Читать книгу UKraina zbrodni - Lech Stanisław Kempczyński - Страница 7

Książka uKraina zbrodni autorstwa Lecha Kempczyńskiego[1], wieloletniego pasjonata najnowszej historii Polski, w trzynastu sensownie i logicznie powiązanych rozdziałach omawia stosunki polsko-ukraińskie z lat 1918–1947. Wśród ciągle jeszcze nielicznych opracowań dotyczących tej tematyki. Autor podejmuje próbę jej całościowego wyjaśnienia. Nie pomija tak bolesnych kwestii, jak ludobójstwo wołyńsko-małopolskie. Przypomina także sporadycznie omawiane w Polsce straty materialne i intelektualne, jakie poniósł nasz kraj na rzecz Ukrainy sowieckiej po 17 września 1939 roku.

W książce tej Autor prezentuje nieporuszane zbyt często w literaturze polskiej i obcej zagadnienia istotnej roli Ukrainy i Ukraińców w budowaniu i umacnianiu Związku Sowieckiego, udziału Ukraińców w Holokauście i tłumieniu Powstania Warszawskiego, co zapewne wywoła falę oburzenia historyków piszących według wypracowanych przez lewaków kanonów „poprawności politycznej”. Autor omawia także nieznaną szerszemu czytelnikowi genezę i rozwój ukraińskiego nazizmu. Tak, nazizmu, a nie faszyzmu! Autor podsumowuje stan relacji polsko-ukraińskich oraz negatywną rolę w ich kształtowaniu odegraną przez paryską „Kulturę” i Jerzego Giedroycia z jednej strony, a celowo zakłamujących historię badaczy i polityków z Ukrainy – apologetów ukraińskiego integralnego nacjonalizmu (nazizmu) – z drugiej. Taka kompozycja opracowania pomoże czytelnikowi zrozumieć trudną i celowo pogmatwaną ze względów politycznych tematykę, skłaniając go jednocześnie do refleksji na ten temat, który jest ciągle w Polsce marginalizowany. Jest sprawą zastanawiającą, że w Polsce, gdzie istnieje tyle wydziałów i instytutów historycznych na uniwersytetach i akademiach, historią najnowszą muszą zajmować się za własne pieniądze pasjonaci i amatorzy. Państwo pod wpływem nacisków politycznych z wielu stron i ambasad państw, nie tylko ościennych, nie wypracowało polityki historycznej niezbędnej do prawidłowego i perspektywicznego rozwoju. Politykę historyczną zgodną z interesem i mentalnością imperialną wypracowała natomiast Rosja, Niemcy, a nawet postsowiecko-nacjonalistyczna Ukraina. Sytuacja przypomina lata II wojny światowej, kiedy to mimo masowych i okrutnych mordów ukraińskich na Polakach zamieszkałych na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej Komenda Główna AK nie udzieliła żadnej pomocy zbrojnej ginącej ludności. Interweniujący w KG AK w Warszawie dowódca Obszaru III-Lwów, gen. brygady Kazimierz Sawicki „Prut”, po złożeniu relacji we Lwowie usłyszał od prof. Franciszka Bujaka: „Warszawa nas nie rozumie. Nie mają tam dla nas serca. Wiedziałem, że coś złego się święci odnośnie spraw Małopolski Wschodniej”[2]. Jak widzimy, stanowisko Warszawy jest niezmienne wobec spraw kresowych od co najmniej siedemdziesięciu czterech lat, i to niezależnie od faktu, która z partii jest u władzy. Czy jest to swoiste fatum, czy pospolite polskie niezgulstwo.

Książka ta jest opracowaniem historycznym o charakterze popularnonaukowym. Jej głównym celem jest upowszechnianie wiedzy wydobytej z licznych źródeł naukowych oraz popularnonaukowych, wydanych w języku polskim, ukraińskim i innych. Autor posiłkuje się w udowadnianiu stawianych tez 900 pozycjami literatury przedmiotu. Znajdują się wśród nich zarówno publikacje, artykuły oraz dokumenty archiwalne, jak i prasa lwowska, wielkopolska i inna z lat międzywojennych. Autor wykorzystuje również relacje i wspomnienia uczestników wydarzeń, przybliżając w ten sposób dzieje i ludzi tamtego czasu i obszaru.

Książką o tematyce kresowej, opisującą tragiczne relacje polsko-ukraińskie, powinni być szczególnie zainteresowani żyjący jeszcze przedstawiciele środowisk kresowych oraz członkowie ich rodzin, tym bardziej że Autor obnaża wiele celowo nawarstwionych przez dziesięciolecia fałszywych mitów na temat ukraińskiego integralnego nacjonalizmu. Ale opracowanie to nie jest adresowane wyłącznie do kresowian i ich potomków, lecz także do wszystkich tych, którzy kochają dzieje ojczyste i chcą poznać o nich prawdę, choć coraz trudniej o nie w dzisiejszym zakłamanym świecie.

Szczególnie cenną wartością książki jest jej cel: spopularyzowanie dziejów Kresów Południowo-Wschodnich II RP, przez lata celowo pomijanych po to, by naród zapomniał o wielkości Rzeczypospolitej, a władza nie narażała się imperialnemu Związkowi Sowieckiemu. Jest on obcy zawodowym historykom, często konformistom, którzy dyskutują ze sobą w wąskich gronach. Rezultaty tych dyskusji nie zawsze trafiały do szerokiego grona zainteresowanych.

Bardzo duży zakres omawianych zagadnień wymagał naturalnie w przypadku niektórych wątków ich uproszczenia, ale bez uszczerbku dla istoty przekazu.

Prof. zw. dr hab. Czesław Partacz

1 L.S. Kempczyński jest absolwentem warszawskiej SGGW, doktorem nauk rolniczych.

2 Relacja generała Sawickiego, Studium Polski Podziemnej, Londyn, sygn. 4705/1, s. XV.