Читать книгу Die erfgename van La Provence - Tryna du Toit - Страница 4

Adriaan Cloete kyk hoe sy koets met die twee jong vreemdelinge daarin wegry, dan draai hy om en stap sonder haas in die rigting van die Blaauw Anker waar sy kleinneef Gysbert Botma op hom wag. Lank en lenig gebou, met ’n koel, hooghartige houding, is hy ’n opvallende figuur in sy elegante kleredrag, maar hy is skynbaar onbewus van die aandag wat hy trek en stap aan sonder om hom aan die gepeupel om hom te steur.

Die voorval met die meisie het hom geamuseer, maar ook half ergerlik gemaak. Wat soek die meisiekind so laat in die middag sonder behoorlike beskerming op straat? En dit op ’n dag dat die dorp wemel van vreemde matrose en soldate?

’n Regte boerinnetjie van agter die berge, te oordeel na haar eenvoudig kleredrag en onkunde oor die dorp en die dorpenaars se gewoontes. Maar die trotse uitdrukking in die mooi bruin oë het tog sy belangstelling geprikkel en ’n vlugtige glimlaggie versag die effens harde uitdrukking op sy gesig.

In een van die private kamers van die Blaauw Anker vind hy Gysbert Botma, ’n breedgeskouerde blonde jong man van vier-en-twintig. Langs hom staan ’n glasie rooiwyn en hy is besig om saam met twee vreemdelinge kaart te speel. Sy pruik is effens skeef en te oordeel na die uitdrukking op sy gesig is Gysbert – soos gewoonlik – aan die verloorkant.

Hy kyk effens afgetrokke op toe sy neef by die kamer inkom, dan verhelder sy gesig.

“A, net betyds, mon ami! Kom sit, man! Wie weet, miskien bring jy vir my geluk.”

Hy stel Adriaan aan die vreemdelinge voor en ook hulle dring aan dat hy saam met hulle moet speel. Adriaan aarsel ’n oomblik, dan trek hy ’n stoel uit en gaan sit. Hy bestel ’n glasie wyn en toe die pot klaar is, sny hy saam met die ander drie in. Gerusgestel deur sy ongeërgde houding, skuif die vreemdelinge – wat seker onder die indruk is dat hulle met ’n tweede Gysbert Botma te doen het – dadelik die prysgeld op, maar hulle loop hulle gou vas. Adriaan is ’n koel, onverskrokke speler en soos die geluk dit wou hê, val die kaarte sommer vanuit die staanspoor na sy kant toe. Dit is nie lank nie of dit val die vreemdelinge by dat hulle ’n dringende afspraak het en hulle maak haastig verskoning en verdwyn.

“Gelukkige duiwel,” sê Gysbert terwyl hy half vies, half bewonderend kyk hoe Adriaan die geld wat hy gewen het ongeërg in sy beursie sit. “Die jakkalse het my van ten minste vyftien gulde beroof.”

Adriaan haal sy skouers op en sê ongevoelig: “Ek het jou al baie gewaarsku om nie met elke Jan Rap en sy maat kaart te speel of te dobbel nie.”

“Vervlaks! Dis alles jou skuld! Jy het my byna ’n uur lank laat wag en dit was uit blote verveling dat ek ’n paar potte saam met die kaptein en sy vriend gespeel het. Eintlik moet ek jou vir my verlies opskroef. Nie dat ek veel hoop het om iets uit jou te kry nie.”

“Ek is bly jy besef dit.” Adriaan haal ’n snuifdoos te voorskyn, neem ’n klein bietjie snuif daaruit en bied dit dan vir sy neef aan. “Probeer dit gerus. Dis ’n nuwe mengsel – baie lig, ek is seker jy sal daarvan hou.”

Gysbert, heeltemal bewus van die eer wat hom aangedoen word, steek sy vingers in die snuifdoos en snuif met ’n uitdrukking van waardering – altans, so hoop hy.

“Uitstekend,” sê hy hartlik. “Jy kan gerus vir my ook ’n bietjie daarvan laat kry.”

Adriaan maak die snuifdoos saggies toe.

“My liewe Gysbert,” sê hy spottend, “jy word ’n regte kenner!”

Gysbert grinnik onbeskroom.

“Ek weet nie waarom jy nog met my sukkel nie, Adriaan. Jy weet ek is maar net ’n plaasjapie.” Hy steek sy hand uit na die snuifdoos wat Adriaan nog tussen sy vingers hou en vra: “Kan ek weer daarna kyk?”

Die snuifdoos is van silwer gemaak en is pragtig afgewerk. In die deksel is ’n stermotief ingegraveer, met ’n robyn boaan elke punt.

“’n Kosbare stukkie werk,” sê Gysbert terwyl hy dit bekyk. “Dit het aan jou vader behoort, nie waar nie?”

“’n Ou skeepskaptein het dit vir my vader gegee vir die een of ander guns wat hy vir hom gedoen het.”

“Pragtig,” sê Gysbert toe hy dit teruggee. “Is jy nie bang jy sal dit verloor nie?”

Adriaan steek die snuifdoos weer in sy sak.

“My liewe Gysbert,” sê hy lui terwyl die koel blou oë spottend op die jonger man rus, “is jy gewoond dat ek dinge waaraan ek waarde heg verloor?”

“Verbrands! Ek verstaan jou ook nie elke dag nie, Adriaan. Jy lyk verniet so ongeërg, asof niks jou kan skeel nie. Ek wil nie die een wees wat jou te na kom nie.”

Adriaan maak sy wynglas leeg en sit dit neer.

“Dankie, Gysbert. Ek neem aan dat jy dit as ’n kompliment bedoel het. Maar dit word laat. Het jy vergeet ons het ’n afspraak met die skone Mignon? En sy het my gewaarsku dat ons nie laat moet wees nie.”

“Natuurlik het ek nie vergeet nie. Waarom dink jy is ek so fyn uitgevat?” Hy wys met genoeë na sy pruimrooi satynbaadjie en geborduurde onderbaadjie en raak liggies aan sy fyn kantkrawat. Hy steek sy voet uit en bewonder die blink gespes van sy nuwe skoene, dan sê hy met ’n ietwat verleë glimlag: “Ek het die ure na vanaand getel! Adriaan, ek wens ek weet of jy dit ernstig met Mignon bedoel. Ek weet baie goed dat as Mignon vir jou kry, sy nie na my of een van die ander kêrels sal kyk wat die pad na hulle huis so stukkend trap nie. Maar as jy nie ernstig is nie – as jy maar weer soos gewoonlik net afleiding soek – wel, ék dink Mignon is ’n oulike nooientjie. Sy het vir my alles wat ’n vrou moet hê: jeug, skoonheid, sjarme, agtergrond …”

“En ’n ryk vader,” voeg Adriaan droog by.

“Dit is glad nie belangrik nie,” sê die jong man ietwat uit die hoogte. Hy sien die skeptiese uitdrukking op sy neef se gesig en grinnik. “Jy moet my nou nie verkeerd verstaan nie. Ek wil nie voorgee dat ek heeltemal onverskillig staan teenoor materiële dinge soos geld of besittings nie, maar …”

“Ek verstaan baie goed wat jy bedoel. Maar as ek jou enige raad verskuldig is, moenie jou hart op Mignon la Grange sit nie. Sy is nie die vrou vir jou nie.”

“Jy bedoel jy stel werklik belang – dat jy uiteindelik in Mignon jou ideale vrou gevind het? Wel, ek moet jou gelukwens, Adriaan. Al laat jy haar vader buite rekening, sal jy ver moet soek om ’n beter vrou as Mignon te kry. Sy sal ’n sieraad in enige man se huis wees, en met La Provence as agtergrond …”

Adriaan lyk ’n bietjie verveeld.

“Jy kan soms so naïef wees, Gysbert. Ek is bevrees daar wag nog ’n groot ontnugtering op jou. Jy sal nog leer dat ’n vrou, selfs die beste een onder hulle, nie ’n engel met ’n stralekrans en silwervlerke is nie, maar ook maar net ’n gewone mens met ’n gewone mens se swakhede. Ek weet waarvan ek praat. Ek het twee susters help grootmaak en glo my, hulle het my met min illusies gelaat. Jou gelukwensing is ook voortydig: ek het nie gesê ek het trouplanne nie. En wat La Provence betref – wel, jy weet net so goed soos ek dat die grootste gedeelte van die landgoed aan my stiefvader behoort en nie aan my nie.”

“Dankie vir die preek. Maar as jy nie omgee nie, sal ek graag my illusies, soos jy dit noem, oor die skone geslag so ’n bietjie langer behou. En La Provence – nou ja, almal weet die landgoed behoort aan oom Jacques, maar almal weet ook dat hy maar min belang in die boerdery stel en dat dit aan jou te danke is dat La Provence vandag een van die uitsoekplase aan die Kaap is. Die oubaas het nie self kinders nie – wie anders as jy sal die landgoed na sy dood erf?”

“Daar is nog familie in Holland,” sê Adriaan. “Twee broerskinders oor wie se toekoms hy baie ernstig is. Daar was eens op ’n tyd sprake dat hulle na die Kaap sou kom, maar die planne het doodgeloop.”

“Ek sou my nie oor hulle moeg maak nie. Daar is nie veel gevaar dat hulle hierheen sal kom nie. Ons land is te woes en te bar vir die fyn dametjies en heertjies se smaak. Maar dit herinner my – ek wou jou al gevra het: het julle al enige nuus oor jou stiefvader gekry?”

“Nie ’n woord nie. Ek is juis van plan om vanaand, as daar ’n kans is, die saak met die goewerneur te bespreek. Nie dat ek onrustig is nie: ek ken my stiefvader en ek is seker sy togte het hom net dieper die binneland ingeneem as wat sy oorspronklike plan was, maar my moeder begin bekommerd raak. Om haar ontwil wil ek vra of die goewerneur dink dis nodig om ’n ekspedisie agter hom aan te stuur.”

“Dit sal nie so maklik wees nie. Afrika is groot en waar gaan jy begin soek?”

“Dis die ongeluk: hulle weet self nie vooraf presies waarheen hulle gaan nie. Dit hang alles af van waar die olifante hulle bevind. Maar hulle sou seker spore gelaat het – ander landgenote, Hottentotte met wie hulle in aanraking gekom het … Maar kom, ons moet gaan. Mignon vergewe ons nooit as ons laat is nie.”

Adriaan, Gysbert en ’n klompie ander jong mense het saam met die La Granges geëet en daarna is hulle almal na die Kasteel waar die goewerneur ’n onthaal gereël het vir amptenare en besoekende offisiere van die Hollandse vloot wat in die baai gelê het.

Dit is ’n skitterende geleentheid. Die offisiere in hul helder uniforms, die mans met hul gekrulde pruike, elegante baadjies en kniebroeke, en die dames in wye, veelkleurige rokke kuier in die saal rond en help om die feestelikheid van die geleentheid te verhoog. Die mans bespreek die sake van die dag en wonder hoe die dreigende oorlog tussen Engeland en Frankryk die koloniste sal raak, terwyl die meisies gretig uitvra oor die jongste modenuus uit Europa en of die hoepel nog gedra word.

Mignon la Grange, die mooi, opgewekte jong dogter van Gideon la Grange, eertydse amptenaar in diens van die Kompanjie maar later koopman en ook eienaar van ’n hele paar plase, dra ’n modieuse tabberd van goudbrokaat wat haar jeug en blonde skoonheid ten beste vertoon. Soos gewoonlik is sy omring van bewonderaars. Vir elkeen het sy ’n glimlaggie of ’n aanmoedigende woordjie, maar kort-kort loer sy onder haar lang wimpers deur na Adriaan Cloete, net om seker te maak hy is bewus van wat aangaan.

Adriaan is besig om met een van die besoekende offisiere te gesels oor die oorlogswolke wat oor Europa saampak, maar in die stilligheid is hy heeltemal bewus van die skalkse blikke wat Mignon in sy rigting werp. ’n Amptenaar nader hom met die versoek dat die goewerneur hom wil spreek en hy haas hom daarheen.

Sy Eksellensie, opvallend in die eenvoudige, somber klere wat hy altyd dra en wat so skerp afsteek teen die swierige klere van sy gaste, groet hom vriendelik en stel hom voor aan die skeepskaptein langs hom.

“Dit is ons jong vriend Adriaan Cloete, kaptein. En dit is kaptein Jan Alkema van die Seemeeu, Adriaan.”

Adriaan buig hoflik en is bewus van skerp blou oë wat ’n paar oomblikke ondersoekend op hom rus.

“Aangename kennis, mynheer Cloete,” sê kaptein Alkema. “Ek is bly om u vanaand hier te sien. Ek wou net seker maak dat die jong reisigers nie voor dooiemansdeur aangekom het nie. Ek vertel nou net aan Sy Eksellensie wat ’n aangename, ontwikkelde jong dame mejuffrou Jourdan is. Ek wil glo sy was seker baie onthuts toe sy van u stiefvader se afwesigheid verneem.”

’n Oomblik staan die jonger man roerloos. Dan sê hy baie beleef: “Jourdan, kaptein? My verstand is vanaand nie so helder nie. Wie is die reisigers van wie u praat? En wat het hulle met my stiefvader te doen?”

Kaptein Alkema staar die jong man aan asof hy sy eie ore nie kan glo nie.

“Mynheer Cloete, wil u vir my sê dat u nie bewus is dat mejuffrou Jourdan en haar broer vanoggend in Tafelbaai aangekom het nie?”

“Kaptein Alkema, ek verseker u, dit is die eerste woord wat ek daarvan hoor.”

“Onmoontlik! Sy het self vir my gesê dat sy aan u stiefvader geskryf het dat sy en haar broer passaat op die Seemeeu gekry het.”

“Daar het nooit so ’n brief aangekom nie.”

In stilte kyk die drie mans na mekaar. Almal weet hoe onseker die pos is: die brief kon verlore geraak het of dit kan oor ’n maand of drie nog hier aankom.

“Waar is mejuffrou Jourdan en haar broer nou?” verbreek Adriaan die stilte. Kaptein Alkema skud sy kop.

“Ek het nie die vaagste benul nie. Toe ek hulle laas gesien het, was hulle te voet op pad na u stiefvader se huis in die Keizergracht. Maar as u hulle nie gesien het nie …”

Die beeld van ’n jong meisie in ’n eenvoudige grys tabberd wat hom fier en onbevrees aankyk, verrys skielik voor Adriaan se oë.

“Wag ’n bietjie,” sê hy aan kaptein Alkema wat hom met groeiende ontsteltenis aankyk. “Dit is heeltemal moontlik dat hulle by my stiefvader se huis is. Ek het oponthoud op die plaas gehad en ek het so laat in die dorp aangekom dat ek nie soos gewoonlik eers by die huis aan is nie. As u my sal verskoon, Eksellensie, sal ek dadelik gaan om ondersoek in te stel.”

“Gaan gerus, Adriaan. Ek hoop jy tref hulle veilig by die huis aan.”

Die jong man buig, dan sê hy beleef: “Dankie, Eksellensie. Daar is nog ’n sakie wat ek graag vanaand met u wou bespreek het, maar as u my later ’n paar oomblikke sal vergun …”

“Wat is die saak, Adriaan?”

“My stiefvader se langdurige afwesigheid. Hy het verwag om lank voor Kersfees tuis te wees en daar is nog geen taal of tyding van hom of van sy geselskap nie.”

“Hoe lank is hy al weg?”

“Byna nege maande. Gewoonlik duur sy togte nie langer as vyf of ses maande nie.”

Die goewerneur dink ’n paar oomblikke na.

“Wat dink jy, Adriaan?” vra hy uiteindelik. “Dink jy daar is rede vir onrus?”

Adriaan Cloete aarsel ’n oomblik.

“Nee, Eksellensie, ek dink nie daar is rede vir onrus nie. Soos u self weet, begin die olifante skaars raak en my stiefvader was miskien verplig om dieper die binneland in te gaan as wat hy oorspronklik bedoel het. Maar my moeder begin onrustig raak en ek het haar belowe dat ek die saak met u sal bespreek.”

Die goewerneur knik.

“Ek dink jy is reg, Adriaan. Ons hoef ons nie nou al te bekommer nie. Maar as jy enigiets hoor of self onrustig begin raak, kom spreek my weer en ons sal besluit wat daar te doen is.”

Adriaan buig weer en glimlaggend sê die goewerneur: “Ek sal graag met mejuffrou Jourdan en haar broer kennis wil maak. Bring hulle eendag saam na die Kasteel. Intussen weet ek dat hulle in jou sorg veilig sal wees.”

Adriaan stap om sy verskoning aan Mignon te maak. Soos hy verwag het, is sy vies omdat hy so vroeg wil gaan.

“Familiesake,” sê hy lakoniek toe sy op ’n verduideliking aandring en daarmee moet sy tevrede wees.

“Gaan gerus. Ons sal jou nie eens mis nie,” sê sy uit die hoogte. Sy kyk glimlaggend op na die jong man wat langs haar staan en lê haar hand vertroulik op sy arm. “Of hoe, Eugène?”

Eugène Leendert neem die handjie op sy arm en soen dit liggies.

“Skone dame, in die lig van die maan is alle sterre dof. As een nietige ster moet verdwyn, sal niemand dit opmerk of betreur nie!”

Mignon klap haar hande saam.

“O, hoe prettig! Eugène, jy het die siel van ’n digter.”

Gysbert Botma kyk na sy neef om te sien hoe Adriaan daarvan hou om as een van die “nietige” sterre deur die modepop Eugène Leendert beskryf te word, maar die harde gesig met die koel blou oë verraai nie sy gedagtes nie.

“Au revoir, mademoiselle,” sê hy met ’n ligte buiging vir Mignon. “Ek gaan gerus in die wete dat u nie verveeld sal wees nie.”

Mignon kyk hom onseker aan, dan glimlag sy onverwags.

“Adriaan! Jy mag nie weer plaas toe gaan sonder om my te kom sien nie. Daar is iets wat ek vir jou wil sê.”

Sy steek haar hand na hom uit en hy neem dit en soen dit liggies.

“Ek sal kom,” belowe hy.

“Verwaande vent,” brom Eugène Leendert in Mignon se oor. “Laat hom gaan. Ons sal hom nie mis nie.”

“Natuurlik nie,” glimlag Mignon koketterig, maar die aand is vir haar bederf. Uiterlik verskil Adriaan dalk nie veel van die modepoppe wat gedurig om haar draai nie, maar wat karakter en persoonlikheid betref, staan hy kop en skouers bokant hulle uit. Die ander mans kan sy met die grootste gemak om haar pinkie draai, maar nie vir Adriaan nie. Sy vererg haar dikwels vir sy koele ongeërgdheid – die mooi jong dogter van Gideon la Grange is nie so iets gewoond nie – maar dit is dieselfde koele ongeërgdheid wat haar belangstelling gaandeweg al hoe meer geprikkel het totdat Adriaan Cloete later ’n baie belangrike plek in haar gedagtes en haar drome ingeneem het. Sy weet dat as hy haar môre moes vra om met hom te trou, sy sonder aarseling ja sou sê. Maar hy het haar nog nie gevra nie en hoewel sy nie twyfel dat hy dit wel sal doen nie – waar sal Adriaan Cloete ’n meer geskikte vrou vir La Provence as Mignon la Grange kry? – begin sy so stadigaan ongeduldig raak. Sy dink dit word tyd dat sy die selfversekerde man ’n les leer!

Intussen het Adriaan sy koets ontbied wat net buitekant die Kasteel gewag het en is hy reeds op pad na die huis in die Keizergracht.

Daar is by hom geen twyfel oor die identiteit van die twee vreemdelinge wat hy die middag in die Heerengracht te hulp gesnel het nie. “My oom woon in die Keizergracht,” het die meisie gesê en hy het by sy koetsier gehoor dat hy hulle regoor sy stiefvader se huis afgelaai het. Hy herinner hom nou ook dat hulle albei – veral die seun – opvallend bleek en skraal daar uitgesien het – natuurlik die gevolg van die lang seereis met al sy ontberings en tekort aan goeie, voedsame kos.

Maar wat het hulle besiel om so op eie houtjie die lang, gevaarlike reis te onderneem? Het sy stiefvader aan hulle geskryf dat hy van plan is om hulle mede-erfgename in sy boedel te maak? Hy glo nie. Jacques Jourdan het die saak met hom bespreek en sy testament voor sy vertrek laat verander, maar sover hy weet, het sy stiefvader nooit sy familie in Holland van sy planne verwittig nie. Maar wat ook al die rede vir hulle onverwagte koms, dit sal ongetwyfeld net ’n reeds moeilike situasie nog moeiliker maak en hom ’n hele boel nuwe probleme besorg.

Daar is egter niks aan die saak te doen nie – tensy hy hulle kan oorreed om weer met die volgende skip terug Holland toe te gaan. Maar hy weet dis ’n ydele hoop. Noudat hulle so ver gekom het, sal hulle nie maklik weer teruggaan nie. Hy sal maar net eenvoudig die nuwe verpligtinge moet aanvaar en hoop dat sy eie planne nie daardeur ontwrig word nie.

Die wit gewelhuis in die Keizergracht is in donkerte gehul, afgesien van die voorkamervensters waardeur lig dof skyn. Sou hulle nog hier wees? Waar gaan hy hulle dié tyd van die nag soek as hulle nie hier is nie?

Hy klim voor die deur af terwyl die koets agterom na die koetshuis ry en stap die trap op en die huis binne. In die sitkamerdeur aarsel hy. In ’n leunstoel naby die venster sit die meisie in die grys tabberd vas aan die slaap. Hy stap saggies nader en in die sagte lig van die kerse betrag hy haar stilswyend. In haar slaap lyk sy moeg en jonk en kwesbaar. Skielik maak die meisie haar oë oop en ’n oomblik kyk die bruin oë onbegrypend in syne. Dan sien hy hoe haar oë rek as sy hom erken.

Hy buig galant en daar is die sweem van ’n glimlaggie om sy mond toe hy sê: “Bonsoir, mademoiselle! U het seker nie verwag om my so gou weer te sien nie?”

Vinnig staan sy uit die stoel op. Sy wil praat, maar dis of sy geen woorde kan uiter nie. Sagter, om haar gerus te stel, sê hy: “Ek moet u om verskoning vra, mejuffrou Jourdan, dat daar niemand was om u by die skip te ontmoet of hier by die huis te ontvang nie. Ek verseker u, ons Kapenaars is nie gewoonlik so ongasvry en onhoflik nie.”

Sy lê haar hand teen haar keel asof sy so die wilde geklop van haar hart wil stil.

“Ek verstaan nie, mynheer! Wie is u?”

Hy buig weer.

“Adriaan Cloete, Jacques Jourdan se stiefseun. Tot u diens, mejuffrou!”

Sy kyk hom onseker aan, nie seker of sy reg gehoor het of nie. Dié man oom Jacques se stiefseun?

“Mynheer Cloete, waar is my oom en waarom het hy ons nie kom ontmoet nie?”

“Sit, mejuffrou Jourdan, dan sal ek probeer verduidelik.” Sonder ’n woord gaan sy sit. Sy kyk afwagtend na hom en na ’n oomblik se aarseling sê hy: “Eerstens is u oom nie op die oomblik hier nie. Hy is weg op een van sy togte. Tweedens het ons nie geweet u is op pad na die Kaap nie. As u aan u oom geskryf het om hom te sê, het die brief nooit hier aangekom nie. Vanaand by die Kasteel het ek tot my grootste verbasing by kaptein Alkema gehoor dat u en u broer vanoggend hier aangeland het. Terloops, waar is u broer? Ek hoop hy is nie ongesteld na die … ontmoeting vanmiddag in die Heerengracht nie?”

Sy verwysing na die ongelukkige voorval bring ’n ligte blos na Mathilde se bleek wange.

“Pierre het ’n kwaai hoofpyn ontwikkel en hy het gaan lê. Mynheer Cloete, ek moet u om verskoning vra dat ons so ongenooid die huis ingeneem het …”

“Asseblief, mejuffrou Jourdan,” maak hy haar stil. “Ek is die een wat om verskoning moet vra. Ek is baie jammer dat so ’n kille ontvangs u te beurt geval het. Ek hoop ons sal in die toekoms daarvoor kan vergoed.”

“Dankie, mynheer. Kan u my sê wanneer u my oom terug verwag?”

Maar hy skud sy kop.

“Ek stel voor ons gesels môreoggend verder. Dit was ’n lang, vermoeiende dag vir u en dis tyd dat u in die bed kom.”

“Ek kan my niks aangenamer as ’n sagte, skoon bed voorstel nie,” erken sy met ’n flou glimlaggie, “maar ek is bevrees al ons bagasie is nog op die Seemeeu.”

“Dis ongelukkig te laat om nou iets aan die saak te doen. Maar ek is seker Selina sal ’n plan kan maak.” Hy stap na die kaggel toe, tel ’n handklokkie op en lui dit flink. Dan gaan hy na ’n muurkassie daar naby en haal ’n kraffie rooiwyn en twee glasies te voorskyn. Hy skink die glasies vol wyn, dan verskyn Selina vakerig in die oop deur. Hy vra of sy die vrykamer reggemaak het en beveel haar om te sorg dat hulle gaste alles kry wat hulle nodig het.

“Selina sal op die daad vir alles sorg,” sê Selina en verdwyn weer.

Adriaan bring vir Mathilde een van die glasies wyn.

“’n Glasie van ons bekende Constantiawyn om u welkom te heet. Ja, u moet dit drink, dit sal u goed doen.”

Hy lig sy eie glasie vir haar en sê saggies: “Ek drink op u goeie gesondheid, mejuffrou Mathilde Jourdan! Mag u slegs geluk en voorspoed in hierdie nuwe land vind.”

Mathilde kyk oor die rand van haar glas na die man wat voor haar staan en die gevoel dat sy droom is so sterk dat sy haar nie dadelik daarvan kan losmaak nie. Die kerslig wat skitter in die robynrooi wyn, die elegante man wat haar met ’n vreemde glimlaggie betrag, die donker kolos van die berg daarbuite en die wye, woeste wêreld wat hulle omring … hoe kan dit die werklikheid wees? ’n Oomblik nog is sy vasgevang in hierdie vreemde betowering, dan bring sy stadig die glasie na haar lippe. Sy proe die wyn en onverwags glimlag sy.

“Ek is nou heeltemal oortuig daarvan dat ek netnou aan boord van die Seemeeu sal wakker skrik en sal uitvind dat dit alles net ’n droom is.”

“En sal u verlig of spyt wees?” vra Adriaan Cloete.

“Ek weet nie,” antwoord sy sag. “Ek weet werklik nie.”

Mathilde het die volgende oggend wakker geword toe Selina met ’n geurige koppie koffie die kamer binnekom. Die son skyn en uit haar kamervenster is ’n deel van die grysblou berg sigbaar. Geen sprake nou dat sy droom nie!

Terwyl sy haar koffie drink, herleef sy die gebeure van die vorige dag en aand. Wat ’n vreemde toeval dat die hooghartige man wat haar uit die kloue van die dronk matroos gered het, oom Jacques se stiefseun is. Sy glimlag verleë as sy dink dat sy in haar laaste brief aan oom Jacques aangebied het om met die onderrig van sy stiefkinders te help. Omdat oom Jacques nooit iets oor hulle gesê het nie, het hulle aanvaar dat die kinders nog klein is. Wat sou die elegante Adriaan Cloete se reaksie wees as hy van dié planne te hore moet kom? Sy moet dadelik vir Pierre waarsku om nooit ’n woord daaroor te rep nie.

’n Rukkie nog lê sy stil om die ongewone luukse van ’n sagte, gemaklike bed met haelwit lakens te geniet, maar haar onrustige gedagtes dwing haar tot aksie.

Wat ’n ongelukkige toeval dat oom Jacques juis nou afwesig moet wees. Sy is inderdaad in ’n onbenydenswaardige posisie. Solank haar oom weg is, sal Adriaan Cloete seker voel dat hy vir haar en Pierre verantwoordelik is, maar sy is nie van plan om ’n dag langer as wat nodig is sy gasvryheid te aanvaar nie. Hoewel sy gedrag teenoor haar gisteraand onberispelik was, is sy baie seker dat nóg hy nóg sy moeder – en is daar nie nog twee susters ook nie? – gretig is om twee vreemdelinge te ontvang en onbepaald te huisves. Gelukkig het hulle nog ’n klein bietjie geld, nie baie nie, maar genoeg om hulle ’n maand of twee aan die gang te hou. As sy dan nie vir oom Jacques kan help nie, sal daar seker ander mense wees wat ’n goewernante se dienste kan gebruik. Kaptein Alkema het self vir haar gesê dat daar ’n groot tekort aan leermeesters aan die Kaap is.

Mathilde het aangetrek en in die voorkamer vir haar gasheer en Pierre gewag. Dit is nog ’n volmaakte dag, maar Selina het voorspel dat die wind later sou waai. Mathilde is besig om na die skaduwees in die klowe van die berg te kyk toe Pierre die vertrek binnekom. Sy linkeroog is blou en daar is ’n kneusplek op sy wang, maar hy is in ’n opgewekte bui. Impulsief dam hy sy suster by en gee haar ’n soen.

“Is dit nie wonderlik nie, Tilde? Kan jy glo dat ons regtig hier is?”

Sy raak versigtig aan die kneusplek aan sy wang terwyl sy dink hoe skraal en bleek hy is, maar hy stoot haar hand ongeduldig weg.

“Tilde, dis ’n wonderlike land! So ruim en groot met die fantastiese blou berge. Ek het by die hawe ’n man ontmoet wat van agter die berge met sy ossewa gekom het. Hy is eintlik ’n veeboer en hy sê hy kom net een maal per jaar Kaap toe om sy produkte te verkoop. So ’n reis met die ossewa duur glo weke – dikwels maande – en hy sê hulle moet gedurig op hulle hoede wees vir die Boesmans – daar is nog baie in die omgewing. Hulle is baie onvoorspelbaar, hy sê as ’n man of vrou lewend in hulle hande val …”

“Asseblief, Pierre, spaar my die besonderhede,” sê sy met ’n gebaar van teësin. “En dis die land waarheen jy so graag wou kom – dié woeste, barbaarse land!”

“Dis ’n wonderlike land,” herhaal hy. “Die boere is besig om die Boesmans terug te dryf en een van die dae sal hulle glad nie meer las van hulle hê nie. Tilde, het jy gehoor oom Jacques is weg op een van sy landtogte? Hoe jammer tog dat ek nie saam met hom kon gaan nie. Maar hy sal my seker die volgende keer saam met hom neem.”

“Nie as ek iets daaroor te sê het nie,” sê sy beslis. “Het jy miskien gehoor wanneer oom Jacques terugkom?”

“Niemand weet nie. Hy moes glo al voor Kersfees terug gewees het.”

Mathilde is bewus van ’n skielike gevoel van beklemming. Voor sy iets kan sê, begin Pierre te lag.

“En toe is jou ridder van gistermiddag niemand anders as oom Jacques se stiefseun nie! Ek kon my oë nie glo toe ek gisteraand die man langs my bed sien staan nie. En toe hy vir my sê hy is Adriaan Cloete, oom Jacques se stiefseun … wel, ek het amper uit die bed geval.”

“Jy kan dink hoe ék gevoel het.”

“Ek kan dink dit was ’n skok! Maar jy moet erken, dis deksels snaaks. As ek dink aan die geskenkies wat ons vir oom Jacques se stiefkinders saamgebring het! Of as hy hoor dat jy van plan was om sy opvoeding onder hande te neem!”

“Pierre, …” begin sy waarskuwend, maar dis reeds te laat. In die deur staan Adriaan Cloete. Hy is vanoggend effens soberder geklee in ’n donkerblou baadjie en kniebroek met ’n ligblou, geborduurde onderbaadjie. Sy krawat van fyn kamerdoek is onberispelik, soos ook die wit mansjette wat onder die wye, geborduurde moue uithang. Hy dra nie ’n pruik nie en sy donker hare is agter in sy nek vasgebind. ’n Oomblik rus sy blik op die twee jong mense, dan sê hy met ’n beleefde buiging: “Goeiemôre, mejuffrou Jourdan. Ek hoop die bed het aan jou verwagtinge voldoen.”

“Ek het heerlik geslaap, dankie, mynheer Cloete,” sê Mathilde styf. Die spottende blou oë laat haar opnuut ongemaklik en verleë voel. Hoeveel van hulle gesprek sou hy gehoor het? Effens verwytend voeg sy by: “As ek geweet het my oom moes reeds twee maande gelede terug gewees het en daar is nog geen teken van hom nie, sou ek seker nie so lekker geslaap het nie.”

“Natuurlik nie,” gee hy toe. “Maar ons gesels later. Selina sê die ontbyt is gereed.”

In stilte volg Mathilde hom na die eetkamer. Sy voel glad nie so seker van haarself as wat sy voorgee nie, maar sy is vasbeslote om mynheer Cloete te wys dat sy nie meer ’n kind is nie, maar ’n verantwoordelike vrou wat vir haarself kan dink en besluit.

Die ontbyt is heerlik. Koue vleis en eiers en brood en botter met die grootste verskeidenheid vars vrugte wat sy nog gesien het. Terwyl hulle eet, vra Adriaan Cloete hulle uit oor die reis en hulle moeder se siekte en Mathilde vertel hom kortliks wat gebeur het.

Toe hulle opstaan van die tafel vra Pierre of hy ’n bietjie in die dorp mag rondstap en Adriaan gee sonder aarseling sy toestemming.

“Laat hom gaan,” sê hy toe Mathilde wil teëpraat. “Hy sal heeltemal veilig wees. As jy lus het, kan jy gerus ’n bietjie in die tuin agter die huis gaan wandel – daar is ’n prieel waar jy kan sit as die son te warm is. Ek wil net ’n sakie met my koetsier bespreek, dan kom ek ook. Ons sal ongestoord daar kan gesels.”

Hy kry haar ’n paar minute later in die mooi tuin met sy vrugtebome en baie blomme en struike, en saam stap hulle na die prieel waar ’n paar houtbankies in die koel skaduwee van die lowergroen wingerdblare staan. Bokant hulle koppe hang die persswart druiwetrosse, voor hulle lê die granietblou berg, en met ’n suggie gaan Mathilde sit. Hoe kan sy haar gedagtes bymekaar hou as sy gedurig moet veg teen die gevoel dat sy droom?

Sy kyk op, bewus van Adriaan Cloete se blik op haar.

“Wel, mejuffrou, ek luister.”

Sy aarsel ’n oomblik. Waar moet sy begin?

“Ek … dis ontstellende nuus van my oom, mynheer Cloete.”

“Ek verseker jou, daar is geen rede om onrustig te wees nie. Die landtogte duur gewoonlik langer as wat vooraf beplan is. Die olifante is nie meer so volop nie en die jagters is verplig om dieper die binneland in agter hulle aan te gaan. Die jagters bly soms ’n jaar, dikwels langer, weg. Is dit al wat jou hinder?”

“Dis geensins al nie, mynheer Cloete. Ek voel ek moet om verskoning vra omdat Pierre en ek so onverwags hier aangekom het …”

“Asseblief,” onderbreek hy haar, “kan ons dit nie maar daar laat nie? Ek weet daar is lankal sprake dat jy en jou broer na die Kaap sou kom en dis slegs te wyte aan ’n ongelukkige sameloop van omstandighede dat jou ontvangs so koel was. Ek het ook gesê ek hoop ons sal in die toekoms kan vergoed vir die ongerief en bekommernis op jou eerste dag. Ek neem jou en Pierre vanmiddag saam met my plaas toe en julle bly daar totdat jou oom terugkom.”

Maar sy skud haar kop.

“Dis baie vriendelik van jou, maar ek … maar in die omstandighede kan ek nie jou aanbod aanvaar nie. Dit sal baie ongerieflik vir jou en jou moeder wees om twee vreemdelinge onbepaald te huisves …”

“Dit sal nie die minste ongerief veroorsaak nie. Inteendeel, die geselskap sal my moeder goed doen. My oudste suster sit in Batavia en my jongste suster is ook verlede jaar getroud. Ek dink my moeder vind die huis maar baie stil vandat sy weg is. In ieder geval, verskoon my dat ek vra, maar as jy nie na La Provence toe gaan nie, waarheen anders sal jy en jou broer gaan?”

“Kaptein Alkema het my vertel hier is ’n groot tekort aan leermeesters aan die Kaap. Ek het gedink jy weet miskien van ’n familie wat ’n goewernante nodig het …”

“Daar is nie sprake van so iets nie, mejuffrou Jourdan. My stiefvader sal my dit baie verkwalik as hy terugkom en jy is nie op La Provence nie.”

Sy kan egter net so koel en saaklik soos hy wees.

“Wanneer oom Jacques terugkom, kan ons die saak weer bespreek. Soos jy self gesê het, kan dit nog maande duur. Intussen sal ek liewer nie jou uitnodiging aanvaar nie.” Sy lig haar ken uitdagend en sê met ’n tikkie triomf in haar stem: “As jy my nie kan help om ’n pos as goewernante te kry nie – hier is iemand anders aan die Kaap wat ek ken en wat my moontlik sal kan help.”

Sy wenkbroue lig effens.

“So? Mag ek vra wie die bevoorregte persoon is?”

“Dis ’n amptenaar in diens van die Kompanjie – dalk ken jy hom. Mynheer Eugène Leendert.”

Daar is verskerpte belangstelling in die koel blou oë.

“Van waar ken jy die heer Eugène Leendert?” vra hy beleef.

“Ek het met hom kennis gemaak toe hy twee jaar gelede in Holland met verlof was.”

Hy kyk ’n oomblik stilswyend na haar en die ondersoekende blik laat haar ’n bietjie ongemaklik voel. Dan sê hy bruusk: “Mejuffrou Jourdan, ek gaan jou nou ’n baie persoonlike vraag vra. Is jy verloof aan Eugène Leendert? Het jy hierheen gekom om met hom te trou?”

’n Diep blos kleur haar wange.

“Jy het nie die reg om my so ’n persoonlike vraag te vra nie.”

“Dan is jy verloof aan hom?”

“Nee, ek is nie. Daar is geen sprake van ’n verhouding tussen ons nie. Maar ons is goeie vriende en ek is seker hy sal my help indien dit enigsins moontlik is.”

Adriaan Cloete skud sy kop.

“Ek sien ek sal verplig wees om jou in my vertroue te neem. Daar is ’n baie goeie rede waarom ek nie kan toelaat dat jy goewernante word nie, en waarom ek moet aandring daarop dat jy en Pierre albei saam met my La Provence toe gaan. Voor my stiefvader op sy laaste tog vertrek het, het hy ’n nuwe testament laat opstel waarin hy ’n deel van sy boedel aan jou en Pierre bemaak.”

Sy kyk hom agterdogtig aan. Dan sê sy trots: “Waarom sou hy dit doen?”

“Hy was bekommerd oor julle en wou graag vir julle toekoms voorsiening maak. Terselfdertyd – en glo my, ek het nie daarvoor gevra nie – het hy my as voog oor julle albei aangestel, met volmag om tydens sy afwesigheid in alle sake na goeddunke te handel.”

Sy kyk hom sprakeloos aan. Sy woorde het die wind skoon uit haar seile geneem.

“En asof dit nie genoeg is nie,” sê hy met ’n sardoniese glimlaggie, “het die goewerneur my ook gelas om goed na julle te kyk tot my stiefvader weer terugkom. Jy sien dus, mademoiselle, dit sal nie help om teë te stribbel nie. Aanvaar liewer die onvermydelike, en neem jou voor om die tydjie op La Provence te geniet. Sodra my stiefvader terugkeer, sal jy vry wees om te doen wat jy lus het. Tot dan, is ek bevrees, sal jy jou na omstandighede moet skik.”