Читать книгу АСАРЛАР (II жилд) - - Страница 161

Олис тоғларимдан келибсан, баҳор,

Унда кимлардир зор, кимлар интизор.

Янги бешиклардан гапир гапирсанг,

Янги қабрлардан сўйлама зинҳор.

Бир зум ғойибларнинг пайдоси бўлгин,

Хомуш кетганларнинг нидоси бўлгин.

Серсукут бир юртда туғилмишсан сен,

Юртинг сукутларин садоси бўлгин.

Кўнгил саргузаштин ёзиб ўтарман,

Фаною бақосин сезиб ўтарман.

Куйган шоирларнинг саҳросидир бу,

Салқин бир шамолдай эсиб ўтарман.

Қон олинг бағримнинг тоза доғидан,

Жон олинг севгимнинг нурли чоғидан.

Бекаслиғ даштининг ғафлати ичра

Уйғонинг шеъримнинг қўнғироғидан.

Балки кўзёш бўлиб келдим дунёга?

Ёки қувонч бўлиб келдим дунёга?

Ўчган чироқларнинг хотири учун

Балки сирож3 бўлиб келдим дунёга?

Бемурод тунларда муродим бўлдинг,

Бебунёд дунёда бунёдим бўлдинг.

Бемакон қолганда макон бағрида,

Эй шеър, Астробод, Ҳиротим бўлдинг.

Кўксимда беркинган нигоҳим бўлдинг,

Эй, дил, не сирларнинг огоҳи бўлдинг.

Бир зум тинчимадинг фалак остида,

Инсон қисматларин жанггоҳи бўлдинг.

Оловлар комига тушибманми мен?

Ёнган бир оловли қўшиқманми мен?

Куйиб ўртанаман нечун бунчалар,

Дунёда энг сўнгги ошиқманми мен?

Бир унут дунёдан келгил, эй шамол!

Бу тун эшигимдан эсгил, эй шамол!

Кўксимга бош қўйиб, силаб жонимни,

Мужда ёшлигимдан бергил, эй шамол!

Йўлимда кўзларнинг жим садолари,

Қисматлар ноласи, ишқ савдолари.

Қалбим хазинасин сочиб борурман,

Яна не истайсиз, дил гадолари?

Аввал эсга олинг ёшлик пайтимни,

Сўнг эса ёд этинг айбу дардимни.

Кўнгиллар тўйида келинчакларнинг

Либосига тикинг ишқий байтимни.

Ёмғирлар ёққанда мени ёд этинг,

Йироқдан, яқиндан мени ёд этинг,

Мен унут бир байтман, ногоҳ эл ичра

Шоир қолмаганда мени ёд этинг.

Мен синсам, ҳаётим жомини эсланг,

Мен ботсам, умримнинг тонгини эсланг.

Мен ўтсам, хокимнинг устида у кун

Мен эмас, отамнинг номини эсланг.

Бу не фасл эди – йилларим кетар,

Майсалар, ғунчалар, гулларим кетар,

Қуёшим, ойларим кетар, ҳар кеча

Аларнинг ортидан қўлларим кетар.

Гоҳ оддий тошда ҳам минг бир кўз кўрдим,

Гоҳ музларда ёндим, ёниб муз кўрдим.

Сарғайган, заъфарон баҳор кўрдим гоҳ,

Гоҳида яшнаган кўм-кўк куз кўрдим.

Мен ишқ диёрининг авомидирман,

Ердаги ҳар хаснинг каломидирман.

Сўйлатиб ўтарман сўнгакларимни,

Машраб армонининг давомидирман.

Балки кимларгадир ёр бўлиб ўтдик,

Кимдир зор, кимгадир зор бўлиб ўтдик.

Гуллар устимиздан қаҳқаҳа урди,

Гулларнинг пойида хор бўлиб ўтдик.

Сим-сиёҳ тунлардан чироқ сўрадик,

Гоҳ ҳушёр, гоҳида мудроқ сўрадик.

Баъзан фироқлардан тиладик висол,

Баъзида висолдан фироқ сўрадик.

Куйганлар ҳурлардан сўйламанг деди,

Сўлганлар гуллардан сўйламанг деди.

Кузга ёпишдик сўнг барча шоирлар,

Бир чол юрагимни куйламанг деди.

Дардларини олдик, у шод бўлмади,

Ғамларини олдик – нажот бўлмади.

Қалблар вайронага айланди, аммо

Бу дунё барибир обод бўлмади.

Бир жом истаб ўтдик балки бир умр,

Бир ном излаб ўтдик балки бир умр.

Бу маълум, номаълум фалак остида

Гумном бўлиб ўтдик балки бир умр.

Гоҳ рақиб, гоҳида дўст, ўтиб кетдик,

Гоҳ баланд, гоҳида паст ўтиб кетдик.

Увлаб қолаверди имконларимиз,

Бу узун йўлдан биз маст ўтиб кетдик.

Сўзларга гоҳида заҳримиз бердик,

Гоҳида сир ила сеҳримиз бердик.

Сағир сингиллардай бошларин силаб,

Бемеҳр тунларда меҳримиз бердик.

Сўзларки, энг қадим дардлар нишони,

Сўзларки, йиғлатар томирда қонни.

Сўзларки, хасга ҳам жон ато этар,

Сўзларки, иситар юпун дунёни.

Дунёга келиб биз бир ёр сўрабмиз,

Югуриб, йиқилиб, зор-зор сўрабмиз.

Дунё ор-номуслар талоши экан,

Бизлар беномусу беор сўрабмиз.

Не ҳол бу? Сўрадик барча одамлар,

Не ҳол бу? Қарадик барча одамлар.

Ўтиб борар экан бир ит, ногаҳон

Тўрт ёндан таладик барча одамлар.

Осмонни тарк этгач ою қуёшлар,

Бир сўз бўйним қучиб, кўзларин ёшлар,

Бутун ҳаётимга ёйилар кейин

Сочлар, сочлар, қоп-қора сочлар!

Бу қандай бахт эди – майдан ҳам тахир?

Бу не толеъ эди – гўё шум тақдир?

Бу не саодатдир – кўзларида ғам,

Бу не оғуш эди – совуйди бағир?

Тунда шивирлагин аввал номимни,

Сўнг эсла сўнган ул ғурур, шонимни.

Сўнг обод уйингни кўтариб бошга

Дод солгин ёд этиб хонумонимни.

Қизлар, қўлда ўроқ, куйлаб ўтасиз,

Дилда неларнидир ўйлаб ўтасиз,

Олис адирларнинг буғдойзорида

Менинг ҳаётимни сўйлаб ўтасиз.

Сўқмоқлар узилди, узилди йўллар,

Симлар узилдилар, узилди қўллар.

Кўнгил узолмадим фақат мен сендан,

Нурли иплар мисол тортилмиш йиллар.

Сочинг ҳасратида ҳар ён йиғидир,

Қошинг қай жаллоднинг хунхор тиғидир.

Зулфинг остидаги пинҳон холинг ҳам

Қайси бир ошиқнинг қорачиғидир.

Кўнглимга йўл солган ул қошлар букун

Қайси бир дилларнинг кўпригимикин?

Йўлимга гул сочган ул сочлар букун

Қайси бир уйларда супургимикин?

Мен бир кун шубҳасиз такрор бўларман,

Сокин ёдингизда бедор бўларман.

Ҳорғин кўзингизда чақиндай чақнаб,

Саҳро қалбингизда баҳор бўларман.

Аввал шамол эдим беғам, беармон,

Кейин майса бўлдим, сўнгра бўлдим дон.

Фалак тегирмони янчди боримни,

Бир сиқим тупроқман, бир тутам сомон.

Дунёга келибсан – дилингда қайғу,

Осмон бошинг узра сеҳрли кўзгу.

Умринг – ёр зулфига теккан бир эпкин,

Киприкдаги кўзёш, лабдаги кулгу.

Фалак айланади – юлдузли томим,

Бир ёнда пишиғим, бир ёнда хомим.

Тунлар япроқ янглиғ юпқайди кўнгил,

Қатра шабнам бўлди тонгги таомим.

Дўстим, даҳр боғин мен бир хасиман,

Йўқлик оҳангларин мунглуғ сасиман.

Сен фиғон чекмагил фақир кулбангдан,

Мен ўшал кулбангнинг остонасиман.

Умр аста айланмоқда азиятга,

Ёзганларим ўхшаб борар насиҳатга.

Қай гўшага борсам ундан боқар дардим,

Ўз онамнинг сочларини оқартирдим.

Деворларни тирнаганда барги хазон,

Нечун жисмим зирқирайди ўша замон?

Кўнгил, кўнгил, қай йўлларда тўкилдим мен?

Сени охир ўз майлимга қул қилдим мен.

Нечук хирмон бўлди уйган бу хирмоним,

На буғдойим аёндиру на сомоним?

Юлдузларга боқсам совуқ ел келади,

Юзларимдан шу он қайноқ сел келади.

Тутган янглиғ хору хаснинг уволлари

Жой сўрайди мендан кузак шамоллари.

Лек мен ўзим қай ҳолда ва қайдадирман?

Адирларда қолиб кетган чайладирман.

Чайладан ҳам тушади-ку ойнинг нури,

Не ҳолларга солдинг мени, фалак ҳури!

Жудолиғлар дунёда, бош узра не ҳаводир?

Сертаҳлика боғларда шовуллайди хавотир.

Кўркам ниҳол эрта кун кимларгадир асодир,

Ўзинг тингла тун чоғи таралган бу ноламни,

Паноҳингга ол, Худо, ёлғизгина онамни.

Сарғаядир боғ аро сувсиз ариқ-жўйборлар,

Мунғаядир нураб жим отам солган деворлар,

Айланадир хатарнок чатнаб чархи давворлар,

Яна ваҳму гумонлар тўлдирдилар хонамни,