Читать книгу Aan die einde van die reënboog - Schalkie van Wyk - Страница 4

Hartseer en verlange na haar enigste kleinseun lê vlak in tant Gertruida se oë. Sy steek haar arms na Annemarie uit en vou haar teen haar bors.

“My kind … my arme kind,” praat sy sag, deernisvol. “Ek durf jou nie teëhou nie, maar ek kwel my oor wat met jou daar in die vreemde kan gebeur. Maar Jean is jou broer en my kleinseun, en as jy voel jy moet gaan … Ag, kind, as ek nie so vol vrese was nie.”

Annemarie ontspan in tant Gertruida se arms, wetende dat die stryd reeds gewonne is.

“Ek sal versigtig wees, Ouma, en boonop sal ek mos nie lank wegbly nie. Ek wil net gaan uitvind wat van Jean geword het, en dan kom ek dadelik weer terug.”

“En jou oupa, hartjie? Gaan jy niks vir hom sê nie?” vra tant Gertruida onseker.

“Nie nou al nie, Ouma. Sodra ek op Kroonstad aankom, sal ek Ouma-hulle dadelik laat weet,” beloof Annemarie en haal ’n pypkaneelkleurige lang rok wat van sersje gemaak is uit haar hangkas. Die kraag, skouerstrook en mouboordjies is versier met ’n roomkleurige kant oor pienk satyn en afgerond met pypkaneelkleurige koord. “Ek dink ek sal dié rokkie dra wanneer Oupa my Kaapstad toe neem, Ouma. Ek sal my hoed wat met dieselfde kleur lint versier is, dra, en my donkerbruin mantel saamneem ingeval dit koud word.”

“Maak so, Annemarie. En kyk maar of jy nie vir jou ’n paar koel organdie- of chiffonbloesies in die Kaap kan koop nie. Hulle is so nuttig saam met ’n paar goeie rompe,” sê tant Gertruida en vroetel in haar voorskootsak. “Daarvan gepraat, kind … Hier, dis vyftig pond wat ek so in die stilligheid gespaar het. Ek sal hoor of Oupa ook vir jou vyftig pond kan gee, want ’n mens weet nooit hoeveel geld jy daar in die vreemde sal nodig kry nie.”

“Maar vyftig pond, Ouma! Dis ’n fortuin!” roep Annemarie uit terwyl sy die geborduurde brokaat-en-satynsakkie met die geld onwillig neem.

“Almiskie, hartjie, maar Kroonstad lê ver en gedurende die oorlogstyd is alles skaars en duur. Toe, neem nou maar die geld. Wie weet, dalk kan jy nog vir Jean ook help.”

“Dankie, Ouma.” Annemarie probeer glimlag, maar die trane van dankbaarheid wat warm agter haar ooglede brand, laat haar hard op haar onderlip byt en sy draai haastig weg om tant Gertruida met die inpakkery te help.

Oom Jacob hou met sy kapkar en vier perde onder ’n skaduryke boom stil en beduie met sy sweep na die ruim dorpswoning regs van hom.

“Dis die huis van die Groenewalds, hè, sussie?”

“Ja, Oupa. Ek het nie verwag Oupa sal so goed onthou nie, want Oupa het my nog net eenkeer hier kom aflaai. Sal ons maar afklim?” vra Annemarie en hou die voordeur van die Groenewalds se woning gespanne dop. As Petro of tant Helena nou net nie onverwags hulle verskyning maak en alles bederf nie, dink sy benoud. Sê nou hulle praat oor hulle besoek aan Johannesburg en die feit dat sy saam met hulle tot op Kroonstad sal reis? Haar oupa sal ’n toeval kry!

“Klim af, kind, en gaan groet solank die mense,” antwoord oom Jacob, draai hom om en roep na die man wat te perd aangery kom. “Opskud, Simson! Ons moet die meisiekind se bagasie aflaai,” roep hy sy agterryer nader.

Annemarie wag nie langer nie, stoot die traliehek oop, en drafstap in die tuinpaadjie op na die voordeur van die woning.

“Annemarie!” roep ’n lang, skraal meisie met rooibruin hare, ’n sprinkeling sproete op haar effense spits neusie en vriendelike grysgroen oë verras uit die voordeur en omhels Annemarie. “Wêreld, maar ek is bly jy het besluit om saam met ons Johannesburg toe te reis. ’n Treinreis kan so vervelig wees, veral omdat die Britse troepe …”

“Sjuut!” sis Annemarie, haar oë donker van skrik, en stoot Petro die huis binne. “Asseblief, Petro, my oupa mag nie weet dat ek saam met julle tot op Kroonstad reis nie.”

“Maar hoekom nie?” vra Petro oorbluf.

“Ek sal alles later verduidelik. Asseblief, gee net voor dat ek by julle kom kuier. Hier kom Oupa en Simson nou met my bagasie,” versoek Annemarie dringend. “Jy onthou mos nog my oupa, oom Jacob Malan, Petro?” vra sy met ongewone hartlikheid.

“Natuurlik,” antwoord Petro, haar glimlaggie effens vaal, en steek haar hand na oom Jacob uit. “Môre, oom. Oom-hulle is mos vroeg hier in die Kaap.”

“Dag, niggie. Ons plaasmense staan graag saam met die hoenders op, want om in die hitte van die dag te ry, is ook nie aangenaam nie. Gaan dit nog goed met jou ouers?” verneem oom Jacob.

“Baie goed, dankie, oom. Oom-hulle kan die trommels en koffers net hier laat – een van die mans sal dit later na Annemarie se kamer toe bring. Het oom tyd om iets te drink?”

Oom Jacob huiwer en skud dan sy kop.

“Dankie, niggie, maar ek het nog ’n bietjie besigheid om af te handel en ek wil weer vroeg terug plaas toe.” Hy kyk na Annemarie, sy uitdrukking ineens besorg. “Jy het alles wat jy nodig het, kind? Laat weet tog maar net as jy dalk iets vergeet het.”

“Ek sal, dankie, Oupa, maar ek is seker ek het alles ingepak. Tot siens, Oupa, en baie dankie vir al die moeite,” groet Annemarie. Sy hou oom Jacob ’n oomblik lank styf vas nadat hy haar gesoen het, en laat hom dan onwillig gaan. Liewe Oupa, dink sy skuldig. As dit net nie nodig was om hom te bedrieg nie, maar hy sal nooit toelaat dat sy die Vrystaat besoek terwyl die oorlog nog voortduur nie. Sal hy haar kan vergewe as hy eendag van haar bedrog uitvind?

“Nou dan groet ek maar. Tot siens, niggie. Lekker kuier, Annemarie,” groet oom Jacob, draai om en stap met sware tred weg.

“Liefde vir Ouma, Oupa!” roep Annemarie hom agterna en veg teen die warm trane wat dreig om haar oë vol te loop.

Oom Jacob lig sy hand in erkenning dat hy haar gehoor het, maar kyk nie weer om nie. Oomblikke later maak hy die tuinhekkie agter hom toe en stap na sy kapkar.

“Foeitog, hy is darem baie lief vir jou, Annemarie. Die meisies op kollege het altyd gesê jou grootouers bederf jou verskriklik omdat jy al is wat hulle het. Geen wonder jy trek altyd so mooi aan nie,” sê Petro en kyk waarderend na Annemarie se deftige uitrusting.

“Hulle is goed vir my, maar soms wens ek ek was nie hulle enigste kleindogter nie,” antwoord Annemarie, haar stemtoon nog hartseer. “Oupa is soms oorbeskermend. Ek het my onderwysdiploma, maar Oupa weier volstrek dat ek gaan skoolhou. Volgens hom het ek ’n goeie geleerdheid nodig net ingeval ek eendag met ’n man trou wat my uitroei, en ek dan verplig sal wees om te gaan werk. Ek dink ek sal dit baie geniet as ek kan gaan skoolhou.

“Is iemand ooit tevrede met sy lot?” vra Petro laggend. “Ek móét gaan skoolhou, want my broer is op die kweekskool in Stellenbosch en my jonger broertjies is ook nog op skool. My pa is net ’n bankbestuurder en hy verdien nie juis ’n fortuin nie. As my ma nie heelwat geërf het nie, sou ons nie hierdie mooi huis kon bekostig het nie.”

“Het jy al ’n pos by ’n skool gekry?”

“Ja, by juffrou Engela Smuts se skool vir jong meisies, maar gelukkig kon my pa haar oorreed dat ek ’n vakansie dringend nodig het ná al my jare van studie. Pappa moet om besigheidsredes Johannesburg toe gaan, en ek en Mamma het besluit dis die ideale geleentheid om by my suster te gaan kuier. Maar vertel my nou eers waarom jou oupa nie mag weet dat jy saam met ons na Kroonstad toe reis nie?”

“Dink jy hy sal dit toelaat? Ek voel ontsettend skuldig omdat ek hom moet bedrieg, maar dis noodsaaklik dat iemand Kroonstad toe gaan om uit te vind wat van my broer geword het,” antwoord Annemarie en glimlag onseker vir die diensmeisie wat met ’n silwer skinkbord met tee en tuisgebakte koekies die voorportaal binnekom.

“Waar sal juffrou-hulle tee drink?” vra die meisie

“In die voorkamer, dankie, Cornelia. Dis koeler daar. Vra asseblief vir Thomas om juffrou Annemarie se bagasie na die vrykamer te neem.”

“Goed, juffrou,” antwoord Cornelia, maak ’n kniebuiging en dra die skinkbord na ’n vertrek wat links uit die ontvangsportaal uitloop.

Petro en Annemarie volg Cornelia na die woonkamer en Petro begin tee inskink.

“Jou broer het mos eers op die aandelemark gespekuleer,” sê Petro aarselend terwyl sy ’n koppie tee na Annemarie uithou.

“Ja, en dit reggekry om al sy kapitaal te verloor. Die hele Kaap het destyds daaroor gepraat,” antwoord Annemarie effens bitter. “Jean is nie die eerste of die enigste man wat al sy geld op die aandelemark verloor het nie. Hy was maar net onervare.”

“Maar wat doen hy nou op Kroonstad?”

“Hy was voorman op my kleinneef, Braam Liebenberg, se plaas net duskant Kroonstad. Ek wil net gaan … gaan uitvind of dit nog goed gaan met hom, want ons het byna twee jaar gelede laas van hom gehoor.”

“Maar veg hy nie dalk saam met die Vrystaatse burgers nie?” vra Petro merkbaar ontsteld.

“Dis ook moontlik,” antwoord Annemarie gelykmatig.

“Maar hy kon lankal gesneuwel het! As hy twee jaar lank nooit van hom laat hoor het nie … Ag, ek is jammer ek sê sulke wrede dinge, Annemarie, maar dis oorlog en enigiets is moontlik.”

Annemarie lek oor haar lippe en knik woordeloos met haar kop.

“As dit die geval is, wil ek weet … dis al. Die feit dat hy nooit skryf nie, beteken nie dat hy noodwendig dood of gevange geneem is nie, want hy was nog nooit ’n gereelde briefskrywer nie. Gedurende die meer as drie jaar wat hy in Johannesburg deurgebring het, het hy net twee keer aan my geskryf, en toe weer een maal nadat hy as voorman op Swartland, Braam se plaas, begin werk het. Ek word twee en twintig, daarom kan ek eindelik self besluite neem. Ek moet uitvind wat van Jean geword het, Petro. Jy sou tog dieselfde vir jou broer gedoen het?”

“Vanselfsprekend,” beaam Petro.

“Dan … sal jy niks aan jou ouers sê nie? As hulle moet weet dat ek sonder Oupa se toestemming Kroonstad toe wil gaan, sal hulle weier om my saam te neem.”

Petro glimlag gerusstellend.

“Moenie jou kwel nie, Annemarie, jou geheim is veilig by my. Wat van nog ’n soetkoekie?” vra sy en hou die bordjie na Annemarie uit.

“Dankie. Ons is so vroeg van die plaas weg dat daar nie tyd was vir ontbyt nie. Die koekies smaak heerlik,” antwoord Annemarie meer ontspanne en luister aandagtig na Petro se beskrywing van ’n jong kweekskoolstudent, ene Frans Hugo, wat die vorige Sondag saam met haar broer huis toe gekom het.

Annemarie luister na die ritmiese geklikke-klak van die treinwiele op die ysterspoorlyn, haar oë op die swart, afgebrande murasie van ’n woonhuis wat duidelik deur die treinvenster sigbaar is.

“Ek het ophou tel,” sê Petro gedemp langs haar. “Is daar nog enige plaaswonings in die Vrystaat oor?”

Oorkant hulle vou haar vader, oom Gideon Groenewald, sy koerant toe met ’n grimmige uitdrukking op sy gesig.

“Vandat lord Kitchener ’n proklamasie uitgevaardig het dat die Engelse die land beset en dat die Boerestryders dus as rebelle beskou word, gee die Kakies nie langer om van watter metodes hulle gebruik maak om die Boeremagte tot oorgawe te dwing nie. Maar soos president Steyn gesê het: Kitchener se gesag oor die Republieke strek net so ver as wat sy kanonne kan skiet,” vertel oom Gideon en sy glimlag is sonder humor.

“Stil tog, Gideon,” maan tant Helena en kyk senuweeagtig na die deur van die kompartement. “Die trein is vol Britse soldate en die mure het ore.”

“Tja, as ek jonger was …” sê oom Gideon dreigend.

“Jy het ’n asmabors en ’n vrou en vier kinders om te versorg, Gideon. Ek glo die stryd sal binnekort verby wees en dan kan almal weer in vrede leef,” sê tant Helena met gedwonge optimisme.

“Vrede, vrou? Dink jy Christiaan de Wet en sy burgers sal ooit vrede sluit op die Engelse se voorwaardes?” vra oom Gideon onstuimig.

“Maar wat van die vroue en kinders in die konsentrasiekamp, Pappa?” kom dit verwytend van Petro. “Almal weet daar sterf daagliks meer vroue en kinders as burgers in die oorlog. Hoe lank moet dit nog aanhou?”

“Volgende stasie – Kroonstad!” roep die kondukteur herhaalde kere buite in die gang totdat sy stem wegdraal onder die geklik van die treinwiele.

“Kroonstad!” kom dit opgewonde van Annemarie terwyl sy haar mantel oor haar arm gooi en haar handsakkie optel. Sy sluk en probeer vir Petro glimlag, maar haar hart hamer ineens benoud in haar ore.

“Jou mense sal hier wees om jou te kom haal, Annemarie?” vra oom Gideon besorg.

“Ja … ja, dankie, oom. Ek het getelegrafeer dat ek kom. Baie, baie dankie dat ek saam met julle kon reis. Ek sal Petro laat weet wanneer ek teruggaan … dalk kan ons dan weer saamreis,” sê Annemarie en kom orent.

“Maak so, Annemarie,” kom dit glimlaggend van tant Helena. “Dit was aangenaam om jou as geselskap te hê. Ek wens net dit was ons wat reeds die einde van ons reis bereik het.”

Petro soengroet Annemarie en help oom Gideon om Annemarie se ligter bagasie uit die trein te dra.

Op die stasieperron wemel dit van Britse soldate in rooi baadjies en ander in kakiedrag. Annemarie bly ’n paar oomblikke lank half verwilderd staan, wuif vir oulaas vir Petro en haar mense, en stap dan in die rigting van die bagasiewa aan die onderpunt van die trein.

Eers meen sy dat sy haar net verbeel, maar dan kom sy agter dat ’n lang, blonde, Engelse offisier haar doelgerig volg. Tog probeer hy nie om haar in te haal nie.

Wat wil hy van haar hê? wonder sy en kyk half verlore om haar rond. Waar draai Lea en haar pa? Sy het tog uitdruklik in haar telegram geskryf dat sy Woensdag sal arriveer. Het Lea dalk nie haar telegram ontvang nie?

“Verskoon my, meneer,” sê sy aan ’n kruier wat besig is om die koffers wat afgelaai is, op sy bagasiewaentjie te pak. “Is my bagasie al afgelaai? Ek is juffrou Annemarie de Villiers van Stellenbosch-distrik.”

“Dag, niggie. Ja, ja, moet ek die twee koffers na die wagkamer bring, of is jou mense al hier?” vra die kruier vriendelik.

’n Dertigtal Engelse soldate wat haar en die kruier vinnig nader, trek Annemarie se aandag af, en op daardie oomblik sluit die blonde, Engelse offisier by haar aan.

“Annemarie! Wat ’n verrassing!” sê hy in Engels en neem haar in sy arms. “Praat Engels!” fluister hy dringend in Afrikaans, sy mond digby haar oor asof hy haar soen. “Help my. Noem my John. Praat net!”

Vir ’n breukdeel van ’n sekonde is Annemarie deel van ’n vrees veel groter as syself. Wie is die man? Spioen? Hy praat Afrikaans soos ’n Afrikaner, ten spyte van sy Britse uniform. Hy kon Jean gewees het . ..

“John!” val sy naam in ’n vreugdevolle uitroep oor haar lippe en haar glimlag straal haar oënskynlike blydskap. “Dan het jy onthou om my te kom haal? Ek het so uitgesien na hierdie dag.”

Die groepie Engelse soldate fluit geamuseerd en maak tergende aanmerkings terwyl Annemarie en die Britse offisier in omhelsing bly staan, sy gesig half verskuil teen haar hoed en hare.

“Liewe Annemarie … As jy net weet hoe ek na jou verlang het. Vandat ek jou daar in Kaapstad op die bal ontmoet het, kon ek nie ’n oomblik lank jou beeld uit my siel weer nie. Ek is verlore sonder jou …” gaan die Britse offisier hartstogtelik voort.

“Hemel, is dit so erg?” vra Annemarie half onthuts.

“Erger. As hulle my betrap, land ek voor ’n vuurpeloton,” praat hy in haar oor, staan tru wanneer die soldate ’n paar tree verder by die wagkamer indraai, en raap haar koffers van die bagasiewaentjie af. “Dankie, meneer, ek sal my meisie se bagasie dra. Hier is ’n fooitjie,” sê hy weer in Engels, druk ’n muntstuk in die man se hand, en begin saam met Annemarie wegstap na die hek.

“Hou aan my arm vas en praat net! Vertel van jou pa en ma … van enigiets,” fluister hy wanneer hulle die wagte by die ingang nader en glimlag verlief in haar oë. “O, liefling, ek kan nog nie glo dat jy by my kom kuier het nie.”

“As die oorlog net verby is … Ek kan nie wag totdat ons vir altyd bymekaar is nie, John. Hoe lank moet julle nog veg?” vra Annemarie en slaag daarin om ’n tikkie verwytend te klink.

“Totdat die koppige Boere besef hulle is verslaan. Maar dit sal binnekort, wees, glo my. Hulle het nie meer kos of klere nie, behalwe die klere wat hulle van ons soldate steel.”

Hulle bereik die straat voor die stasie en is vir ’n oomblik lank redelik privaat.

“Waarheen nou, meisie?” vra John gedemp.

“My mense het my nie kom haal nie, maar ek wil na die hoek van Plein- en Kerkstraat gaan.”

“Dis nie ver nie. Stap saam,” beveel hy.

“Maar jy kan nie albei my koffers dra nie!” protesteer sy. “Ek sal iemand kry om jou te help.”

“Nee!” snerp hy. “Kom net!”

Twee Tommies kom aangestap en John glimlag weer verlief en besing Annemarie se oë en hare in ’n liriese Engels.

Annemarie glimlag met lippe wat nie langer enige gevoel het nie, praat met hom, maar is slegs bewus van die dawerende geklop van haar hart in haar ore en die draaiende vreesgevoel op die krop van haar maag.

“Hier is ons – en dis naby die poskantoor,” sê John enkele minute later en dra die koffers tot net binne die tuinhekkie. “Dankie, Annemarie, baie dankie. Ek glo ons sien mekaar eendag weer.”

“Aan die einde van die oorlog?” vra sy ongelowig.

“Aan die einde van die reënboog,” sê hy, sy glimlag tergend, maar met ’n onverwagte erns in sy oë. Hy neem haar hand en raak dit liggies met sy lippe aan. “Tot siens, Annemarie.”

“Tot siens … John,” groet sy, verdwaas dat sy die einde van haar vreemde avontuur bereik het en tog niks oorgekom het nie.

Hy draai om en loop lank en lenig oor die straat in die rigting van die poskantoor, trots in elke tree en in die houding van sy skouers.

Wie is hy? Tog nie werklik John nie … Waarom is hy hier? Hy is ’n spioen, daaraan twyfel sy nie. As hy net sy werklike naam aan haar genoem het …

Sy sug verlangend en byt half onthuts op haar onderlip; goeiste, sy is tog nie langer ’n skooldogter wat op elke aantreklike gesig verlief raak nie! Maar John … haar Boerespioen is nie sommer net ’n mooi gesig nie. Hy is ’n man van durf en daad wat moontlik selfs op hierdie oomblik sy lewe vir die vryheid van die twee Republieke waag. As die Kakies hom net nie vang nie …

Sy sidder en draai om, loop deur die tuinhekkie en druk dit agter haar toe. Haar koffers sal seker ’n paar oomblikke lank veilig wees, besluit sy, stap na die voordeur en klop aan.

’n Kleurlingvrou in ’n netjiese wit uniform en ’n frilletjiesvoorskoot en -hoed maak die voordeur oomblikke later oop, maak ’n hoflike kniebuiging en vra glimlaggend:

“Môre, juffrou. Wie moet ek sê is hier?”

“Goeiemôre. Ek is Annemarie de Villiers en ek kom vir juffrou Lea …” begin sy en swyg wanneer ’n lang, effens gesette vrou, geklee in ’n swart, lang rok, die ontvangsportaal binnekom.

“Goeiemôre, juffrou. Ek is jammer, maar dokter Neethling werk tans bykans voltyds in die konsentrasiekamp. Was dit dringend?” vra tant Klara Neethling met ’n verskonende glimlaggie.

Annemarie staar haar ’n oomblik lank verdwaas aan en bloos onwillekeurig.

“Is … is u mevrou Neethling, Lea se moeder?” aarsel sy.

“Dis reg, meisie. Dan is jy ’n vriendin van Lea? Is julle nuwe intrekkers?” vra tant Klara belangstellend, haar blik goedkeurend op Annemarie se organdiebloese wat met kant versier is, en die bypassende romp met die breë, versierde gordel.

Annemarie kyk selfbewus na die hoededoos en sambreel in haar regterhand.

“Ek het reeds Vrydag getelegrafeer dat ek vir ’n paar dae by Lea kom kuier, mevrou Neethling. Ek en Lea was saam op Wellington sy het my herhaalde kere uitgenooi om te kom kuier. Het sy nie my telegram ontvang nie?”

“My liewe kind, dan is jý Annemarie de Villiers? Nee, meisie, ons het nie so ’n telegram gekry nie, maar dis niks buitengewoon gedurende die oorlogstye nie. Maar waar is jou ander bagasie? Nog op die stasie? Jy woon tog op ’n plaas naby Stellenbosch? Jou arme kind, jy is seker doodmoeg ná die lang treinrit,” gesels tant Klara borrelend en kyk met moederlike besorgdheid na Annemarie.

“My koffers is net binnekant die tuinhekkie, mevrou,” beduie Annemarie en wys met haar hand na haar bagasie.

“Noem my tant Klara, Annemarie,” versoek die ouer vrou en draai na die diensmeisie. “Jessica, laat Alfons jou help om die koffers in die vrykamer te kry.”

“Goed, mevrou. Maar gaan mevrou nie vandag weer terug na die kamp toe nie? Mevrou het mos gesê mevrou kom net skoon klere vir juffrou Lea en meneer Nicolaas haal,” kom dit verwonderd van Jessica.

Annemarie kyk vinnig na tant Klara, sien haar ongemaklike glimlaggie en praat gretig: “Moenie ter wille van my onnodige moeite doen nie, tant Klara. Ek … ek het ander familie op ’n plaas hier naby Kroonstad, en ek kan by hulle tuisgaan totdat ek … e … my broer gesien het. Tante weet nie dalk hoe ver is Braam Liebenberg van Swartland, se plaas van die dorp af nie?”

“Braam Liebenberg?” Tant Klara frons en Annemarie kan haar vyandigheid aanvoel. “Is Braam familie van jou?”

“Sy moeder en my pa was niggie en neef, tante. Hy is my kleinneef en my broer, Jean de Villiers, was glo sy voorman,” verduidelik Annemarie onwillig. “Tante het nie dalk gehoor wat van Jean geword het nie? Dis ter wille van hom dat ek hierheen gekom het, want ons het byna twee jaar lank nooit enige taal of tyding van hom gehad nie.”

“My liewe kind, hoe kon jou ouers so iets toelaat? Of het Lea iets gesê van …”

“My oupa en ouma Malan het my grootgemaak, tante, en op die oomblik weet net my ouma dat ek hierheen gekom het. Ek moes dit doen, want Jean is al wat ek het. Weet tante dalk iets van hom af?”

Tant Klara kyk na die pleitende uitdrukking op Annemarie se gesiggie, laat haar lippe ’n woord begin vorm, maar besluit dan daarteen.

“As jy my nie sal verkwalik dat ek so bitter ongasvry is nie, sal ek Alfons vra om jou sommer nog vanmiddag na jou kleinneef se plaas te neem, Annemarie. Swartland is skaars twee myl suid van die dorp, op die pad na Vredefort en Parys. Ek moet ongelukkig eers weer teruggaan na die kamp, want Lea help ook daar, en sy het skoon klere en goeie kos nodig. Daar is soveel siekes, soveel ellende, maar veels te min hande wat kan help.”

“Ek wens ek kon help,” sê Annemarie medelydend.

“Ek dink jy sal eers met jou kleinneef daaroor moet praat. Maar kom saam, dan wys ek jou solank jou kamer. Sodra jy jouself opgeknap het, sal ons saam tee drink in die voorkamer,” besluit tant Klara en stap vooruit na ’n deur wat na die gang lei.

Aangesien sy kort voor haar aankoms op Kroonstad ’n skoon rok aangetrek het, besluit Annemarie om nie weer te verklee nie. Sy borsel haar lang hare uit en vat dit liggies bo-op haar kop saam. Nadat sy haar hande en gesig gewas het, sprinkel sy ’n bietjie van Riogaud se wit viooltjie-ekstrak op haar sakdoekie. Tevrede met die beeld wat die ovaalvormige spieël van die hangkas weerkaats, haas sy haar na die voorkamer.

Het sy haar net verbeel, of wou tant Klara iets omtrent Jean aan haar vertel? Tant Klara het haar betyds bedink, daarom moet sy aanvaar dat dit slegte nuus is. Sy kon aanvoel dat tant Klara nie van Braam Liebenberg hou nie – waarom nie? Sy sal pleit en mooipraat, want sy moet weet wat hier aangaan. Dalk sal tant Klara tog meer lig op die saak kan werp.

Sy stap uit die gang die ontvangsportaal binne en loop onwillekeurig stadiger toe sy ’n manstem uit die sitkamer hoor opklink. Iemand wat Engels praat – het John, die Boerespioen, dalk teruggekom? Sy hoop vuriglik hy het, maar terselfdertyd vrees sy vir sy veiligheid. Wat sou hy tog weer hier kom soek het?

Sy gaan die sitkamer binne en bly teleurgesteld staan wanneer sy die middeljarige Engelse offisier by tant Klara gewaar.

“Jammer, tante, as tante besoek het …” maak sy verskoning en begin wegdraai.

“Nee, wag, Annemarie,” roep tant Klara haar terug. Sy wys met haar hand na die Engelse offisier. “Dis kaptein Norval, Annemarie – juffrou Annemarie de Villiers, kaptein,” stel sy Annemarie en die offisier aan mekaar voor.

Die offisier knik styf en kyk afwagtend na tant Klara.

“Ek het kaptein Norval verseker jy is ’n vreemdeling op Kroonstad, Annemarie, maar hy beweer dat jy ’n Boerespioen gehelp het om al die militêre telegramme uit die poskantoor te steel. Dit beteken natuurlik dat die Boeremagte presies weet wat die bewegings, getalsterkte en aanvalsplanne van die verskeie Britse magte in die omgewing is. Ek kan nie glo dat jy so iets sal doen nie, Annemarie. Ek is daarvan oortuig jy sal die kaptein die versekering kan gee dat jy nie met enige spioen saamgewerk het nie,” sê tant Klara nadruklik, ’n waarskuwende lig in haar oë

“Hierdie jong dame is persoonlik deur my en van my medeoffisiere gesien toe sy in die geselskap van die spioen op die stasieperron rondgestap het,” kom dit grimmig van kaptein Norval.

“O, nee, kaptein, u begaan ’n groot fout. Ek was wel op die stasie, maar ek was nie saam met ’n Boer nie. Hy was ’n Engelse offisier en sy naam is John, John Brown. Ons het heerlik gesels en hy het beloof om my weer te ontmoet. Hy was so gaaf om my koffers hierheen te dra en …”

“Waar te ontmoet?” val kaptein Norval haar bars in die rede en kom gretig nader.

Sy glimlag onskuldig, haar oë vonkelend.

“Aan die einde van die reënboog, kaptein Norval,” antwoord sy bedees en bloos paslik.

“Sulke onsin!” snerp die offisier. “U kom onmiddellik saam met my vir verdere ondervraging! Stap vooruit asseblief,” beveel hy en wys gebiedend na die deur.