Читать книгу Cesarz ośmiu wysp - Lian Hearn - Страница 9

Letnie burze ustały, na górskich stokach z każdym dniem powiększały się plamy czerwieniejących liści. Roczne jelenie prawie osiągnęły wielkość dorosłych osobników, ale nadal podążały za matkami przez cienisty las.

Sademasa od dawna pragnął upolować pewnego starego samca o pięknych rogach, ale stworzenie było tak sprytne i ostrożne, że nigdy nie pozwoliło się okrążyć. W tym roku, zapowiedział stryj Kazumaru, ten jeleń mu ulegnie.

Na wyprawę zabrał ze sobą bratanka, swojego ulubionego sługę Nobuto i jeszcze jednego człowieka. Szli pieszo, bo teren był zbyt nierówny nawet dla koni pasących się niżej na stokach Kumayamy. Żyli jak dzicy ludzie, zbierali orzechy i jagody, strzelali do bażantów, zastawiali wnyki na zające, z każdym dniem zapuszczali się coraz głębiej w las pozbawiony ścieżek. Od czasu do czasu widzieli swoją zdobycz, tracili ją z oczu, potem znowu trafiali na tropy w miękkiej ziemi albo na brązowe kupki odchodów. Kazumaru spodziewał się, że stryj straci cierpliwość, ale Sademasa niemal poweselał, jakby wkrótce miał zrzucić z siebie ciężar, który od dawna dźwigał. W nocy mężczyźni opowiadali historie o duchach, o tengu, górskich czarownikach i o tym, że wciąż znikają młodzi chłopcy. Kazumaru przysiągł sobie, że nie pozwoli, by go zabili razem z jeleniem. Nie miał odwagi zasnąć, ale czasami zapadał w sen na jawie. Słyszał wtedy stuk kamyków na planszy do go i widział zwrócone na siebie orle oczy tengu.

Gdy pewnego popołudnia dotarli na szczyt stromego urwiska, przed nimi stał jeleń z rogami lśniącymi w promieniach zachodzącego słońca. Robił bokami po wspinaczce. Mężczyźni sapali. Na chwilę wszyscy znieruchomieli. Potem Sademasa i Kazumaru sięgnęli po łuki. Dwaj pozostali myśliwi przygotowali noże. Sademasa dał znak bratankowi, żeby zaszedł zwierzę od lewej strony. Chłopiec wycelował łuk prosto w serce jelenia, a wtedy ten popatrzył na niego oczami wielkimi z wysiłku i strachu. Potem wzrok samca pomknął ku Sademasie. Kazumaru podążył za tym spojrzeniem i zobaczył, że stryj celuje nie w jelenia, tylko w niego. W tym momencie zwierzę skoczyło w jego stronę w rozpaczliwej próbie ucieczki. W powietrzu świsnęła strzała, jeleń z impetem wpadł na Kazumaru i strącił go w przepaść.

Ciało zwierzęcia złagodziło upadek. Przez chwilę obaj leżeli bez ruchu, wyczerpani. Kazumaru czuł pod sobą szalone bicie serca. W końcu zebrał siły, chwycił za rozłożyste rogi i wstał, sięgając po nóż. Jeleń był ranny, miał złamane nogi. Patrzył na niego bez mrugania. Chłopiec odmówił szybką modlitwę i poderżnął mu gardło. Gorąca krew trysnęła z rany, zabierając ze sobą życie.

Gęste krzaki ukryły go przed wzrokiem myśliwych wypatrujących go z góry. Kazumaru słyszał ich nawoływania, ale się nie odzywał. Przez chwilę zastanawiał się, czy chęć zdobycia rogów jest na tyle duża, że stryj spróbuje zejść z urwiska. Ale jedynym sposobem, żeby znaleźć się na dole, był skok albo upadek. Kiedy wróciła cisza, Kazumaru zaciągnął jelenia najdalej, jak zdołał. Znalazł pod nasypem małe zagłębienie pełne suchych liści. Leżał z martwym zwierzęciem w ramionach, gasił pragnienie jego krwią i odtwarzał w myślach wydarzenia na urwisku. Łatwo mógłby sobie wmówić, że to był wypadek, ale uznał, że lepiej jest stawić czoło prawdzie. Stryj mierzył do niego, ale jeleń przyjął na siebie strzałę i uratował mu życie. Znowu poczuł własny upadek, gwałtowny lot, ręce ściskające łuk, jakby kawałek drewna mógł go uchronić przed runięciem w przepaść, zbyt młody, by uwierzyć we własną śmiertelność, ale przekonany, że zaraz umrze.

Przez całą noc czuł krążące w pobliżu dzikie zwierzęta zwabione przez zapach krwi. Słyszał ciche stąpanie, szelest liści. Niebo było usiane gwiazdami, Rzeka Niebios jarzyła się srebrzystym blaskiem.

O świcie jeleń wystygł. Kazumaru zawlókł go na polanę i wziął się do skórowania. Ostrożnie odciął czaszkę z rogami, żałując, że nie potrafi przywrócić życia tym oczom, a jednocześnie pełen wdzięczności.

Znalazł krzemienie i przez cały ranek skrobał skórę do czysta. Nad doliną pojawiło się słońce i przez kilka godzin było gorąco. Wczesnym popołudniem Kazumaru wyciął z boków kilka pasów mięsa, cienkich, żeby szybko wyschły, i nadział je na dębowy patyk, przekładając liśćmi. Resztę zostawił lisom i wilkom i ruszył na północ.

Szedł prawie przez całą noc. Księżyc zbliżał się do pełni, zapowiadając pierwsze przymrozki. W dzień Kazumaru kilka razy krótko spał, a po zmiękczeniu skóry jelenia wodą i własnym moczem rozciągnął ją do wyschnięcia. Nie widział nikogo. Dopiero trzeciego dnia zorientował się, że idzie za nim jakieś zwierzę. Słyszał stąpanie i szelest liści, widział zielony błysk oczu. Kilka razy nasadzał strzałę na cięciwę, ale oczy znikały, a on opuszczał łuk. Nie chciał tracić pocisku w ciemności.

Wydawało się, że zwierzę go prowadzi, albo raczej, uświadomił sobie z niepokojem, zagania. Kiedyś już myślał, że zniknęło na dobre, ale po zapadnięciu nocy zawsze wracało. Gdy raz dostrzegł je w przelocie, ocenił po wielkości i umaszczeniu, że to wilk zwabiony zapachem skóry i mięsa. On i stryj gonili jelenia do granic wyczerpania, a teraz wilk robił to samo z nim. Zapędzał go coraz dalej w las, żeby skoczyć mu do gardła, kiedy chłopiec będzie wyczerpany i osłabiony głodem. Kazumaru próbował go przechytrzyć, udając, że śpi, a potem wstając bezszelestnie i zmieniając kierunek marszu, ale zwierzę jakby z góry przewidziało jego zamiary. Znowu zobaczył zielone oczy jarzące się w mroku.

Pewnego ranka o świcie zatrzymał się przy strumieniu, który wypływał ze źródła znajdującego się wyżej w górach i przecinał polanę. Dzień wcześniej zjadł ostatni pasek suszonego mięsa. Zobaczył ścieżkę wydeptaną w trawie i ślady na brzegu. Odczytał z nich, że do wodopoju przychodzą tutaj jelenie, lisy, wilki. Sam ostrożnie ugasił pragnienie, pijąc szybko ze stulonych dłoni. Potem ukrył się w zaroślach ze strzałą nasadzoną na łuk.

Musiał się zdrzemnąć, bo obudził go nagły ruch. Pomyślał, że śni, gdy zobaczył dwoje zwierząt idących niezdarnie bok w bok z głowami zwróconymi ku sobie. Niosły coś między sobą w pyskach. Szły dziwnie, jakby nie były żywymi istotami. Zamiast głów miały lakierowane czaszki, zęby ostre i lśniące, oczy z kawałków lapis-lazuli, pod skórą nie zwykłe ciało, tylko chrust i słomę. Kazumaru poczuł bijący od nich zapach dymu i rozkładu. Żołądek podszedł mu do gardła, wnętrzności się skręciły.

Kiedy stworzenia się zbliżyły, zobaczył, co niosą w pyskach: dzban o dwóch uchach. Stanęły przy sadzawce i opuściły naczynie do strumienia. Kiedy się napełniło, zawróciły i poszły ścieżką chwiejnym krokiem, rozchlapując wodę.

Kazumaru podążył za nimi jak we śnie, bez wahania, ale ze strachem. Słyszał dudnienie własnej krwi w czaszce i piersi. Wiedział, że zbliża się do kryjówki górskiego czarownika, znanej mu z opisów sług Sademasy. Chciał uciec, ale pchały go do przodu nie tylko ciekawość i głód, ale również wilk, który teraz otwarcie kroczył za nim.

Kazumaru minął skałę, przypominającą trochę niedźwiedzia, a potem kikut drzewa z dwoma poszarpanymi konarami podobnymi do uszu zająca. Bliżej małej chaty, która stała pod osłoną paulowni, zobaczył bardziej precyzyjnie wykonane rzeźby z drewna i kamienia, niemal jak żywe, z takimi samymi lakierowanymi czaszkami, odziane w skóry, udekorowane rogami. A oprócz nich sowy, orły i żurawie z piórami, nietoperze ze skórzastymi skrzydłami.

Dach chaty był zrobiony z kości, ściany ze skór. Z dużego wiadra stojącego przy drzwiach dochodził silny zapach uryny. Przez głowę Kazumaru przemknęła myśl: pewnie używa jej do garbowania skór, tak jak on sam zrobił, żeby zmiękczyć skórę jelenia. Dwa małe lisy, prawdziwe, warczały na siebie nad martwym królikiem. Wilk siedział, lekko dysząc. Dwie bestie, za którymi podążał Kazumaru, zatrzymały się przed chatą i zawyły. Po chwili wyszedł z niej czarownik. Wyjął dzban z ich pysków i gestem kazał im usiąść, jakby były psami. Miał skórę ciemną jak wygarbowaną, długie włosy i krzaczastą brodę, jedno i drugie czarne, bez śladu siwizny. Wydawał się jednocześnie stary i młody. Ruchy miał zwinne i naturalne jak u zwierzęcia, ale głos, kiedy odezwał się do Kazumaru, bez wątpienia należał do człowieka.

– Więc wróciłeś do Shisoku?

– A byłem tu wcześniej? – zdziwił się chłopiec.

Siedzący za nim wilk zawył.

– W tym życiu albo w innym.

I może rzeczywiście kiedyś tutaj był. Kto wie, gdzie wędrowała jego dusza, kiedy ciało spało? Może stąd się brały sny?

– Przyniosłeś łopatki? – spytał raptem mężczyzna zwany Shisoku.

– Nie, ja... – zaczął się jąkać Kazumaru, ale czarownik mu przerwał.

– Mniejsza o to. Na pewno do mnie trafią któregoś dnia. Daj mi rogi. Jeszcze mamy czas.

– Czas na co?

– Żeby zrobić z ciebie dziecko jelenia. Po to przyszedłeś.

– Co to znaczy?

– Twoje życie nie należy do ciebie. Umrzesz w jednym, a narodzisz się w innym, żeby stać się tym, kim miałeś się stać.

W tym momencie Kazumaru odwrócił się, żeby uciec, ale czarownik wymówił słowa w nieznanym mu języku, a potem dodał:

– Zostań!

Kazumaru miał wrażenie, że wokół niego zamknęły się kraty. Poczuł na ramionach kościste ręce, choć czarownik stał w pewnej odległości od niego. Shisoku cofał się powoli, wciągając go do chaty.

* * *

Nie był pewien, czy znalazł się w domu, warsztacie czy kaplicy. Wonie lakieru, kamfory i kadzideł nie maskowały odoru martwych istot. W piecu płonął ogień, nad którym w żelaznym kociołku coś bulgotało. Na ławie poczerniałej od dymu leżały dłuta i pędzle. Podłoga była z ubitej ziemi, ale w jednym końcu, przed czymś w rodzaju ołtarza, zaścielały ją dywaniki i poduszki otoczone migoczącymi lampami i świecami. Na ołtarzu i wokół niego stały rzeźbione postacie bóstw, wszystkie z lakierowanymi, pomalowanymi twarzami, na ścianie wisiały liczne maski, głowy zwierząt i skóry. Kazumaru dostrzegł co najmniej dwie ludzkie czaszki. Uświadomił sobie, że przybył do jednego z tych miejsc, gdzie mieszają się światy, jak tamto z jego dziecięcych snów, w którym ojciec spotkał tengu. Zaczął drżeć, ale nie było stąd ucieczki. Na zewnątrz chatę otaczały zwierzęta, prawdziwe i sztuczne. W środku znajdował się czarownik.

Kazumaru nie wiedział, jak to się stało, ale stwierdził, że leży przed ołtarzem, nagi, przykryty jelenią skórą. Spojrzał na Shisoku takimi samymi oczami jak tamten samiec, rozszerzonymi i zrezygnowanymi w obliczu śmierci. Shisoku dał mu do picia napar z grzybów i igieł sosnowych zmieszanych z lakierem i cynamonem, co normalnie zabiłoby człowieka, ale Kazumaru wprowadziło w głęboki trans. Czas się zatrzymał.

Chłopiec obserwował, jak czarownik bierze czerep z rogami i zaczyna tworzyć maskę, śpiewając przy tym jakąś tajemniczą sutrę, której Kazumaru nigdy wcześniej nie słyszał. Na zewnątrz zwierzęta się poruszyły i zawyły. Kazumaru wydawało się, że obok niego leży kobieta. Przepełniał go strach, bo nigdy wcześniej nie był z kobietą. Unikał znaczących spojrzeń pokojówek w Kumayamie, podejrzliwy wobec wszystkiego, co mu proponowały, ostrożny i nieufny. Ale ona pokierowała nim, wiele razy tamtej nocy i w kolejne, a jego okrzyki mieszały się ze zwierzęcymi głosami. Wiedział, że jego ciało, siła i męskość są wykorzystywane w celach, których nie rozumiał, wbrew jego woli. Mimo to jego żądza się wzmagała, a on ją zaspokajał.

W dzień leżał niezdolny do ruchu i patrzył, jak Shisoku pokrywa maskę kolejnymi warstwami lakieru, mieszając go z białymi i czerwonymi płynami wytwarzanymi przez kochanków. Suszył je potem nad dymem z kadzideł, za każdym razem śpiewając inną pieśń. Zrobił usta i język z wyprawionej skóry pomalowanej cynobrem, wyżłobił otwory na oczy i zwieńczył je czarnymi rzęsami z kobiecych włosów. Wypolerował rogi, aż lśniły jak obsydian. Księżyc urósł do pełni, potem całkiem zniknął. W następnej kwadrze maska była gotowa.

Shisoku nałożył ją na twarz Kazumaru. Pasowała jak rękawica do dłoni. Chłopiec poczuł, że wlewa się w niego siła jelenia i cała prastara mądrość lasu. Nieznajoma przyszła do niego po raz ostatni. Jego krzyki rozbrzmiały echem, jak jesienią rozbrzmiewają ryki samców. Kobieta objęła go czule i wyszeptała:

– Teraz twoje imię brzmi Shikanoko, Dziecko Jelenia.

Nawiedziło go odległe wspomnienie – jelonek, głos ojca – i Kazumaru zrozumiał, że już nigdy nie przybierze innego imienia. Potem zapadł w głęboki sen. Kiedy się obudził, znowu był ubrany, kobieta zniknęła, maska jelenia leżała na ołtarzu w sakwie z siedmiowarstwowego brokatu. Wydawało się niemożliwe, że zmieściła się w worku tej wielkości, ale był to jeszcze jeden aspekt czarów, które rzucił na nią Shisoku.

* * *

Shisoku praktykował dość przypadkową, niedbałą magię. Wykonywał nieokreślony gest w stronę ognia, a ten ożywał w siedmiu wypadkach na dziesięć, a w pozostałych trzech dąsał się i ledwo tlił. Cztery lisy i wilki pojawiały się czasami, kiedy je wzywał, ale częściej prowadziły własne dzikie życie, jakby czarownik nie istniał. Czasami sztuczne zwierzęta robiły to, czego od nich oczekiwano, przynosiły wodę w dzbanie, zbierały chrust, ale skorupy na brzegu strumienia świadczyły o tym, jak często zawodziły. Shikanoko sam gromadził drewno na opał, a w miarę jak trwała zima, wyprawiał się na polowania, żeby zdobyć pożywienie dla nich obu. Zrobił nowe strzały i wyposażył je w lotki z piór orła, jednakże choć tropił wiele jeleni, nigdy żadnego nie zabił.

Shisoku jadł bardzo mało. Całe dni spędzał na wyprawianiu skór kamforą i rutą, gotowaniu czaszek i kości, żeby pozbawić je resztek mięsa. Potem drobiazgowo odtwarzał martwe zwierzęta, jakby był stwórcą, wypychał ich skóry gliną i słomą, budował szkielety z bambusa i wiązał je sznurkiem. Jego wytwory stojące rzędami pod okapem zasypywał śnieg. Przez wiele tygodni hartował je mróz, ale wraz z wiosną wróciły też owady. Z jaj wykluły się gąsienice i większość stworzeń opanowanych przez czerwie trzeba było spalić. Jedno czy dwa przetrwały dzięki łutowi szczęścia, umiejętnościom czarownika albo magii, ożyły i dołączyły do kolekcji Shisoku.

Wysoko w górach stopniały śniegi i wezbrane strumienie spłynęły prawie pod drzwi chaty. Kiedy woda się cofnęła, polanę porosły dzikie kwiaty i trawa. Co noc Shisoku nakładał maskę na twarz Shikanoko i uczył go tańca jelenia.

– Ten taniec odkrywa sekrety lasu i uwalnia jego błogosławieństwa. To potężna więź między trzema światami: zwierząt, ludzi i duchów. Kiedy opanujesz wszystkie ruchy, dzięki masce zdobędziesz wiedzę o wydarzeniach na świecie, w snach ujrzysz przyszłość i spełnią się wszystkie twoje pragnienia.

Kroki obudziły w chłopcu coś, za czym tęsknił i czego jednocześnie się bał, ale pomyślał, że ten taniec jest równie niepewny i zawodny jak cała magia Shisoku, i tylko częściowo wierzył w jego słowa.

* * *

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.