Читать книгу Życie i ewolucja biosfery - January Weiner - Страница 4
Spis treści
Оглавление1.1. Czego czytelnik powinien się spodziewać po tej książce?
2.3. Ekologia jako program badawczy biologii
2.4.1. Ziemia we wszechświecie
2.4.2. Planety Układu Słonecznego
2.4.4. Ruch Ziemi wokół Słońca, pory roku
2.4.5. Ruch obrotowy Ziemi wokół osi
2.6. Cyrkulacja atmosferyczna i cykl hydrologiczny
Rozdział 3. Biogeneza i historia biosfery 3.1. Powstanie życia na Ziemi
3.1.2. Hipotezy o powstaniu życia na Ziemi[1]
3.1.3. „Od dołu”: badania geologiczne i paleontologiczne
3.1.4. „Od góry”: badania porównawcze współczesnych organizmów
3.1.5. Hipotezy i eksperymenty „tu i teraz”
3.1.6. Od minerałów do praorganizmu
3.1.7. Świat RNA
3.1.8. Powstanie współczesnych form życiowych
3.2. Prehistoria życia i paleoekologia
3.3. Wielkie wymierania
3.3.1. Dokumenty paleontologiczne
3.3.2. Przyczyny katastrof
3.3.3. Zderzenia z meteorytami
3.3.4. Okresowość wymierań?
3.3.5. Wulkanizm i inne konkurencyjne hipotezy
Literatura uzupełniająca
Rozdział 4. Metabolizm biosfery
4.1. Cykl redoks
4.2. Heterotrofia
4.3. Autotrofia
4.4. Pobieranie azotu i siarki
4.5. Oddychanie
4.6. Ewolucja systemów metabolicznych
4.6.1. Ekosystemy cieplic głębinowych
4.6.2. Głęboka biosfera
4.6.3. Ewolucja fotosyntezy
Literatura uzupełniająca
Rozdział 5. Produkcja pierwotna biosfery
5.1. Energetyka produkcji biomasy
5.2. Metody pomiaru produkcji pierwotnej
5.2.1. Metody żniwne
5.2.2. Pomiary fizjologiczne
5.2.3. Metoda kowariancji wirów
5.2.4. Metody pośrednie
5.3. Od czego zależy tempo produkcji pierwotnej?
5.4. Produkcja pierwotna w oceanach
5.5. Produkcja pierwotna na lądach
5.6. Bilans energetyczny biosfery
Literatura uzupełniająca
Rozdział 6. Dekompozycja, czyli rozkład biomasy
6.1. Istota procesu
6.2. Dekompozycja dokonywana przez rośliny
6.3. Dekompozycja dokonywana przez konsumentów
6.4. Destruenci, detrytusożercy, saprofagi, „reducenci”
6.5. Procesy dekompozycji w wodach
6.6. Procesy dekompozycji na lądach
6.7. Od czego zależy tempo dekompozycji i jak się je mierzy?
6.8. Niedomknięte bilanse: deponowanie materii organicznej
Literatura uzupełniająca
Rozdział 7. Cykle biogeochemiczne
7.1. Krążenie pierwiastków w biosferze
7.2. Cykl węgla
7.3. Bilans węgla a klimat globalny
7.3.1. Klimat się zmienia
7.3.2. Przyczyny zmian klimatu
7.3.3. Gazy cieplarniane
7.3.4. Spodziewane skutki wzrostu zawartości CO2 w atmosferze
7.4. Cykl azotu
7.5. Cykl siarki
7.6. Cykl fosforu
7.7. Żelazo
Literatura uzupełniająca
Rozdział 8. Ekosystem
8.1. Warunki życia w oceanie i na lądzie
8.2. Biomy Ziemi
8.2.1. Zróżnicowanie biosfery
8.2.2. Gleba
8.3. Biosfera, biom, ekosystem
8.4. Pojęcie ekosystemu: problemy terminologiczne
8.5. Struktura troficzna ekosystemu
8.6. Modele ekosystemów
8.7. Bioenergetyka ekologiczna
Literatura uzupełniająca
Rozdział 9. Jezioro, las, step, ocean
9.1. Cztery przykłady
9.2. Jezioro
9.3. Las strefy umiarkowanej
9.3.1. Badania ekosystemów leśnych
9.3.2. Lasy Puszczy Niepołomickiej
9.3.3. Lasy naturalne i lasy użytkowe
9.4. Step
9.4.1. Ekosystem trawiasty
9.4.2. Suchy step karaganowo-ostnicowy w Mongolii
9.4.3. Wpływ gryzoni na obieg materii i produktywność stepu
9.5. Ocean
9.5.1. Ekosystem globalny
9.5.2. Biomy morskie
9.5.3. Prądy wstępujące (upwellingi)
9.5.4. El Niño
Literatura uzupełniająca
Rozdział 10. Funkcjonowanie ekosystemów — w poszukiwaniu ogólnych zasad
10.1. Struktura sieci troficznej i przepływ energii w ekosystemach
10.2. Przepływ energii i materii między poziomami troficznymi
10.3. Analiza sieci troficznych
10.4. Od czego zależy długość łańcuchów troficznych
10.5. Regulacja ekosystemu: „z góry” czy „z dołu”?
10.6. Jak powstaje ekosystem
10.7. Stabilność ekosystemów
10.8. Trwałość biosfery
Literatura uzupełniająca
Rozdział 11. Różnorodność biosfery
11.1. Zagadka różnorodności biosfery
11.2. Zróżnicowanie form życiowych
11.2.1. Źródła zmienności organizmów żywych
11.2.2. Każdy organizm jest unikatem
11.2.3. Różnorodność gatunkowa
11.2.4. Różnorodność prebiotyczna i wczesna ewolucja form życiowych
11.2.5. Nieciągłość zmienności
11.3. Zmiany liczby gatunków w historii biosfery
11.4. Ile gatunków żyje obecnie na Ziemi?
11.4.1. Stan znajomości współczesnej flory i fauny
11.4.2. Próby oszacowania rzeczywistej liczby gatunków
11.5. Przestrzenna zmienność różnorodności gatunkowej w biosferze
11.5.1. Geograficzne wzorce różnorodności gatunkowej
11.5.2. Przyczyny geograficznego zróżnicowania liczby gatunków
11.5.3. Zależność liczby gatunków od wielkości areału
11.6. Znaczenie globalnej różnorodności gatunkowej i jej zagrożenia
11.6.1. Wymierania plejstoceńskie i współczesne
11.6.2. Pożytki z różnorodności biologicznej
Literatura uzupełniająca
Rozdział 12. Organizm wśród organizmów
12.1. Środowisko biotyczne
12.2. Ewolucja interakcji międzygatunkowych
12.3. Konkurencja
12.3.1. Model konkurencji
12.3.2. Eksperymentalne badania nad konkurencją
12.3.3. Znaczenie konkurencji międzygatunkowej dla różnorodności biosfery
12.4. Eksploatacja
12.4.1. Niesymetryczne interakcje międzygatunkowe
12.4.2. Pasożytnictwo
Powszechność pasożytnictwa
Koewolucja pasożytów i ich ofiar
Pasożytnictwo a ewolucja płci
12.4.3. Drapieżnictwo
12.4.4. Roślinożerność
12.5. Mutualizm
12.5.1. Symbiozy metaboliczne
12.5.2. Zoogamia i zoochoria
12.5.3. Przymierze obronne
12.5.4. Komensalizm
12.5.5. Znaczenie mutualizmu dla różnorodności biosfery
Literatura uzupełniająca
Rozdział 13. Różnorodność gatunkowa w skali lokalnej13.1. Struktura różnorodności
13.1.1. Składowe różnorodności gatunkowej
13.1.2. Powtarzalność składu gatunkowego
13.2. Zespół i biocenoza
13.2.1. Czy to, czym zajmuje się ekologia, w ogóle istnieje?
13.2.2. Burzliwe dzieje kilku pojęć
13.2.3. Wzorce i mechanizmy
13.3. Powtarzalne wzorce w strukturze zespołów
13.3.1. Wzorzec I: Redundancja biocenoz. Gatunków jest zawsze „za dużo”, o wiele więcej niż kategorii troficznych realizujących funkcje ekosystemu
13.3.2. Wzorzec II: Wielkość populacji gatunków wchodzących w skład zespołów ma charakterystyczny rozkład: mało dużych, dużo małych
13.3.3. Wzorzec III: Wielkości ciała gatunków wchodzących w skład zespołów mają charakterystyczne rozkłady: mało dużych, dużo małych
13.3.4. Wzorzec IV: Gatunki wchodzące w skład zespołu w sposób charakterystyczny różnią się od siebie („zasada ograniczonego podobieństwa”)
13.3.5. Wzorzec V: Z danej puli gatunków w podobnych warunkach mogą się tworzyć różne zespoły, ale ich skład nie jest przypadkowy
13.3.6. Wzorzec VI: Konwergencja zespołów
13.3.7. Co wynika z analizy powtarzalnych wzorców w strukturze zespołów?
13.4. Dynamika biocenoz
13.4.1. Wzorce zmian struktury biocenozy w czasie: sukcesja
13.4.2. Sukcesja: proces deterministyczny czy losowy?
13.4.3. Równowaga w biocenozie
13.4.4. Mechanizm zrównoważenia liczby gatunków w zespole — model biogeografii wysp
13.5. Znaczenie lokalnej różnorodności gatunkowej
13.5.1. Czy różnorodność gwarantuje stabilność? Rozważania teoretyczne
13.5.2. Potwierdzenia eksperymentalne
13.5.3. Czy różnorodność jest dobra dla ekosystemu?
Literatura uzupełniająca
Rozdział 14. Ekologia gatunku14.1. Populacja jednogatunkowa
14.1.1. Poziomy organizacji życia
14.1.2. Dynamika populacji
14.1.3. Wpływ czynników niezależnych od zagęszczenia na dynamikę populacji
14.2. Regulacja liczebności populacji
14.2.1. Czynniki zależne od zagęszczenia
14.2.2. Konkurencja wewnątrzgatunkowa — podział zasobów
14.2.3. Samoprzerzedzenie
14.2.4. Terytorializm
14.2.5. Stabilizujący wpływ zmienności indywidualnej
14.2.6. Warunki przetrwania gatunku
14.2.7. Populacja populacji, czyli metapopulacja
14.3. Demografia
14.3.1. Losy poszczególnych osobników
14.3.2. Wskaźnik zastępowania
14.3.3. Tabela życia dla kohorty
14.3.4. Macierz projekcji
14.3.5. Związki między współczynnikami dynamiki populacji
14.4. Strategie ewolucyjne gatunków
14.4.1. Historie życiowe
14.4.2. Kształtowanie strategii życiowej przez dobór naturalny
14.4.3. Organizm w środowisku — bioenergetyka ekologiczna
Literatura uzupełniająca
Epilog
Dodatek 1. Zastosowanie badań satelitarnych w ekologii
D1.1. Satelity do użytku codziennego: GPS
D1.2. Radiotelemetria satelitarna
D1.3. Metody teledetekcji satelitarnej
D1.4. Dostęp do danych satelitarnych
D1.5. Lotem trutnia
Literatura uzupełniająca
Dodatek 2. Przewodnik po metodach statystyki wielowymiarowej
Przykłady zastosowań statystyki wielowymiarowej w ekologii
Literatura uzupełniająca
Dodatek 3. Metody molekularne w ekologii
D3.1. „Ekologia molekularna”
D3.2. Markery genetyczne
D3.3. Warsztat molekularny w ekologii
D3.4. Wybrane przykłady zastosowań metod molekularnych w różnych obszarach ekologii
D3.4.1. Struktura i funkcjonowanie ekosystemów
D3.4.2. Ekologia gatunku, populacji i osobnika
Literatura uzupełniająca
Słownik wybranych pojęć z zakresu ekologii
Literatura źródłowa
Źródła ilustracji
