Читать книгу Ⴕართული ლექსიკონი. Ⴒექსტის ადაპტაცია თანამედროვე მკითხველისათვის – Ⴇამაზ Ⴋჭედლიძე - იაკობ ცურტაველი - Страница 5

Ⴂ – ქარაგმიანნი ლექსნი: გხნ~ – გიხაროდენ; Ⴂ~ი – Ⴂიორგი და სხ. Ⴀსოსა ამას ზედა არიან ზედდადებულნი ესე ზმნათანი: გან, გა, გამო, გარდა, გადა, გარდამო, გარდმო, გადმო. Ⴋაგალითად, განვაღებ, გავაღებ, გამოვიღებ, გარდავიღებ, გადავიღებ, გარდამოვიღებ, გარდმოვიღებ, გადმოვიღებ. Ⴄგრეთვე სახელზმნანი: განღება, გაღება, გამოღება და სხ. Ⴂ იხმარების მაპიროვნებელად ზმნათა მეორისა პირისათა, რომელთაცა პირველსა პირსა აქუს მ, ვითარ მაქუს, გაქუს, მრწამს, გრწამს, მინდა, გინდა, მიქმნიეს, გიქმნიეს, მექმნა, გექმნა და სხ. [იხილე ასო Ⴋ]. Ⴄგრეთვე ყოველთა ზმნათა პირნაკლთა, რაჟამს მოქმედება მიეჩემების მეორესა პირსა, ვითარ: გიშენებ, გიშენებს, გიწერ, გიწერს. Ⴀნუ გაშენებ, გაშენებს, გწერ, გწერს, გიკითხავ, გიკითხავს, გაქებ, გაქებს და სხ. Ⴂ იხმარების ზოგჯერ ნაცულად კ, ვითარ: გალატოზი – კალატოზი, გატა – კატა, გერკი – კერკი, გურკა – კურკა, გვიცა – კვიცა, გრკალი – კრკალი, გრჯღა – კრჩხა, გრწყილი – კრწყილი; ზოგჯერ ნაცულად ღ: გრძილი – ღრძილი, გრუტუნი – ღრუტუნი; ანუ ნაცულად ქ: გეზად – ქეშად, გვიმრა – ქურიმა, გუფთა – ქუფთა, ბრგვილი – ბრყვილი.

Ⴂააბეზრება – (გავააბეზრებ) გაშფოთება, შეწუხება; ვნებიათად Ⴂაბეზრება ნახე.

Ⴂაადვილება – (გავაადვილებ, გავიადვილებ) ადვილ საქმნელ ყოფა.

Ⴂააზატება – (გავააზატებ) თავისუფლების მიცემა.

[Ⴂაამაოება].

Ⴂაანჩხლება – (გავაანჩხლებ, გავანჩხლდები), გაკაპასება, გაგულისება.

Ⴂაარმება – (გავაარმებ, გავიარმებ) დამწარება, გაუგემურება, უსიამოვნება).

Ⴂააფთრება – (გავაფთრდები, გავააფთრებ) განძვინება აფთარივით.

Ⴂააფრაკება – (გააფრაკდების) გამრუდება ნედლთა ფიცართა გახმობისაგან.

Ⴂააშკარება – გამჟღავნება (ნახე Ⴂამოაშკარება).

Ⴂაახლება – ნახე Ⴂანახლება.

Ⴂაბარება – (ნახე Ⴁარება)

Ⴂაბალთვა – დაბალთვა ნახე.

Ⴂაბასრული – შერცხვენილი, გაწბილებული (ნახე Ⴁასრობა).

Ⴂაბაღვა – გაბაღლარავება (ნახე Ⴁაღვა)

Ⴂაბედვა – (გავბედავ) ბედზედ მიგდებით შემართება.

Ⴂაბედითება – (გავაბედიტებ) ბედითად შექმნა, გაცუდება.

Ⴂაბეხრება – (გავბეზრდები) მოწყენა, შეწუხება.

Ⴂაბზეკა – გაშვერასავით.

Ⴂაბზარვა – (გავბზარავ) გატეხა მოუშორებლად, ითქმის უფრორე ჭიქისათჳს გაბზარული.

[Ⴂაბიაბრუება]

Ⴂაბმა

Ⴂაბოგინება – (გავაბოგინებ) დამკვჳდრებასავით (ითქმის უკუთქმითად), არ გააბოგინა.

Ⴂაბრა – (გავუბრი, გავიბრი) ანგარიშში ჩაგდება; გაბრექა (ნ. Ⴁრექა {გაბზეკა – Ⴑაბას ლექსიკონი.}).

Ⴂაბრიყვება – {ნახე Ⴁრიყვი}

Ⴂაბრუჟვა – (გავიბრუჟები) დათრობა.

Ⴂაბურძგნვა – ნახე Ⴁურძგნვა.

Ⴂაბუტება – (გავიბუტები) შემოწყრომა უმძრახობით.

Ⴂაბუცება – (გავბუცდები) გაშტერებასავით.

Ⴂაბჭობა – გასამართლება (ნახე Ⴂანბჭობა)

Ⴂაგდება – (გავაგდებ) განდევნა, დათხოვით მოშორება // (გავაგდებ ე.ი. გამვარდება) ხელიდამ გაშვება.

Ⴂაგება – (გავაგებ) განგება ნახე. (გავიგებ) გამოცნობა, მიხდომა.

Ⴂაგებება – (გავეგებები) გასლვა შესამთხვევად, მიგებება.

Ⴂაგზავნა – (გავგზავნი) წარვლინება.

Ⴂაგლეჯა – (გავგლეჯ) გახეთქა, გახევა ან გაპება.

Ⴂაგლისპება – (გავგლისპდები) გაჯიქება, ახირება, მიბრჯნა.

Ⴂაგონება – (გავიგონებ) გონებად შეღება სმენისა მიერ, გულხმება, გულის ხმა.

Ⴂაგულისება – (გავაგულისებ, გავგულისდები) აღძრვა რისხუად გულზედ მოსლვა, გაგულპილწება.

Ⴂადაბმა, გადაგორება, გადარგვა, გადარჩენა – და სხ. (ნახე Ⴂრდაბმა, Ⴂარდაგორება, Ⴂარდარგუა და სხ.).

Ⴂადაზიდვა – (გადავზიდავ) გარდატანა მრავალთა.

Ⴂადასავალი – გზა მთათა ზედა, გორათა და მისთანათა // ამბავი, შემთხვეულება, ვისაც რა გარდახედია.

Ⴂადაფანტვა, გადაფარება – და სხ. (იხილე Ⴂარდაფანტვა, Ⴂარდაფარება).

Ⴂადაფითრება – (გადავფითრდები) ფერის მიხდა, წასლვა.

Ⴂადენა – (გასდის, გაედინების) გამოსლვა ნოტიოთა.

Ⴂადმოტანა, გადმოღება – და სხ. ნახე Ⴂარდმოტანა, Ⴂარდმოღება.

Ⴂადია – დედაკაცი ყრმათა მზრდელი, გამდელი.

Ⴂადნობა – (გავადნობ, გადნების) დნობა, დადნობა.

Ⴂადღლუვება – ცუდად გათხუნვა, გაწყალება ნახარშთა.

Ⴂაერთება – (გავაერთებ, გავერთდები) შემოკრებით ზიარყოფა განშორებულთა.

Ⴂავა – ხვასტაგთა და უფრორე ცხენთა ზურგის დასასრული, თეძოს ძულებიდამკუდადმდე ორსავე მხარეს.

Ⴂავაზი —

Ⴂავალაკი – სარეცელთ გარდასაფარი საჩრდილობელი.

Ⴂავითარება – ნახე განვითარება.

Ⴂავლენა – (გავუვლენ, გავივლენ სიტყუასა, საჩივარსა) შესმენა, აღსრულება.

Ⴂავსება – (გავავსებ, გავივსები) ავსება, შესრულება.

Ⴂაზა, გაზაკი – წვივთ ნაკუთლის მსხვილის ძარღვის დასასრული ქუსლთან.

Ⴂაზაფხული – არე, წლის ნაოთხალი, საშუალო ზამთრისა და ზაფხულისა, რომელ არიან სამნი თთვენი: მარტი, აპრილი, მაისი (ნახე Ⴇთვე).

Ⴂაზდა – (გავზდი, გავიზდები) აღზრდა, აღორძინება; თქმანი: შენს გაზდას, შენმა გაზდამ, რასაც ნიშნვენ, ნახე მამაშვილობასთან.

Ⴂაზეპირება – (გავიზეპირებ) ზეპირად დასწავლა.

Ⴂაზი – მარწუხი.

Ⴂაზი! – ე.ი. გასწი, გასწივე, გზას შეუდეგ! შორისდებულად ხმარებელი, იძულება წარსლვისა, ანუ განდევნა.

Ⴂაზომვა – ნახე განზომა და სხ., გაზრდა (ნახე Ⴂაზდა), განზრდა.

Ⴂათავება – (გავათავებ) გასრულება, სრულიად გაკეთება, დასრულება.

Ⴂათანგვა – (გასთანგავს) ბჭულისა და სენისაგან შეხუთვა.

Ⴂათეთრება – (გავათეთრებ) განსპეტაკება, თეთრად შექმნა.

Ⴂათენება (გათანდების) დილის სინათლის შემოსლვა.

Ⴂათლა – (გავსთლი) საჭრელის იარაღით გეკეთება სახმართა ნივთთა, ძელთა, ქუათა და მისთანათა.

Ⴂათხაპვა, გათითხნა, გათხუნვა – (გავსთხაპნი, გავსთითხნი, გავსთხუნავ) ცუდად გასურა.

Ⴂათხელება – (გავათხელებ) სისქის მოკლება ან გახალვათება.

Ⴂათხოვება – (გავათხოვებ, გავსთხოვდები) ქალთ დანიშვნა, ანუ განქორწინება ქმართადმი, გათხოვილი.

Ⴂათხოვნა – (გავითხოვ) გაწვევა ხმალში საბრძოლად, ანუ სარჯელად თამაშობათა შინა, შრომათა და მუშაკობათა.

Ⴂაიაფება – (გავაიაფებ, გაიაფდების) გახშირება, ადვილად შოვნა.

Ⴂაის – გავლილს ან მომავალს წელს.

Ⴂაკავება – (გაკავებ) გაშლა, გაჭიმვა.

Ⴂაკეთება – (გავაკეთებ, გაკეთდების) ქმნა, შექმნა, ანუ გაახლება // აშენება ან გამდიდრება.

Ⴂაკეთებული – პოვნიერი.

Ⴂაკვალვა – (გავჰკუალავ) კუალის გავლება, ანუ გზის დადება.

Ⴂაკვეთა – (გავჰკვეთ) გაჭრა (Ⴂანკვეთა ნახე) // (გავუკვეთ) მიცემა მოსწავლეთადმი საქმისა დასასწავლად, ანუ მუშაკთადმი სამუშავოსი.

Ⴂაკურა – (გავაკრავ) გართხმა, ანუ ზედმიკერება // (გავჰკრავ) შემოკურა, ანუ საჩქაროდ წასულა.

Ⴂაკიდება – (გავჰკიდებ) გაფენა რისამე გასაშრობად // (გავეკიდები) გადევნება გამოკიდება მლტოლვარისა.

Ⴂაკითხვა – (გავიკითხავ) განკითხვა, მოსმენა საჩივრისა, ანუ გასინჯვა საქმისა და გასამართლება.

Ⴂაკილვა – (გავჰკილავ) გატრიზავება, გაწბილება, გახიახება.

Ⴂაკმარება – (გავუკმარებ, ე.ი. კმარა, ნუღარ იტყჳ) სიტყჳს გაცუდება.

Ⴂაკმენდა – (გავჰკმენდ ხმას) გაჩუმება, გარინდება.

Ⴂაკრეჭა – (გავჰკრეჭ) გაპარსვა მაკრატლით.

Ⴂალა – მხალი დაწნული გასხმობად.

Ⴂალავანი – ზღუდე გარემოვლებული ეკლესიათა, მონასტერთა, ქალაქთა, ციხეთა და მისთანათა (ნახე Ⴆღუდესთან).

Ⴂალალვა – (გავლალავ) განდევნა, გარეკა მრავალთა.

Ⴂალატოზი – კალატოზი, მაშენებელი სახლთა, კედელთ მდგმელი.

Ⴂალაღება – ნახე Ⴂანლაღება.

Ⴂალევა – ნახე Ⴂანლევა.

Ⴂალეული – მლევანი, ნალევა, ფრიად გათხელებული, დაწურილებული.

Ⴂალექება – (გავლექდები) დიდად დათრობა, გაჭირვეულება.

Ⴂალექსვა – (გავლექსავ) ლექსებად შეთხზვა, დაწერა.

Ⴂალეწვა – (გავლეწ) კალოზედ ძნათა მოთელვა მკევრებით გამოსარჩევად მარცვალთა ბზისაგან.

Ⴂალია, გალიაკი – მფრინველთა და მხეცთ შესაწყუდევი კალათი, დაფანჯრული მართულებისგან, ანუ დაწნული წნელებისგან.

Ⴂალობა – (ვჰგალობ) საამო ხმა ლოცჳსა, ანუ ქებისა ღვთისადმი // ავაჯით მოთქმა სადღესასწაუოლოთა და ღვთისადმი სამადლობელთა სტიხთა.

Ⴂალოპრილი – ხე ქერქ შემოძრობილი.

Ⴂალუმბვა – (გავილუმბვი) ძრიელ დასველება.

Ⴂალხობა – (გავალხობ, გალხვების) გაყინულის შედნობა.

Ⴂამაგრება – (გავამაგრებ) განმტკიცება, სიმტკიცის მიცემა.

Ⴂამართება – (გავემართები) წარმართება, გზას გასლვა, გადგომა წასასვლელად სადმე.

Ⴂამართვა – (გავმართავ) მრუდის გასწორება, ან გარიგება // მოშლილთა საკრავთა შეწყობა რიგზედ // გაწურთნა, გაგერშვა მფრინველთა // (გავიმართები, ხელს გავიმართავ) შოვნა საჭიროსა საფასისა.

Ⴂამარჯვება – (გავიმარჯვებ) მორევნა, ძლევა მტერთა. // (განმემარჯვების) კეთილწარმატება, მარჯვედ ქმნა. Ⴄსრეთ შემთხვევასა შინა ურთიერთისასა ითქმის: გამარჯვება შენი, ე.ი. მსურს შენდა კეთილწარმატება და პასუხად მიეგების: გაგიმარჯოს, ხოლო გამოთხოვასა ზედა ითქმის: მშვიდობით და გამარჯვებით.

Ⴂამასპინძლება – (გავმასპინძლდები) სტიმართ დახვედრა პურობითა

Ⴂამგე – განმგე, მნე, მოხელე კეთილმოურნე.

Ⴂამგონი – საქმის მიმხდომი // დამჯერი, დაუზარებელი მოსმენისა.

Ⴂამდელი – მოახლეთ უფალა, უპირველესი შიმუნვართა ანუ მხევალთაგან (გამზდელი).

Ⴂამდიდრება – ნახე Ⴂანმდიდრება.

Ⴂამზითვა – (გავმზითავ) მზითევის მიცემა გათხოვილი ქალისადმი.

Ⴂამზრდელი – მზარდული, მამამძუძე, ლალა; ესე ითქმის კაცთათჳს, ხოლო ქალთათჳს გადია და წერილთ შინა დედამძუძე.

Ⴂამმარჯვე – გამარჯვებისა, წარმატებისა ხელის მომმარტავი.

Ⴂამო – თანდებული ნათესავობითსა ბრუნვასა თანა ხმარებული ხოლო ზმნათა თანა იხმარების ზედდადებულად (იხილე შემდგომნი).

Ⴂამოაშკარავება – (გამოვააშკარავებ) გამოჟღავნება, საქვეყნოდ თქმა,.

Ⴂამობრუნება – (გამოვაბრუნებ, გამოვბრუნდები) უკმოქცევა.

Ⴂამობრწყინვება – (გამოვაბრწყინებ, გამობრწყინდების), გამოელვარება.

Ⴂამოგება – (გამოვაგებ) გარჩევით, კაფიად, გასაგონად თქმა სიტყჳსა // დახვანჯულის ძაფის გამოშლა, ანუ ძნელის საქმის გამორკვევა.

Ⴂამოგებება – (გამოვაგებებ) გარეთ გამოტანა შესამთხვევად.

Ⴂამოდალაბრვა (გამოვდალაბრავ) გამოკვეთა.

Ⴂამოდენა – (გამოვადენ) გამოშვება ნოტიოთა // (გამოსდის, Ⴂადენა ნახე).

Ⴂამოვლენა, გამოვლინება – (გამოვავლენ, -ვლინებ) გამომგზავნა, მოფენა.

Ⴂამოზამთრული – ზამთარგამოვლილი ხვასტაგი ერთის წლისა.

Ⴂამოზიდვა – (გამოვზიდავ) გამოტანა, გამოღება ან გამოთრევა.

Ⴂამოზოგება – (გამოვიზოგებ) მცირედ-მცირედ ხარჯვა, გრძელჟამ საკმარებლად.

Ⴂამოზრდა – (გამოვზრდი) გამოკვება, შენახვა საზრდელითა.

Ⴂამოთარგმანება – (გამოვსთარგმანებ) ახსნა, განმარტება.

Ⴂამოთრევა – (გამოვათრევ) გამოზიდვა, თრევით გამოტანა.

Ⴂამოთქმა – (გამოვსთქუამ) გულის ზრახვჳსაზეპირ გამოღება ან შეთხზვა.

Ⴂამოთხოვა – (გამოვითხოვ) გათხოვნა // თხოვნა, ვედრებით მიღება // (გამოვეთხოვები) გამოსალმება წარმავალისა.

Ⴂამოკვება – (გამოვჰკვებ) გამოზრდა, დაოკება.

Ⴂამოკვეთა – (გამოვჰკვეთ) გამოჭრა, გამოთხრა.

Ⴂამოკიდება – (გამოვჰკიდებ, გამოვეკიდები) ნახე Ⴂაკიდება.

Ⴂამოკრთომა – (გამოჰკრთების) ელვარების გამოჩენა (ნახე Ⴉრთომა).

Ⴂამოკულევა – (გამოვიკულევ) გამოძიება, გამოძებნა კუალთა მიერ.

Ⴂამოლაპარაკება – (გამოველაპარაკები) შესაუბრება, ხმის გაცემა.

Ⴂამოლევა – (გამოვლევ, გამოილევის) დაცლა, დაცარიელება.

Ⴂამომეტება – {გამომეტება – (გამოვიმეტებ) არ დავზოგავ, არ დავრიდებ – Ⴃავით Ⴙუბინაშვილის ქართულ-რუსული ლექსიკონი}.

Ⴂამომჩვენება – დიდებულად გამოსლვა.

Ⴂამომჭვირვალი – გამჭვირვალი, ნათლის მაკრთომებელი.

Ⴂამონასკუა – (გამოვნასკუავ) გამოსკუნა, შეკურა ნასკჳსა.

Ⴂამოპირვა – (გამოვჰპირავ) საჭრელთ იარაღთ პირის გამართვა.

Ⴂამორეკა – (გამოვრეკ) გარეთ განდევნა მრავალთა.

Ⴂამორეცხვა – (გამოვრეცხ) რეცხით გამოყუანა მწიკულისა.

Ⴂამორთმევა – (გამოვართმევ) მიღება, ჩამორთმევა.

Ⴂამორკვევა – (გამოვარკვევ) დარკვევა // გამორჩევა, გამოშლა ხვანჯისა.

Ⴂამორიდება – (გამოვრიდებ, გამოვერიდები) დარიდება, მოშორება, გაცლა.

Ⴂამორჩევა – (გამოვარჩევ, გამოვირჩევ) უკეთესის მოძიება, აღრჩევა.

Ⴂამორწყვა – (გამოვრწყავ, გამოირწყვის) მუწუკის გაჭრა ან გახეთქა და შალალის გამოდენა.

Ⴂამოსადეგი – სახმარად ვარგისი, სასარგებლო.

Ⴂამოსადინელი – წყალთ გამოსავალი, სათავე.

Ⴂამოსავალი – გამოსლჳს ადგილი // ზოგჯერ ჰნიშნავს მოსავალს.

Ⴂამოსაღები – ხარკი, ბეგარა, დებულება.

Ⴂამოსახვა – (გამოვსახავ) სახის დადება, გამოხატვა // (გამოვისახავ პირჯვარს) პირზედ ჯვრის გამოწერა, დაწერა.

Ⴂამოსვენება – (გამოვასვენებ) პატივით გამოტანა (ნახე Ⴋოსვენება).

Ⴂამოსლვა – (გამოვალ) შიგნიდამ გარეთ განსლვა.

Ⴂამოსული – კარგად გამხმარი კომლში (ითქმის ლორთათჳს),

Ⴂამოსურმვა – (გამოვსურმავ, გამოვისურმავ) თუალთ ოლუა.

Ⴂამოსხმა – (გამოვასხამ) გამორეკა, გამოლალვა, და სხ. (ნახე Ⴑხმა).

Ⴂამოტანა – (გამოვიტან) გარეთ გამოღება.

Ⴂამოტაცება – (გამოვიტაცებ) ძალით გამოტანა.

Ⴂამოტკპოლვა – დაწყლულება, დაშაშრვა, დასკდომა ტანისა.

Ⴂამოტკპოლვილი და გამოტკპოლვარე – ბრძვილი დამწველი გამოხეთქითა შალალისათა.

Ⴂამოუკულეველი – ნახე Ⴂამოკულევა

Ⴂამოუცდელი – საქმეში გამოუვლელი, უნახავი // გამოუმწვარი ან გადაუმდნარი მეტალლი.

Ⴂამოფერდილი – ითქმის ორგუარად; ფერდებჩაცვივნული შიმშილით ან ფერდებგატენილი სიმაძღრით (ხვასტაგი).

Ⴂამოფრდა – (გამოვიფრდი) გამოცდა, მოხმარება.

Ⴂამოფრენა – (გამოვაფრენ, გამოვფრინდები) მფრინველთ გამოშვება ან გამოსლვა ფრენით.

Ⴂამოფხიზლება – (გამოვაფხიზლებ, გამოვიფხიზლებ) განფრთხობა, გამოღვიძება.

Ⴂამოქანდაკება – (გამოვჰქანდაკებ) ჩამოსხმა მეტალლთაგან სახისა // გათლა ანუ გამოკვეთა მისი ქუათაგან, ძელთა, ძუალთა და მისთანათა, გინა გამოჭრა, ამოთხრა მეტალლთა ზედა ძელთა და სხ. სახისა.

Ⴂამოქანდაკებული – ამგუარად გამოქმნილი.

Ⴂამოქნა – (გამოვჰქნი, გამოვიქმ) გაკეთება ტყავთა და მისთანათა // გაწურთნა მოზვერთა და ზაქთა უღელში.

Ⴂამოქცევა – (გამოვაქცევ, გამოვიქცევი) დაქცევა საშუალში // გარეკა, გალალვა.

Ⴂამოღება – (გამოვიღებ) გამოტანა ანუ გამოზიდვა // წარმოება, აღმოცენება.

Ⴂამოყუანა – (გამოვიყუან, -ნებ).

Ⴂამოშიგნვა – (გამოვშიგნავ) გამოწლვა, გამოღება შიგანურისა დაკლულთა წხოველთაგან.

Ⴂამოჩეკა – (გამოსჩეკს, გამოიჩეკება) კრუხთაგან კვერცხთ გამოტეხა საწიწილედ.

Ⴂამოჩენა – (გამოვაჩენ) დანახვება, გამოტანა სანახავად // (გამოვსჩნდები, გამოვუჩნდები) გამოცხადება.

Ⴂამოჩვენება – გამომჩვენება ნახე.

Ⴂამოჩინება – აღმოჩინება, წარმოჩინება.

Ⴂამოცანა – ასახსნელი სიტყუა (მაგალითად: ორნი არიან, ტოლნი არიან, დარბაზს ჩადიან, ჩაიმღერიან, ე.ი. ფეხსაცმელნი).

Ⴂამოცდა – (გამოვსცდი, გამოვიცდები) განხილვა, გასინჯვა.

Ⴂამოცდილი – კაცი საქმეთა შინა გამოვლილი, ანუ მნახველი მრავალთა ადგილთა // მეტალლი გასინჯული, პრობანაქნარი.

Ⴂამოცემა – (გამოვსცემ) გამოღება, გამოტანა ნაყოფისა // ხმის გამოღება, გამოხმობა. // წიგნთ დაბეჭდვა.

Ⴂამოცეხვა – (გამოვსცეხუ) გამოძეგუა ან გალეწვა.

Ⴂამოცულა – (გამოვსცული) ერთი მეორის მაგიერ დადგინება ან მიცემა.

Ⴂამოცხადება – (გამოვაცხადებ) გამოჩენა // საქმეზედ წერილის შეტანა სასამართლოში // აპოკალიპსი, წიგნი იოანე მახარებელისა.

Ⴂამოცხობა – (გამოვაცხობ) ნახე ცხობა-გამოცხობილი, გამომცხუარი, ნამცხუარი.

Ⴂამოძეგუა – (გამვსძეგუ) გამოცეხუა, ანუ გალეწა.

Ⴂამოძიება – (გამოვეძიებ) გამოძებნა, გამოკითხვა.

Ⴂამოწახნაგებული – ნახე Ⴜახნაგი.

Ⴂამოწევა

Ⴂამოწერა

Ⴂამოწირვა – (გამოვსწირავ) წირვის შესრულება // შეწირულის უკან წაღება

Ⴂამოწლვა – (გამოვსწლავ) გამოშიგნვა.

Ⴂამოწმენდა

Ⴂამოჭრა – (გამოვსჭრი) შიგნიდამ მცირედის მოკვეთა // გათლა ანუ გამოქანდაკება // დაჭრა სამოსელთა და სხვათა ნაქსოვთა შესაკერავად ტანისამოსთა // (გამოვიჭრები) საჩქაროდ გამოსლვა.

Ⴂამოჭურეთა – Ⴀმოჭურეთა ნახე

Ⴂამოჭჳრვა – (გამოსჭჳრს) შიგნიდამ ბზინუარება ან საშუალ ნათლის გამოსლვა.

Ⴂამოხდა – (გამოვხდი) ზეთთა გამოწურვა თესლეულთა და ხილის გულთაგან, ანუ სასმელთა ორთქლით შეკრება ცეცხლზედ დუღილით.

Ⴂამოხდომა – (გამოხდების) გამოსლვა // ანუ გამოჭრა.

Ⴂამოხვება – (გამოვახვებ) გამოღება, გამოკლება, გამორიცხვა.

Ⴂამოხვეწა – (გამოვხვეწ) ხის ჭურჭელთ გამოთლა, გამოჭრა ხვეწით.

Ⴂამოხმა – (გამოვიხუმ) გამოტანა // გამორთმევა, ჩამორთმევა.

Ⴂამოხრვა – (გამოვხრავ) ძუალთაგან ხორცის გლეჯა კბილით.

Ⴂამოხსნა (გამოვხსნი) დახვანჯულის გამოგება // (გამოვიხსნი) ტყვეობიდამ განთავისუფლება.

Ⴂამოხურვება – (გამოვახურვებ) გახურვება ან გარდახალისება მეტალლთა.

Ⴂამჟღავნება – (გავამჟღავნებ) გამხილება, გამოაშკარება, (ნახე Ⴋჟღავნება) // (გავუმჟღავნებ) მითხრობა ბავთისა.

Ⴂამრავლება – გახშირება (ნახე განმრავლება).

Ⴂამტყუნება – (გავამტყუნებ) მტყუვარად გამოჩენა.

Ⴂამჩენი – დამბადებელი, შემოქმედი.

Ⴂამცემელი – (ნახე Ⴂანმცემელი), გამცემი, უხვი.

Ⴂამძლე – მაგარი, არა მსწრაფლ გასაცვეთი ან წასახდენი.

Ⴂამჭჳრვალი – რასაცა საშუალ განვლის სინათლე, ვითარ ჭიქა, ბროლი და მისთანანი.

Ⴂამჭრიახი – თავიანი, საქმიანი, დაუცადებელი საქმეში.

Ⴂამხდარი – შექმნილი, გაკეთებული (ნახე Ⴂახდომა) // დამჭლევებული, ხორცდაცვივნული.

Ⴂამხელა, გამხილება – (გავამხელ, გავამხილებ) გააშკარება, გამჟღავნება.

Ⴂან – თანდებული ნათესავობითსა და მოქმედებითსა ბრუნვასა თანა ხმარებული, ხოლო ზმნათა თანა ზედდადებულად // გან იხმარება ზმნისზედათა თანაცა ადგილობითთა, ვითარ: ერთგან, ორგან, ათგან, ზოგგან, სხვაგან, ყოველგან და სხ.

Ⴂანა? – ზმნისზედა კითხჳთი.

Ⴂანაბვა – (გავინაბვი) ჩაჯდომა და უზრავად გება ჟამრავდენმე შიშისაგან.

Ⴂანავალი – სკორე.

Ⴂანათლება – (განვანათლებ) ნათლის მოფენა.

Ⴂანათხოვრება – (გავანათხოვრებ) ნათხოვრის თხოვება.

Ⴂანაპირება – (გავინაპირებ), განკიდურება, განშორება (ნახე Ⴂანკიდურება).

Ⴂანასკვა – (გავნასკუავ) გამონასკვა, ნასკვის შეკურა.

Ⴂანაღა, განაღამცა – ეგრეთ დიაღამც.

Ⴂანაჩენი – წერილით განსამართლებული საქმე, ნახე Ⴜერილთან).

Ⴂანახლება – (განვაახლებ) დაძველებულის გაკეთება, ახლად შექმნა.

Ⴂანბანვა – (განვჰბან, განვიბან) დაბანა ტანისა, განსპეტაკება.

Ⴂანბნევა – (განვაბნევ, განვიბნევი) გაფანტვა, მიმოდაბნევა.

Ⴂანბოროტება – (განვაბოროტებ) განძვინება, ძვირის შემთხვევა.

Ⴂანბრძნობა – (განვაბრძნობ) ზეგარდამო სიბრძნის მოცემა კაცთადმი.

Ⴂანბძარვა – (განვჰბძარავ) დახეთქა, დაგლეჯა, განიბძარა.

Ⴂანბჭობა – (განვაბჭობ) (ნახე Ⴂაბჭობა), გასამართლება.

Ⴂანგაშა – ღავღავი, ჩოჩქოლი, ხრიანცელი ან მიმოდათქმა მრავალთაგან.

Ⴂანგდება – (განვაგდებ) განძება, განხვება.

Ⴂანგებ – გაძრახ, საგანგებოდ.

Ⴂანგება – (განვაგებ) გარიგება, რიგის მიცემა // (განვიგებ) გაგება, ცნობა.

Ⴂანგება, განგებულება – მზრუნველობა ღვთისა დაბადებულთათჳს.

Ⴂანგებიანი – გონებით შორს დამნახველი, დახელოვნებული განგებასა შინა.

Ⴂანგმერა – (განვჰგმერ, განვჰგმირავ)) გმერა, მახვილის გაცმა, განწონა.

Ⴂანგმობა – (განვჰგმობ) გმობილად თქმა, განგდება.

Ⴂანგოზა – (განვჰგოზ, -ზავ) გალესა, განსპეტაკება შენობათა.

Ⴂანგოზილი – გალესილი, შეღებული.

Ⴂანგრაგნა – (განვჰგრაგნი) გახსნა, გაშლა შეგრაგნილისა.

Ⴂანგრძობა – (განვაგრძობ) გაგრძელება საქმისა ანუ სიტყჳსა.

Ⴂანგური – ოთხფერხთ გაცვივნული ბალანი (Ⴇმასთან ნახე).

Ⴂანდგომა – (განვსდგები, განვუდგები) უკუდგომა ანუ ღალატი,.

Ⴂანდგომილი – უკუმდგარი, უარის მყოფელი ანუ მგმობელი.

Ⴂანდევნა – (განვსდევნი) განძება, გაგდება.

Ⴂანდიდება – (განვადიდებ) შესხმა, შემკობა ქებით, დიდებით.

Ⴂანდობა – (გავენდობი) ხვაშიადის მითხრობა.

Ⴂანებიერება —

Ⴂანვითარება – სწავლაში გამოვლა,, განვითარებული, სწავლაში გამოვლილი.

Ⴂანვლა – (განვვლი) წარვლა, თანა წარსლვა, თანაწარხდომა.

Ⴂანვლთობა