Читать книгу Die goue vlinder - Susanna M Lingua - Страница 4

Twee dae voor Janet se vertrek na Mosambiek ontvang sy ’n brief van Vic. Dis duidelik dat die brief êrens vertraag was, daarom dat sy dit nou eers ontvang.

My liewe balhorige sussie, lui die brief, dankie vir die telegram wat so ’n aangename opskudding hier in Espiño verwek het. Ek het lus en draai jou pragtige nekkie om.

In elk geval, ek het kwalik jou telegram klaar gelees, toe verskyn die señor duque – dis nou die hertog, almal spreek hom so aan – hier in my studeerkamer met ’n gesig wat na ’n treffende weergawe van ’n onweerswolk lyk. Nou ja, die señor duque is nie ’n man wat jakkalsdraaie gooi wanneer dinge nie na sy sin verloop nie en hy wil ook sommer dadelik van my weet of ek so ’n ongehoorde ding gaan toelaat, naamlik dat jy alleen per motor van Pretoria af hierheen reis.

Hoe hy dit te hore gekom het, weet die vet alleen. Ek vermoed maar dat die klerk in die poskantoor hom ingelig het. Ek sê jou, hier kan niks op Espiño gebeur nie of hy weet daarvan. Dis kompleet of die man oor ’n buitengewone sintuig beskik – inderdaad ’n nare gewoonte.

In elk geval, ek het beleef aan hom verduidelik dat jy drie en twintig is en, volgens ons landswette, twee jaar gelede al mondig en jou eie baas. Ek kan jou dus nie belet as jy die hele ent pad per motor wil reis nie, aangesien ek geen gesag oor jou het nie, al is ek jou ouboet.

Jong, jy moes die man se gesig gesien het nadat ek hom al hierdie dinge vertel het. Hy was behoorlik bleek van skok en, wel, dit het vir my gelyk na verontwaardiging ook. Daarna het hy – baie beleef, verstaan jy? – ’n hele hoop waarhede kwytgeraak waaraan ek natuurlik niks kan doen nie, want die feit bly staan, jy is mondig en jou eie baas. Maar, in vredesnaam, reis tog asseblief per boot tot by Beira. Ek sien eerlikwaar nie daarna uit om weer so ’n onderhoud met die señor duque te hê nie. Trouens, ek het ook nie nou tyd om my met sulke buitebelange te bemoei nie. Ek weet jy was nog altyd opgewasse om vir jouself te sorg, maar dink jy die man wil dit verstaan!

Nadat hy vertrek het, het ek gedink dat ek nou die laaste van die saak gehoor het. Maar moenie glo nie. Die volgende dag het sy ma, die ou duquesa, my oor die einste ding kom spreek. Hy en sy ou ma is sowaar ’n pyniging des vlees en ’n vermoeienis des gees. Tog het hulle volkome gelyk: dit is nogal gevaarlik vir ’n jong meisie om so ’n lang reis alleen per motor aan te durf. Ek sien hul kant van die saak volkome in, maar aan die ander kant wonder ek weer wie nou eintlik vir wie die grootste gevaar inhou – die rondlopers vir jou, of jy vir die rondlopers?

So reis tog maar per boot tot by Beira, anders gaan ek nooit die einde van jou ongehoorde optrede hoor nie, en ek het nie tyd om telkens na die señor duque en sy ma se talle besware te luister nie. Terloops, ek is baie bly dat jy eindelik besluit het om uit jou werk te bedank. Dit sal beslis aangenaam wees om jou hier by my te hê, aangesien ek nog baie maande hier sal moet vertoef. Ek hoop egter van harte dat jy geen potjies sal loop met die señor duque en sy ma nie. Jy sal ook jou uitgesproke tong in toom moet hou, ou sussie, of anders in Pretoria bly. Die señor duque is nie ’n man wat met hom laat speel nie. Hy is pynlik nougeset en verdra geen onsin van enigiemand nie, nie eens van sy eie mense nie. Almal koester ’n heilige ontsag vir hom, maar terselfdertyd respek en agting.

In elk geval, jy sal wel self sien wat ek bedoel wanneer jy hier is. Dus, trap maar in jou spoor en loop lig vir die duque. Hy het darem nog nooit voorheen met my gelol nie. Ek sal eerder sê hy koester agting en respek vir my, want hy soek my geselskap nogal dikwels op wanneer ek saans tuis is. Hy probeer ook alles in sy vermoë doen om die lewe vir my hier in sy koninkryk so aangenaam moontlik te maak. Hy het selfs besluit dat ons nog ’n huishulp nodig sal hê sodra jy hier is en toe aangebied om vir ons ’n betroubare een van sy quinta, sy plaashuis, af te stuur.

Maar wag, ek het nie nou tyd om vir jou ’n ellelange brief te skryf nie, jong. Ons sal gesels wanneer jy hier op Espiño is. Onthou asseblief net dit: jy reis óf per boot tot by Beira, óf jy bly in Pretoria.

Liefde, jou ouboet.

“So ’n ou vet slobber van ’n rykaard!” roep Janet saggies maar diep verontwaardig uit, al is daar niemand by teenoor wie sy haar gevoelens kan lug nie.

Wat verbeel hy hom om vir Vic en vir my te wil voorskryf hoe en waarmee ek moet reis! Hy en sy ou ma kan met ’n enkelkaartjie maan toe vlieg vir al wat ek omgee. Ek sal maak wat ek wil, met of sonder sy adellike toestemming. Vic is gans te sag van geaardheid om die vent kort te vat. Maar ek sal hom op sy plek gaan sit en hom daar hou, daarvan kan hy seker wees!

In elk geval, ek sal Vic nou dadelik moet telegrafeer, besluit sy, nog steeds hoog die herrie in. Daar is nie nou tyd om navraag te doen in verband met ’n boot nie. Ek vertrek oormôre en basta met die señor duque en sy ma se lawwe besware. Ek is gewoond daaraan om alleen te ry waar ek wil wees en Vic weet dit.

Nog steeds bitter omgekrap, neem Janet haar pen en skryf haar boodskap neer. Sy laat weet Vic in geen onsekere taal nie dat sy sy brief te laat ontvang het en dat sy haar deur niemand laat voorsê nie. Sy vertrek oormôre per motor via Maputo en hy sal haar sien wanneer hy haar sien.

Haastig trek sy haar jas aan en begeef haar onverwyld na die poskantoor om die telegram aan Vic te gaan stuur.

So, dink sy ingenome toe sy die poskantoor verlaat en in haar motor klim, nou kan die hertog en sy ma na hul peetjie gaan. Dis ongeveer ses ure se ry na die grens, so as ek vieruur oormôreoggend hiervandaan vertrek, behoort ek teen tienuur daar te wees. As die Mosambiekse beamptes my net nie te lank by hul doeanekantoor besig hou nie, sal ek nog ’n lang skof kan aflê voordat die donkerte my inhaal.

So kring Janet se gedagtes om haar voorgenome reis totdat sy eindelik voor die woonstelgebou stilhou.

Die res van die dag en ook die volgende dag is sy druk besig met inkopies doen en daarna die groot inpak. Ja, hierdie keer pak sy nie net twee tasse vir ’n maand lange vakansie nie. Volgens Vic se brief gaan hulle baie maande daar in die vreemde vertoef. Al haar verfgereedskap moet dus saam; daarom het sy spesiaal ’n bagasierak op die dak van haar sportmotor laat aanbring.

Dis die oggend voor Janet se vertrek. Haar hangkas en laaie is eindelik leeg, maar haar bed lyk kompleet soos ’n berg. Sy stoot ’n goudkleurige krul van haar voorkop af weg en plaas die eerste tas op ’n stoel langs die bed.

So onder die inpakkery fluit sy al wat ’n deuntjie is – van “Cara mia” tot “Aandlied van die voëls”. Maar toe sy merk dat die bed byna leeg is, val sy lustig weg met “Kom dans ’n tango met my”. Toe die laaste noot wegsterf, knip sy ook die laaste tas toe. Die groot inpak is afgehandel, maar ook die dag is besig om sy laaste stuiptrekkings te gee.

Met ’n rug wat voel asof dit op drie plekke geknak is, stap sy na die badkamer waar sy lank in ’n warm bad ontspan, hopend dat sy darem weer in een stuk gaan voel na so ’n ontspanninkie.

Sy het dit ook nie mis nie. Na die warm bad voel sy weer piekfyn en heeltemal gereed vir die lang pad wat sy môre moet aandurf. Sy skakel die kombuislig aan en besluit dat aandete vanaand net uit toebroodjies en ’n glas melk sal bestaan. Sy het werklik nie na al die gewerskaf nog lus om ’n maaltyd voor te berei nie. En buitendien wil sy vanaand vroeg gaan slaap sodat sy vieruur môre in die pad kan val. Ja, sy gaan nie ’n minuut later as vieruur vertrek nie en die geel Alfa Romeo sal môre sy draf moet ken oor daardie bulte en berge.

Na haar ligte aandete begeef Janet haar onverwyld na haar bed – haar laaste nag in Pretoria vir ’n onbepaalde tyd.

Toe die wekker drie-uur die volgende môre aankondig dat dit tyd is vir haar om op te staan, was sy net oorgehaal om die raserige ding teen die oorkantste muur te slinger omdat dit haar so ontydig gewek het. Maar toe dring dit skielik tot haar slaapbenewelde verstand deur dat sy vanoggend mos na Espiño moet vertrek en dat sy die wekker gisteraand self gestel het.

Ewe gedwee plaas sy haar jare lange ou vriend terug op die bedkassie en stoot haar bene rats van die bed af. Alle tekens van slaap het uit haar gewyk. Sy draf in haar slaapklere na die kombuis en skakel die elektriese ketel aan. Daarna neem sy ’n haastige stort en is ook net klaar toe die ketel se deksel begin ronddans.

Met haar kamerjas aan, wat sy so inderhaas skeef vasgeknoop het en waaroor sy telkens struikel, het sy oplaas ’n koppie koffie gedrink en die groot warmfles vir die pad gevul. Dit plaas sy in die mandjie wat sy gister al ingepak het.

Hierna ruim sy gou weer die kombuis op, daarna haar slaapkamer, en toe is sy self ook geklee vir die reis.

Sy gaan klop haar buurman op, met wie sy die vorige dag al gereël het om haar tasse vir haar na die motor te neem, en vieruur trek die geel vuurwa ewe besadig en ordentlik voor die woonstelgebou weg.

Maar dit hou nie vir lank so aan nie. Toe sy die stadsgrens oorsteek, trap sy die lepel diep weg en die geel gevaarte vlieg oor die verlate pad in die rigting van Bronkhorstspruit.

Die buitebande sing gesellig oor die teerpad, die helder ligte werp ’n lang, wigvormige baan oor die pad en Janet voel in haar element. Sy hou van snelheid en dit lyk ook of sy die enigste motorryer op die pad is.

Teen agtuur trek sy al ver in die Laeveld en besluit dat sy teen nege-uur êrens sal stilhou om ontbyt te nuttig. Die pad kronkel met gevaarlike skerp draaie oor die berge, gevolglik voel sy ook nie lus om in hierdie bergwêreld stil te hou nie.

Die sonnetjie begin nou lekker warm skyn. Janet het dit erger verwag, daarom dat sy vanoggend ’n lang wolbroek onder haar rok aangetrek het. ’n Kilometer of wat duskant Hectorspruit hou sy stil. Na al die pragtige berge en mooi natuurskoon waarlangs sy gery het, lyk hierdie stukkie vlakte maar droog en verlate. Nadat sy ontbyt geëet het, trek sy haar jas en langbroek uit, knap haar grimering op en lyk weer soos die moderne stadsmeisie wat sy is. Niemand sal ooit kan droom dat sy al so ’n lang reis agter die rug het nie. Daar is nie ’n beduidenis van vermoeienis op haar gelaat nie.

Dis reeds na tienuur toe sy die hekke by die grens nader. Sy is bly dat sy al die nodige vorms tuis ingevul het. As die doeane-beamptes net nie die vorige aand ’n wilde partytjie bygewoon het nie en nugter wakker is, behoort sy gou met hulle klaar te wees. Sy hoop net die beamptes neem nie dalk haar pistooltjie in bewaring nie, want daarsonder sal dit inderdaad gewaag wees om alleen te reis. Espiño lê nog ver, en dit is ’n vreemde wêreld waardeur sy moet reis.

Nou eers dink Janet daaraan dat die Portugese taal vir haar absoluut onbekend is. Wat gaan sy tydens haar reis in verband met maaltye aanvang? Die mense sal haar nie verstaan nie en sy vir hulle ewe min. In Maputo en Beira is die Engelse taal darem nie vreemd nie, maar wat van die dorpies? Sy moet tog eet en ook brandstof vir haar motor hê! Waarom kan die mensdom nie maar een taal praat soos voor die sondvloed nie?

Janet besef skielik dat sy haar in ’n yslike penarie bevind, maar sy besluit om ’n bietjie inligting by die beamptes in te win. Hulle is nogal ’n vriendelike en behulpsame klomp daar aan die ander kant.

Die hekwag maak die hek vir haar oop. Stadig ry sy deur en hou langs ’n luukse, swart sportmotor stil. Die swart voertuig trek dadelik haar aandag weens die vreemde, goudkleurige wapen wat swierig teen die twee deure pryk. Die eienaar moet beslis ’n vername persoon wees.

Etlike sekondes verkyk Janet haar aan die indrukwekkende wapen, dan skuif haar blik op en kyk sy vas in die donkerste bruin oë wat sy nog ooit gesien het. ’n Vuurwarm blos sprei terstond oor haar wange. Haastig draai sy haar gesig weg en klim uit.

Sy voel lus om haarself te skop omdat sy die man se motor soos ’n nuuskierige agie aangestaar het. Hemel, wat moet hy van haar dink?

Janet stap die Suid-Afrikaanse grenspos binne, en is opvallend ingedagte toe sy die vorm aan die beampte voorlê. Hier word sy gelukkig nie lank opgehou nie en na ’n paar minute begeef sy haar na die ander kant van die gebou waar die Mosambiekse doeanekantore geleë is, onbewus daarvan dat die lang man wat in die netjiese, wit somerspak geklee is, nie meer in sy indrukwekkende swart motor sit nie.

Sy kyk doelbewus nie in die rigting van die swart motor nie, uit vrees dat dit straks die indruk wek dat sy opsetlik die man se aandag wil trek. As hy ’n onaantreklike man was, sou sy haar glad nie eens aan hom gesteur het nie. Maar nou is die kêrel gevaarlik aantreklik en vir sulke aantreklike mans loop sy gewoonlik lig. Hulle is gans te geneig om te dink dat jong meisies ewig daarop uit is om hul aandag te trek.

Met haar kop trots in die lug, stap Janet die Mosambiekse doeanekantoor binne. Tot haar groot verleentheid tref sy die eienaar van die swart motor daar aan, druk in gesprek met die beamptes. Sy stap na die toonbank, neem ’n paar treë van hom af stelling in en maak asof sy nie van sy teenwoordigheid bewus is nie.

Janet hou haar oënskynlik besig met die lees van die vorms in haar hand, maar toe hoor sy een van die beamptes op Engels sê: “Kan ek help?”

“Dankie,” sê sy bedaard, ook op Engels, onderwyl sy al die nodige vorms, haar paspoort en rybewys voor hom neerlê.

Die beampte lees alles vlugtig deur, stempel die vorms en paspoort en stuur haar na ’n aangrensende kantoor.

Ook hierdie man lees alles vlugtig en vra meteens: “Mag ek die pistooltjie sien, asseblief?”

Janet haal die vuurwapen uit haar handsak en hou dit na die beampte uit, wat die loop ’n oomblik noukeurig bekyk en dit aan haar teruggee.

“Wat is die doel van die vuurwapen, señorita?” vra hy met ’n breë glimlag, asof hy ’n geheime grappie geniet.

Janet vervies haar innerlik vir die man se simpel vraag. Die vorms toon tog duidelik dat sy alleen per motor na Espiño reis! Sy tel tot tien en kyk die kêrel reguit aan.

“Die doel van die vuurwapen, señor,” antwoord sy nadruklik, “is om mense mee dood te skiet wat my onderweg na Espiño probeer molesteer. Soos jy wel in die vorms sal opmerk, reis ek alleen per motor.”

“O, maar ek het pas berig ontvang dat jy slegs tot Maputo per motor reis, señorita,” kom dit vriendelik van die beampte. “Ek sal dus die wapen vir jou in bewaring hou totdat jy na Suid-Afrika terugkeer.”

“Ek vrees jy het ’n verkeerde berig ontvang, señor,” weerspreek sy hom baie ernstig. “Ek herhaal: ek reis alleen in my motor na Espiño. Terloops, ek gaan vanaand nog op een van die talle kusdorpies, êrens naby Beira, oornag.”

Janet het glad nie meer lus om hom te nader in verband met brandstof en maaltye nie. Sy sal die nodige inligting wel in Maputo bekom.

Maar dan hoor sy die onmoontlike man weer sê: “Señorita Hartman, laat my toe om die señor duque, sy geëerde excellencia Ramiro Velasco de Gouveia, aan jou voor te stel.”

Janet se onthutste oë volg die beampte se blik. Sy draai effens om en dan kyk sy weer eens vas in die lang, aantreklike man se swartbruin oë. Dis sowaar dieselfde man wat met haar aankoms in sy luukse, swart motor gesit het – daardie motor met die indrukwekkende wapen teen die deure.

“Aangename kennis, señorita,” hoor sy die duque op foutlose Engels sê met ’n sjarmante buiginkie so reg uit die sewentiende eeu – ’n gebaar wat Janet heimlik amuseer.

O gits, dink sy, nog ’n hertog, en nogal ’n uiters aantreklike en imponerende een daarby. Ja, glad nie so ’n ou vet slobber soos die een vir wie Vic die dam moet bou nie!

Maar hardop, en ook op Engels, sê sy: “Aangename kennis, señor duque!”

Daar is ’n ondersoekende, deurdringende blik in die man se swartbruin oë toe hy met ’n mooi diep en bedaarde stem vra: “Gaan jy nie die vuurwapentjie aan die beampte oorhandig nie, señorita?”

“Nee, ek gaan nie, señor duque,” antwoord sy met besliste finaliteit in haar stem. “Ek kan die pistooltjie tydens my reis nodig kry. Espiño lê nog ver …”

“Jy het gelyk, señorita, Espiño lê nog baie ver,” val hy haar sag in die rede. “Maar jy gaan nie verder alleen reis nie; jy gaan per vliegtuig saam met my reis.”

Janet kyk die man met ’n frons aan asof hy een van sy bont varkies verloor het en nog totaal onbewus daarvan is. Sou hy wraggies dink sy is so onnosel en eenvoudig om saam met hom, ’n wildvreemde man, per vliegtuig te gaan reis? Nee, sowaar, die man is nie by sy volle verstand nie.

Janet wil hom net vertel dat sy ordentlik opgevoed is, dat haar ouers haar geleer het om nooit saam met ’n vreemde man in ’n voertuig te klim nie, al is hy ook die koning van watter land. Maar die man gee haar nie die geleentheid om hom al hierdie dinge te vertel nie. Die frons op haar mooi gesiggie het hom reeds alles vertel wat sy nog nie in woorde gesê het nie. Miskien is dit ook maar beter, want Janet kon nog nooit haar tong in toom hou nie.

Sy hoor die edelman bedaard sê, onderwyl hy ’n brief uit sy sak haal en dit na haar uithou: “Moontlik sal jy beter begryp wat ek bedoel nadat jy die brief van die goeie señor Hartman gelees het, señorita.”

Sy kyk die kêrel skepties aan, maar neem nietemin die brief. Nog steeds fronsend, kyk sy na die koevert en herken dadelik Vic se handskrif. Die frons wyk en nou is daar ’n trek van verwarring in haar mooi, helder blou oë wat die edelman skerp aankyk.

“Van waar af ken jy my broer, señor duque?” vra sy, steeds ietwat skepties. Haar oorlede ma het haar geleer om geen vreemde man te vertrou nie. Daar was juis so ’n snaakse, ingenome lig in sy oë toe hulle mekaar vroeër vanuit hul onderskeie motors aangekyk het. Ja, sy onthou daardie ingenome blik van hom baie goed. Die man is sowaar ’n wolf.

“Jou broer, señorita,” hoor sy die edelman bedaard sê, “is die ingenieur wat besig is met voorbereidings om vir my ’n besproeiingsdam te bou. Ek vrees dit was ietwat ongeleë vir die goeie señor Hartman om jou hier te ontmoet, daarom het ek gekom om jou na Espiño te vergesel. Maar sal dit nie beter wees as jy eers die brief lees nie, señorita? Moontlik sal jy dan beter verstaan wat jou broer van jou verwag.”

Janet val byna op haar rug van skok en verbasing toe sy hoor dat hierdie aantreklike man die hertog is vir wie haar broer die dam moet bou. Die beeld van die man wat sy nog altyd in haar gedagtes omgedra het, verskil hemelsbreed van die een wat hier voor haar staan. Sy weet nie of sy moet lag of flou word nie. Hierdie lang man met sy smal heupe en breë skouers, swart, reguit hare wat netjies agteroor gekam is en lang, goed versorgde hande met net ’n enkele ring aan een vinger – ’n ring met ’n sierlike wapen daarop gemonteer – het haar momenteel totaal van stryk. Sy is nie eens daarvan bewus dat sy hom met openlike verbasing van kop tot tone beskou nie.

“Maar ek het dan gedink dáárdie señor duque is …” begin sy verward. Sy besef gelukkig betyds dat sy byna haar mond verbygepraat het en vervolg sag: “As jy my sal verskoon, sal ek eers my broer se brief lees.”

“Wat van dáárdie señor duque, señorita?” hoor sy die edelman met ’n gemoedelike stem vra. Sy kan sweer dat sy ’n vlietende oomblik ’n glimlag in sy deurdringende swartbruin oë gesien het, al kyk hulle haar nou weer ernstig en bedaard aan.

Janet is nou opvallend verleë.

“Nee, sommer niks,” antwoord sy met ’n pragtige blos op haar wange. “Dit was nie belangrik nie.”

“Ek sal nogtans graag wil weet wat jy van dáárdie señor duque wou sê, señorita,” hou die man knaend vol.

Dit kom meteens by Janet op dat hierdie man die tipe skyn te wees wat nooit sy stem verhef nie, al is hy ook hoe woedend. Maar dan val dit haar by dat die ellendige man ’n antwoord op sy vraag verlang en dat hy stellig daarop sal aandring totdat hy die waarheid uit haar getrek het. Ja, sy moet hom liewer die waarheid vertel en klaarkry.

“Wel,” begin sy, en nou bloos sy sommer vuurwarm, “om die een of ander rede het ek onder die indruk verkeer dat die señor duque van Espiño ’n lelike, kort, vet mannetjie moet wees met pofferhande en ’n yslike robynring aan elke pinkie. Hy sou ook ’n ewe vet vrou en ’n string kinders hê.”

“Jy kan dus nie glo dat ek dáárdie señor duque is, omdat ek toe nie aan die beeld voldoen wat jy vir jouself geskep het nie?” kom dit sag van die edelman. Maar nou klink dit vir Janet al of hy met haar spot, en dit verdra sy nie – van niemand nie.

“Wel,” sê sy met ’n tikkie ergernis in haar stem, “ek is nog glad nie oortuig dat jy wel daardie señor duque is nie. My broer het my nog nooit vertel wat daardie duque se naam en van is nie. Jy kan dit ook maar net sowel nou weet, señor, dat ek nooit saam met ’n vreemde man in ’n voertuig klim nie. Watter versekering het ek dat jy wel die duque is vir wie my broer die dam moet bou?”

“Op die oomblik het jy geen versekering nie, señorita,” hoor sy hom bedaard sê. “Ek het nou wel nie ’n vet vrou en ’n string kinders nie, maar ek kan jou verseker dat ek selfs daarsonder ’n eerbare en betroubare man is. Terloops, hierdie doeanebeamptes ken my almal. Ek gaan gereeld een of twee keer per jaar hier verby wanneer ek ’n besoek aan my sitrusplaas naby Nelspruit bring.”

Hy haal ’n leerportefeulje uit sy baadjie se binnesak, neem sy paspoort en hou dit na Janet uit. “Jy sal my adres daarin vind, señorita,” sê hy.

“Dit spyt my, maar ek kan nie jou taal lees of praat nie, señor,” help sy die man bedaard reg. Sy voel in ’n mate oortuig dat hy wel Vic se hertog is, want haar ouboet het in een van sy briewe gesê dat die man ’n plaas in die Laeveld besit. Maar dit gaan sy nie vir hom sê nie. Dalk dink hy Vic bespreek hom en sy … e … maer vrou in sy briewe. Ja, as sy vrou nie vet is nie, moet sy bepaald slank en beeldskoon wees, meen Janet.

Maar die hertog Ramiro Velasco de Gouveia is nie ’n man wat ’n onafgehandelde saak sommerso in die lug laat hang nie. Hy kom ongevraagd langs Janet staan. Sy merk dat hy heelwat langer is as sy. Ewe bedaard hou hy sy paspoort voor haar en dui met ’n slanke wysvinger aan.

“Ek veronderstel jy sal die adres ken wanneer jy dit sien,” hoor sy hom weer sê. “Jy het reeds twee telegramme na dieselfde adres versend en in die laaste telegram het jy ons almal gestuur om doppies te gaan blaas.”

Janet voel asof sy in die aarde kan wegsink van verleentheid, maar die hertog se mooi, bedaarde stem gaan onverstoord voort: “Hierdie foto op die paspoort is tog ’n foto van my, nie waar nie?”

“Ja, ek sien hierdie paspoort behoort aan jou, señor,” sê sy sag. “Ek glo nou dat jy die man is vir wie my broer die dam moet bou. Maar dit beteken nog nie dat ek bereid is om jou per vliegtuig na Espiño te vergesel nie. Ek het tot hier met my motor gekom en hoop om môremiddag per motor op Espiño aan te kom –”

“Onmoontlik, señorita,” val hy haar ernstig in die rede. “Van Mambone tot by Muda is die pad so hopeloos dat jy dit nooit met jou motor sal maak nie. Die middelmannetjies sal jou motor se brandstoftenk ernstig beskadig.”

“Snaaks, die middelmannetjies het nie jou motor se brandstoftenk beskadig nie, señor duque,” kap Janet ewe ernstig terug, “en jou motor se brandstoftenk is maar net so laag. Hoe verklaar jy dit?”

“Verskoon my, ek het nie per motor hierheen gereis nie, señorita. Ek het jou met my vliegtuig kom haal.”

“O,” sê Janet, “ek het gedink dit is jou motor hier buite.”

“Dit is,” antwoord die hertog, “maar hierdie motor bly gewoonlik in die motorhuis van my villa hier in Maputo –”

“Maar ek gaan nie my motor hier agterlaat nie, señor!” val sy die man vinnig in die rede. “As ek sonder ’n motor vir ’n onbepaalde tyd in Espiño moet woon, kan ek maar net sowel nou na Pretoria terugkeer.”

Sy kyk op haar fyn, goue polshorlosie. “As ek nou vertrek, sal ek laat vanmiddag weer in Pretoria wees.” Haar blik verskuif na die hertog, dan vervolg sy half verontskuldigend: “Ek is jammer dat jy al die moeite gedoen het deur hierheen te vlieg om my te kom haal. Vic, dis nou my broer, moes jou gesê het dat ek nooit op Espiño, of enige ander plek wat dit betref, sonder ’n eie voertuig sal woon nie.”

Voordat die edelman weer iets kan sê, neem Janet haar paspoort en vorms, plaas dit op die toonbank voor die beampte en vervolg sag: “Ek vertrek nou dadelik terug na Pretoria toe, señor –”

“Señorita,” val die edelman haar bedaard in die rede, “jy het nog nie jou broer se brief gelees nie. Ek sal jou aanraai om die brief te lees voordat jy haastige besluite neem.”

Onderwyl hy Janet aanspreek, neem hy die vorms en haar paspoort van die toonbank op en steek dit sonder meer in sy baadjie se sak.

Met ’n ergerlike frons skeur sy die koevert oop en begin lees:

My liewe, eiewyse en uitgesproke ou sussie, as daar een persoon op hierdie aarde is wat nog jou pragtige nekkie gaan omdraai, dan is dit beslis ek. Wat het jou besiel om per telegram te sê ons moet almal gaan doppies blaas? Ek gaan jou doppie nog vir jou klink, as jy dit miskien nie weet nie, jou uitgesproke klein rissie!

In elk geval, die señor duque, Ramiro Velasco de Gouveia, sal by die doeanekantore wees om hierdie brief aan jou te oorhandig. En jy gaan nou maak soos ek vir jou sê, of die duiwel haal jou. Ek het nou heeltemal genoeg gehad van die hertog en sy ma se besware en teregwysings in verband met jou veiligheid, welsyn en ek weet nie wat nog alles nie – dis gans te veel om op te noem.

Na jou telegram van eergister het die duque vriendelik en hulpvaardig aangebied om jou met sy privaat vliegtuig te gaan haal. Hy het ook aangebied om reëlings te tref dat jou motor per boot na Beira aangestuur word. Ek weet nie waarom die man so baie moeite en koste om jou ontwil aangaan nie. Dis seker maar sy adellike opvoeding en agtergrond wat hom dwing om mense te help wat in nood verkeer, en jy sal baie beslis in nood verkeer indien jy volhou met jou koppigheid om per motor te wil reis. Die pad van Mambone tot by Muda is glo onbegaanbaar met ’n nuwe motor soos joune.

Nou ja, geen telegramme meer nie, gehoor? Alles is klaar gereël. Jy reis saam met die duque per vliegtuig en jou motor word per boot aangestuur.

Liefde, jou ouboet.

Die frons lê nog diep op Janet se voorkop toe sy die hertog aankyk en rooi van ergernis sê: “Vic is hopeloos van sy wysie af. Dit kan ’n week of twee duur voordat my motor in Beira aankom – wat gaan ek al daardie tyd sonder ’n voertuig met myself aanvang? Regtig, as jy nie al hierdie moeite en koste aangegaan het om my te kom haal nie, sou ek sonder versuim teruggegaan het na my tuiste in Pretoria. Maar noudat jy wel al die moeite gedoen het, het ek seker geen ander keuse as om jou te vergesel nie, señor. Maar ek weet eerlikwaar nie hoe ek my bagasie gaan verdeel om net die nodigste met my saam te neem nie.”

“Daar is geen nodigheid hoegenaamd om jou bagasie te verdeel nie, señorita,” stel hy haar dadelik gerus. “Ons neem al jou bagasie per vliegtuig saam. Net jou motor sal per boot aangestuur word. En moet asseblief nie bekommerd wees oor jou eie voertuig op Espiño nie. Ek sal persoonlik toesien dat daar ’n motor tot jou beskikking is.”

Hy kyk op sy polshorlosie en vervolg dan saaklik: “Ek vrees ons sal nou moet gaan, señorita. Jy kan solank in my villa rus onderwyl ek die sakie in verband met jou motor afhandel. Ons sal eers na die middagete na Espiño kan vertrek.”

Hierna groet hy die doeanebeampte met ’n vriendelike: “Bon dia, amigo – tot siens, my vriend,” neem Janet se arm en lei haar ewe galant na haar motor. Hy maak die motordeur vir haar oop en sê: “Ek glo nie jy weet waar my villa geleë is nie, dus sal ek voor ry.”

Hy maak die motordeur versigtig toe, stap na sy eie voertuig wat steeds langs hare staan en klim in. Oomblikke later is hulle onderweg na Maputo.

Hier waar Janet agter die edelman ry, is die kraag van sy netjiese wit baadjie en die agterkant van sy raafswart kop duidelik sigbaar. Die windjie wat by die venster inwaai, speel liggies met haar goudkleurige hare wat in ’n massa krulle oor haar skouers hang. Dis asof die frisheid van die windjie haar nou eers tot verhaal bring.

Met ’n glimlaggie dink sy aan die kontras tussen die man wat hier voor haar ry en die beeld wat sy van hom geskep het … Hy is inderdaad die aantreklikste man wat sy nog ooit gesien het. Maar daardie skerp, deurdringende blik in sy swartbruin oë lewer duidelik bewys dat hy ook ’n duiwel kan wees as hy kwaad word. Hy het jou wrintiewaar nog nie een keer geglimlag nie. Ek wonder wat dink sy vrou daarvan dat hy al die moeite en koste aangegaan het om my te kom haal? Sy het blykbaar g’n sê in enigiets nie … leef natuurlik in sy en sy ma se skaduwee. Hy lyk nogal na die tipe wat sy vrou knaend onder die duim sal hou, die wette neerlê en net een keer praat.

Die glimlaggie wyk meteens van Janet se gelaat en nou vlam haar pragtige oë soos gepoleerde saffiere. Wel, hy kan die groot diktator oor sy vrou en kinders speel, solank hy net sy adellike neus uit my sake hou, dink sy opstandig. Ek aanvaar geen bevele van enigiemand nie, nie eens van Vic nie. Hy sal baie mooi moet verstaan dat ek my eie baas is en met my lewe sal maak wat ek wil, en dat ek geen inmenging van enigiemand sal duld nie.

Janet is so verstrik in haar opstandige gedagtes dat hulle Maputo bereik voordat sy weet waar sy is. Hulle ry met die Avenida de Julho af tot by die Avenida da Duquesa de Connaught. Hier draai hulle links en hou in die volgende blok voor ’n rooi teëldakhuis stil. Aan die voorkant is drie uitgeboude vensters met groen houthortjies.

Janet kry egter nie die geleentheid om die huis langer te besigtig nie, want die hertog is reeds besig om die motordeur vir haar oop te maak. Terselfdertyd gaan die voorhekkie oop en ’n man in ’n wit hemp en kortbroek kom na haar motor aangestap. Hy groet die edelman met ’n beleefde buiging, daarna spreek die hertog hom op Portugees aan en die volgende oomblik begin hy die bagasie aflaai.

Janet neem haar handsak en klim uit. Maar die hertog se arendsoog val dadelik op haar kameelhaarjas en lang wolbroek wat nog oor die rugleuning van die sitplek hang. Hy strek sy hand uit en neem albei kledingstukke uit die motor.

By die aanskoue van die lang wolbroek verskyn daar ’n harde trek om die man se mooi, karaktervolle mond. Maar hy lewer geen kommentaar nie. Hy besef dat Janet van ’n koue wêreld af kom en dan ken hy ook die modes en gebruike van die Suid-Afrikaanse vroue – modes en gebruike wat hom dwars in die krop steek en wat hy nooit onder sy eie mense sal duld nie.

Met die jas en die wolbroek oor sy arm, wonder hy heimlik in hoe ’n mate Janet die Suid-Afrikaanse modes nastreef. Hy weet dat sommige jong vroue van haar land hulle glad nie aan die nuwerwetse modes steur nie, terwyl ander weer liewer dood wil wees as uit die mode.

Hy neem die sleutels van Janet se motor uit haar hand, plaas sy hand bedagsaam onder haar elmboog en lei haar die huis binne na ’n sitkamer vol eeue oue meubels. Beleef nooi hy haar om te sit, dan druk hy ’n elektriese skakelaar en na ’n rukkie verskyn ’n in swart geklede, middeljarige vrou wat blykbaar die huishoudster van sy villa is.

“Koffie of tee, señor duque –”

“Jy kan my gerus Ramiro noem, señorita Janetta,” val hy die huishoudster in die rede. Dan draai hy na haar, hou Janet se jas en langbroek na haar uit en vervolg op Portugees: “Ons sal koffie neem, dankie, en jy kan sommer die juffrou se jas en ander bagasie na een van die vrykamers neem, Rosita. Laat Vaco jou help.”

Met ’n beleefde, eerbiedige “Si, señor duque” verlaat die bejaarde Rosita die vertrek om haar adellike werkgewer se bevele uit te voer.

Janet het op die een punt van die rusbank gaan sit en die skilderye met waardering bekyk onderwyl die hertog met Rosita gepraat het. Noudat sy die vertrek verlaat het, neem die edelman op die ander punt van die rusbank plaas. Hy kruis sy bene gemaklik, haal ’n goue sigaretkoker uit sy sak en bied Janet ’n sigaret aan – wat sy beleef van die hand wys – en steek dan vir homself een aan.

Ewe tydsaam plaas hy die sigaretkoker terug in sy sak. Dan blaas hy ’n rookkringetjie in die lug en draai weer na sy skone gas.

“Sodra ons koffie geniet het, sal jy my moet verskoon sodat ek kan gaan reël vir die vervoer van jou motor,” gesels hy nou informeel met sy mooi, bedaarde stem. “Maar ek sal jou eers na ’n slaapkamer neem waar jy tydens my afwesigheid kan rus. Jy het reeds ’n lang reis agter die rug en daar lê nog ’n reis van byna vier uur voor.”

Janet gee een van daardie seldsame glimlaggies van haar wat geen kunstenaar ooit op ’n doek sal kan verewig nie en geen man nog ooit kon weerstaan nie.

“Ek voel darem nie so moeg dat ek op ’n bed moet gaan rus nie, señor … e … Ramiro,” sê sy vriendelik. “Ek sal bly wees as ek net my hande en my gesig kan was voordat ons die reis voortsit. Ek lyk dalk wel klein en tingerig, maar ek verseker jou dat my gestel sterk en gesond is, met ’n verbasende uithouvermoë.”

“Jou gestel is dalk sterk en gesond, señorita Janetta, maar ek verkies nogtans dat jy jou nie onnodig ooreis nie,” verklaar die hertog, steeds kalm en bedaard, ofskoon daar ’n besorgde trek in sy oë is. “As my ma teenwoordig was om vir jou as ’n duenna te dien, sou ek beslis daarop aangedring het dat ons die reis eers môre voortsit.”

“ ’n Duenna?” Sy kyk hom met groot, vraende oë aan. “Wat is ’n duenna, señor Ramiro?”

“ ’n Beskermvrou of oppasster.”

“Maar ek het niemand nodig om my te beskerm nie, señor!” voeg sy die hertog geamuseer toe. “Ek is oud en groot genoeg om myself te beskerm, en buitendien is jy ook hier.”

“Juis omdat ek hier is, durf ons nie sonder my ma se teenwoordigheid in die villa oornag nie,” help hy haar reg. “So iets is absoluut ongehoord. Dit word net nie gedoen nie.”

“O, ek verstaan nou wat jy bedoel, señor,” glimlag sy met pret in haar oë. “Jy bedoel ’n duenna is eintlik iets soos ’n chaperone wat ’n meisie se naam en eer moet beskerm?”

“Presies,” kom dit sag van die edelman. “Nie dat ek jou oneer sal aandoen nie, señorita, maar dit is ’n streng gebruik in my land wat deur geen respektabele mens verontagsaam sal word nie. Terloops, geen respektabele jong dame word ooit toegelaat om sonder ’n duenna op straat te gaan nie.”

Janet kyk die man met openlike verbasing aan. Sy wonder of sy hom reg verstaan het. Indien wel, het hy sweerlik ’n skroef êrens in sy boonste verdieping los, want waar op aarde het jy daarvan gehoor dat ’n meisie helder oordag ’n chaperone moet saampiekel as sy êrens heen wil gaan!

O, verdriet, dink sy effens gesteurd, hy moenie met sy duenna-storie by my aangesit kom nie. Ek sal hom sommer padlangs vertel waar Dawid die wortels gegrawe het. Ek is nie ’n Portugese meisie nie en ek stel ook nie in hul konserwatiewe gebruike belang nie. Hierdie man sal dit baie mooi moet begryp.

Rosita tree die sitkamer binne en bedien Janet en die hertog pynlik beleef met koffie en beskuitjies. Maar sy kan haar nie daarvan weerhou om die skone señorita onderlangs te beskou nie. Die señorita se deftige rokkie is nou wel veels te kort vir ’n respektabele jong dame, maar sy is nietemin ’n uitsonderlik mooi meisie met haar fyn gelaatstrekke, sagte mond en spits kennetjie. Ja, selfs haar hande is mooi, sag en fyntjies en haar skoene lyk net so duur en deftig soos die skepping wat sy aanhet.

Met ’n eerbiedige buiging verlaat Rosita die vertrek. Die hertog roer sy koffie half ingedagte. Dan kyk hy op na Janet.

“Jou broer het my vertel dat jy ’n skilderes is,” begin hy gemoedelik gesels. “Op Espiño sal jy baie mooi tonele vind om te skilder. Selfs na ’n tropiese storm sal jy Espiño nog steeds mooi vind.”

“Maar waarom laat jy ’n besproeiingsdam bou, señor?” vra Janet met onverbloemde nuuskierigheid. “Daardie deel van Afrika kry mos heelwat reën.”

“Nie meer so mildelik soos vroeër nie, señorita. Vroeër was dit ’n streek met ’n hoë reënval, maar elke jaar neem dit meer en meer af en my proefryslande ly daaronder. Met ’n besproeiingsdam sal my rys hopelik floreer.”

“Ek het ongelukkig geen kennis van boerdery nie, señor Ramiro,” laat Janet verontskuldigend hoor. “Maar wat verbou jy nog behalwe rys?”

“Koffie en grondboontjies,” antwoord hy. “Ek hou ook heelwat bees en skaap aan, maar daarmee word nie op groot skaal geboer nie. Ek hou dit uitsluitlik aan om die dorp van vleis te voorsien …”

Rustig, geselsend geniet hulle die koffie en beskuitjies. Daarna kom die edelman orent. Hy bied aan om Janet ’n slaapkamer aan te wys waar sy kan rus terwyl hy vir die vervoer van haar motor reël.

Hy neem haar na ’n kamer, stoot die deur vir haar oop, maar bly op die drumpel staan, kompleet asof dit vir hom heiligskennis is om ’n slaapkamer saam met ’n jong vrou te betree.

“Jy moet my asseblief verskoon, señorita,” hoor sy hom van die deur af sê. “Ek sal nou dadelik moet gaan. Indien jy enigiets verlang, kan jy maar net vir Rosita vra. Dit sal my in elk geval nie langer as ’n uur neem om alles af te handel nie. Ek sal jou dus aanraai om daardie uur nuttig te gebruik deur te rus. Terloops, die badkamer is langsaan geleë – die deur aan die linkerkant.”

Janet kyk hom met ’n meerderwaardige blik aan. Sy is nie gewoond aan bevele van ander nie. Sy sien die streng lyne om sy aantreklike mond, die onpeilbare uitdrukking in sy swartbruin oë. Dit laat haar meteens wonder of hierdie hertog al ooit in sy lewe geglimlag het. Hy lyk so streng en ongenaakbaar, so asof ’n glimlag benede sy waardigheid is.

Maar hierdie gedagte hou sy vir haarself en sê slegs: “Moet jou asseblief nie oor my bekommer nie, señor. Ek is gewoond daaraan om na myself te kyk, en ek het nog altyd die mas redelik goed opgekom.”

Die man vereer haar met ’n ligte buiging van sy hoof, draai om en stap weg – lank, trots en waardig.

Janet wag net totdat hy uit haar gesigsveld verdwyn, toe gaan sy badkamer toe om haar hande en gesig te was. Sy kam haar hare, knap haar grimering op en dan stap sy na die voorstoep waar sy in ’n gemaklike leunstoel ontspan totdat die hertog pas voor middagete terugkeer.

Hy merk haar dadelik op daar waar sy heerlik ontspanne op die rottangstoel sit en kom reg voor haar staan. Hy kyk haar met ’n onpeilbare blik aan, ’n blik wat Janet met die beste wil ter wêreld nie kan plaas nie en wat haar ietwat verward laat voel.

“Ek sien jy het nie my raad gevolg nie, señorita,” hoor sy hom bedaard sê. “Dis jammer, want die lang reis na Espiño gaan jou ontsettend vermoei.” Hy hou albei sy hande na haar uit en vervolg: “Laat my toe om jou op te help. Ons sal nou dadelik moet gaan aansit vir ete sodat ons teen twee-uur kan vertrek.”

Janet lê haar fyn handjies in sy lang slankes en laat hom toe om haar uit die stoel te help. Die aanraking van sy hande is verbasend sag, maar sy weet ook dat daar groot krag in daardie lang vingers skuil. Sy hele liggaam van bykans twee meter lyk sterk en gespierd.

“Jou motor sal oor ses dae in Beira aankom,” lig hy haar in onderwyl hulle na binne stap.

“Dankie, señor Ramiro,” antwoord sy beleef. “Dit is baie vriendelik van jou om soveel moeite om my ontwil te doen. Jy is inderdaad ’n merkwaardige man om so baie van jou tyd aan ’n vreemdeling af te staan. Ek hoop jy sal my toelaat om jou aan die einde van die reis vir al jou moeite en koste te vergoed.”

“Jy kan my vergoed deur in die vervolg gehoorsaamheid aan die dag te lê, señorita Janetta,” hoor sy hom sag sê, en nou eers kom sy agter dat hy nog steeds haar een hand in syne vashou, presies asof dit iets is wat hy verloor het en nou weer gevind het.

Met ’n verleë blos op haar wange kyk sy anderpad en trek haar hand saggies uit syne. Sy merk nie op hoe sy swart wenkbroue effens oplig nie, nog minder hoe ’n sweem van ’n glimlaggie ’n oomblik lank aan die een hoek van sy mond raak.

Hy verwys bepaald na my ongehoorsaamheid deur op die stoep te sit in plaas van te gaan rus soos hy beveel het, meen Janet. Maar hy sal hom wat verbeel. Ek is nie ’n kind wat hy bed toe kan stuur wanneer dit hom pas nie. As ek wil gaan rus, sal ek dit doen sonder dat hy dit aanbeveel.

Maar sy sê dit nie, antwoord net ongeërg: “As kind was ek baie gehoorsaam aan my ouers, señor. Maar sedert ek mondig geword het, twee jaar gelede, is ek aanspreeklik vir my eie dade en besluit ek self wat goed is vir my.”

Die volgende oomblik tree hulle die sitkamer binne, gevolglik verswyg die hertog die bestraffende woorde wat hy haar wou toevoeg. Hy ontbied Rosita en stel haar in kennis dat hulle gereed is om aan te sit vir ete.

Tydens die ete gesels die hertog, soos dit vir Janet lyk, ietwat gedwonge. Met rukke lyk hy duidelik afgetrokke. Dit laat haar heimlik wonder of hy haar gewone, alledaagse geselskap benede sy waardigheid ag, of sou hy dalk verveeld voel in haar eenvoudige teenwoordigheid?

O wel, besluit sy effens afgehaal, ek het hom nie gevra om my te kom haal nie. As hy my geselskap dus benede sy edele waardigheid ag, is dit net sy eie skuld en kan hy, vir al wat ek omgee, met my komplimente na sy peetjie gaan. Ek gaan my ook glad nie meer moeg maak om met hom te gesels nie. En hierdie vreemde gespannenheid wanneer hy my aankyk met daardie onpeilbare swartbruin oë wat ’n mens laat voel asof hy dwarsdeur jou kyk, gaan ek ook totaal ignoreer. Dis sommer bog dat ’n enkele blik van hom my so vreemd ontsenu. Al is hy uit die adelstand, is hy net ’n mens soos ek. Ek gaan my beslis nie meer aan die ellendige mansmens steur nie …

Onbewus van hierdie onstuimige gedagtes in Janet, nuttig die onversteurbare hertog sy maaltyd asof niks op aarde hom ooit kan ontwrig nie, asof hy geen kommer en sorge in die ganse wêreld ken nie en ook nie sal toelaat dat so iets hom ooit kwel nie.

Dis waar. Soos die onversteurbare, onberispelike man daar aan die hoof van die tafel sit, sal geen vreemdeling ooit kan raai watter groot verantwoordelikhede daar op sy breë skouers rus nie. Net iemand wat met die eeue oue tradisie van die Portugese edelliede vertroud is, sal weet dat hierdie waardige, bedaarde dog streng man die hoof is van sy hele familie tot aan die kleinste vertakking daarvan. Vir elkeen se probleme moet hy ’n oplossing vind. Elke lid se toekomstige lewensmaat moet hy eers goedkeur voordat die verlowing amptelik aangekondig mag word. Hul toekomstige loopbane moet met hom bespreek en deur hom goedgekeur word. Hy moet ook vir almal as voorbeeld dien, want almal sien na hom op vir raad en leiding. Geen lid van sy adellike familie sal dit ooit waag om hom teen te gaan of selfs te weerspreek nie. As hoof van die familie koester elke lid vir hom die grootste respek, agting en eerbied. Sy woord is wet en word onvoorwaardelik deur almal eerbiedig.

Benewens die verantwoordelikheid vir sy groot familie rus ook die verantwoordelikheid vir sy talle werknemers en hul gesinne op sy breë skouers … en hulle is nie min nie, want benewens sy drie yslike quintas en fabelagtige kasteel in Lissabon, is hy ook die eienaar van etlike villas en sakeondernemings – dis nou afgesien van sy plaas naby Nelspruit.

Maar van al hierdie dinge is Janet nog salig onbewus. Vir haar is die hertog bloot ’n aantreklike, koel komkommer wat stellig nie eens deur ’n hewige aardskudding van balans geruk kan word nie. Dat die man op hierdie oomblik diep bekommerd voel oor die lang reis wat sy vandag nog moet aflê nadat sy die hele ent pad van Pretoria af bestuur het, sal Janet natuurlik nooit kan raai nie.

Na die ete is die hertog opvallend haastig om te vertrek. Janet weet nie hoe alles so vinnig gebeur het nie, maar vyf minute nadat hulle van die tafel af opgestaan het, kondig die edelman aan dat alles gereed is vir hul vertrek na die lughawe.

Dis waar, Janet sal nog moet leer dat wanneer die drie en dertigjarige hertog Ramiro Velasco de Gouveia bevele uitdeel, sy wense sonder versuim uitgevoer word. Hy is ’n billike man en verwag nooit die onmoontlike nie. Maar die paadjie wat hy bewandel en ook verwag ander moet bewandel, is eng, bitter nougeset en konsensieus.

Gelukkig is Janet nog onbewus hiervan en stel sy momenteel net belang in die dinge wat haar omring – dinge wat die hertog glad nie insluit nie.

Met ’n beleefde “Adeus, Rosita – tot siens!” neem hy Janet se arm en lei haar na die voordeur. Sy kry darem ook ’n vriendelike “Adeus” in voordat hulle uit die sitkamer en uit Rosita se gesigsveld verdwyn.