Читать книгу Hoe kwesbaar die hart - Malene Breytenbach - Страница 4

Brenda is besig met haar saalronde toe sy die aantreklike jong dokter in sy wit jas wat in haar rigting stap, herken. Dit kan nie wees nie, maar dis sowaar Thomas Naudé.

“Wat op aarde doen jý hier?” vra sy verbaas toe hy met ’n breë glimlag nader kom.

“Hallo, Brenda. Long time no see! My oom Charl het my aangemoedig om na my Zuma-jaar na Londen te kom en hy het hierdie hospitaal aanbeveel. Dis wraggies lekker om ’n ou bekende raak te loop. Kan ek jou later sien? Nadat jy hier klaar is?”

“Ek behoort teen eenuur ’n rukkie vry te wees. Waar sal ek jou kry?”

“By die kafeteria. Ek sal vir jou wag.”

“Goed.”

Hy draai om en loop weg, maar Brenda kom agter dat die twee verpleegsters by haar hom gefassineer agterna staan en kyk.

“Wat ’n man,” sê die jonger een op Engels. “Is hy ook van Suid-Afrika?”

“Ja, ons was klasmaats. Kom, ons het werk om te doen,” betig Brenda haar.

Sy kyk na die pasiënt se kaart. Hy het ’n blindedermoperasie gehad en hy lyk vir haar maar bleek en moeg.

“Hoe voel u vanoggend, meneer Blake?” vra sy en neem sy pols.

“Aansienlik beter vandat ek so ’n mooi dokter gesien het,” skerts hy.

Sy maak asof sy dit nie hoor nie. Enige reaksie op sulke aanmerkings lok gewoonlik ’n lawwe flirtasie uit, en sy wil professioneel wees.

Die kafeteria is vol en dis rumoerig soos almal gesels, maar Brenda herken onmiddellik vir Thomas, wat by ’n tafeltjie vir twee wag. Hy het opgestaan en wuif vir haar. Dit val haar op dat hy steeds tussen ander mense uitstaan omdat hy lank en aantreklik is, met die selfversekerde houding van iemand wat weet en verwag dat mense na hom kyk en hom bewonder. Net sy oom Charl, wat rypheid en wysheid aan sy kant het, is aantrekliker as hy, dink sy.

Toe sy by die tafel kom, soengroet hy haar. “Ek wou jou nie voor die pasiënte in die verleentheid stel en jou ’n klapsoen gee nie,” lag hy. “Het jy lus vir koffie, of is jy honger?”

“Ek is honger. Kom ons gaan kry skinkborde en kos.”

Hulle gaan staan in die ry. “Hoe lank is jy al hier?” vra hy oor haar skouer.

“Twee maande. Eben Brynard is ook hier. Jy onthou hom mos?”

“O ja, jou groot pel. Ek het maar gister aangekom. Eers bietjie Europa deurgetoer na my Zuma-jaar. Ek moes van daardie hel herstel, maar ek vertel jou alles as ons eers sit.”

Brenda en Eben het vir hulle huisdokter-opleiding by Tygerberg aangebly, maar sy weet Thomas is Pretoria toe. Sou hy die verleidingsweivelde daar dalk groener gevind het? kan sy nie help om meewarig te wonder nie.

Hulle kry gekookte kos en gaan tafel toe. Brenda is ongemaklik bewus daarvan dat mense omdraai en na hulle kyk. Hy is natuurlik ’n nuweling, sy is ook nog betreklik nuut en hy is so opvallend. Die verpleegsters sal waarskynlik gaande wees oor hom, en soos sy hom ken, sal hy hom in die aandag verlustig. Dit gee haar so ’n trilling van irritasie. Dat hy van alle mense hier moes uitkom!

Hy val weg en eet. “Die kos is nie te sleg nie.”

“Nee, die personeel kry goeie kos, en die akkommodasie is heel skaflik. Ek het ’n lekker woonstelletjie in die dokterskwartiere. Eben is langs my. Jy sal hom nog te siene kry.”

Verbeel sy haar of sien sy spot in sy oë? Hy kon hulle altyd so spottend op universiteit aankyk, asof hy dink hulle is twee fratse. Sy moet haarself dwing om vriendelik te wees.

“Was jou Zuma-jaar hel gewees?” vra sy.

Hy snork. “Was dit hel? Ek moes in ’n hospitaal in KwaZulu-Natal gaan werk, en die meeste pasiënte het MIV of full-blown Aids gehad. Ek het darem ook ’n verskeidenheid kindersiektes en peste behandel, en babas gevang vir ’n vale. Ek het my vrek gewerk.”

“Maar jy het baie geleer, en buitendien gaan jou werk altyd lang ure behels. Dit was vir my ook ’n skok om so met die probleme buite die opleidingshospitaal te doene te kry. En ons het gedink ons ken reeds ellende.”

Hy kou en sluk voordat hy weer praat. “Jy was mos in die Oos-Kaap? Seker net so bleddie erg.”

“Die hospitaal se toerusting het veel te wense oorgelaat en ek het ook hard gewerk, maar dit was baie leersaam. Ek het goeie vriende daar gemaak.”

“Little Miss Sunshine,” spot hy.

Brenda vererg haar. “Ons het die Hippokratiese Eed afgelê, Thomas. Ons het belowe om ons lewe te wy aan die verligting van ander se pyn en ellende. Dis nie iets om mee te spot nie. Jy was nog altyd ’n spotter en ek het nog altyd onder jou spot deurgeloop. Wanneer gaan jy grootword?”

Hy sit terug en kyk haar gebelg aan. “Chill, Brenda! ’n Mens sou sweer ek is ’n monster. Ek maak maar net ’n grappie, dis al.”

Sy bly stil en eet verder, maar daar is ’n ongemaklike stilte. Hy maak sy bord kos klaar voordat sy halfpad met hare is, en toe sit hy haar en bekyk.

“Jy het mooi grootgeword, maar niks vriendeliker nie.” Sy stem klink seergemaak, maar sy vermoed hy dik aan.

Eers toe sy klaar is en haar mond met die servet afvee, kyk sy na hom.

“Little Miss Sunshine is gewoonlik vriendelik en nie humeurig nie, Thomas Naudé. Die moeilikheid met jou is dat jy nog altyd ligsinnig was en jou verbeel jy is beter as ander. Dat jy met mense se gevoelens kan speel, hulle kan beledig en verkleineer, en dan moet hulle maar vir lief neem daarmee, want jy is so oulik.”

“Hel! Hier sien ek ’n ou vriendin en al wat sy doen, is om my uit te vreet vir als wat sleg is.” Sy mooi gesig vertrek komies.

“Wel, jou sondes haal jou in. Jy sal nooit weer die kans kry om ’n weddenskap met my te wen nie.”

Hy is dadelik behoedsaam. “Waarvan praat jy, sussie?” sis hy.

“Jou weddenskap destyds dat jy my sal oorreed om na jou broer se partytjie te gaan, boetie,” sê sy opsetlik bedaard. “Onthou jy? Ek hoop jy het jou honderd rand darem goed bestee. Daarmee kon jy ’n ander meisie vir ’n hamburger geskiet het.”

Sy mond het oopgeval en nou lyk hy erg verleë. “Hel, Brenda … Ek het nie gedink jy sou dit uitvind nie. Ek het nie bedoel om jou gevoelens seer te maak nie.”

“Nee, omdat jy my gevoelens geensins in aanmerking geneem het nie. Maar dis water onderdeur die brug. Kom ons vergeet daarvan.”

Hy skud sy kop. “Ek is regtig jammer. Jy laat my soos ’n hond voel.”

“Dankie vir jou geselskap en toemaar, moenie huil nie. Nou moet jy my verskoon. Ek is weer aan diens.”

Sy staan op en los hom aan tafel, bewus daarvan dat hy haar agterna kyk.

Nou weet jy waar jy met my staan, Thomas Naudé, dink sy. Maar toe is sy half spyt. Hy is nog nuut en vreemd hier. Moes sy dit ooit opgehaal het? Dis so lank gelede. En juis hier waar dit lekker is om ’n ou bekende te sien. Sy sug. Ag nou ja, hy moet dit maar verwerk soos sy die destydse belediging moes verwerk het. Dit het haar nogal seergemaak, maar hy is gewoonlik so ligsinnig dat hierdie ding hom sekerlik nie lank sal laat sleg voel nie.

Soos Brenda voorspel het, maak Thomas ’n indruk op al wat vrou is. Dit gons behoorlik oor die aantreklike jong Suid-Afrikaanse dokter. Sy weier egter om betrek te raak by praatjies oor hom. Sy is hier om te leer, en die ondervinding gaan ’n aanbeveling wees as sy aansoek doen om in Suid-Afrika in ginekologie en verloskunde te gaan spesialiseer.

Sy en Eben is die oggend vry en hulle beplan om na Hampton Court-paleis te gaan. Daar is ’n klop aan haar deur en sy maak oop, want sy verwag hom. Tot haar verbasing is dit nie hy wat daar staan nie, maar Thomas Naudé.

“Haai. Is jy nog kwaad vir my?” vra hy sedig.

Sy glimlag. “Nee wat. Ek het gedink dis Eben. Ons gaan Hampton Court toe. Ons is besig om al die besienswaardighede die een na die ander in te ryg in ons vrye tyd.”

“Ag nee. My oom is hier vir ’n mediese kongres. My oom Charl. Onthou jy hom nog van die gewraakte partytjie af? Die ginekoloog?”

Dis asof haar asem ’n oomblik verstok. Sy knik. “Ja, ek onthou hom.”

Hoe kan ’n mens so ’n man ooit vergeet?

“Hy nooi ons – vir my, jou en Eben – uit vir die dag. Môre gaan hy terug. Wil julle nie eerder ’n ander dag na Hampton Court gaan nie? Hy neem mens altyd vir helse lekker etes uit, en hy is hier met ’n gehuurde Bentley. Ons hou ons lywe lords en ladies.”

Brenda is erg in die versoeking. “Wel, as Eben nie omgee nie, kan ons dit dalk oorweeg,” sê sy huiwerig.

Eben verskyn meteens. “Haai! Waaroor sal ek nie omgee nie?”

“My oom Charl is hier en hy wil ons drietjies vandag uitneem,” sê Thomas. “Hy is ’n ou wat ’n mens lekker treat. Ek beveel dit ten sterkste aan.”

Eben lyk half onwillig, maar hy kyk na Brenda. “Wil jy gaan?”

“Wel …”

“Oukei, ons sal saamgaan,” sê Eben gelate. “Ons kan volgende week die paleis gaan besigtig.”

Toe Charl Naudé agter die Bentley se stuur uitklim, slaan hy amper Brenda se asem weg. Dat ’n man so indrukwekkend kan wees, is ’n sonde. Sy moet haar met groot moeite ongeërg hou en groet hom vriendelik.

“Dankie dat u aan ons dink, dokter.”

“Dis ’n plesier. Ek het gedink dit sal lekker wees om saam met Suid-Afrikaners en Thomas se vriende te kuier.”

Sy grysblou oë bekyk haar goedkeurend van bo tot onder, voordat hy sy hand na Eben ook uitsteek. “Dokter Brynard? ’n Plesier om jou ook weer te sien.”

“En vir u,” reageer Eben beleef. “Noem my asseblief Eben.”

“Julle kan gerus maar vandag die ‘u’ los, hoor. Dis gans te formeel. Noem my Charl. Ek is nie soveel ouer as julle nie en ek wil nie soos ’n ou omie voel nie. Nou, het julle enige voorkeure waarheen julle wil gaan? Solank ons ook by ’n goeie restaurant uitkom.”

Brenda en Eben kyk vlugtig na mekaar. “Ons sou Hampton Court toe gegaan het,” sê sy. “Dis glo pragtig en dis boonop ’n mooi dag. Die weer kan hier so dikwels guur wees. Was u … jy … al daar?”

“Ek was jare gelede kortstondig daar. Dis nie net ’n mooi paleis nie, maar die tuine is verruklik. Sal ons soontoe gaan? En daarna iewers gaan eet?”

Brenda is verheug. “Dit sal baie lekker wees.”

“En ons ry boonop in styl,” lag Eben. “Ek sal voel soos prins Charles as ek met dié motor deur Londen toer.”

Charl lyk geamuseerd. “Nou goed. Brenda sit voor en die twee manne agter. Hulle kan backseat-drive en die pad aanwys. Ek neem aan julle het ’n padkaart?”

“Ek het een,” verseker Eben hom. “En ek het dit al goed opgeswot, want ek wil wragtig nie in dié groot plek verdwaal nie. Die blote gedagte aan verdwaal in Londen gee my horries.”

Brenda sug van lekkerkry toe die statige motor wegtrek. Sy loer na die man langs haar se sterk profiel en besluit dan dat sy liewers nie moet lyk asof sy haar oë nie van hom kan afhou nie. Duidelik het sy vrou nie saamgekom na die kongres nie. Watter verrassing om hom weer te sien! Met hulle eerste ontmoeting was sy nie seker of sy van hom hou nie, maar vandag het hy blykbaar besluit om sjarmant te wees.

Hulle loop en kyk na die rooskleurige paleis en Brenda is in vervoering.

“Koning Hendrik die Agtste het dié paleis van sy hoofminister, kardinaal Wolsey, afgeneem en dit vir sy tweede vrou, Anne Boleyn, gegee,” vertel Charl. “Hy was toe nog gek na haar, en die kardinaal kon dit nie regkry dat die Pous toestemming gee dat Hendrik van Catherine, sy eerste vrou, skei nie. Anne Boleyn het egter nie lank na die kardinaal nie tot ’n val gekom. Sy is onthoof en Hendrik het sommer dadelik met die derde van sy ses vroue, Jane Seymour, getrou. Ek onthou nog dat die gids ons destyds vertel het dat Anne Boleyn, Jane Seymour en die koning se vyfde vrou, Catherine Howard, wat ook onthoof is, hier spook. Dit was klaarblyklik gevaarlik om Hendrik se oog te vang of met hom te trou.”

“Ag, ek glo nie in spoke nie,” lag Thomas.

“As die koning so wreed van hulle ontslae geraak het, is hulle geeste seker rusteloos,” merk Eben op.

Thomas lag. “Ek wens dit was vir alle mans so maklik om van vroumense ontslae te raak.”

“Deur hulle te onthoof?” vra Brenda onthuts. “Ek dink hy was ’n vieslike wreedaard.”

“Gelukkig hoef jy hulle nie deesdae te onthoof om van hulle ontslae te raak nie,” meen Eben.

“Dis jammer dat Charl nie koning Hendrik se magte het nie …” begin Thomas, maar toe bly hy verward stil.

Brenda onderskep ’n waarskuwende, ergerlike blik van Charl na sy nefie en sy sien dat Thomas bloedrooi van verleentheid word. Waarop het hy gesinspeel? wonder sy. Is Charl Naudé se huwelik ongelukkig? Wil hy van die mooi blonde Maureen ontslae raak? Indien wel, waar lê die probleem? Hy is so aantreklik dat vroue by hom sal aanlê. Is hy ’n rokjagter soos Thomas?

As hy is, stel dit haar geweldig teleur, mymer sy. Sy wil nie dink dat iemand wat so waardig voorkom voete van klei het nie.

Dis nogtans vir haar baie lekker om die opulensie van die paleis te beskou en hom as ’n kundige by te hê. Hy weet verbasend baie van die geskiedenis, hy is gevat en hy sorg dat hulle heeltyd vermaak en ingelig word.

Toe die besoek ten einde loop, is sy spyt. Charl vul haar met bewondering. Hy blyk so ’n afgeronde mens te wees. Maar volmaak kan hy tog nie wees nie? Waar lê sy swakhede? As hy ’n rokjagter is, kom sy dit nie agter nie, want hy flankeer nie met haar nie. Hy is met almal van hulle ewe sjarmant.

Iets wat haar tref, is dat mense met ontsag na hom kyk. Na hom én die aantreklike Thomas, maar meer na hom. Dis byna vleiend om langs hom te loop. Anders as Thomas, lyk hy nie asof hy enigsins agterkom hoeveel aandag hy trek nie. Sy moet haarself aan haar ma se woorde herinner: ’n mooi man is almal se man, en ’n mens moet eerder vir so iemand oppas. Dis die inbors wat tel, nie die voorkoms nie.

Hulle ry na ’n restaurant langs die Teemsrivier wat vir Brenda vreeslik duur en eksklusief lyk. Sy laat toe dat Charl haar elmboog neem en haar na ’n tafel stuur waar hulle oor die water en die verbygaande bote kan uitkyk. Sy aanraking is aangenaam. Onderdanige, oorgretige kelners dans letterlik om hulle rond.

Charl bestel wyn en hulle kyk na die spyskaart. Dis van dié waar die prys nie aangedui word nie, sien Brenda ongemaklik. Natuurlik kos elke dis ’n fortuin. Sy vang Eben se blik en sien dat hy dink wat sy dink.

“Ons dra graag by tot die ete,” bied hy aan.

Charl wil niks daarvan hoor nie. “Julle is my gaste vandag en ek betaal. Ek het julle verplig om ons te vergesel, en tot dusver vermaak julle my heerlik.”

“Sing for your supper,” grap Thomas.

“Ons waardeer dit regtig,” sê Brenda, en moet direk in die grysblou oë kyk. Hy het beslis ’n vreemde effek op haar. Dis asof sy nie gemaklik in haar vel is nie, en tog is hy baie interessante geselskap.

Nadat hulle bestel het, sit Charl terug. “Die kongres wat ek by Hastings Park bygewoon het, het meestal gegaan oor infertiliteit en in vitro-bevrugting. Ek het gepraat oor die werk wat ons mense by Tygerberg doen. Dis jammer julle aspirant-ginekoloë kon dit nie bywoon nie.”

Hy kyk na Brenda. “Jy het mos gesê jy wil ’n ginekoloog word, nie waar nie?”

Hy onthou sowaar, dink sy. En hy het nog beweer dat sy nie opgewasse is daarvoor nie.

“Dis steeds my plan,” sê sy beslis.

“Ek neig meer in die rigting van patologie,” sê Eben. “Dis meer beheerbaar as swanger vroue. Ek wil nie enige tyd van die dag of nag babas vang nie.”

Thomas grinnik. “Nee, hel, ek werk liewers met vroue. Patologie is so … droog.”

Brenda kyk minagtend na hom. Hy is tog so deursigtig. So oppervlakkig. Presies die soort mooi man waarteen haar ma haar altyd gewaarsku het.

Sy kom agter dat Charl haar met versluierde oë betrag, asof hy haar gedagtes lees. Hy kom seker agter dat sy nie juis gaande is oor sy nefie nie.

“Vertel ons van jou referaat,” vra sy vinnig, want hy maak haar ongemaklik.

Hy leun vorentoe en begin vertel. Sy probeer hom haar onverdeelde aandag gee, want Thomas lyk verveeld en Eben is slegs hoflik belangstellend.

Die kelner bring die wyn en hulle klink glase. “Op ’n blink toekoms vir julle drie jong mense,” sê Charl.

“’n Mens sou sweer jy’s oud en koud,” terg Eben.

“Ek het reeds die kronkelpaaie van die lewe bewandel, jong man. In jare mag ek jonk wees, maar in ervaring is ek baie oud.”

Brenda lag. “Hemel, dit klink of die pad van ginekologie en verloskunde lank en swaar kan wees.”

“Aits, oud maar nog nie koud,” kraai Thomas. “There’s life after …”

Weer is Brenda verbaas oor die afgesnyde, insinuerende sin en die frons op Charl se gesig. Hier gaan iets baie vreemd aan, besluit sy. Die kos kom egter, en hulle bespreking van die disse en die kwaliteit van die vleis neem haar aandag in beslag.

“Kry gerus nagereg,” moedig Charl hulle aan toe die borde weggeneem word. “Ek was al ’n paar keer hier en ek verseker julle dis vingerlek-lekker.”

Brenda is seker dat dié ete hom meer uit die sak gaan jaag as wat sy in ’n week verdien, maar sy kies ’n crème brulée.

“Dis ook my gunsteling,” sê Charl.

Die glimlag wat hy haar gee, is meteens sameswerend en ’n blos trek oor haar wange. Elke ding wat hy doen of sê, weeg net swaarder as enigiets wat iemand anders sê of doen. Wat ’n eienaardige gewaarwording.

“Baie dankie vir die heerlike dag,” bedank Brenda hom.

Charl glimlag en knik. “My plesier. Ek hoop Londen behandel julle verder goed. Kyk tog asseblief na my nefie. Moenie dat hy allerhande onbesonne goed aanvang, of met ’n Engelse verpleegster wegloop nie.”

Thomas grinnik. “Eerder ’n vrou wat my behoorlik kan onderhou. Ek is ’n duur ou. Net ryk vroue hoef aansoek te doen, dankie.”

Ongetwyfeld, dink Brenda. Sou hy ooit die vermoë hê om vas te byt en regtig ’n ginekoloog te word?

“Dit was ’n onverbeterlike dag, dankie,” sê Eben en skud Charl se hand.

Hulle wuif toe die groot, blink motor wegtrek. “Daar gaan my rolmodel,” sug Thomas. “Die probleem is net: ek kan nie soos hy wees nie. Ek het die een of ander ou sondaar van my voorgeslagte se gene ook gekry, en dit lei my die verderf in.”

“Het jy al gehoor van ’n wilsbesluit?” vra Brenda.

“Ja, Moeder Teresa. Ek wil dít doen en dát doen, ek wil, wil, wil.”

“Verspot soos altyd,” brom sy, maar sy glimlag vir hom. “Dankie vir jou aandeel, dat jy ons by jou oom as gaste aanbeveel het.”

Thomas haal sy breë skouers op en kyk spottend na haar. “Hy het nie al my voorstelle aanvaar nie, maar toe ek jóú naam noem, was hy inskiklik.”

Brenda is verleë. Sy weet nie of sy hom moet glo nie.

“Dankie in elk geval,” red Eben haar. “Ons het jou oom bankrot geëet.”

“Nie hy nie. Hy het genoeg geld. Sien julle weer.”

Brenda kyk Thomas agterna toe hy fluit-fluit wegloop.

“Weet jy, ons vriend Thomas hou hom pierewaaier en rokjagter, maar ek dink hy is meer onseker van homself as wat hy lyk,” sê sy vir Eben.

Hy knik. “Jy’s dalk reg. Hy het op universiteit deurgeskraap en ’n paar velle agtergelaat. Sy familie vereis natuurlik dat hy net so moet spark soos die res van hulle, maar ek vermoed hy is nie so toegewyd aan die mediese beroep nie. Hy speel maar net saam omdat hy verplig word.”

Brenda begin klim die trappe na die dokterskwartiere. “Daardie Charl Naudé is ’n voorbeeld van wat ’n geneesheer moet wees. Dink jy nie so nie?” vra sy oor haar skouer.

“Nee, my skat. Hy’s gans te mooi. Geneeshere moet heel, nie harte breek nie. Hy moes liewers ’n filmster geword het. George Clooney, move over. Ek is nou weer die perfekte materiaal vir ’n geneesheer. Net mooi genoeg, en teerhartig.”

Brenda lag net en boks Eben speels teen die arm.