Читать книгу Թղթեր - იაკობ ცურტაველი - Страница 8

Զներմակամտածական տրամախոհութեան տիրապէս յաւէտ քո բոլորն հարց ծայրագոյն աստուածեղէն մատին մակագրեալ տառ վերծանեայ սակս անիծելոյն այն նորոյ Կայէնի, եւ միւսոյ աշտարակաշինողի եւ սոդոմայեցւոյ, կամ Յանիսի եւ Ակիտոփելի, Գէեզի եւ որ զկնի սոցունց Յուդայի. վասն զի եւ սա զհոգին երբեմն ընկալեալ եւ նշանս եւ արուեստս յաստուածային զօրութենէն սմա տուեալ, այլ թէպէտեւ զվարդապետն ցուցանէր եւ զտեղին յայտ առնէր եւ համբուրէր, այլ ոչ յաստուածային ամբիծ եւ անարատ Որդին Աստուծոյ համարձակէր բարբառել անպատշաճագոյն: Իսկ սա ճշմարտութեանն հակամիտօղ եւ ուրացօղ Հոգւոյն Սրբոյ առաւել մերկանայր զքահանայական պատուոյն շնորհս, ապերախտ, ապիրատ, յանդգնագոյն, լկտի եւ անամօթ, վաւաշ, բորբորիտոն եւ շամբուշ, բարբառով եդեալ յերկինս զբերան եւ զլեզու իւր յածեալ ընդ երկիր, ոչ բաւական համարիւր խորթն եւ հովիչդ կաթուղիկէ, եկեղեցւոյ զիւրն չարեաց ծառայութիւն եւ զմոլութիւն ամահութեան դժնի իւրոյն անտեղի գործառնութեանն: Վաղ ուրեմն ծանեար, ծայրագոյնդ գլո'ւխ, զայսպիսւոյ հիւանդութիւն, եւ զխեղումն անդամոց եւ զանբուժելի առանց ամենայն հնարից հատեր սրով Հոգւոյն այն, որ ի վեր է քան զամենայն սուր երկսայրի: Որ ոչ համարեցաւ բաւական զիւրոյն յաւէժ չարութեան անչափութիւն, մեղկումն եւ տղմատիպ ստորաքարշումն. եւ զի հիքութեան հաւանութիւն ախտամոլի անմաքուր խողխողօղն հովիւ, որ բոլորն պարառու եղեալ չարեաց, այլ յԱստուած արկանէ ձեռն, եւ լեզու հրացեալ եւ մխեալ կայծակամբք կաղնեաց: Զայսոսիկ գործէ, տէ'ր իմ, տգիտութեանն հաւանութիւն. քանզի ամենայն տգիտութիւն զյանդգնութիւն գործէ եւ ծուլութիւն զմեղս. վասն որոյ խնդրէ ի մէնջ աստուածային պատգամքն այսպէս. Քննեցէ'ք զգիրս եւ գտէք զիս, եւ Հարցջի'ր դու ընդ հարս քո եւ ասասցեն ծերք քո: Եւ ո՞ արդեօք ծեր կամ հնագոյն քան զգիրս սուրբս եւ աստուածաշունչս. վասն զի յայնժամ ոչ գոյր գիրս, այլ միայն հարցն եւ ծերեցն պարտ էր հաւանել զրուցատրութեան. բայց եւ Դաւթեայ պարտ է մեզ հաւանել. Պատուիրանք Տեառն լոյս են եւ լոյս տան աչաց. եւ յայնմանէ երկիւղ Տեառն սուրբ եւ մնայ յաւիտեան, եւ այնու մերձենալ առ Աստուած բարի է եւ դնել առ Տէր զյոյս իւր. իսկ որք հեռի արարին զանձինս իւրեանց ի Տեառնէ, կորիցեն, սատակեսցին, պակասեսցին ոյք ապստամբք եղեն:

Թուի ինձ եթէ եղկելիս այս նոր նեռն եւ ոչ զսաղմոսսն էր բնաւ երգեալ. եւ եթէ ի հարկէ երգեալ երբէք էր, ոչ ի միտ առեալ էր սորա, եթէ ոչ ի ճանապարհս ամբիծ գնացեալ էր. վասն զի, եթէ որ խօսէր գաղտ զընկերէ իւրմէ, ի բաց հալածել հրամայեալ էր, որչա~փ զՏեառնէ եւ զԱստուծոյ իւրմէ. եւ եթէ որ հայհոյէ զիշխան ժողովրդեան, մահու մեռանել, որչա~փ որ մակաւասար պետականութեան եկեղեցւոյ. եւ եթէ որ երդնու ընկերի իւրում, նմա յանգաւոր է չլինել ի խորանին, ապա որ ստէ Աստուծոյ եւ փոխանի նորա, որչա~փ հեռագոյն եւ տարագիր ի խորանէն նմա լինել պարտ է: Ի սնափառութենէ եւ յաչաղութենէ կորնչէր ժպիրհն այն Աքիտոփէլ, ի ծուլութենէ եւ յագահութենէ արծաթասիրութեամբ եղկելին եւ կծծին Յուդայ, ի գողութենէ եւ ի ստութենէ պատառիւր Անանիա. բայց սա, որ այժմ լուծեալ կործանեցաւ ոչ ի միոյ պատճառէ եւ ոչ յերկուց եւ ոչ յերից, այլ յոքունց` ի ծուլութենէ, ի տգիտութենէ, յանամօթութենէ, յարծաթասիրութենէ, ի պոռնկութենէ, ի վաւաշ ցանկութեանց, ի քսութենէ, ի հակառակութենէ, յագահութեանց, յորկորստութենէ, ի սնափառութենէ, մոլի անզգամն, խռովիչ, անագորոյն, ապերախտ, գող, կծծի, տիրատեացն, լեզուանին, զոր Դաւիթ անէծ: