Читать книгу Ryker as die tempelkore - Maretha Maartens - Страница 7

Trek jou skoene van jou voete af

want die plek waar jy op staan, is heilige grond (Eks 3:5).

Die Naam van die HERE is ’n sterk toring;

die regverdige hardloop daarin

en word beskut (Spr 18:10).

Só moet julle dan bid: Onse Vader wat in die hemel is,

laat u Naam geheilig word (Matt 6:9).

En Ek sal my heilige Naam bekend maak onder my volk Israel

en sal my heilige Naam nie meer laat ontheilig nie;

en die nasies sal weet dat Ek die HERE is,

die Heilige in Israel (Eseg 39:7).

Êrens op ons geestelike pelgrimstog begin ons, wat in tyd, taal en afstand so ver verwyderd van die Ou Testament opgegroei het, vrae oor God se Naam vra.

•Behoort volwasse Christene – en selfs ons tienerkinders – sekere van die Ou-Testamentiese Godsname te ken en te kan herken?

•Sal ons almal meer aangaande God – die God van die Ou en Nuwe Testament – weet indien ons bemagtig word om te kan onderskei watter openbaringsnaam van God ons hoor of in die Skrif sien wanneer ons die Bybel in ons eie taal lees?

•En as ons meer aangaande die Naam van die Here weet, sal dit ’n groot en blywende invloed op ons geestelike lewe hê?

•Sal ons selfs meer in die Ou-Testamentiese psalms vind as ons die Naam van die God wie se lof ons saam met die psalmskrywers wil verkondig, beter ken?

•Sal ons werklik sonder ’n skaduwee van twyfel kan bly sê dat die God van die Ou Testament in Jesus Christus gesien, gehoor en geken kan word?

Ons glo dat die antwoord op elkeen van hierdie vrae ja is. Maar die diepste rede waarom dit so belangrik is om groot erns met die Naam van die HERE te maak, vind ons in Psalm 138. Dawid skryf:

Ek wil na u heilige tempel toe buig en u Naam roem om u liefde en trou, want U het u Naam en u woord bo alles gestel – Psalm 138:2.1

GEBED TOT GOD WAT SY NAAM EN SY WOORD BO ALLES STEL

O HERE, onse Here, hoe heerlik is u Naam op die ganse aarde!2

U het u Naam en u woord bo alles gestel.

Openbaar Uself aan ons terwyl ons u Woord bestudeer om U beter deur u heilige Naam te leer ken.

‘Ĕlôhîym: אלהים . Fonetiese weergawe: Elohim.3

Die woord ‘êl (enkelvoud) is die standaardwoord vir god in die Semitiese taalfamilie.

Maar die Godsnaam ’Ĕlôhîym (die intensiewe meervoudsvorm van êl) word in geen ander Semitiese taal as Hebreeus gevind nie.4 Dit is die Godsnaam wat die koninklike majesteit, die glorierykheid en verhewenheid van God aan die mens openbaar.

God stel Homself in Genesis 1:1 – en dan sonder uitsondering ook in die hele Genesis 1 – as ‘Ĕlôhîym aan die mens bekend.

In die begin het ‘Ĕlôhîym die hemel en die aarde geskape. En die aarde was woes en leeg, en duisternis was op die wêreldvloed, en die Gees van ‘Ĕlôhîym het gesweef op die waters. En ‘Ĕlôhîym het gesê: Laat daar lig wees! En daar was lig. Toe sien ‘Ĕlôhîym dat die lig goed was. En ‘Ĕlôhîym het skeiding gemaak tussen die lig en die duisternis; en ‘Ĕlôhîym het die lig dag genoem, en die duisternis het Hy nag genoem. En dit was aand en dit was môre, die eerste dag.

En ‘Ĕlôhîym het gesê: Laat daar ’n uitspansel wees tussen die waters, en laat dit skeiding maak tussen waters en waters. ‘Ĕlôhîym het toe die uitspansel gemaak en die waters wat onder die uitspansel is, geskei van die waters wat bo die uitspansel is. En dit was so. En ‘Ĕlôhîym het die uitspansel hemel genoem. En dit was aand en dit was môre, die tweede dag. En ‘Ĕlôhîym het gesê: Laat die waters onder die hemel hulle op een plek versamel, sodat die droë grond sigbaar word. En dit was so.

En ‘Ĕlôhîym het die droë grond aarde genoem, en die versameling van die waters het Hy see genoem. Toe sien ‘Ĕlôhîym dat dit goed was.

En ‘Ĕlôhîym het gesê: Laat die aarde voortbring grasspruitjies, plante wat saad gee en bome wat, volgens hulle soorte, vrugte dra, waarin hulle saad is, op die aarde. En dit was so. Die aarde het voortgebring grasspruitjies, plante wat saad gee volgens hulle soorte en bome wat vrugte dra, waarin hulle saad is, volgens hulle soorte. Toe sien ‘Ĕlôhîym dat dit goed was. En dit was aand en dit was môre, die derde dag.

En ‘Ĕlôhîym het gesê: Laat daar ligte wees aan die uitspansel van die hemel, om skeiding te maak tussen die dag en die nag; en laat hulle dien as tekens sowel vir vaste tye, asook vir dae sowel as jare. Laat hulle ook dien as ligte aan die uitspansel van die hemel om lig te gee op die aarde. En dit was so. ‘Ĕlôhîym het toe die twee groot ligte gemaak: die groot lig om te heers oor die dag en die klein lig om te heers oor die nag; ook die sterre. En ‘Ĕlôhîym het hulle aan die uitspansel van die hemel gestel om lig te gee op die aarde en om te heers oor die dag en oor die nag en om skeiding te maak tussen die lig en die duisternis. Toe sien ‘Ĕlôhîym dat dit goed was. En dit was aand en dit was môre, die vierde dag.

En ‘Ĕlôhîym het gesê: Laat die waters wemel met ’n gewemel van lewende wesens, en laat die voëls oor die aarde vlieg langs die uitspansel van die hemel. En ‘Ĕlôhîym het die groot seediere geskape en al die lewende wesens wat beweeg, waar die waters van wemel, volgens hulle soorte; en al die gevleuelde voëls volgens hulle soorte. Toe sien ‘Ĕlôhîym dat dit goed was. En ‘Ĕlôhîym het hulle geseën en gesê: Wees vrugbaar en vermeerder en vul die waters in die see, en laat die voëls op die aarde vermeerder. En dit was aand en dit was môre, die vyfde dag.

En ‘Ĕlôhîym het gesê: Laat die aarde lewende wesens voortbring volgens hulle soorte: vee, kruipende diere en wilde diere van die aarde volgens hulle soorte. En dit was so. En ‘Ĕlôhîym het die wilde diere van die aarde gemaak volgens hulle soorte en die vee volgens hulle soorte en al die diere wat op die grond kruip, volgens hulle soorte. Toe sien ‘Ĕlôhîym dat dit goed was.

En ‘Ĕlôhîym het gesê: Laat Ons mense maak na ons beeld, na ons gelykenis, en laat hulle heers oor die visse van die see en die voëls van die hemel en die vee en oor die hele aarde en oor al die diere wat op die aarde kruip. En ‘Ĕlôhîym het die mens geskape na sy beeld; na die beeld van ‘Ĕlôhîym het Hy hom geskape; man en vrou het Hy hulle geskape. En ‘Ĕlôhîym het hulle geseën, en ‘Ĕlôhîym het vir hulle gesê: Wees vrugbaar en vermeerder en vul die aarde, onderwerp dit en heers oor die visse van die see en die voëls van die hemel en oor al die diere wat op die aarde kruip. Verder het ‘Ĕlôhîym gesê: Ek gee nou aan julle al die plante wat saad gee, wat op die hele aarde is, en al die bome waar boomvrugte aan is, wat saad dra. Dit sal julle voedsel wees. Maar aan al die diere van die aarde en al die voëls van die hemel en al die kruipende diere op die aarde, waarin ’n lewende siel is, gee Ek al die groen plante as voedsel. En dit was so.

Toe sien ‘Ĕlôhîym alles wat Hy gemaak het, en dit was baie goed. En dit was aand en dit was môre, die sesde dag (Gen 1).

DIE HERE VAN DIE HERE

So lees ons dit

Want die HERE julle God is die God van die gode en die HERE van die here; die grote, magtige en gedugte God wat die persoon nie aansien en geen geskenk aanneem nie (Deut 10:17).

So staan dit geskryf

Want YAHWEH (die HERE) julle ‘Ĕlôhîym is die ‘Ĕlôhîym en die Âdôn âdôn (Eienaar, Heer) van die here; die grote, magtige en gedugte ‘Êl wat die persoon nie aansien en geen geskenk aanneem nie (Deut 10:17).

DIE HERE JOU GOD

So lees ons dit

Die HERE jou God moet jy vrees, Hom moet jy dien en Hom moet jy aanhang en by sy Naam sweer (Deut 10:20, 1953-hersiening).

Jy moet die Here jou God eer, Hom dien en aanhang, en wanneer jy ’n eed aflê, moet jy dit in sy Naam doen (Deut 10:20, 1983-vertaling).

So staan dit geskryf

Jy moet YAHWEH jou ‘Ĕlôhîym eer (vrees =ירא y, ârê’), Hom dien en aanhang, en wanneer jy ’n eed aflê, moet jy dit in sy Naam (Shêm) doen (Deut 10:20, 1983-vertaling).

GOD GAAN VERBY IN SY GOEDHEID, SKOONHEID, BLYDSKAP, MAJESTEIT EN HEERLIKHEID

So lees ons dit

And he (Moses) said: “Show me, I pray Thee, Thy glory.”

And He said: “I will make all My goodness pass before thee, and will proclaim the name of the LORD before thee; and I will be gracious to whom I will be gracious, and will show mercy on whom I will show mercy.” And He said: “Thou canst not see My face, for man shall not see Me and live” (Eks 33:19-20, Jewish Publication Society Bible).

Daarop vra hy (Moses): Laat my tog u heerlikheid sien.

Maar Hy antwoord: Ek sal al my majesteit (voortreflikheid) by jou laat verbygaan en voor jou die Naam van die HERE uitroep; maar Ek sal genadig wees vir wie Ek genadig wil wees, en My ontferm oor wie Ek My wil ontferm.

Verder het Hy gesê: Jy kan my aangesig nie sien nie, want geen mens kan My sien en bly lewe nie (Eks 33:18-20, 1953-hersiening).

So staan dit geskryf

Daarop vra hy (Moses): Laat my tog u heerlikheid sien.

Maar Hy antwoord: Ek sal al my majesteit (tûb = goedheid, skoonheid, vreugde, blydskap, majesteit) by jou laat verbygaan en voor jou die Naam van YAHWEH (die HERE) uitroep; maar Ek sal genadig wees vir wie Ek genadig wil wees, en My ontferm oor wie Ek My wil ontferm.

Verder het Hy gesê: Jy kan my aangesig nie sien nie, want geen mens kan My sien en bly lewe nie (Eks 33:18-20, 1953-hersiening).

EK IS WAT EK IS

So lees ons dit

Hierop het Moses tot God gespreek: Maar as ek by die kinders van Israel kom en aan hulle sê: Die God van julle vaders het my na julle gestuur, en hulle my vra: Hoe is sy naam? – wat moet ek hulle antwoord? En God sê vir Moses: EK IS WAT EK IS. Ook sê Hy: So moet jy die kinders van Israel antwoord: EK IS het my na julle gestuur. Toe sê God verder vir Moses: Dit moet jy aan die kinders van Israel meedeel: Die HERE, die God van julle vaders, die God van Abraham, die God van Isak en die God van Jakob, het my na julle gestuur. Dit is my Naam vir ewig, en dit is my gedenknaam van geslag tot geslag (Eks 3:13-15).

So staan dit geskryf

Hierop het Moses tot God gespreek: Maar as ek by die kinders van Israel kom en aan hulle sê: Die ‘Ĕlôhîym van julle vaders het my na julle gestuur, en hulle my vra: Hoe is sy naam? – wat moet ek hulle antwoord? En ‘Ĕlôhîym sê vir Moses: Hâyâh ‘ăsher hâyâh (EK IS WAT EK IS). Ook sê Hy: So moet jy die kinders van Israel antwoord: Hâyâh (EK IS) het my na julle gestuur. Toe sê ‘Ĕlôhîym verder vir Moses: Dit moet jy aan die kinders van Israel meedeel: YAHWEH (die HERE), die ‘Ĕlôhîym van julle vaders, die ‘Ĕlôhîym van Abraham, die ‘Ĕlôhîym van Isak en die ‘Ĕlôhîym van Jakob, het my na julle gestuur. Dit is my Naam (Shêm) vir ewig, en dit is my gedenknaam (zêker zeker, erenaam) van geslag tot geslag (Eks 3:13-15).

DIE GOD VAN DIE HEMEL

So lees ons dit

Maar omdat ons vaders die God van die hemel vertoorn het, het Hy hulle oorgegee in die hand van Nebukadnésar, die koning van Babel, die Chaldeër; hy het hierdie huis verwoes en die volk na Babel weggevoer (Esra 5:12).

So staan dit geskryf

Maar omdat ons vaders die ‘Ĕlâhh5 van die hemel vertoorn het, het Hy hulle oorgegee in die hand van Nebukadnésar, die koning van Babel, die Chaldeër; hy het hierdie huis verwoes en die volk na Babel weggevoer (Esra 5:12).

ELOÏ, ELOÏ, (ΕΛΩΙ ΕΛΩΙ) LAMA SABAGTÁNI

So lees ons dit

En die negende uur het Jesus met ’n groot stem uitgeroep en gesê: Eloï, Eloï, lama sabagtáni? wat, as dit vertaal word, beteken: My God, my God, waarom het U My verlaat? (Mark 15:34).

Só lees ons Jesus se woorde in die Textus Receptus6

En die negende uur het Jesus met ’n groot stem uitgeroep en gesê: ελωι ελωι λαμμα σαβαχθανι wat, as dit vertaal word, beteken: My God, my God, waarom het U My verlaat? (Mark 15: 34).

Elōi (my God) is Chaldese Aramees.

Lama (lamma) is Aramees.

Sabachthani, ’n angsroep, is Chaldese Aramees.

Wanneer Jesus aan die kruis hang, sê Hy die woorde van Psalm 22:1. Die psalm is dus ’n profesie, en Hy in wie die profesie vervul word, Jesus Christus, is die Seun van God.

So lees ons dit

My God, my God, waarom het U my verlaat? (Ps 22:1).

Die grondwoorde (lemma) van Jesus Christus se roep aan die kruis is: ‘êl, ‘êl, mâh ‘âzab7 (Ps 22:1: “God, God, waarom verlaat?”).

Jesus het geroep: “אלי אלי למה שבקתני”, “Eli Eli lama shabaqtani” (Hebreeus met vervoegings en verbuigings; transkripsie).8

GOD VAN ABRAHAM, GOD VAN ISAK, GOD VAN JAKOB

‘Ĕlôhîym ‘abrâhâm, ‘Ĕlôhîym yitschâq, ‘Ĕlôhîym ya’ăqôb9

So lees ons dit

Toe sê God verder vir Moses: Dit moet jy aan die kinders van Israel meedeel: Die HERE, die God van julle vaders, die God van Abraham, die God van Isak en die God van Jakob, het my na julle gestuur. Dit is my Naam vir ewig, en dit is my gedenknaam van geslag tot geslag (Eks 3:15).

So staan dit geskryf

Toe sê ‘Ĕlôhîym verder vir Moses: Dit moet jy aan die kinders van Israel meedeel: YAHWEH, ‘Ĕlôhîym van julle vaders, ‘Ĕlôhîym ‘abrâhâm, ‘Ĕlôhîym yitschâq en ‘Ĕlôhîym ya’ăqôb, het my na julle gestuur. Dit is my Naam vir ewig, en dit is my gedenknaam van geslag tot geslag (Eks 3:15).

GOD VAN MY GENADE: ‘ĔLÔHÎYM CHÊSÊD10

So lees ons dit

My Sterkte, tot u eer wil ek psalmsing, want God is my rotsvesting, my genadige God (Ps 59:17).

So staan dit geskryf

My Sterkte, tot u eer wil ek psalmsing, want ‘Ĕlôhîym is my rotsvesting, ‘Ĕlôhîym chêsêd (Ps 59:17).

GOD VAN DIE GODE: ‘ĔLÔHÎYM HÂ ‘ĔLÔHÎYM

So lees ons dit

Want die HERE julle God is die God van die gode en die HERE van die here; die grote, magtige en gedugte God wat die persoon nie aansien en geen geskenk aanneem nie; wat reg verskaf aan die wees en die weduwee, en die vreemdeling liefhet, sodat Hy hom brood en klere gee (Deut 10:17-18).

So staan dit geskryf

Want YAHWEH julle ‘Ĕlôhîym is die ‘Ĕlôhîym hâ ‘Ĕlôhîym en Âdon âdon; die grote, magtige en gedugte ‘Êl wat die persoon nie aansien en geen geskenk aanneem nie; wat reg verskaf aan die wees en die weduwee, en die vreemdeling liefhet, sodat Hy hom brood en klere gee (Deut 10:17-18).

GOD DIE ONVERGELYKLIKE, DIE ALMAGTIGE: ‘ÊL SHADDAY

In en deur hierdie Godsnaam openbaar God Hom as die Een voor wie geen mens of mag, niks in die heelal, staande kan bly nie.

So lees ons dit

En Ek het aan Abraham, aan Isak en aan Jakob verskyn as God, die Almagtige, maar met my Naam HERE het Ek My nie aan hulle bekend gemaak nie (Eks 6:3).

So staan dit geskryf

En Ek het aan Abraham, aan Isak en aan Jakob verskyn as ‘Êl shadday, maar met my Naam (Shêm) YAHWEH het Ek My nie aan hulle bekend gemaak nie (Eks 6:3).

So lees ons dit

As jy na die wil van God vra en die Almagtige om genade smeek, as jy vlekkeloos is en reg het, sal Hy jou weer in sy sorg neem en jou gesond in jou huis terugbring (Job 8:5-6, 1983-vertaling).

So staan dit geskryf

As jy na die wil van ‘Êl vra en ‘Êl shaddaî om genade smeek, as jy vlekkeloos is en reg het, sal Hy jou weer in sy sorg neem en jou gesond in jou huis terugbring (Job 8:5-6, 1983-vertaling).

So lees ons dit

Toe Abram nege en negentig jaar oud was, het die HERE aan Abram verskyn en vir hom gesê: Ek is God, die Almagtige; wandel voor my aangesig, dan sal jy opreg wees (Gen 17:1).

So staan dit geskryf

Toe Abram nege en negentig jaar oud was, het YAHWEH aan Abram verskyn en vir hom gesê: Ek is ‘Êl shaddaî; wandel voor my aangesig, dan sal jy opreg wees (Gen 17:1).

DIE ALLERHOOGSTE GOD: ‘ÊL ‛ELYÔN

So lees ons dit

En Melgisédek, die koning van Salem, wat ’n priester van God, die Allerhoogste, was, het brood en wyn gebring (Gen 14:18).

So staan dit geskryf

En Melgisédek, die koning van Salem, wat ’n priester van ‘Êl ‘elyôn was, het brood en wyn gebring (Gen 14:18).

DIE HERE: יהוה , YEHÔVÂH, YAHWEH11

Engels: LORD

Grieks: ΚΎΡΙΟΣ, KURIOS

In die tweede weergawe van die skeppingsverhaal word ons vir die eerste keer daarvan bewus dat ‘Ĕlôhîym ook die Naam יהוה (YAHWEH) het.

So lees ons dit

So is dan voltooi die hemel en die aarde met hulle ganse leërmag. En God het op die sewende dag sy werk voltooi wat Hy gemaak het, en op die sewende dag gerus van al sy werk wat Hy gemaak het. En God het die sewende dag geseën en dit geheilig, omdat Hy daarop gerus het van al sy werk wat God geskape het deur dit te maak. Dit is die geskiedenis van die hemel en die aarde toe hulle geskape is. Die dag toe die HERE God die aarde en die hemel gemaak het, was daar nog geen struike in die veld op die aarde nie, en geen plante van die veld het nog uitgespruit nie; want die HERE God het nog nie laat reën op die aarde nie, en daar was geen mens om die grond te bewerk nie. Maar ’n mis het opgetrek uit die aarde en die hele aardbodem bevogtig. En die HERE God het die mens geformeer uit die stof van die aarde en in sy neus die asem van die lewe geblaas. So het dan die mens ’n lewende siel geword. Ook het die HERE God ’n tuin geplant in Eden, in die Ooste, en daar aan die mens wat Hy geformeer het, ’n plek gegee. En die HERE God het allerhande bome uit die grond laat uitspruit, begeerlik om te sien en goed om van te eet; ook die boom van die lewe in die middel van die tuin, en die boom van die kennis van goed en kwaad (Gen 2:1-9).

So staan dit geskryf

So is dan voltooi die hemel en die aarde met hulle ganse leërmag. En ‘Ĕlôhîym het op die sewende dag sy werk voltooi wat Hy gemaak het, en op die sewende dag gerus van al sy werk wat Hy gemaak het. En ‘Ĕlôhîym het die sewende dag geseën en dit geheilig, omdat Hy daarop gerus het van al sy werk wat ‘Ĕlôhîym geskape het deur dit te maak. Dit is die geskiedenis van die hemel en die aarde toe hulle geskape is. Die dag toe YAHWEH ‘Ĕlôhîym die aarde en die hemel gemaak het, was daar nog geen struike in die veld op die aarde nie, en geen plante van die veld het nog uitgespruit nie; want YAHWEH ‘Ĕlôhîym het nog nie laat reën op die aarde nie, en daar was geen mens om die grond te bewerk nie. Maar ’n mis het opgetrek uit die aarde en die hele aardbodem bevogtig. En YAHWEH ‘Ĕlôhîym het die mens geformeer uit die stof van die aarde en in sy neus die asem van die lewe geblaas. So het dan die mens ’n lewende siel geword. Ook het YAHWEH ‘Ĕlôhîym ’n tuin geplant in Eden, in die Ooste, en daar aan die mens wat Hy geformeer het, ’n plek gegee. En YAHWEH ‘Ĕlôhîym het allerhande bome uit die grond laat uitspruit, begeerlik om te sien en goed om van te eet; ook die boom van die lewe in die middel van die tuin, en die boom van die kennis van goed en kwaad (Gen 2:1-9).

DAAR WAS VYF

In die Skrif vind ons die name van vyf mense aan wie God sy heilige Naam, YAHWEH, openbaar het voordat Hy Homself op Sinai aan die Israeliete en aan die mensdom as God bekend gemaak het. Met vier van die vyf mense het God persoonlik gepraat. Die vyfde Ou-Testamentiese mens wat die Heilige Naam geken en op sy lippe geneem het, het God se Naam deur sy eienaar leer ken. God het sy Naam bekend gemaak en laat ken deur:

1. ABRAHAM

So lees ons dit

Verder het Hy vir hom gesê: Ek is die HERE wat jou uitgelei het uit Ur van die Chaldeërs om jou hierdie land in besit te gee. En hy sê: Here HERE, waaraan sal ek weet dat ek dit in besit sal neem? (Gen 15:7-8).

So staan dit geskryf

Verder het Hy vir hom gesê: Ek is YAHWEH wat jou uitgelei het uit Ur van die Chaldeërs om jou hierdie land in besit te gee. En hy sê: Adonai YAHWEH, waaraan sal ek weet dat ek dit in besit sal neem? (Gen 15:7-8).

So lees ons dit

En Abraham het dié plek genoem: Die HERE sal voorsien! Sodat vandag nog gesê word: Op die berg van die HERE sal dit voorsien word. Toe roep die Engel van die HERE vir die tweede keer na Abraham van die hemel af en sê: Ek sweer by Myself, spreek die HERE, omdat jy dit gedoen het en jou seun, jou enigste, nie teruggehou het nie, dat Ek jou ryklik sal seën en jou nageslag grootliks sal vermeerder soos die sterre van die hemel en soos die sand wat aan die seestrand is; en jou nageslag sal die poort van sy vyande in besit neem. En in jou nageslag sal al die nasies van die aarde geseën word, omdat jy na my stem geluister het (Gen 22:14-18).

So staan dit geskryf

En Abraham het dié plek genoem: YAHWEH yireh! Sodat vandag nog gesê word: Op die berg van YAHWEH sal dit voorsien word. Toe roep die Engel (malâk, boodskapper) van YAHWEH vir die tweede keer na Abraham van die hemel af en sê: Ek sweer by Myself, spreek YAHWEH, omdat jy dit gedoen het en jou seun, jou enigste, nie teruggehou het nie, dat Ek jou ryklik sal seën en jou nageslag grootliks sal vermeerder soos die sterre van die hemel en soos die sand wat aan die seestrand is; en jou nageslag sal die poort van sy vyande in besit neem. En in jou nageslag sal al die nasies van die aarde geseën word, omdat jy na my stem geluister het (Gen 22:14-18).

2. ELIËSER, ABRAHAM SE DIENSKNEG

So lees ons dit

Vir Eliëser het Abraham gesê: Lê tog jou hand onder my heup, dat ek jou kan laat sweer by die HERE, die God van die hemel en die God van die aarde, dat jy vir my seun geen vrou sal neem uit die dogters van die Kanaäniete onder wie ek woon nie (Gen 24:2-3).

So staan dit geskryf

Vir Eliëser het Abraham gesê: Lê tog jou hand onder my heup, dat ek jou kan laat sweer by YAHWEH, die ‘Ĕlôhîym van die hemel en die God van die aarde, dat jy vir my seun geen vrou sal neem uit die dogters van die Kanaäniete onder wie ek woon nie (Gen 24:2-3).

So lees ons dit

Eliëser het gebid:

HERE, God van Abraham, my heer, laat ek haar tog vandag ontmoet, en bewys guns aan Abraham, my heer. Hier staan ek by die fontein, terwyl die dogters van die manne van die stad uitkom om water te skep (Gen 24:12-13).

So staan dit geskryf

YAHWEH, Elohei (‘Ĕlôhîym) van Abraham, my heer, laat ek haar tog vandag ontmoet, en bewys guns aan Abraham, my heer. Hier staan ek by die fontein, terwyl die dogters van die manne van die stad uitkom om water te skep (Gen 24:12-13).

3. ISAK

So lees ons dit

Daarna het hy [Isak] vandaar opgetrek na Berséba. En die HERE het aan hom in dieselfde nag verskyn en gesê: Ek is die God van Abraham, jou vader. Moenie bang wees nie, want Ek is met jou; en Ek sal jou seën en jou nageslag vermeerder ter wille van Abraham, my kneg. Toe bou hy daar ’n altaar, en hy het die Naam van die HERE aangeroep en daar sy tent opgeslaan; en die dienaars van Isak het daar ’n put gegrawe (Gen 26:23-25).

So staan dit geskryf

Daarna het hy vandaar opgetrek na Berséba. En YAHWEH het aan hom in dieselfde nag verskyn en gesê: Ek is Elohei (‘Ĕlôhîym) van Abraham, jou vader. Moenie bang wees nie, want Ek is met jou; en Ek sal jou seën en jou nageslag vermeerder ter wille van Abraham, my kneg. Toe bou hy daar ’n altaar, en hy het die Naam van YAHWEH aangeroep en daar sy tent opgeslaan; en die dienaars van Isak het daar ’n put gegrawe (Gen 26:23-25).

4. JAKOB

So lees ons dit

Daarop kom hy by ’n plek waar hy die nag oorgebly het, want die son was al onder. En hy neem een van die klippe van die plek en sit dit onder sy hoof, en hy gaan lê en slaap op dié plek. En hy het gedroom – daar is ’n leer op die aarde opgerig waarvan die spits tot aan die hemel reik, terwyl die engele van God daarlangs opgeklim en daarlangs neergedaal het. En kyk, die HERE het bo-aan gestaan en gesê: Ek is die HERE, die God van jou vader Abraham en die God van Isak. Die land waar jy op lê en slaap, sal Ek aan jou en jou nageslag gee; en jou nageslag sal wees soos die stof van die aarde, en jy sal uitbrei na die weste en ooste, en na die noorde en suide; en in jou en jou nageslag sal al die geslagte van die aarde geseën word. En kyk, Ek is met jou, en Ek sal jou bewaar oral waar jy heengaan, en Ek sal jou terugbring in hierdie land; want Ek sal jou nie verlaat nie, totdat Ek gedoen het wat Ek jou gesê het. Daarop word Jakob uit sy slaap wakker en sê: Waarlik, die HERE is op hierdie plek, en ék het dit nie geweet nie. En hy het bevrees geword en gesê: Hoe vreeslik is hierdie plek! Dit is hier niks anders as ’n huis van God nie, en dit is hier die poort van die hemel (Gen 28:11-17).

So staan dit geskryf

Daarop kom hy by ’n plek waar hy die nag oorgebly het, want die son was al onder. En hy neem een van die klippe van die plek en sit dit onder sy hoof, en hy gaan lê en slaap op dié plek. En hy het gedroom – daar is ’n leer op die aarde opgerig waarvan die spits tot aan die hemel reik, terwyl die engele van God daarlangs opgeklim en daarlangs neergedaal het. En kyk, YAHWEH het bo-aan gestaan en gesê: Ek is YAHWEH, Elohei (‘Ĕlôhîym) van jou vader Abraham en Elohei (‘Ĕlôhîym) van Isak. Die land waar jy op lê en slaap, sal Ek aan jou en jou nageslag gee; en jou nageslag sal wees soos die stof van die aarde, en jy sal uitbrei na die weste en ooste, en na die noorde en suide; en in jou en jou nageslag sal al die geslagte van die aarde geseën word. En kyk, Ek is met jou, en Ek sal jou bewaar oral waar jy heengaan, en Ek sal jou terugbring in hierdie land; want Ek sal jou nie verlaat nie, totdat Ek gedoen het wat Ek jou gesê het. Daarop word Jakob uit sy slaap wakker en sê: Waarlik, YAHWEH is op hierdie plek, en ék het dit nie geweet nie. En hy het bevrees geword en gesê: Hoe vreeslik is hierdie plek! Dit is hier niks anders as ’n huis van ‘Ĕlôhîym nie, en dit is hier die poort van die hemel (Gen 28:11-17).

5. MOSES

So lees ons dit

En Moses het die kleinvee opgepas van sy skoonvader Jetro, die priester van Mídian. En toe hy die kleinvee agter die woestyn gedryf het, kom hy by die berg van God, by Horeb. Daarop verskyn die Engel van die HERE aan hom in ’n vuurvlam uit ’n doringbos. En toe hy weer sien, brand die doringbos in die vuur, maar die doringbos word nie verteer nie!

En Moses sê: Laat ek tog nader gaan en hierdie groot verskynsel bekyk, waarom die doringbos nie verbrand nie.

Toe die HERE sien dat hy nuuskierig nader kom, roep God na hom uit die doringbos en sê: Moses, Moses!

En hy antwoord: Hier is ek.

En Hy sê: Moenie nader kom nie. Trek jou skoene van jou voete af, want die plek waar jy op staan, is heilige grond. Verder sê Hy: Ek is die God van jou vader, die God van Abraham, die God van Isak en die God van Jakob.

Toe het Moses sy aangesig verberg, want hy was bevrees om God aan te sien.

En die HERE sê: Ek het duidelik gesien die ellende van my volk wat in Egipte is; en Ek het hulle jammerklagte oor hulle drywers gehoor, ja, Ek ken hulle smarte […] Gaan dan nou heen, dat Ek jou na Farao kan stuur; en lei my volk, die kinders van Israel, uit Egipte uit.

Maar Moses het tot God gespreek: Wie is ek, dat ek na Farao sou gaan en dat ek die kinders van Israel uit Egipte sou lei?

En Hy antwoord: Ek sal met jou wees, en dit sal vir jou ’n teken wees dat Ek jou gestuur het: As jy die volk uit Egipte gelei het, sal julle op hierdie berg God dien.

Hierop het Moses tot God gespreek: Maar as ek by die kinders van Israel kom en aan hulle sê: Die God van julle vaders het my na julle gestuur, en hulle my vra: Hoe is sy naam? – wat moet ek hulle antwoord?

En God sê vir Moses: EK IS WAT EK IS. Ook sê Hy: So moet jy die kinders van Israel antwoord: EK IS het my na julle gestuur. Toe sê God verder vir Moses: Dit moet jy aan die kinders van Israel meedeel: Die HERE, die God van julle vaders, die God van Abraham, die God van Isak en die God van Jakob, het my na julle gestuur. Dit is my Naam vir ewig, en dit is my gedenknaam van geslag tot geslag. Gaan heen en versamel die oudstes van Israel en sê vir hulle: Die HERE, die God van julle vaders, het aan my verskyn, die God van Abraham, Isak en Jakob, en het gesê: Ek het terdeë ag gegee op julle en op wat julle in Egipte aangedoen is (Eks 3:1-7, 10-16).

So staan dit geskryf

En Moses het die kleinvee opgepas van sy skoonvader Jetro, die priester van Mídian. En toe hy die kleinvee agter die woestyn gedryf het, kom hy by die berg van God, by Horeb. Daarop verskyn die Engel van YAHWEH aan hom in ’n vuurvlam uit ’n doringbos. En toe hy weer sien, brand die doringbos in die vuur, maar die doringbos word nie verteer nie!

En Moses sê: Laat ek tog nader gaan en hierdie groot verskynsel bekyk, waarom die doringbos nie verbrand nie.

Toe YAHWEH sien dat hy nuuskierig nader kom, roep ‘Ĕlôhîym na hom uit die doringbos en sê: Moses, Moses!

En hy antwoord: Hier is ek.

En Hy sê: Moenie nader kom nie. Trek jou skoene van jou voete af, want die plek waar jy op staan, is heilige grond. Verder sê Hy: Ek is Elohiu (‘Ĕlôhîym) van jou vader, Elohei (‘Ĕlôhîym) van Abraham, Elohei (‘Ĕlôhîym) van Isak en Elohei (‘Ĕlôhîym) van Jakob.

Toe het Moses sy aangesig verberg, want hy was bevrees om ‘Ĕlôhîym aan te sien.

En YAHWEH sê: Ek het duidelik gesien die ellende van my volk wat in Egipte is; en Ek het hulle jammerklagte oor hulle drywers gehoor, ja, Ek ken hulle smarte […] Gaan dan nou heen, dat Ek jou na Farao kan stuur; en lei my volk, die kinders van Israel, uit Egipte uit.

Maar Moses het tot ‘Ĕlôhîym gespreek: Wie is ek, dat ek na Farao sou gaan en dat ek die kinders van Israel uit Egipte sou lei?

En Hy antwoord: Ek sal met jou wees, en dit sal vir jou ’n teken wees dat Ek jou gestuur het: As jy die volk uit Egipte gelei het, sal julle op hierdie berg ‘Ĕlôhîym dien.

Hierop het Moses tot ‘Ĕlôhîym gespreek: Maar as ek by die kinders van Israel kom en aan hulle sê: Die God van julle vaders het my na julle gestuur, en hulle my vra: Hoe is sy naam? – wat moet ek hulle antwoord?

En ‘Ĕlôhîym sê vir Moses: HÂYÂH ÂSHER HÂYAH (EK IS WAT EK IS). Ook sê Hy: So moet jy die kinders van Israel antwoord: HÂYÂH (EK IS) het my na julle gestuur. Toe sê ‘Ĕlôhîym verder vir Moses: Dit moet jy aan die kinders van Israel meedeel: YAHWEH, Elohei (‘Ĕlôhîym) van julle vaders, Elohei (‘Ĕlôhîym) van Abraham, Elohei (‘Ĕlôhîym) van Isak en Elohei (‘Ĕlôhîym) van Jakob, het my na julle gestuur. Dit is my Naam (Shêm) vir ewig, en dit is my gedenknaam van geslag tot geslag. Gaan heen en versamel die oudstes van Israel en sê vir hulle: YAHWEH, Elohei (‘Ĕlôhîym) van julle vaders, het aan my verskyn, Elohei (‘Ĕlôhîym) van Abraham, Isak en Jakob, en het gesê: Ek het terdeë ag gegee op julle en op wat julle in Egipte aangedoen is (Eks 3:1-7, 10-16).

Hierna het God sy heilige Naam aan die Israeliete en aan die mensdom openbaar.

DIE ISRAELIETE EN DIE MENSDOM

So lees ons dit

Toe het God al hierdie woorde gespreek en gesê: Ek is die HERE jou God wat jou uit Egipteland, uit die slawehuis, uitgelei het. Jy mag geen ander gode voor my aangesig hê nie. Jy mag vir jou geen gesnede beeld of enige gelykenis maak van wat bo in die hemel is, of van wat onder op die aarde is, of van wat in die waters onder die aarde is nie. Jy mag jou voor hulle nie neerbuig en hulle nie dien nie; want Ek, die HERE jou God, is ’n jaloerse God wat die misdaad van die vaders besoek aan die kinders, aan die derde en aan die vierde geslag van die wat My haat; en Ek bewys barmhartigheid aan duisende van die wat My liefhet en my gebooie onderhou. Jy mag die Naam van die HERE jou God nie ydellik gebruik nie, want die HERE sal die een wat sy Naam ydellik gebruik, nie ongestraf laat bly nie. Gedenk die sabbatdag, dat jy dit heilig. Ses dae moet jy arbei en al jou werk doen; maar die sewende dag is die sabbat van die HERE jou God; dan mag jy géén werk doen nie – nie jy of jou seun of jou dogter, of jou dienskneg of jou diensmaagd, of jou vee of jou vreemdeling wat in jou poorte is nie. Want in ses dae het die HERE die hemel en die aarde gemaak, die see en alles wat daarin is, en op die sewende dag het Hy gerus. Daarom het die HERE die sabbatdag geseën en dit geheilig. Eer jou vader en jou moeder, dat jou dae verleng mag word in die land wat die HERE jou God aan jou gee. Jy mag nie doodslaan nie. Jy mag nie egbreek nie. Jy mag nie steel nie. Jy mag geen valse getuienis teen jou naaste spreek nie. Jy mag nie jou naaste se huis begeer nie; jy mag nie jou naaste se vrou begeer nie, of sy dienskneg of sy diensmaagd, of sy os of sy esel of iets wat van jou naaste is nie (Eks 20:1-17).

So staan dit geskryf

Toe het ‘Ĕlôhîym al hierdie woorde gespreek en gesê: Ek is YAHWEH jou ‘Ĕlôhîym wat jou uit Egipteland, uit die slawehuis, uitgelei het. Jy mag geen ander gode voor my aangesig hê nie. Jy mag vir jou geen gesnede beeld of enige gelykenis maak van wat bo in die hemel is, of van wat onder op die aarde is, of van wat in die waters onder die aarde is nie. Jy mag jou voor hulle nie neerbuig en hulle nie dien nie; want Ek, YAHWEH jou ‘Ĕlôhîym, is ’n jaloerse ‘Êl wat die misdaad van die vaders besoek aan die kinders, aan die derde en aan die vierde geslag van die wat My haat; en Ek bewys barmhartigheid aan duisende van die wat My liefhet en my gebooie onderhou. Jy mag die Naam (Shêm) van YAHWEH jou ‘Ĕlôhîym nie ydellik gebruik nie, want YAHWEH sal die een wat sy Naam ydellik gebruik, nie ongestraf laat bly nie. Gedenk die sabbatdag, dat jy dit heilig. Ses dae moet jy arbei en al jou werk doen; maar die sewende dag is die sabbat van YAHWEH jou ‘Ĕlôhîym; dan mag jy géén werk doen nie – nie jy of jou seun of jou dogter, of jou dienskneg of jou diensmaagd, of jou vee of jou vreemdeling wat in jou poorte is nie. Want in ses dae het YAHWEH die hemel en die aarde gemaak, die see en alles wat daarin is, en op die sewende dag het Hy gerus. Daarom het YAHWEH die sabbatdag geseën en dit geheilig. Eer jou vader en jou moeder, dat jou dae verleng mag word in die land wat YAHWEH jou ‘Ĕlôhîym aan jou gee. Jy mag nie doodslaan nie. Jy mag nie egbreek nie. Jy mag nie steel nie. Jy mag geen valse getuienis teen jou naaste spreek nie. Jy mag nie jou naaste se huis begeer nie; jy mag nie jou naaste se vrou begeer nie, of sy dienskneg of sy diensmaagd, of sy os of sy esel of iets wat van jou naaste is nie (Eks 20:1-17).

DIE HEILIGE TETRAGRAMMATON

Die vier letters van יהוה, die heilige tetragrammaton (woord met vier letters), is van regs na links: Yodh, He, Waw en He.

Die grammatikale grondbetekenis van יהוה is “HY IS”, wat dan in elke opsig ooreenstem met die HERE se openbaring aan Moses van wie Hy is (Eks 3:14).

In die heel oudste proto-Kanaänitiese skrif12 wat tot dusver gevind is, ’n ostrakon (potskerf met skrif) uit die Dal van die Terpentynboom, die Vallei van Elah, staan in die eerste reël geskryf: “Jy moet dit nie doen nie, maar aanbid die HERE.”13 Die Naam van die HERE kom op hierdie ostrakon voor: So is die heilige Naam in die tiende eeu voor Christus, in die tyd van koning Dawid, geskryf.

In die Fenisiese skrif (1100 v.C. tot 300 n.C.) is die Godsnaam só geskryf:

In tiende-eeuse Aramees is die Godsnaam só geskryf:

In hedendaagse Hebreeus word die Godsnaam só geskryf: יהוה.

Die Romeinse transkripsie van die Godsnaam was YAHWEH.

Die Afrikaanse transkripsie van die Godsnaam is HERE.

HOE WORD DIE NAAM UITGESPREEK?

Niemand weet werklik hoe die Godsnaam יהוה uitgespreek moet word nie, maar Wilhelm Gesenius (1786–1842) het op grond van sy navorsing oor vroeg-Griekse transkripsies voorgestel dat “Yahweh” die mees waarskynlike uitspraak is. Ons transkribeer dit in hierdie teks as YAHWEH, ’n skryfwyse waarin die ingevoegde klinkers net meer sigbaar is.

UIT EERBIED VIR SY NAAM

By vroom Jode het die tradisie ontstaan om die woord HaShêm (die Naam) te gebruik in plaas daarvan om die woord YAHWEH, die Naam waarmee God Hom aan die mens bekend gemaak het, hoorbaar uit te spreek. Derhalwe is die Godsnaam nooit in gewone gesprekke of diskussies gebruik nie.

•Die gelowige wou byvoorbeeld sê: “Dank die HERE.” Binne bogenoemde tradisie het hy dan in sy gedagtes die heilige Naam, יהוה, gesien. Hy het die HERE in sy gedagtes op sy Naam יהוה gedank, maar uit eerbied vir die HERE het hy hoorbaar slegs gesê: “Baruch HaShêm” (“Dank die Naam”).

•’n Joodse gelowige wou miskien ook sê: “Met die hulp van die HERE.” In sy gedagtes sou hy die heilige Naam, יהוה, sien en hy sou sy afhanklikheid van die Here in sy gedagtes bely, maar uit eerbied vir die HERE sou hy hardop slegs sê: “Be’ezrat HaShêm” (“Met die hulp van die Naam”).

Hierdie gebruik het binne die Joodse tradisie gevestig geraak en word nog deur baie Jode volgehou. Die Naam Adonai word gereeld in die plek van God se Verbondsnaam gebruik.14

Voordat Jesus Christus na die aarde gekom en vir ons die toegang tot die HERE geword het, het dié wat in die geloof geleef het, God in direkte gesprek of gebed as Adonai (soewereine, oppermagtige God) aangespreek, waardeur hulle hul magteloosheid bely het en hulle beroep het op God se genade jeens die mens, die geringe.

Daarom sê Abraham in Genesis 15:2: “Adonai YAHWEH, wat sal U my gee, aangesien ek sonder kinders heengaan en die erfgenaam van my huis die Damaskéner Eliëser is?”

DIE GOD VAN DIE OU TESTAMENT IS DIE GOD VAN DIE NUWE TESTAMENT

Die Naam van die God van die Ou Testament is die Naam van die God van die Nuwe Testament. Maar in die plek van die eerbiedswoord HaShêm (die Naam), het ’n Naam bo alle name van die ewige God na die mens gekom.

Jesus Christus is die Naam waardeur ons na die Vader gaan, die enigste Naam in die hemel en op die aarde waardeur ons gered kan word, die Naam waarin ons mag bid en waarin ons elke behoefte in ons lewe na God mag bring.

“Tot nou toe,” het Jesus Christus vir sy dissipels gesê, “het julle niks in my Naam gevra nie. Bid en julle sal ontvang, sodat julle blydskap volkome kan wees” (Joh 16:24).

Só staan dit in die Nuwe Testament geskryf:

Tot nou toe het julle niks in my (Jesus se) onoma (Grieks vir gesag, karakter, naam) gevra nie. Bid en julle sal ontvang, sodat julle blydskap volkome kan wees (Joh 16:24).

NOUDAT JY WEET

Noudat jy weet, sal jy die Ou Testament nooit weer soos tevore kan lees nie. Jy sal die majesteit en heerlikheid van die HERE ervaar wanneer jy sy Naam sag of hardop lees.

Lees nou Deuteronomium 10:10-22, waarin Moses oor God skryf, soos wat dit in die Skrif geskryf staan. Waar “die HERE” staan, hoor jy, sien jy en lees jy YAHWEH. Waar “God” staan, lees jy ‘Ĕlôhîym. Waar “God van …” staan, kan jy Elohei lees.

En ék het op die berg gestaan soos die vorige dae, veertig dae en veertig nagte lank; en die HERE het my ook dié keer verhoor; die HERE wou jou nie in die verderf stort nie. Maar die HERE het vir my gesê: Staan op, gaan heen om voor die volk uit verder te trek, dat hulle kan inkom en die land in besit neem wat Ek aan hulle vaders met ’n eed beloof het om aan hulle te gee.

En nou, Israel, wat eis die HERE jou God van jou as net om die HERE jou God te vrees, in al sy weë te wandel en Hom lief te hê en die HERE jou God te dien met jou hele hart en met jou hele siel, om te hou die gebooie van die HERE en sy insettinge wat ek jou vandag beveel, dat dit met jou goed kan gaan?

Kyk, aan die HERE jou God behoort die hemel, ook die hoogste hemel, die aarde en alles wat daarin is. Maar net aan jou vaders het die HERE ’n welgevalle gehad om hulle lief te hê, en Hy het julle, hulle nageslag ná hulle, uit al die volke uitverkies, soos dit vandag is. Besny dan die voorhuid van julle hart en verhard julle nek nie verder nie. Want die HERE julle God is die God van die gode en die HERE van die here; die grote, magtige en gedugte God wat die persoon nie aansien en geen geskenk aanneem nie; wat reg verskaf aan die wees en die weduwee, en die vreemdeling liefhet, sodat Hy hom brood en klere gee.

Daarom moet julle die vreemdeling liefhê, want julle was vreemdelinge in Egipteland. Die HERE jou God moet jy vrees, Hom moet jy dien en Hom moet jy aanhang en by sy Naam sweer. Hy is jou lof, en Hy is jou God wat hierdie groot en vreeslike dinge wat jou oë gesien het, aan jou gedoen het. Sewentig siele sterk het jou vaders na Egipte afgetrek, maar nou het die HERE jou God jou gemaak soos die sterre van die hemel in menigte (Deut 10:17-22).

DANKGEBED

O HERE, onse Here, hoe heerlik is u Naam op die ganse aarde!15

U het u Naam en u Woord bo alles gestel.

U openbaar U aan ons terwyl ons u Woord bestudeer

om U beter deur u heilige Naam te leer ken.

Loof u heilige Naam!

SÓ STAAN DEUTERONOMIUM 10:17-22 GESKRYF

En ék het op die berg gestaan soos die vorige dae, veertig dae en veertig nagte lank; en YAHWEH het my ook dié keer verhoor; YAHWEH wou jou nie in die verderf stort nie. Maar YAHWEH het vir my gesê: Staan op, gaan heen om voor die volk uit verder te trek, dat hulle kan inkom en die land in besit neem wat Ek aan hulle vaders met ’n eed beloof het om aan hulle te gee.

En nou, Israel, wat eis YAHWEH jou ‘Ĕlôhîym van jou as net om YAHWEH jou ‘Ĕlôhîym te vrees, in al sy weë te wandel en Hom lief te hê en YAHWEH jou ‘Ĕlôhîym te dien met jou hele hart en met jou hele siel, om te hou die gebooie van YAHWEH en sy insettinge wat ek jou vandag beveel, dat dit met jou goed kan gaan?

Kyk, aan YAHWEH jou ‘Ĕlôhîym behoort die hemel, ook die hoogste hemel, die aarde en alles wat daarin is. Maar net aan jou vaders het YAHWEH ’n welgevalle gehad om hulle lief te hê, en Hy het julle, hulle nageslag ná hulle, uit al die volke uitverkies, soos dit vandag is. Besny dan die voorhuid van julle hart en verhard julle nek nie verder nie. Want YAHWEH julle ‘Ĕlôhîym is Elohei (‘Ĕlôhîym) van die gode en YAHWEH Âdôn âdôn van die here; die grote, magtige en gedugte ‘Êl wat die persoon nie aansien en geen geskenk aanneem nie; wat reg verskaf aan die wees en die weduwee, en die vreemdeling liefhet, sodat Hy hom brood en klere gee.

Daarom moet julle die vreemdeling liefhê, want julle was vreemdelinge in Egipteland.

YAHWEH jou ‘Ĕlôhîym moet jy vrees, Hom moet jy dien en Hom moet jy aanhang en by sy Naam sweer. Hy is jou lof, en Hy is jou ‘Ĕlôhîym wat hierdie groot en vreeslike dinge wat jou oë gesien het, aan jou gedoen het. Sewentig siele sterk het jou vaders na Egipte afgetrek, maar nou het YAHWEH jou ‘Ĕlôhîym jou gemaak soos die sterre van die hemel in menigte (Deut 10:17-22).

HERE, onse HERE, u Naam …

VOETNOTAS

1Die Bybel in Afrikaans, 1983-vertaling.

2Psalm 8:1

3Bybelse Hebreeus het nie hoofletters nie. In Strong’s Concordance word die transkripsies van die Name van God, (bv. ‘ĕlôhı̂ym as transkripsie van אלהים ) in kleinletters geskryf. Strong’s Concordance is die gebruiksnaam vir Strong’s Exhaustive Concordance of the Bible, ’n numeriese konkordansie van die King James-vertaling van die Bybel. Die konkordansie is onder leiding van Dr James Strong deur meer as honderd medewerkers saamgestel en in 1890 gepubliseer. Om lees te vergemaklik, is daar deesdae egter ook die gebruik in transkripsies dat hoofletters gebruik word vir woorde wat normaalweg met hoofletters geskryf sou word (soos God se Naam). Ons volg hierdie benadering in Ryker as Tempelkore.

4Die Naam ‘Ĕlôhı̂ym (Elohim) is die verhewe manlike meervoudsvorm van êl, maar met voorsetsels, werkwoorde en byvoeglike naamwoorde in die enkelvoudsvorm. Vir gelowiges bevat hierdie Godsnaam die openbaring van Homself deur één God wat met die mens bemoeienis maak en optree as Vader, Seun en Heilige Gees.

5‘Ĕlâhh: Chaldees. Soos die Hebreeuse ‘ĕlôahh ‘ĕlôahh (God van …) wat selde voorkom.

6Die Textus Receptus (“die teks wat ontvang is”) is die naam van die eerste gedrukte Griekse tekste van die Nuwe Testament, ’n groot gebeurtenis binne die raamwerk van die ontwikkeling van die boekdrukkuns in Europa. Johannes Gutenberg was die baanbreker op hierdie gebied, en die 42-reël- of Gutenberg-Bybel van 1454 was die eerste los-letter (los-matrys) gedrukte boek. Die eerste Griekse teks van die Nuwe Testament wat gedruk is, het in 1516 in Basel verskyn. Die Textus Receptus is as grondteks gebruik vir onder andere die King James-vertaling van die Bybel, die Tyndale-vertaling en Luther se Duitse Bybelvertaling. Die Textus Receptus is in Koine-Grieks, (algemene of omgangstaalgrieks) geskryf. Koine-Grieks was die lingua franca van die Midde-Ooste in die tyd van Jesus Christus se bediening, kruisiging, opstanding en hemelvaart en die daaropvolgende verkondiging van die Evangelie en die vestiging van die Christelike Kerk.

7Strong’s Exhaustive Concordance of the Bible

8Bron: Jeff A. Brenner. 2013. “Hebrew words in the Greek Texts.” Ancient Hebrew Research Center [Elektronies]. Beskikbaar: http://www.ancient-hebrew.org/49_hebrew.html

9In hierdie reeks Bybelstudies word die Name van die Here in verreweg die meeste gevalle weergegee sonder die verbuigings wat in die Hebreeuse grammatika voorkom. In die beskrywende Godsnaam “God van die gode” ondergaan die Godsnaam-met-attributief ‘ĕlôhı̂ym, ’n verbuiging. As gevolg van die verbuiging lees ons nie ‘Ĕlôhı̂ym haelohim in die Hebreeuse Ou Testament nie, maar wel Elohei haelohim. Met betrekking tot die Name van God en ander eiename en selfstandige naamwoorde hou ons, ter wille van die grootste moontlike uitskakeling van grammatikale foute aan ons kant, by ’n verantwoordelike en erkende transkripsie van die onverbuigde grondwoord (lemma), soos wat dit ook in Strong’s Exhaustive Concordance of the Bible gedoen word. Ons fokus is op die diepe inhoud en betekenis van die Name van die Here.

10Chêsêd: lemma, grondwoord.

11YEHÔVÂH is die transkripsie met klinkers van God se Verbondsnaam יהוה soos wat dit in Strong se konkordansie weergegee word. Ons gebruik die transkripsie, YAHWEH, waarin die ingevoegde a- en e-klinkers duidelik as ingevoeg gesien kan word.

12Bronne: http://www.sciencedaily.com/releases/2008/11/081103091035.html; Parsons, J.J., “The Names of God” Hebrew for Christians [Elektronies]. Beskikbaar: http://www.hebrew4christians.com/Names_of_G-d/names_of_g-d.html; Parsons, J.J., “Elohim – Creator and Judge” Hebrew for Christians [Elektronies]. http://www.hebrew4christians.com/Names_of_G-d/Elohim/elohim.html.

13University of Haifa. 2010. “Most ancient Hebrew biblical inscription decipered.” Phys-org Januarie 07. [Elektronies]. Beskikbaar: http://www.physorg.com/news182101034.html.

14Ons het nog maar net by die bekendste Name van die Allerhoogste God vertoef. ’n Uitgebreide lys van Godsname kan in pdf-formaat afgelaai word by http://www.radiokansel.co.za/NamevanGod.pdf

15Psalm 8:1