Читать книгу Kry styl - Jesus s'n - Stephan Joubert - Страница 4
Hoofstuk 1
ОглавлениеKry styl – Jesus se styl
Styl is ’n bewegende teiken
Style is the answer to everything
A fresh way to approach a dull or dangerous thing
To do a dull thing with style is preferable to doing a dangerous thing without it
To do a dangerous thing with style is what I call art …
Not many have style
Not many can keep style
I have seen dogs with more style than men,
although not many dogs have style.
Cats have it with abundance …
Só klink styl vir Charles Bukowski (1920-1994). Die Oxford Dictionary omskryf styl as “a particular procedure by which something is done; a way of using language; and a distinctive appearance”.
Almal het ’n sekere styl, al het nie almal styl nie. Of al het nie almal ewe veel styl nie. Dis nou te sê, as jy vir Bukowski sou glo.
Al is dit moeilik om styl in woorde vas te vang, sluit dit baie meer in as ons eerste assosiasies met hierdie woord. Styl gaan nie net oor kleredrag, geld, die nuutste modes of die regte tegnologie nie. Tom Hardy, die Engelse akteur, het die regte aanvoeling wanneer hy sê:
Style, I think, is panache. Who are you? What did you do today? And what are you worth to me? What do you have to offer the world? How did you spend your time today on this planet? How are you spending your time every second? What are you doing now? Are you alive, or are you somnambulant?
Styl speel ’n groot rol in ons elkeen se lewe sonder dat ons dit aldag weet. Kyk net hoe wemel verwysings na styl in ons taal:
•“Dit is nie my styl om dit te doen nie.”
•“Hy (sy) is ’n baie stylvolle persoon.”
•“Ek verkies ’n gemaklike styl.”
•“Hulle doen dinge altyd in styl.”
Styl word in verskillende formate, gebruike, idees en items verpak. Vanaf die kerk tot by die werk volg mense sekere style na: ’n styl van kommunikasie, ’n styl van aantrek, ’n styl van musiek maak, ’n styl van leef, eet, ontspan, kuier, vakansie hou, praat, glo. Daar is wie weet hoeveel kerklike aanbiddingstyle, preekstyle, gebedstyle en evangelisasiestyle. Daarom is dit nodig om ’n slag goed na te dink oor styl, ook ons geloofstyl.
Styl is nooit in sement gegiet nie. Dit is ’n bewegende teiken. Styl verskil van situasie tot situasie en van mens tot mens. Dit wat in een konteks stylvol is, is dalk nie gepas in ’n volgende een nie.
Ek dink hier veral aan een humoristiese voorbeeld. Elizabeth Taylor, die bekende Hollywood aktrise, het op ’n keer in Londen aangekom en ’n plaaslike verslaggewer het haar gevra hoe sy ná die lang vlug voel. Sy het geantwoord: “I’m feeling like a million dollars.”
Tipies van die korrekte styl van beriggewing in daardie tyd het haar woorde in The Daily Telegraph soos volg verskyn: “I’m feeling like a million dollars (357,000 Pounds).” Omdat dit die koerant se styl was om ander geldwaardes altyd in die (superieure) Britse pond uit te druk, het Elizabeth Taylor toe skielik nie meer so goed gevoel soos wat sy in Amerikaanse geldterme bedoel het sy voel nie.
Styl kan nie gekloon word nie
Style is a simple way of saying complicated things.
– Jean Cocteau
Styl is altyd oop vir gesprek … en vir kritiek. In tydskrifte, koerante en op verskillende sosialemediaplatforms evalueer kritici gedurig die styl van openbare figure soos sangers, skrywers, filmsterre, sportsterre en kunstenaars. Gloeiende terme soos highly finished, graceful, classy of classical is tipiese taal wat ’n geslaagde styltoets verklap. Minder gloeiende opmerkings verraai die teenoorgestelde. Ek onthou byvoorbeeld WH Ainsworth se gevleuelde woorde in sy resensie van Edgar Allan Poe se werk Moby Dick: “The style is maniacal – mad as a march hare – mowing, gibbering, screaming, like an incurable Bedlamite, reckless of keeper or strait-waistcoat.”
Omdat dit baie mense se voltydse tydverdryf is om ander se styl te evalueer en te kritiseer, probeer baie van ons dit systap. Ons konformeer dikwels tot die opinies en styl van ander mense, want dan is die druk op ons nie so groot om ons eie stem hardop in die lewe te probeer vind nie. Of om gekritiseer te word nie. Algaande verander ons selfs in fotostate en klone van ander mense, ook wat ons geloof betref. Die opinies en verwagtings van dié wie se oog ons probeer vang, word dan allesoorheersend.
Hierdie ongewenste toestand staan bekend as die performance-acceptance trap. David Seamands sê met reg in Healing Grace: Finding Freedom from the Performance Trap (1999) dat dit ’n ernstige probleem is wat ook gelowiges in die gesig staar. Dit is geskoei op die onstabiele idee dat solank ons aan ander se verwagtings voldoen, al die gevoelens van minderwaardigheid in ons binneste hokgeslaan sal word. Maar dit gebeur nie! Want dit is nie reg nie. Dit is ook nie eg nie.
Ons hoef nie ander mense van vroeg tot laat tevrede te stel nie. Kom ons stel hulle sommer vroeg-vroeg al teleur deur net onsself te wees. “Disappoint them early,” sê ek graag vir myself in situasies waar daar allerhande verwagtings aan my gestel word waaraan ek nie kan voldoen nie. Ek en jy hoef nie en ons moet ook nie onsself probeer kloon om soos hierdie of daardie persoon te dink of te klink nie; om soos daardie celebrity te lyk nie; om soos hierdie of daardie groot Christen te glo nie. Ons elkeen kan op ons eie manier agter Maya Angelou aan sê:
My mission in life is not merely to survive, but to thrive; and to do so with some passion, some compassion, some humor, and some style!
Daar is eindelose druk op almal om voor in die generiese wedloop te wees
Always remember that you are absolutely unique. Just like everyone else.
– Margaret Mead
In die bekende Paul Coelho se boek Veronika Decides to Die (1998) vind daar ’n interessante gesprek plaas tussen dr Igor en Mari oor haar siekte toe sy hom vra of sy genees is.
“No, you are someone who is different. But who wants to be the same as everyone else? And that, in my view, is a serious illness.”
“Is wanting to be different a serious illness?”
“It is if you force yourself to be the same as everyone else. It causes neurosis, psychosis and paranoia. It’s a distortion of nature, it goes against God’s laws for in all the world’s woods and forests, he did not create a single leaf the same as another.”
Gepraat van groepdruk om dieselfde of anders as die res te wees, Suid-Korea word deesdae as die mekka van plastiese chirurgie in die wêreld beskryf. In 2017 het plastiese chirurgie ’n vyf triljoen dollar omset in Suid-Korea gehad. Een van die redes hiervoor is die voorkomsaangedrewe behoeftes van jonk en oud. Of noem mens dit eerder narsissisme? In elk geval, Suid-Koreaanse jongmense wil al meer soos hulle celebrity-helde lyk, of hulle wil net anders lyk as hoe hulle tans lyk.
Opnames in Suid-Korea wys dat al meer ouers wat nie met hulle kinders se voorkoms tevrede is nie, hulle vir plastiese chirurgie stuur.2 Geen wonder nie, want ’n studie van die Gallup-groep in 2016 het bevind dat 86% van Suid-Koreaanse volwassenes glo uiterlike voorkoms is uiters belangrik.
Groepdruk om te voldoen aan die generiese voorkoms en styl van ander neem wêreldwyd epidemiese proporsies aan. Sosiale media is een van die groot sondaars hier. Die alewige likes by jou jongste posts of selfies raak blitsvinnig verslawend. Dit is geen maklike taak om voor in hierdie generiese wedloop te wees nie, een waarin jy gedurig gemeet word aan jou jongste hoeveelheid likes, followers, friends en shares. Daarom is dit vir so baie mense so belangrik om elke sosialemediavlinder of celebrity se styl, voorkoms en gewoontes slaafs na te jaag. Tog maak dit sulke mense net nog meer generies en soos die res wat almal dieselfde doen.
Kunsmatige druk is dodelik, of dit nou in Suid-Korea of hier in Suid-Afrika is. Miskien vat EA Bucchianeri hierdie dilemma goed saam in ’n gesprek in Brushstrokes of a Gadfly (2011):
“It’s just another one of those things I don’t understand: everyone impresses upon you how unique you are, encouraging you to cultivate your individuality while at the same time trying to squish you and everyone else into the same ridiculous mould. It’s an artist’s right to rebel against the world’s stupidity.”
Die oplossing is nie om die hele tyd alternatief te probeer wees nie. Om stroomop en anders te wees, moet jy immers altyd reaktief optree. Jy moet mense gedurig skok, kwaad maak of uitdaag. En dit is geensins uniek nie. Inteendeel, dit is ’n ongesonde manier van leef om jouself die hele tyd teenoor ander te stel en boonop jou sogenaamde uniekheid daarin te vind. Behalwe dat dit net nog ’n generiese reaksie is (daar is reeds oorgenoeg shock jocks op elke terrein van die samelewing), is dit regtig nie Christus se styl nie.
Ons is God-gestileerd
No one has the patent on you.
– Katie St Claire
Die regte pad in God se oë is om vrede te maak met wie Hy jou geskep het om te wees. Met die 3,72 × 1013 selle in jou liggaam (volgens ’n studie van Bianconni, Piovessan en ander in 2013) is jy meer as uniek. Jy is uniquely unique. En met hierdie allemintige meer as 30 triljoen selle in jou lyf (afhangende van jou gewig, lengte, gesondheid en ouderdom) is jy nie ’n presiese kopie of ’n identiese afdruk van enigiemand anders nie. As dit nie iets aardskuddend oor God se gedetailleerde belangstelling in jou uitbasuin nie, weet ek nie so mooi nie.
Nie een van ons was nog ooit deel van die een of ander hemelse massaproduksieprogram nie. Anders as in die res van die lewe, waar stylaangedrewe produkte by wyse van massaproduksie uitgerol word, is ons elkeen superuniek. Ons is individueel deur God gestileer. Psalm 139 vertel vir ons dat ons tot in die fynste besonderhede deur sy liefdevolle hemelse hande gevorm is. Ons is die Here se meesterwerk. Hoor weer, van kop tot tone is ons elkeen God-gestileerd. Hierin lê ons waarde. God het ons aanmekaargeweef. Ons is uiteraard stylvol.
Asof dit nie genoeg is dat God ons elkeen uniek gemaak het nie, het Jesus nog iets met ons gedoen. Hy het ons wat in Hom glo ’n tweede keer nuut gemaak. Dit het gebeur toe Hy ons daar ver op die markplein van die dood opgespoor en ons losgekoop het. So vertel Paulus in 1 Korintiërs 6:20. Ons is nou Jesus s’n. Hy het kaart en transport op ons lewe. Ons is permanent onder nuwe bestuur. Ons is nie meer ’n rowerspelonk of ’n sondaarsnes nie, ons is Jesus s’n. Ons is kinders van God.
Jesus red en herskep ons persoon-spesifiek. Een vir een soek Hy ons op. Mens vir mens red Hy ons. Dit is geen sprokie nie. Luister net ’n oomblik saam met my na ’n stukkie dialoog in Kate Morton se boek The Forgotten Garden (2008):
“Life’d be a lot easier if it were like a fairy tale,” said Cassandra, “if people belonged to stock character types.”
“Oh, but people do, they only think they don’t. Even the person who insists such things don’t exist is a cliché: the dreary pedant who insists on his own uniqueness!”
Jesus omskep ons nie in stock character types nie, al klink dit partykeer so as jy na sommige preke luister. Ons is nie bliksoldaatjies wat in gelid marsjeer nie. Jesus red ons uniek en spesifiek. Ja, Hy red ons almal deur sy dood aan die houtkruis. Een vir almal en almal vir Een, maar hierdie einste Een sien ons elkeen op unieke maniere raak.
Boonop het ons God se stylvolle hart gekry
God loves each of us as if there were only one of us.
– Augustinus
Die nuus raak net nog beter. Jesus het ons nie net gekoop nie; Hy het ons elkeen boonop ’n nuwe hart gegee. Verniet!
In my Sondagskooldae is ek gedurig aangemoedig om my hart vir Jesus te gee. Ek het gehoor my hart is vuil en sleg en Jesus wil my hart skoonmaak. Ek is ook geleer dat Jesus in my hart wil bly, dat Hy op die troon van my hart wil sit. Maar nou ja, namate die lewe aangegaan het, het ek agtergekom Jeremia 17:9 is eintlik die reine waarheid. Hierdie vers sê ons hart is bedriegliker as enigiets anders. Dit is ook vol boosheid, volgens Prediker 9:3 en Markus 7:21. Spoedig het ek besef my hart is maar ’n onbetroubare ding. Boonop het ek agtergekom dat ek my weggeehart gedurig terugvat by Jesus wanneer ek onwettig vir ’n sonde of twee kies.
Natuurlik leer Deuteronomium 6:5 ons dat ons die Here met ons hele hart, hele siel en hele verstand moet liefhê, asook met al ons krag. Ons moet Hom loof en dank met ons ganse hart (Ps 9:2). Feit is, ons onbetroubare hart is die oorsaak van al ons moeilikheid op die geloofsfront, soos Spreuke 4:23 tereg aanvoel. Ons moet ons harte rein hou (Ps 24:4; Jak 4:8). Tog het ons meer nodig as voortdurende check-ups van ons geestelike harte. En dit is juis hier dat God se supergroot geskenk inkom. God wil vir ons baie meer doen as wat ons bereid is om vir Hom te doen. Ons wil gedurig ons harte vir Hom gee, maar God wil nie net die ontvanger van ons harte wees nie. Nee, Hy wil sý hart vir ons gee!
Weer en weer in die Ou Testament belowe God dat daar ’n dag sal aanbreek dat Hy self ons klipharte uit ons liggame sal ruk en dit met sy eie hart sal vervang. Lees gerus weer Esegiël 11:19-21 en 36:26, of Jeremia 24:7 en 31:33 waar God aankondig dat Hy vir al sy kinders ’n nuwe hart sal gee. Presies dit het waar geword toe die Heilige Gees oor die kerk uitgestort is. Toe het die groot hartoorplanting vanuit die hemel plaasgevind. Ons leef nou in die dae dat God se hart en sy woorde in ons klop.
Is dit nie aangrypend dat die lewende God ’n nuwe hart en ’n nuwe gees in ons binneste ingeplant het nie? Hy het ons klipharte met hemelse chirurgie verwyder. Hy het dit vervang met ’n regte hart wat vuurwarm klop met liefde vir Hom en ander mense. Die Here het ’n hartoorplanting op ons gedoen. In Jeremia 24:7 se taal het God aan ons ’n nuwe hart gegee sodat ons sal weet ons is sy volk en Hy is ons God. Nou kan ons met hierdie nuwe hart na Hom toe draai en vir Hom leef.
As ek kan kies, vat ek veel eerder God se hart as om voortdurend my eie hart by Hom te laat opgradeer. Of om my hart vir Hom te probeer weggee, soos ek kleintyd geleer is. Ek wil eerder God se hart hê.
Maar luister net! Ek hét God se hart! Hy het reeds sy hart in my oorgeplant. Ek het God se hart ontvang toe ek in Christus begin glo het en die Heilige Gees oor my lewe uitgegiet is. Ek moet dit net herontdek. Ek moet die ritme van sy hartklop stylvol aanvoel en naleef.
Die Gees is die stileerder van ons nuwe lewenshuis
Those in whom the Spirit comes to live are God’s new Temple. They are, individually and corporately, places where heaven and earth meet.
– NT Wright
God het ons nuwe lewenshuis ontwerp en Jesus het dit herskep. Daar is ’n nuwe bordjie langs ons elkeen se lewe geplant wat uitroep: “Onder nuwe hemelse bestuur.” Maar kyk mooi, onderaan hierdie einste bordjie staan daar nog iets geskryf: “Onder permanente konstruksie van God se hemelse Binnehuisversierder.” Ja, dit is waar. Ons is nou in die kreatiewe hande van die Gees. Hy is God se hemelse Binnehuisversierder.
En wat is die Gees se spesialiseringsveld? Tempels! Die Gees bou tempels. Hy omskep sondaars in tempels vir die lewende God. Dit vertel 1 Korintiërs 3:16; 6:19 en 2 Korintiërs 6:14 – 7:1 ons. Die Gees verander Jesus se losgekoopte mense in lewenshuise vir die Here. Daar is geen uitsondering nie. Slegs tempels, slegs heilige woonplekke vir die Allerhoogste. Dít is waarmee die Gees Hom besig hou hier op aarde. Hy herskep ons almal in pragtige aardse woonkwartiere vir die Here.
En die Gees se styl? Doksa! Hy doen net doksa … heerlikheid. Dit is sy styl. Dit is wat Hy doen in elke lewende tempel wat Hy nuutmaak. Paulus skryf in 2 Korintiërs 3:18 dat die Heilige Gees besig is om ons te verander van heerlikheid tot heerlikheid, van doksa tot doksa. Die Gees wil God se heerlikheid laat weerkaats in alles wat ons sê en doen. Daarom laat Hy ons skitter vir Jesus. Hy verdryf die muwwerigheid uit ons lewe. Hy maak ons gedagtes vars; Hy maak ons dade nuut. Ook verander Hy ons in voltydse verspreiders van Jesus se uitnemende lewensgeure, soos Paulus in 2 Korintiërs 2:14-16 sê. Ons ruik nou anders. Ons is die lewende wierook wat vir Jesus brand. Ons gee sy geur af.
Ons gevolgtrekking? Ons lyk en ruik al meer na ’n lewende, bewegende tempel van die Allerhoogste omdat die Gees ons lewe stileer. Praat van ’n nuwe styl! En voorwaar een om voor te leef! Die Gees verander ons in mooi mense in die Here se oë; mooi mense wat oral nuwe skoonheid raaksien. Ek praat van die Here se skoonheid en dié van sy handewerk.
Hoor net hoe beskryf Steve DeWitt dit in Eyes Wide Open: Enjoying God in Everything (2012):
Physical beauty is a shadow. Food is a shadow. The security of money is a shadow. Health is a shadow. Family is a shadow. We long for a relationship with someone greater than us, and we settle for cheap substitutes – race-car drivers and football players and movie stars admired from afar. But the real desirability is found in Christ. God made every created beauty in this world as an expression of Christ’s beauty and the beauty of the Father’s love for the Son. All beauty is a breadcrumb path that leads us to Christ.
Uniek tot in die fynste besonderhede – só stileer die Gees ons elkeen
You are the only you God made ... God made you and broke the mold.
– Max Lucado
Mehmet Murat Ildan sê-vra:
You walk like others? You talk like others? You think like others? Then the world doesn’t need you because others are already abundant in the world! Be original!
Dit is ’n skerp manier om ’n geldige punt te stel, maar dit trek nie ’n streep deur die waarheid dat ons elkeen ’n oorspronklike meesterstuk is nie. God stem saam. Hy maak net originals. Nie een van ons is tweedehands wat iewers langs die pad met ’n bietjie hemelse genade opgegradeer is nie. Toe Jesus ons gered het, het Hy ons splinternuut gemaak. Of het ons dalk Paulus se groot woorde in 2 Korintiërs 5:17 vergeet? Iemand wat in Christus is, is ’n nuwe skepping. Die Here van hemel en aarde het oor begin met ons. Ons wat dood was, is lewend gemaak. ’n Nuwe Genesis het in ons aangebreek, sê Paulus in 2 Korintiërs 4.
God se unieke pad met ons hou egter nie hier op nie. Sy Gees neem dit baie verder deur vir ons elkeen ’n paar unieke gawes te gee. Charismata noem Paulus dit. Op elke plek in die Nuwe Testament waar hierdie hemelse presente van die Here ter sprake is, lees ons dat God dit vir ons elkeen afsonderlik gee soos Hy goeddink. Lees gerus weer 1 Korintiërs 12, Romeine 12, Efesiërs 4 en 1 Petrus 4. Ons is uniek begaafd, uniek bederf en uniek toegerus.
God is nie generies met sy geskenke nie, maar persoon-spesifiek. Hy gee vir ons elkeen ’n eie persoonlikheid en temperament, saam met ’n spesifieke aanleg en ’n paar unieke hemelse gawes. Só rus Hy ons toe vir ons diens aan Hom en ander. God se gawes gaan regtig nooit oor onsself nie. Ons is hier vir Hom en vir ander mense. Ons is God se unieke geskenke aan sy kerk en aan sy wêreld. Nogtans het ons die slegte gewoonte aangeleer om geloofverbruikers te wees. Ons het verander in consumers van godsdienstige produkte en dienste. Dit is glad nie God se styl nie.
Verander vir ander ... op die regte maniere
According to Rick Warren envy says, “I must be like you to be happy.” People-pleasing says, “I must be liked by you to be happy.” Both viewpoints serve as traps that prevent you from living a victorious life.
– Johan Smith
Die probleem met uitdrukkings soos getting saved, soos die Amerikaners dit graag noem, is dat redding dikwels afgewater word tot iets soos “om Jesus in jou hart in te nooi”. As ons Jesus dan wel in ons harte ingenooi het, het ons ’n done deal, ’n afgehandelde geloofstransaksie agter ons naam en ’n vuurvaste pad voor ons. Hierdie pad van “my hart word Jesus s’n, in ruil vir sy ewige blyplek wat myne word”, skep min voltydse navolgers van Jesus wat terselfdertyd dienaars van God en ander mense is. Die rede? Dit is meer gefokus op ’n geloofstransaksie as op ’n lewende verhouding met die Here. Dit fokus net op die hiernamaals en nie ook op die hiernoumaals nie.
God se reddingswerke wil ons nie net in ’n beter weergawe van “ons” omskep nie. God se doel met ons redding, en met al die genadegawes waarmee Hy ons oorlaai, is om ons in staat te stel om sy styl na te leef. En God se styl is dat ons onsself onselfsugtig sal gee om ander mense op te bou. Ons verander vir ander mense sodat ons altyd iets uniek na elke gesprek, elke interaksie, elke vriendekring en elke kerk toe kan saambring, iets wat niemand anders kan saambring nie. Ons uniekheid is juis die geskenk wat ons gedurig vir God moet teruggee en vir ander mense moet gee. Dit is hoekom ek so baie hou van Todd Hunter se boek Christianity Beyond Belief: Following Jesus For The Sake Of Others (2008). Dit vertel vir ons dat ons hier is om ander te seën.
Stylvolle geloof – is dit haalbaar? Is dit ooit reg?
stylish
ˈstʌɪlɪʃ/
adjective.
Fashionably elegant and sophisticated.
Só definieer Google die woord stylvol.
Die HAT Afrikaanse Skoolwoordeboek stem volmondig hiermee saam. Stylvol gaan oor goeie smaak in terme van enigiets, vanaf kleredrag tot by stylvol gemeubileerde wonings. Elegant is ’n gepaste sinoniem vir stylvol. Modes, eietydse gebruike, aktuele ontwerpe – dit alles val binne die bandwydte van wat gewoonlik met die woord stylvol omskryf word.
Hoekom gebruik ons die woord stylvol ook wanneer ons praat oor ons geloof en om ons geloof te deel? Is dit nie maar net nog ’n nuwe cool term nie? Amper soos die groot kerklike M-woord in vermomming? (Die M-woord is natuurlik die kerklike gonswoord missionaliteit.) Is sulke taal nie deel van ’n tendens in die kerk wat Loren Mead beskryf as “the tyranny of the new” nie? In 1991 het hy in sy boek The Once and Future Church hierdie toestand omskryf as een …
… in which all our energy is used up in inventing the new and marketing it … When the new way is considered the only way, there is no continuity, fads become the new Gospel and in Paul’s words, the church is blown to and fro by every wind of doctrine.
Wanneer die najaag van kerklike nuwighede aan die orde van die dag is, ten koste van eeue oue waarhede en rituele, duik vreemde leerstukke en gebruike oral op. Die kerk van ons leeftyd is onherroeplik deel van ’n groter geloofstradisie wat reeds millennia lank die Here navolg. Die kollektiewe wysheid van ’n paar duisend jaar is tydloos in die kerklike geheue en in biblioteke oor die wêreld heen verpak. Dink maar aan al die kosbare kerklike belydenisse, geskrifte, kuns en musiek wat vir ons behoue gebly het, ten spyte van die kerk wat op wie weet hoeveel plekke drooggemaak het. Om al hierdie teologiese skatte te ignoreer in oorhaastige pogings om die nuutste musieksmaak, gebruike of styl na te volg, is ’n duur prys om te betaal.
God se tydlose waarhede mag nooit ingeruil of prysgegee word ter wille van oorhaastige behoeftes aan relevansie of om in te wees nie. Dit is ook nie die doel van hierdie boek nie. Of met die term stylvolle geloof nie. Ons durf nie weer in die nuutste giere verval nie, soos die een wat James KA Smith in sy boek You Are What You Love: The Spiritual Power of Habit (2016) soos volg beskryf:
We have created youth ministry that confuses extroversion with faithfulness. We have effectively communicated to young people that sincerely following Jesus is synonymous with being “fired up” for Jesus, with being excited for Jesus, as if discipleship were synonymous with fostering an exuberant, perky, cheerful, hurray-for-Jesus disposition like what we might find in the glee club or at a pep rally.
Stylvolle geloof is tydloos en tyd-bepaald
Die konsep stylvolle geloof wil iets anders kommunikeer as net nog ’n nuwe modieuse geloofspad. Dit gaan nie oor die gewildste terme, idees en dinge op die mark nie. Behalwe dat sulke paaie deur die tydgier aangedryf word, is dit papierdun wat inhoud betref. Stylvolle geloof, soos die term hier gebruik word, drentel nie blindelings agter die tydgees aan nie. Dit wil eerstens by Jesus inval. Jesus se styl is tydloos relevant, maar ook tydig relevant.
Jesus, wat betyds in ons tydgleuf opgedaag het, se pad is nooit tydgebonde nie. Daarom pas ons nooit Jesus se ewige styl by ons s’n aan nie. Dit gebeur andersom. Ons val in by Jesus. Tydgiere, ideologieë, modes, tendense, en so meer, maak Jesus nooit oorbodig nie. Dit maak Hom nie werkloos of nutteloos nie. Jesus troon uit bo alle tye en alle style. Hy is aan die stuur van alles. Hy gee die pas en die styl aan.
Ons gedagtes is te klein om die tydloosheid van Jesus te verstaan of in ons eie woorde vas te vang, want Hy is ewig. Van altyd af en ook nou, maar tot in ’n ewigheid anderkant die dood, is Jesus altyd op tyd, in tyd en betyds. Hy is ons Heer hier en nou en vir ewig. Jesus se styl is nooit irrelevant nie. Dit is elke keer, op elke plek en tussen alle mense, vars, nuut en tydig. Dit gee die pas aan. Jesus is tyd-bepaald en tyd-spesifiek, al is Hy self ewig en tydloos.
Wanneer ons kies om te skuil in godsdienstige vlugtelingkampe ver weg van die lewe en meen sulke “veilige vestings” moet ons isoleer van die invloede van die wêreld, loop ons Jesus se styl mis. Dan kwyn ons weg in ons godsdienstige kwarantyn. Dan is ons irrelevant, uit pas en uit tyd. Want Jesus se pas vat ons altyd na sy gunsteling-mense toe. Ek praat van God se verlore kunswerke, sy wegloopskape. Jesus wil betyds by hulle opdaag met ’n beker hemelse water vir hulle dors en met hemelse brood vir hulle honger. Hy wil hulle wonde verbind. Hy wil saam met hulle kuier en hulle terugdra na die Vader se ruim huis toe. En ek en jy moet Hom dit nadoen. Ons is sy gestuurdes. Jesus se sending is presies ons sending. Daarom is dit broodnodig om Jesus se pad aan te leer. Dan beleef en deel ons ons geloof stylvol.
Jesus se styl is altyd relevant, al is sy styl nie oral gewild nie
The disciples of Jesus didn’t choose a subject or a syllabus, they chose a person.
– Alison Morgan
Om in te val by Jesus beteken nie ons val uit pas met die res van die lewe nie. Want Jesus is lewensrelevant. Die ware Jesus, bedoel ek, nie die godsdienstig getemde, makgemaakte Jesus-voorstellings wat so gewild is nie. Jesus se relevansie moenie met gewildheid verwar word nie. Jesus het nooit hand om die lyf met korrupte mense, celebrities en supersterre geloop toe Hy op aarde was nie. Nooit het Jesus langs die pad “doen gratis sonde met hemelse komplimente”-kaartjies uitgedeel nie.
Ja, Jesus was beslis die vriend van sondaars, maar Hy was ook die redder van sondaars. Hulle was en is altyd meer as welkom in sy geselskap. Nogtans het Jesus altyd sy hart met hulle gedeel sodat hulle anders sou begin leef. Vir struikelendes en stukkendes was daar altyd ’n oorbegin en ’n voorbegin saam met die Man van Nasaret. Vanaf voltydse sondaars tot voltydse dissipels – dit was en dit is steeds die Jesus-roete. Só klink die magnetiese Jesus-styl wat ons op unieke maniere in ons tydgleuf op aarde behoort na te leef.
Jesus deurbreek die stylloosheid van ons dag
The only wisdom we can hope to acquire is the wisdom of humility: humility is endless.
– TS Eliot
’n Onlangse voorbeeld van hoe die styl van godsdienstiges en van celebrities binne dieselfde situasie kan handuit ruk as dit nie met Jesus se styl deurdrenk is nie, is die gebeure by die begrafnis van die Amerikaanse sangeres Aretha Franklin in Augustus 2018. Dinge het vinnig skeefgeloop toe biskop Charles H Ellis III suggestief aan Ariana Grande geraak het, wat een van Franklin se liedere tydens ’n huldeblyk aan haar gesing het. ’n Twitterstorm het losgebreek oor Ellis se groping en die onsmaaklike grappie wat hy oor Grande gemaak het. Hy het gesê: “When I saw Ariana Grande on the program, I thought that was a new something at Taco Bell.” (Taco Bell is ’n kitskosgroep in die VSA.) Ellis moes ná die tyd om verskoning vra. Sy verskoning was maar flou en deurspek met selfverontskuldigings: “Maybe I crossed the border, maybe I was too friendly or familiar but again, I apologize.” Die ster van Luke Cage, Mike Colter, het toe ’n onsmaaklike tweet oor Ellis se aanraking van Grande die digitale wêreld ingestuur. Hy moes ook jammer sê.
Asof hierdie komedie van foute nie reeds erg genoeg was nie, het die prediker Rev Jasper Williams jr losgetrek met ’n paar polities onsensitiewe opmerkings wat die familie van Aretha Franklin so ontstel het dat hulle hulle amptelik daarvan gedistansieer het.
En moenie van Madonna vergeet nie. By die VMA-toekennings op 20 Augustus 2018 is hierdie popikoon gevra om aan Aretha Franklin hulde te bring, maar toe misbruik sy dit as ’n huldeblyk aan haarself. In haar tien minute lange toespraak het sy meer oor haarself as oor Franklin gepraat. Een kritikus het selfs opgemerk: “Aretha Franklin was a footnote in her own eulogy.” Madonna het haarself ná die tyd op Instagram verontskuldig deur te sê dat sy anekdotes uit haar eie loopbaan wou uitlig wat met Franklin se lewe verband gehou het.
Hierdie chaotiese gebeure illustreer hoe dit in ons wêreld gaan as ons dink elke moontlike geleentheid en platform moet óns bevoordeel en óns beeld bou. Selfs godsdienstiges swig voor hierdie druk. Óns agenda, óns saak, óns gewildheid – dit is al wat tel.
Hoe anders is Jesus se styl nie!
Jesus se styl in vier woorde
God eerste; ander eerste.
Só klink Jesus se styl. Só gebeur Jesus se styl. Dit is waarvoor Hy aarde toe gekom het. Dit is ook vir wie Hy aarde toe gekom het. Nie net vir goeie ander nie. Jesus het die “ander” meestal op die ashope van die lewe raakgeloop. Jesus was en is steeds kleurblind, statusblind, geslagsblind, godsdiensblind. Hy sien net mense raak. Dis al. Nooit vra Jesus of iemand swart of wit, vrou of man, gay of straight, ryk of arm, Bloubul-ondersteuner of Shark-ondersteuner is nie.
Jesus hou van mense, álle mense. Jesus weet mense is stukkend. Almal! Hy weet mense is ’n duisend dinge: Verlore. Vreemd. Godsdienstig. Ongelowig. Bygelowig. Vriendelik. Onleerbaar. Verdwaal. Gevind. Selfsugtig. Veroordelend. Oulik. Rassisties. Vreemd. Seksisties. Lojaal. Onbetroubaar. Wreed. Dienend. Narsissisties. Vergewensgesind. Behulpsaam. Genadig. Apaties. Vrolik. Depressief. Verbitterd. Gelukkig. Vroom. Stukkend. Heel. Soekend. Struikelend. Noem maar op. Vir al hierdie mense, en vir al die ander, sê Jesus dat Hy as die Seun van die mens nie gekom het om gedien te word nie, maar om te dien en sy lewe as losprys af te lê.
In die woorde van Filippense 2:5-11 het Jesus sy ewige hemelse troon agtergelaat, sy koningsklere uitgetrek en mens geword om stukkende mense te soek en vind. Hy het sy hemelse heerlikheid verruil vir die nederige lewe van ’n slaaf van die hemel hier op aarde. Daarom kan Jesus opkyk na ons. Al dienend, al soekend … só het Hy ons kom opsoek. Só het Hy ons teruggedra na God se arms toe. En Jesus wil dit vandag steeds doen. Hy wil ons ook leer om dit agter Hom aan te doen. En al hoe ons dit kan regkry, is om sy styl van harte aan te leer.
God eerste; ander eerste.
Dít is nou ons leuse. Dit is Jesus se styl, en nou ook ons styl. Ons is hier vir Jesus en vir mekaar. Ons word nie gered net om te verander in die een of ander geestelike Ethan Hunt of Clark Kent wat die wêreld eiehandig moet gaan verower nie. Ons word nie verander om ’n Lone Ranger op geestelike steroïede te wees nie. Ons is hier vir God, en ons is hier vir mekaar.
Tereg sê Alison Morgan in Following Jesus: The Plural of Disciple is Church (2015):
For Jesus discipleship was not an individual process but a community one. His disciples didn’t choose a subject or a syllabus, they chose a person (or perhaps they were themselves chosen by him); and learned as individuals attending classes but as part of a new, mutually accountable community their discipleship was embedded in relationships; it required of them to travel together in community with their Master.
Ons almal saam en ons elkeen afsonderlik is navolgers van Jesus. Ons is medegelowiges vir ander en saam met ander. Dit is ons nuwe styl. Ons groei saam. Ons dien saam, al die pad agter Jesus aan. Ons deel ons geloof stylvol, op die Jesus-manier.
En ons laat God se hartoorplanting toe
God is die oorplanter van harte. Hy wil sy hemelse liefde, sy hart, in ons binneste laat klop. Ons gradeer nie maar net ons harte geestelik op nie; ons laat toe dat God sy hart met ons deel. Ons laat toe dat God sy hemelse hart, sy karakter, in ons oorplant. Chrizaan Pretorius het vir my die volgende gedig gestuur oor hoe ons ons lewe vir hierdie hemelse chirurgie, hierdie broodnodige hartoorplanting, oopstel sodat ons God se hart en sy styl deelagtig kan word. En sodat ons elke oomblik tot in ewigheid ’n nuwe hier en nou kan beleef.
Hartoorplanting
Op soek na die waarheid van hartsmotiewe
Waar my hart binne homself delf
Menslikheid verdwyn in verganklikheid
Elke oomblik tel as die hiernoumaals
Die hiernamaals het perke, nie net geboorte en sterfte
Geen teenkanting teen die hartoorplanting
Die wending is wat my binnedring
Waarde in klein gebare, doelgerigtheid in ’n rigtinglose skare
Want ek wil meer as myself gee
Rig vir die groot taak wat opnuut saak maak
Sy postuur opnuut geposisioneer vir ander se seer
My hart kliphard versag, klaar vir die hartoorplanting gewag