Читать книгу Hartstog in Malawi - Lizet Engelbrecht - Страница 6

“Verdomp!” swets Rochelle hard terwyl sy die Kia-viertrek teen so ’n spoed langs die pad tot stilstand bring dat jy net stof sien trek. Sy ruk die roetekaart weer uit en bestudeer dit ergerlik.

Die omgewing lyk nie bekend nie. Afdraaipaaie wat op die kaart aangedui is, kry sy nie en dit wat sy verwag het ’n dubbelpad sal wees, is net ’n smal strokie teer oorlaai met allerhande tipe verkeer. Swart teerslange het intussen vervel en weer bruin en stowwerig geword, en wat as ordentlike brûe op die kaart aangedui word, kan sy nie begin om te beskryf nie.

Sy voel onnosel. Miskien hou sy die kaart onderstebo of ry sy in die verkeerde rigting. Dis nie dat sy ’n afhanklike persoon is nie – sy het op agtienjarige ouderdom haar ouerhuis verlaat om voltyds te studeer. En ofskoon die Matie-kampus slegs ’n paar blokke weg is van haar ouerhuis, het sy in die koshuis gebly en haar eie ding gedoen. As uitblinkerstudent in haar rigting is sy onmiddellik ná voltooiing van haar studie ’n pos aangebied, waarna sy haar eie blyplek gekry het. Sy is reeds jare lank onafhanklik, dis net dat sy so min haar bekende omgewing verlaat.

“Kan ek nie net asseblief een ordentlike aanwysing kry nie?” smeek sy. Sy is besig om ’n dowwe hoofpyn te ontwikkel en die spanning knaag aan haar nekspiere.

“Chellie, my kind, kruip maar net aan. Al die paaie kom iewers uit,” sou haar pa nou gesê het, tot groot ergernis van haar ma.

Rochelle trek weg, maar meteens verlang sy na haar ouers.

Haar gesin is juis een van die hoofredes hoekom Xavier nie haar vrese kan verstaan nie. ’n Beter gebalanseerde, standvastige en lojale gesin sal jy nêrens vind nie. Xavier glo dat haar vrees vir die onbekende geregverdig sou kon word indien daar geraamtes in haar of hulle gesin se kas was. Maar juis omdat hulle so normaal en ongekompliseerd is, voel hy sterk dat sy dié vrees kan en móét oorkom. Soms vermoed sy dat Xavier dink sy sit aan.

Sy sit nie aan nie! Hemel, gisteraand toe die kelner skielik die drankie op haar tafel neersit, het sy so geskrik dat sy skoon lighoofdig was. Sy kon die sogenaamde kaptein wat die drankie gestuur het nêrens sien nie en ofskoon sy hom nie wantrou nie, kon sy nie die onbekende opsom nie. Hy is arrogant, dit weet sy, maar die restaurant, die kroeg, die hotel en haar kamer – alles was vreemd.

Sy het gesoek na uitkoms, maar kon nie sien deur die angs wat haar oorweldig het nie. Sy kon nie die waarheid sien nie. Die vrees het haar hart so swaar omklem dat sy haar moes staal en harder moes praat om enige woorde uit haar keel te kry. Terwyl sy en die kelner gepraat het, het sy heeltyd gewonder: Het hy die drankie gestuur of iemand anders? Hoekom sién sy nie die man nie?

Sy was oortuig dat die drankie gedokter is, dat iemand haar dophou en onwelvoeglike planne met haar het. Sy het skoon haar eetlus verloor en toe boonop die hele nag nagmerries gehad. Dieselfde nagmerrie wat sy reeds die afgelope twee weke elke aand beleef, maar verlede nag het dit ’n stertjie bygekry. Soos die vorige veertien nagte het sy haarself wakker gesoebat, haar lakens deurweek as gevolg van die angssweet en haar liggaam uitgeput deur die hewige geveg wat sy beleef het. Dis presies dieselfde geveg oor en oor.

Vanmôre het sy ’n uur vroeër as beplan die hotel verlaat in die hoop dat sy nooit weer vir kaptein Costa hoef te sien nie. Haar ou nagmerrie is genoeg, sy kan verduidelik waar dit vandaan kom, maar die nuwe stertjie raak nou te erg.

Vlugtig loer sy weer na die roetekaart. Liwonde-reservaat, volgens die roetekaart, is slegs ’n skrale 250 kilometer van Blantyre. Volgens haar berekening sou die rit nie langer as drie uur neem nie. Onkundig het sy natuurlik nie tyd bereken vir ’n smal kronkelpad wat voortdurend vol kinders, bokke, smouse, honde en katte is nie. En sy het ook nie besef dat dit die een klein dorpie op die ander is en dat jy selde vinniger as 80 kilometer per uur ry nie.

Rochelle glimlag innerlik. Toeter en toet het vandag ’n nuwe betekenis gekry.

Verslae dink sy aan die aantal mense wat sy tot nou toe gesien het. Massas sonder einde; soos miere wat heuning ruik, borrel hulle voortdurend uit en skarrel rond. ’n Opvallende verskynsel is die hoeveelheid fietse – verstommend!

Malawi is ’n klein landjie. ’n Bietjie groter as die Krugerwildtuin, en twintig persent van die oppervlakte word deur die Malawimeer bedek. Met ’n bevolking van twaalf miljoen is dit een van die digs bevolkte lande in Afrika. Sy het baie mense verwag, maar sóveel mense sou sy nimmer as te nooit kon raai nie.

Skielik moet sy weer rem trap vir die vale. Nogmaals swets sy – iets wat sy normaalweg nooit doen nie. ’n Fietsryer met ’n hele boel lewende hoenders, kop onderstebo oor die stuurwiel vasgemaak, en ’n boerbok op die saal vasgegespe, het reg voor haar ingery.

Onmiddellik vererg sy haar bloedig en wil sommer op haar toeter lê, maar toe laat die komieklike prentjie haar skaterlag. Die meeste onvoorsiene komplikasies is eintlik so snaaks dat dit bomenslike inspanning verg om nie te lag nie, besef sy. Nogmaals reik sy na haar kamera om die kostelike affêre op film vas te vang voor sy verder aankruie.

“Nee, nee!” kreun sy moedeloos toe nog ’n padversperring voor haar opduik.

Behendig bring Rochelle die Kia tot stilstand. Dis nou die derde padversperring. En soos by die vorige twee is daar weer eens net ’n blou bordjie wat lees: Stop. Police.

’n Paar meter verder is die versperring oor die middel van die pad opgerig. ’n Beampte in uniform kom nader. Dieselfde twee vrae in dieselfde gebroke Engels: “Waarheen gaan u? Het u enigiets om te verklaar?”

Ritmies trommel sy met haar naels op die stuurwiel en probeer die gejaagde gevoel afskud. By die vorige punte is ander voertuie deursoek; letterlik alles word uitgepak, oopgemaak en ondersoek. Sy was tot dusver gelukkig.

Sy byt op haar onderlip en ’n angssweet slaan yskoud op haar vel uit toe die beampte wys sy moet langs die pad aftrek. Sonder haas stap hy om haar motor. By haar venster steek hy vas en vra: “Lisensie, asseblief.”

Woordeloos oorhandig sy haar rybewys. Sy is waaksaam en elke sintuig is op hom ingestel.

Die beampte bestudeer haar lisensie oneindig lank.

“Tringels, asseblief,” vra hy met die rybewys nog in sy hande.

“Ekskuus?”

“Tringels, asseblief.”

Dis die enigste woorde wat hy herhaal, maar die ongeduld slaan ongetwyfeld in sy stem deur. Agter haar lê ’n minibusbestuurder op sy toeter en in haar truspieël kan sy sien hoe die passasiers by die vensters uitpeul om tamaties, vis, vetkoek, ensovoorts te koop.

“Ek is jammer, meneer, maar ek het nie die vaagste benul waarna u verwys nie. Kan u vir my verduidelik wat dit is waarna u soek?” vra sy benoud.

Met ’n verergde klik van die tong swaai die beampte op sy hakke om en skreeu iets op Chichewa, die amptelike taal van Malawi. Nog vinniger draai hy terug, leun met sy elmboog teen haar deur en herhaal stadig en bevelend: “Ek wil beide u tringels sien. Nou!”

Sy stemtoon styg as gevolg van sy ongeduld en sy oë trek onvriendelik op twee skrefies.

Twee, flits dit deur haar brein. Wat kan dit wees?

Onbeholpe maar steeds in beheer, verduidelik sy dapper: “Meneer, ek verstaan nie wat u soek nie. Kyk, hier is my paspoort,” en sy oorhandig haar paspoort. “Ek besoek Malawi en het gister gearriveer, maar niemand het my geadviseer oor die goed waarna u op soek is nie.”

Haar moed begin sink toe sy sien hoe sy gesigsuitdrukking hard en onversetlik raak. Haar ingewande bewe. Die beelde van ’n koue, nat Afrika-tronksel en niemand wat haar onmiddellik vermis nie, spring voor haar geestesoog op.

Die beampte is glad nie gelukkig met haar nie. Die vrees maak haar heeltemal dom en soos mis voor die son begin haar selfbeheersing kwyn. Haar oë skiet vol trane en sy kyk hulpsoekend rond.

“Tringels, of jy het nagelaat om die wet te volg, en dis ’n probleem. ’n Gróót probleem.”

Die adrenalien pomp deur haar are. “Asseblief, meneer …” Sy maak keel skoon en probeer weer: “Asseblief, meneer, ek weet nie …”

Haar onvaste stem word onderbreek deur ’n motor wat met skreeuende bande tot stilstand kom. Iewers klap ’n deur en vaagweg wonder sy of dit die vangwa is wat gearriveer het.

“Middag, dame. Wat is die probleem?” vra ’n diep stem.

Die rustigheid daarvan dring deur haar angsneurose. Verligting spoel oor haar. Sy was werklik nog nooit in haar lewe so verlig nie. Sy kan haar ridder op sy wit perd sommer ’n klapsoen gee.

Deur haar venster kyk sy op, en op en op. Wat ’n massiewe stuk vleis, flits dit deur haar gedagtes – voor sy vaskyk in kaptein Costa se gesig.

Haar nuutgevonde optimisme sak tot ’n laagtepunt toe sy besef wie haar ridder is, en dat sy gesigsuitdrukking verraai dat hy wens hy het eerder verbygery. Maar te diep in die penarie om haar aan sy liggaamshouding te steur, glimlag sy bewerig.

“Dankie, miskien kan u help. Die beampte is op soek na my tringels,” sê sy en probeer haar stem kalm hou.

Hy staar woordeloos na haar.

Moedeloos trek sy haar skouers op, gooi haar hande in die lug en vaar uit: “Ek het nooit so iets ontvang nie! Nie by geboorte nie en ook nie gister by immigrasie nie. Ek weet nie wat dit is nie! Wat moet ek nou doen?”

“Sluit oop jou deur,” beveel hy.

Rochelle voel hoe haar mond letterlik oopval. Verbyster gaap sy die lang man aan.

Sy swart wenkbroue lig ’n fraksie en sy sien die irritasie in sy donkerblou oë flits. Noodgedwonge byt sy op haar tande, verwens Xavier en sluit die deure oop.

Ongenooid ruk hy die motor se agterdeur oop.

“Hei, man! Wat dink jy doen jy?” vra sy en probeer haar veiligheidsgordel losmaak.

Sy sal haar nie laat intimideer nie, besluit sy, sy sal hom bydam met haar skoen se hak as dit moet!

Hy slaan die sitplek plat en haal twee rooi driehoeke uit. Sy blik vee haar van die aardbol af toe hy regop kom en die driehoeke onder die beampte se neus druk. Die driehoeke word sonder ontsag teruggegooi en hy slaan die agterdeur met ’n slag toe.

Rochelle sit versteen. Tringels … dis triangles! Hoe domonnosel van haar, maalkolk haar gedagtes terwyl sy voel hoe haar gesig verkleur. Sy wens dat die aarde wil oopskeur en haar insluk.

“ ’n Mens oorhandig nie sommer jou paspoort aan enigiemand nie,” sê hy en hou haar paspoort en lisensie na haar uit.

Sy knik.

Hy wissel ’n paar woorde in Chichewa met die beampte, draai om en stap met besliste treë weg.

Gestroop van alle energie bid sy hardop: “Liewe Here, moet tog asseblief nie dat my pad ooit weer met hierdie ongeskikte man s’n kruis nie. En help my om lewend die reservaat te bereik.”

Moeg en uitgeput arriveer Rochelle ná byna ses uur op die pad in Chipata. Dis ’n plattelandse dorpie wat hoofsaaklik bestaan uit ’n outydse BP-vulstasie, ’n tipe supermark en ’n paar plaaslike besighede. Tot haar verbasing herken sy ook onmiddellik die alombekende Pep Stores van Suid-Afrika, en dit verdring sommer die ergste verlore en eensame gevoel.

Liwonde-natuurreservaat is slegs bereikbaar via motorboot of helikopter. Die westelike sy van die reservaat grens aan die breë Shire-rivier en daar is geen toegangspaaie na die reservaat nie. Die motorboot se bestuurder verduidelik dat die rit hulle ’n bietjie meer as ’n uur behoort te neem en dat hulle net voor skemer daar sal wees. Te moeg om te redeneer of bang te wees, sit sy agteroor en raak meegevoer deur die dreuning van die motorboot en die natuurskoon.

Die bome gooi reeds lang skadu’s oor die water toe die bestuurder die grasdakchalets van Liwonde wat in die verte verskyn aan haar uitwys. Soos hulle naderkom, kan sy nie anders as om na haar asem te snak nie.

Intiem en uniek pryk die chalets op die oewer van die rivier, met ’n fluweelsagte grastapyt wat elkeen omring en ’n balkon wat aanloklik oor die kolkende rivierwater hang.

Nadat sy gasvry ontvang en amper letterlik op die hande haar chalet ingedra is, kan Rochelle vir die eerste keer die dag onbesorg asemhaal.

Gretig verken sy haar chalet. Die hoofslaapkamer het ’n pragtige handgemaakte hemelbed waarvan die houtpilare met diermotiewe uitgekerf is. Die bed word omvou deur ’n wasige muskietnet. Nuuskierig stap sy deur die res van die chalet en merk dat al die meubels van dieselfde pragtige donker hout is. Voor al die vensters is gaas, natuurlik om die malariamuskiete uit te hou, en die vensters is bedek met bypassende materiaalblindings. Tot die kleinste skildery is gekies om die chalet te komplementeer, die regte verhouding en harmonie te skep, besef sy verras.

Sy frons en peuter aan haar serp. Hierdie idilliese en asemrowende reservaat pas nie heeltemal by die beeld wat sy van John Auther geskep het nie. Sou hy emosioneel tog sterker wees as wat sy gedink het? Miskien weer getroud? Sy kyk met nuwe belangstelling na die interieur van die chalet – ’n vrou se hand was definitief teenwoordig.

Wel, sy het tog so ’n moontlikheid verwag. Sy is selfs voorbereid op die aanwesigheid van ’n nuwe kroos.

Wat ook al sy omstandighede is, dit maak geen verskil aan haar opdrag nie. Sy ken John Auther se geskiedenis soos die palm van haar hand, en sy weet presies hoe om hom te benader en te manipuleer.