Читать книгу Wiosna - Bruno Schulz, Bruno Schulz, Schulz Bruno - Страница 6
VI
ОглавлениеWtedy to miało miejsce to objawienie, ta nagle ukazana wizja rozpłomienionej piękności świata, wtedy to przyszła ta wieść szczęśliwa, posłanie tajemne, ta misja specjalna o nieobjętych możliwościach bytu. Otworzyły się na oścież horyzonty jaskrawe, srogie i zapierające oddech, świat drżał i migotał w swych przegubach, przechylał się niebezpiecznie, grożąc wyłamaniem się z wszystkich miar i reguł.
Czym jest dla ciebie, drogi czytelniku, marka pocztowa27. Czym jest ten profil Franciszka Józefa I28 z łysiną uwieńczoną wieńcem wawrzynu? Czy nie jest on symbolem codzienności, zdeterminowaniem wszystkich możliwości, rękojmią29 nieprzekraczalnych granic, w których już raz na zawsze świat jest zamknięty?
Świat był naówczas objęty ze wszech stron Franciszkiem Józefem I i nie było wyjścia poza niego. Na wszystkich horyzontach wyrastał, zza wszystkich węgłów30 wynurzał się ten profil wszechobecny i nieunikniony, zamykał świat na klucz, jak więzienie. I oto, gdyśmy już stracili nadzieję, pełni gorzkiej rezygnacji, pogodzili się wewnętrznie z jednoznacznością świata, z tą ciasną niezmiennością, której potężnym gwarantem był Franciszek Józef I – wtedy znienacka, jak rzecz nieważną otworzyłeś przede mną ten markownik, o Boże, pozwoliłeś rzucić mimochodem spojrzenie w tę księgę łuszczącą się blaskiem, w markownik strącający swe szaty, stronica za stronicą, coraz jaskrawszy i coraz przeraźliwszy… Któż weźmie mi za złe, że stałem wówczas olśniony, bezsilny ze wzruszenia, a z oczu przepełnionych blaskiem lały mi się łzy. Co za olśniewający relatywizm31, co za czyn kopernikański, co za płynność wszystkich kategorii i pojęć.
Więc tyle dałeś sposobów istnienia, o Boże, więc taki Twój świat jest nieprzeliczony! To jest więcej, niż w najśmielszych marzeniach roiłem. Więc prawdą jest ta wczesna antycypacja duszy, która wbrew oczywistości upierała się przy tym, że świat jest nieprzeliczony!
27
marka pocztowa – dziś: znaczek pocztowy. [przypis edytorski]
28
Franciszek Józef I (1830–1916) – cesarz cesarstwa austro-węgierskiego od 1848. [przypis edytorski]
29
rękojmia – gwarancja. [przypis edytorski]
30
węgieł – miejsce, gdzie mury stykają się pod kątem prostym. [przypis edytorski]
31
relatywizm – względność. [przypis edytorski]