczynają się już w ostatnim kwartale kończącego się okresu budżetowego. Od precyzji ich określenia i umiejscowienia we właściwym przedziale czasowym będzie zależało zachowanie ustawowych terminów nałożonych na jednostki obowiązków (ewidencyjnych, inwentaryzacyjnych czy sprawozdawczych).

Jednym z niezbędnych elementów zakończenia roku budżetowego jest inwentaryzacja. Obejmuje swym zakresem posiadany przez jednostkę majątek oraz źródła jego finansowania, pozytywnie wpływa na rzetelność informacji zawartych w księgach rachunkowych. Inwentaryzacja, mająca obligatoryjny charakter, realizowana jest w różnych terminach, adekwatnych do rodzaju inwentaryzowanych elementów aktywów lub pasywów jednostki, z wykorzystaniem ustawowo określonych metod. Inwentaryzacja ma szczególne znaczenie dla rzetelności prowadzonych przez jednostkę ksiąg rachunkowych, odzwierciedlających całokształt zaistniałych w jednostce zdarzeń i operacji gospodarczych wpływających na stan posiadanych aktywów i pasywów oraz innych wielkości ekonomicznych, charakteryzujących kondycję finansową jednostki.

Kondycja finansowa jednostki determinowana jest nie tylko decyzjami podejmowanymi przez kierujących jednostką. Na jej obiektywne i rzetelne przedstawienie wpływa prawidłowe zakończenie roku budżetowego. Poprawne ustalenie obrotów, sald końcowych czy odpowiednia korespondencja kont księgowych przy dokonywaniu księgowań na koniec roku znajdują odzwierciedlenie w sporządzanych przez jednostkę sprawozdaniach o różnym charakterze i zakresie informacyjnym.

Końcoworoczne sprawozdania budżetowe, konstruowane na podstawie kasowej realizacji budżetu jednostki samorządu terytorialnego (oraz planu finansowego jednostek organizacyjnych) odzwierciedlają wyniki rocznych działań jednostki, skoncentrowane głównie na osiągniętych dochodach budżetowych, wysokości i zakresie wykonanych wydatków budżetowych, istniejących w jednostce zobowiązaniach czy należnościach oraz budżetowym wyniku rocznej realizacji budżetu. Z kolei sprawozdawczość finansowa, sporządzana według zasady memoriału, prezentuje zrealizowany przez jednostkę roczny wynik finansowy, wysokość i zakres poniesionych w trakcie roku kosztów oraz wielkość i strukturę posiadanego majątku. Z uwagi na specyficzne zasady funkcjonowania jednostek samorządu terytorialnego również sprawozdawczość finansowa sporządzana jest z uwzględnieniem szczególnych rozwiązań odnoszących się do jednostek samorządu terytorialnego i ich jednostek organizacyjnych. Konsekwencją ich są odmienne w odniesieniu do sektora publicznego zasady ewidencji zdarzeń gospodarczych i wykazywania ich w obowiązującej sprawozdawczości (zarówno budżetowej, jak i finansowej).

Specyfika funkcjonowania jednostek samorządu terytorialnego przejawia się również w charakterystycznych dla sektora finansów publicznych zasadach zatwierdzania rocznych sprawozdań finansowych, budżetowych i z wykonania budżetu. Odnoszą się one zarówno do terminów ich zatwierdzania, jak i zakresu prezentowanych w nich danych.

Swoiste dla sektora finansów publicznych jest sprawozdanie z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego w roku budżetowym. Ustawowo sformalizowano zakres danych objętych tym sprawozdaniem, który może jednak zostać dostosowany do specyficznych potrzeb informacyjnych odbiorców, jak również termin jego sporządzenia. Dlatego należy szczególnie zadbać o zachowanie prawidłowości sekwencji czynności towarzyszących zakończeniu okresu budżetowego.

Prezentowana publikacja, mimo że głównie skierowana jest do pracowników wydziałów finansowo-księgowych i kierowników jednostek, może stanowić również źródło niezbędnych informacji dla pracowników wydziałów merytorycznych, czynnie uczestniczących w procedurze zakończenia roku budżetowego.